คู่มือธุรกิจให้บริการความงาม (Beauty) แหล่งข้อมุล http://plan.hss.moph.go.th/uploadFiles/document/D00000000403_23745.pdf

1. คูมือธุรกิจใหบริการความงาม
1. โครงสรางธุรกิจ ...............................................................................................1
1.1 ภาพรวมธุรกิจ ....................................................................................... 1
1.2 การวิเคราะหโซอุปทาน .......................................................................... 5
2. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขัน ............................................................ 11
2.1 ความสามารถในการแขงขัน ................................................................. 11
2.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในประเทศ.................................... 12
2.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในตางประเทศ.............................. 15
3. คุณสมบัติของผูประกอบธุรกิจ ...................................................................... 16
4. รูปแบบและขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจ ................................................................ 17
4.1 ขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจ......................................................................... 17
4.2 การขออนุญาตประกอบธุรกิจ ............................................................... 20
4.3 องคประกอบหลักในการประกอบธุรกิจ ................................................. 23
5. กระบวนการดําเนินงาน ................................................................................ 32
6. ขอมูลทางการเงิน ......................................................................................... 34
6.1 โครงสรางการลงทุน ............................................................................. 34
6.2 คาใชจายในการดําเนินงาน .................................................................. 35
6.3 ประมาณการรายได ............................................................................. 37
7. บทศึกษาเชิงกลยุทธแนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ............................... 38
7.1 แนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ .................................................... 38
7.2 ปจจัยแหงความสําเร็จในการดําเนินธุรกิจ ............................................. 45
8. แนวทางการจัดทํามาตรฐาน ......................................................................... 48
0

3. 1.
โครงสรางธุรกิจ
1.1
ภาพรวมธุรกิจ
“ธุ รกิจ ให บ ริก ารความงาม (Beauty) หมายถึง ธุรกิจที่ ใ หบ ริ การเกี่ย วกั บ
การบํารุงและการรักษาความงามทั้งผิวหนาและผิวกาย โดยใชเครื่องสําอาง ครีมบํารุง
หรือสมุนไพร โดยกรรมวิธีการนวด พอก ขัด การอบตัว หรือใชอุปกรณที่ชวยบํารุงเพื่อ
ความสวยงามของผิวพรรณ โดยไมนับรวมการนวดเพื่อบําบัดอาการหรือผอนคลาย
ความเครียดหรือความผิดปกติของรางกาย และไมรวมการใชอุปกรณในการแกไขหรือ
ปรับเปลี่ยนผิวพรรณ เชน เครื่องสรางแสงรังสีอุลตราไวโอเลต รังสีอินฟราเรด เปนตน”
ธุรกิจใหบริการความงามที่เปดใหบริการอยูในปจจุบัน ยังมิไดมีการแบงแยก
ประเภทอยางชัดเจน อีกทั้งยังมีการใหบริการความงามประเภทอื่นๆ ควบคูไป เชน
การใหบริการรานเสริมสวยก็จะมีการใหบริการความงามควบคูไปดวย หรือแมแตใน
ธุรกิจสปาเองก็ยังมีการใหบริการความงามควบคูไปดวยเชนกัน อยางไรก็ตาม หาก
พิจ ารณาจากประเภทของการให บ ริก ารหลั ก ๆ แล ว สามารถแยกธุ ร กิจ ให บ ริ ก าร
ความงามไดเปน 3 ประเภทใหญๆ ดังนี1
้
1. ธุรกิจใหบริการความงามทั่วไป จะรวมถึงประเภทรานที่ใหบริการเสริม
สวย ซึ่ ง จะมีบ ริการนวดหนา และนวดตั ว หรือ การทํา ทรี ท เมนต ผิว รวมอยูด ว ย ซึ่ ง
รานประเภทนี้มักจะพบเห็นอยูทั่วไป โดยอัตราคาบริการจะอยูในระดับปานกลาง
2. ธุรกิจใหบริการความงามครบวงจร ธุรกิจใหบริการความงามประเภทนี้
จะมีบริการเสริมความงามตั้งแตศีรษะจรดปลายเทา โดยใชเครื่องมือและอุปกรณ
ตางๆ ที่มีเทคโนโลยีทันสมัย ซึ่งอาจมีทั้งการใหบริการแผนกหนา แผนกตัว แผนกผม
หรืออาจรวมถึงสปา ซึ่งอัตราคาบริการของธุรกิจบริการประเภทนี้จะมีราคาคอนขางสูง
1
http://www.thannews.th.com/detialnews.php?id=M2221931&issue=2193
1

4. 3. ธุรกิจใหบริการความงามเฉพาะ เชน รานทรีทเมนตหนาเพื่อแกไขปญหา
เฉพาะดานใหกับลูกคา หรือ ธุรกิจใหบริการดานลดน้ําหนักและดูแลสัดสวน โดยธุรกิจ
บริการประเภทนี้ มักจะมีผูเชี่ยวชาญโดยตรงเฉพาะดานนั้นๆ คอยใหคําแนะนําและ
ควบคุมดูแลการใหบริการ ซึ่งอัตราคาบริการในธุรกิจความงามประเภทนี้จะมีราคาสูง
และมักตองเปนการใชบริการอยางตอเนื่อง (เปนคอรส)
ปจจุบันสถานใหบริการความงามที่เปดใหบริการอยูในปจจุบัน ไดพยายาม
แขงขันการใหบริการดานความงามอยางครบวงจร เพื่อตอบสนองความตองการของ
ลูกคาที่มีหลากหลาย และดวยรูปแบบการดํารงชีวิตในปจจุบันซึ่งอยูในภาวะเรงรีบ ทํา
ใหผูเขารับบริการมักมีขอจํากัดดานเวลาในการเขารับบริการ ดังนั้นผูประกอบการสวน
ใหญจึงไดพยายามเพิ่มการบริการความงามดานอื่นๆ ในสถานบริการของตนเอง อาทิ
เชน การใหบริการความงามดานดูแลผิวพรรณ การใหบริการเสริมสวย พรอมทั้งการ
ใหบริการความงามเฉพาะสวนแบบครบวงจร เพื่อตอบสนองความตองการสําหรับ
ผูบริโภคที่ตองการความสะดวกสบายในการรับบริการ
ปจจุบันยังไมมีหนวยงานใดจัดเก็บรวบรวมขอมูลจํานวนผูประกอบการใน
ธุรกิจ ใหบ ริการความงามไวอ ยา งเปน รูปธรรม ทั้ง นี้ สืบเนื่อ งมาจากปจจุบัน ธุรกิจ
ใหบริการความงามสวนใหญมีรูปแบบการใหบริการที่ผสมผสานกับการใหบริการสปา
เพื่อ ตอบสนองความต อ งการของผูบ ริโ ภคที่ หั น มานิ ย มใชบ ริก ารสปาเพื่อ สุข ภาพ
มากขึ้น ทําใหผูประกอบการใหบริการความงามหลายรายมีการปรับตัวและพัฒนา
ธุ ร กิ จ ของตนเอง โดยเพิ่ ม ขี ด ความสามารถในการให บ ริ ก ารความงามควบคู กั บ
การใหบริการสปา ดังนั้น หากจะพิจารณาจากรูปแบบและกระบวนการและกรรมวิธี
การใหบริการของธุรกิจใหบริการความงามนั้น จะพบวากรรมวิธีการใหบริการหลักๆ
คือ การนวดหนาและรางกายเพื่อเพิ่มความสวยงามเปนสวนใหญ ซึ่งจัดไดวาเปน
การใหบริการนวดเพื่อเสริมสวยประเภทหนึ่งเชนกัน
2

5. รูปที่ 1 : จํานวนสถานประกอบการนวดเพื่อสุขภาพและนวดเพื่อเสริมสวย
ที่ไดรับการรับรองมาตรฐานของประเทศไทย
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
473
221
221
218
78
เขตกทม
50
สวนภูมิภาค
สปาเพื่อสุขภาพ
เขตกทม
สวนภูมิภาค
นวดเพื่อสุขภาพ
เขตกทม
35
สวนภูมิภาค
นวดเพื่อเสริมสวย
จํานวนสถานประกอบการนวดเพื่อสุขภาพและนวดเพื่อเสริมสวยที่ไดรับการรับรองมาตรฐานของประเทศไทย
จากขอ มูลในรูป ที่ 1 พบวา การนวดเพื่อเสริมสวยซึ่งเปนกรรมวิธีหนึ่งใน
การใหบริการความงามนั้น มีจํานวนสถานประกอบการที่ไดรับการรับรองมาตรฐาน
จากกระทรวงสาธารณสุขมีอยูในเขตกรุงเทพมหานครจํานวน 50 แหง และในสวน
ภูมิภาคจํานวน 35 แหง รวมทั้งสิ้น 85 แหง ซึ่งนับวามีจํานวนนอยมากเมื่อเทียบกับ
สถานประกอบการประเภทอื่ น ที่มีลักษณะกรรมวิธีการบริการที่ใ กลเคี ยงกั น และ
ผูประกอบการที่ ไม ไดดํา เนินการขอการรับรองมาตรฐานสถานประกอบการอย า ง
ถูกตองกับกระทรวงสาธารณสุข
3

6. ขอมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอัตราการจางงานในธุรกิจใหบริการความงามขณะนี้
อยูในระหวางการเก็บขอมูลจากหนวยงานภาครัฐ2 อยางไรก็ตามหากจะวิเคราะหถึง
อัตราการจางงานในธุรกิจนี้ คณะผูวิจัยขออิงขอมูลการจางงานในธุรกิจเสริมสวย ดัง
รูปที่ 2 เนื่องจากในธุรกิจเสริมสวยสวนใหญจะใหบริการความงามควบคูกันไปใน
สถานบริการนั้น ซึ่งหากการจางงานในธุรกิจเสริมสวยมีแนวโนมเพิ่มสูงขึ้น ก็สามารถ
คาดการณไดวาในธุรกิจใหบริการความงามนาจะมีแนวโนมการจางงานที่เพิ่มขึ้นดวย
รูปที่ 2 : จํานวนการจางงานในธุรกิจเสริมสวยตางๆ
ระหวางป 2544 – 2548
ที่มา: สํานักงานสถิติแหงชาติ
ในดานของขนาดของสถานใหบริการความงามนั้น ปจจุบันยังไมการเก็บ
ข อ มู ล อย า งชั ด เจนจากหน ว ยงานใด แต จ ากการสํ า รวจและเก็ บ ข อ มู ล จาก
การสัมภาษณผูประกอบการ สามารถจําแนกขนาดของสถานประกอบการ ไดดังนี้
2
กรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย
4

7. ตารางที่ 1 : ขนาดของสถานใหบริการความงาม
ขนาด
จํานวนหองใหบริการ
ขนาดเล็ก
1–5
ขนาดกลาง
6 – 20
ขนาดใหญ
20 ขึ้นไป
ที่มา: จากการสัมภาษณผูประกอบการ
การอางอิงขนาดของสถานใหบริการความงามจากจํานวนหองบริการ (นวด
หนา/นวดตัว) เนื่องจากปกติทั่วไปแลวสถานใหบริการความงาม ในระหวางขั้นตอน
การใหบริการแกผูเขารับบริการนั้น จะเนนความเปนสัดสวนและความเปนสวนตัวใน
การเขารับบริการเปนสําคัญ ดังนั้น ผูประกอบการสวนใหญจึงมีความเห็นคลายคลึง
กันในการแบงขนาดของสถานประกอบการ ยกตัวอยางเชน อาคารพาณิชย 1 ชั้น
1 คูห า จะสามารถจั ด เตรีย มห อ งบริก ารพร อ มอุป กรณ ไ ด เ พีย ง 2 ห อ ง ก็จ ะถือ ว า
สถานบริการความงามนั้นเปนสถานบริการขนาดเล็ก หากผูประกอบการลงทุนใน
อาคารพาณิชย 1 คูหา (3 ชั้น) โดยสามารถจัดเตรียมหองบริการพรอมอุปกรณได
6 หอง ก็จะถือเปนสถานใหบริการความงามขนาดกลาง เปนตน
1.2
การวิเคราะหโซอุปทาน
โซ อุ ป ทานธุ ร กิ จ ให บ ริ ก ารความงามประกอบด ว ยธุ ร กิ จ ต น น้ํ า ที่ เ ป น
องค ป ระกอบหลั ก คื อ โรงเรี ย นสอนวิ ช าชี พ การให บ ริ ก ารความงาม หลั ก สู ต ร
การให บ ริ ก ารต า ง ๆ ผู ผ ลิ ต ครี ม /สมุ น ไพร บริ ษั ท จํ า หน า ยและตั ว แทนจํ า หน า ย
อุปกรณและเครื่องมือในการใหบริการความงาม และเกษตรกรผูปลูกสมุนไพร ซึ่งมี
ภาพรวมดังรูปที่ 3 และมีบทวิเคราะหดังตอไปนี้
5

8. รูปที่ 3 : ภาพรวมโซอุปทานธุรกิจใหบริการความงาม
ธุรกิจตนน้ํา
โรงเรียน/สถาบันสอนบริการความ
สถานใหบริการความงาม
1) บุคลากร : พนักงานนวดหนา
พนักงานนวดตัว
ธุรกิจปลายน้ํา
บริษัทรับซักรีด
หลักสูตรการอบรมจากหนวยงานภาครัฐ
บริษัท/ตัวแทนจําหนาย
เครื่องมือ อุปกรณผผลิต
ู
และแปรรูปผลิตภัณฑ
เสริมความงาม
การใหบริการความงาม
2) เครื่องมือและอุปกรณที่ใชในการ
ใหบริการความงาม
3) วัตถุดิบที่ใชบํารุงและดูแลผิวพรรณ
เกษตรกร/ผูปลูกสมุนไพร
เพื่อจําหนาย
โรงเรียนสอนการบริการความงาม
โรงเรียนสอนการบริการความงามในที่นี้ หมายถึง สถานศึกษาที่ดําเนินการ
โดยเอกชนเปดทําการสอนใหผูที่สนใจจะประกอบอาชีพใหบ ริก ารความงาม เป น
หลักสูตรระยะสั้น ใชเ วลาเรีย นประมาณ 60 - 100 ชั่ว โมง โดยเปน โรงเรี ย นหรื อ
สถาบันที่เปดสอนตอ งไดรับการรับรองวิทยฐานะจากกระทรวงศึกษาธิการ และมี
ใบประกาศนี ยบั ต รที่ส ามารถนํ า ไปประกอบอาชีพ ได เมื่อ เรี ย นครบหลัก สู ต ร และ
เอกสารการรับรองจากกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงศึกษาธิการ อาทิเชน
6

9. ‐ โรงเรียนสอนการดูแลผิวพรรณนานาชาติ เอม เปนโรงเรียนแหงแรกและ
แหงเดียวที่เริ่มการเรียนการสอนเกี่ยวกับการดูแลผิวพรรณบนใบหนาและ
เรือนราง โดยกอตั้งมาเปนเวลากวา19 ป และผานการรับรองหลักสูตรจาก
กระทรวงศึกษาธิการ ในป 2534
‐ โรงเรี ย นแจ ม จั น ทร ส มุ น ไพร ซึ่ ง เป ด ให บ ริ ก ารดา นความงามมารวมเป น
ระยะเวลา 33 ป และไดมีการเปดโรงเรียนสอนหลักสูตรการนวดหนา นวด
ตัว ดวยผลิตภัณฑของตนเองมากกวา 20 ป ซึ่งไดรับรองวิทยาฐานะจาก
กระทรวงศึกษาธิการและกระทรวงสาธารณสุข
‐ โรงเรียนสอนความงามและสปา ไทเกอรอายส ซึ่งมีหลักสูตรวิชาการดูแล
ผิวหนา (Facial Skin Treatment ) วิชาการขัดตัว (Body Scrubs) วิชาการ
นวดตัว (Body Massage Therapy) เปนตน โดยผูที่ผานการอบรมครบ
หลักสูตรก็จะไดรับประกาศนียบัตรรับรองโดยกระทรวงศึกษาธิการ
หลักสูตรที่เปดสอน
โดยทั่วไปโรงเรียนหรือสถาบันใหบริการความงาม มักเปนผูใหบริการสอนวิธี
หรือเทคนิคการใหบริการความงาม โดยทั่วไปจะเปนหลักสูตรระยะสั้น อาทิเชน
การเรียนนวดหนา (Professional Facial massage) อาจจัดการเรียนการสอน
จํานวน 60 - 100 ชั่วโมง การเรียนนวดตัว (Professional Body Massage) จํานวน
60 - 100 ชั่วโมง
เปนตน ซึ่งเมื่อเรียนจบแลวผูเรียนสามารถนําวิชาความรูไป
ประกอบอาชีพไดทันที เนื่องจากหลักสูตรเหลานี้จะเปนการเรียนที่เนนการปฏิบัติจริง
ใชผลิตภัณฑและอุปกรณตางๆ จริง โดยเริ่มแรกจะมีการเรียนปฏิบัติกับหุนจําลอง
เพื่อใหเกิดความคุนเคยในการนวด และเมื่อเกิดความชํานาญ ผูเรียนจะไดปฏิบัติจริง
กับใบหนาของคน ซึ่งจะทําใหมีความชํานาญมากยิ่งขึ้นและสามารถประกอบอาชีพ
ไดเมื่อ เรียนครบหลักสูตร สํา หรับผลิ ตภัณ ฑใ นการใหบ ริก าร อาทิ ครีม พอกหน า
7

10. ครีมทาหนา ครีมบํารุงเหลานี้ โดยปกติแลวจะมีสวนผสมที่เปนสูตรตามมาตรฐาน
สามารถนํามาใชงานไดเลยเมื่อผานหลักสูตรการเรียนนวดมาแลว
ในขณะเดี ย วกั น จะพบได ว า มี ผู ที่ ป ระกอบอาชี พ ให บ ริ ก ารความงามที่
ใหบริการลูกคา โดยที่มิไดมีการศึกษาหรือเขารับการอบรมในหลักสูตรที่ถูกตอง ซึ่ง
สวนใหญ จะใหบ ริการลูกคาจากความเคยชินหรื อ การจดจํา แลว นํา มาปฏิบัติต าม
ซึ่งก็เปนป ญหาในการทําธุรกิจใหบริการความงามอีกประการหนึ่งที่ยังคงไมไดรับ
การแกไข
บริษัทจําหนาย / ตัวแทนจําหนายเครื่องมือและอุปกรณการใหบริการ
ความงาม
บริ ษั ท จํา หนายหรือตัวแทนจําหนา ยเครื่องมือ และอุปกรณการใหบริก าร
ความงามเปน ธุรกิจตนน้ํา โดยปจจุบันเครื่องและอุปกรณการใหบริการความงาม
สามารถหาซื้อไดจากบริษัทจําหนาย / ตัวแทนจําหนายเครื่องมือและอุปกรณ
ให บ ริ ก ารความงามทั่ ว ไป ซึ่ ง ราคาจะแตกต า งกั น อั น เนื่ อ งมาจากคุ ณ ภาพ
ความแข็งแรง ทนทาน และคุณลักษณะการใชงาน ยกตัวอยางเชน
- บริษัท มารีน ซัพพลาย แอนด บิวตี้ จํากัด
- หางเสรีชัยบิวตี้
- หางหุนสวนจํากัด เอบิวตี้ อุปกรณเสริมสวย
- บริษัท สรรพสินคาบิวตี้ จํากัด
- มารีนา บิวตี้
- บริษัท แชมป บิวตี้ เซ็นเตอร จํากัด
- บริษัท บีซีเอสเอฟ จํากัด
- บริษัท บางกอกเทรดดิ้งคอสเมติกส จํากัด
- บริษัท เอส เอ บี เอส จํากัด
- บริษัท โททอลลี่ บางกอก จํากัด
8

11. - หางหุนสวนจํากัด วิวาลดี้ บิวตี้ ซัพพลาย
ในป จ จุ บั น เครื่ อ งมื อ และอุ ป กรณ ก ารให บ ริ ก ารด า นความงามมี ใ ห เ ลื อ ก
มากมายหลายยี่ ห อ จากหลายแหล ง ผู ผ ลิ ต ซึ่ ง ราคาจะขึ้ น อยู กั บ คุ ณ ภาพ
ความแข็งแรงทนทาน หรือความมีชื่อเสียงของบริษัทผูผลิต ดังนั้น ผูประกอบการควร
เลื อ กซื้อเครื่อ งมือและอุปกรณที่ขนาดเหมาะสมกับขนาดของกิจการและปริม าณ
การใชงาน
หนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของ
ปจจุบันมีหนวยงานภาครัฐที่มีความเกี่ยวของกับธุรกิจใหบริการความงาม
หรือธุรกิจนวดเพื่อเสริมสวย อาทิ
• กรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย มีหนาที่ ดังนี้
‐ เปนหนวยงานที่ดําเนินการเกี่ยวกับการจดทะเบียนพาณิชย
‐ เปนหนวงงานที่ใหคําแนะนําในการจัดตั้งและพัฒนาธุรกิจ
• กรมสนั บ สนุ น บริ ก ารสุ ข ภาพ (เขตกรุ ง เทพมหานคร) /
สํ า นั ก งานสาธารณสุ ข จั ง หวั ด (ส ว นภู มิ ภ าค) กระทรวง
สาธารณสุข มีหนาที่ ดังนี้
‐ ประสานงานรับยื่นคํารองขอรับรองมาตรฐานสถานประกอบการ
เพื่อสุขภาพหรือเพื่อเสริมสวย
‐ ประสานงานเกี่ยวกับการเพิกถอนใบรับรองมาตรฐาน
‐ ประสานงานออกเครื่องหมายสัญลักษณ “มาตรฐาน สบส” ใหแก
สถานประกอบการที่ไดรับการรับรอง
• สํานักควบคุมและตรวจสอบอาคาร กรมโยธาธิการและผังเมือง
กระทรวงมหาดไทย มีหนาที่ ดังนี้
- เป น หน ว ยงานที่ป ฏิ บั ติ ห น า ที่ ต ามกฎหมายว า ดว ยการควบคุ ม
อาคาร
9

12. - กํ า หนดมาตรฐานการควบคุ ม อาคารด า นความปลอดภั ย
การปองกันอัคคีภัย การรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม
- กํ า กั บ การตรวจสอบสภาพและการใช อ าคารให เ ป น ไปตาม
มาตรฐานความปลอดภัย
- ตรวจรับรองคุณภาพความปลอดภัยของวัสดุและผลิตภัณฑที่ใชใน
อาคาร ใหเปนไปตามกฎหมายควบคุมอาคาร
โดยสรุปแลวกระทรวงสาธารณสุข เปนหนวยงานที่กํากับดูแลโดยตรง ซึ่งเนน
ทั้งเกณฑมาตรฐานและการตรวจสอบสถานประกอบการธุรกิจบริการประเภทนี้อยาง
เครงครัด
เกษตรกรผูปลูกสมุนไพร
เกษตรกรผูปลูกสมุนไพรหรือผูทําธุรกิจสวนสมุนไพรเปนธุรกิจตนน้ํา เพราะ
นับวาเปนผูผลิตวัตถุดิบพื้นฐานที่สําคัญในการนํามาประกอบการใหบริการ ไมวาจะ
เปนการนําสมุนไพรมาใชในการนวดหนา นวดตัว พอกหนา เพื่อบํารุงผิวพรรณ เพราะ
สวนใหญแ ลวในธุรกิจ ใหบ ริก ารความงามจะใชสมุน ไพรเปน สวนผสมหลั ก ดัง นั้น
ผูดําเนินการในธุรกิจใหบริการเพื่อความงามมักจะมีแหลงวัตถุดิบที่เปนลักษณะคูคา
ทางธุรกิจ (Business Partner) อาทิเชน เกษตรกรผูปลูกสมุนไพร หรือ ผูทําธุรกิจสวน
สมุนไพรที่มีการสั่งซื้อวัตถุดิบกันเปนประจํา เพื่อปองกันการขาดแคลนสินคาสําหรับ
ใหบริการลูกคา ยกตัวอยางเชน กลุมชาวบาน "บานดงบัง"3 หมู 6 ต.ดงขี้เหล็ก อ.เมือง
จ.ปราจีนบุรี เปนผูผลิตสมุนไพรรายใหญและเปนแหลงวัตถุดิบสําคัญของการผลิต
เวชภัณ ฑส มุน ไพร เปน แหล ง ผลิตสมุน ไพรคา สง ที่ ใ หญที่สุด ในภูมิภ าคตะวัน ออก
ติดอันดับ 1 ใน 6 ของประเทศ สรางรายไดแกตําบลเดือนละกวา 40 ลานบาท เปนตน
3
มติชนรายวัน 19 เมษายน 2552 ปที่ 32 ฉบับที่ 11362
10

13. 2.
สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขัน
2.1
ความสามารถในการแขงขัน
บุคลากร จากประเทศไทยมีประวัติศาสตรการนวดที่นับเปนภูมิปญญาที่
สื บ ทอดกั น มาช า นาน ด า นบุ ค ลากรที่ ใ ห บ ริ ก ารนวดเพื่ อ ความนี้ จึ ง ถื อ ได ว า เป น
ศั ก ยภาพหลั ก ที่ ไ ทยยั ง คงมี ก ารพั ฒ นาอย า งต อ เนื่ อ งมาโดยตลอด อี ก ทั้ ง ด ว ย
ลักษณะเฉพาะของคนไทยที่มีมีกิริยามารยาทที่ออนหวานนุมนวล นาประทับใจแบบ
ไทย ก็ทํ าใหการนวดเปน ศิลปะเฉพาะตัวของคนไทยที่ตางชาติใ หการยอมรับและ
เชื่อมั่นสูงในการใหบริการเปนลําดับแรกๆ
ผลิตภัณฑสมุนไพร ประเทศไทยเปนประเทศที่มีความเปนมาเกี่ยวของกับ
สมุนไพรมาอยางยาวนาน อุดมสมบูรณไปดวยพืชสมุนไพร ที่สามารถนํามาสกัดเอา
สารจากธรรมชาติม าเป น องคป ระกอบในการผลิ ต เครื่อ งสํา อางที่ป ลอดภัยและมี
ประสิทธิภาพ ทั้งมีการพัฒนาสมุนไพรไทยแปรรูปเปนผลิตภัณฑสมุนไพรสําเร็จรูป
และเครื่องสําอางเพื่อจําหนายทั้งในและตางประเทศไดอีกดวย จึงถือไดวาผลิตภัณฑ
สมุ น ไพรเป น ศั ก ยภาพหลั ก เช น เดี ย วกั น ที่ จ ะทํ า ให ธุ ร กิ จ ให บ ริ ก ารความงามมี
ความโดดเด น อย า งมากจากความเป น ธรรมชาติ ข องตั ว ผลิ ต ภั ณ ฑ ที่ ไ ม มี ส ารเคมี
เจือปนเอง และปริมาณของวัตถุดิบที่สามารถสรางสรรคไดภายในประเทศ อีกทั้งยัง
ทําใหตนทุนในการประกอบการธุรกิจประเภทนี้ไมตองประสบปญหากับการมีตนทุน
มากนัก
ภู มิ อ ากาศและสภาพแวดล อ ม ภู มิ อ ากาศในประเทศไทยถื อ ว า
มีความเหมาะสมเพราะมีอากาศอบอุน มีแสงแดดตลอดทั้งป และในหลายพื้นที่เปน
ที่ราบลุม ทั้งในสวนภูมิภาคก็มีพื้นที่ที่มีความสวยงามเปนธรรมชาติ มีแหลงชุมชนที่มี
ความเจริญมากมาย ซึ่งจะสงผลใหการประกอบธุรกิจใหบริการความงามเจริญเติบโต
ขึ้นในกลุมธุรกิจบริการ
11

14. คาใชจาย คาใชจายจะขึ้นอยูกับตนทุนซึ่งประกอบดวยองคประกอบหลาย
ประการ อาทิ การจัดตกแตงสถานที่ การจัดอบรมบุคลากรเพื่อใหบริการ คุณภาพของ
ผลิตภัณฑที่ใหบริการลูกคา เครื่องมือหรืออุปกรณที่ใชในสถานใหบริการ เปนตน
ระบบการจัดการ การจัดการภายในองคกรและการใหบริการอยางเปน
ระบบ ถือว าเปนจุดสํา คัญในการสรางความเชื่อ มั่นในคุณภาพของการบริการ ซึ่ง
สวนหนึ่งมาจากการกํากับดูแลของภาครัฐที่ไดมีการกําหนดมาตรฐานในดานตางๆ มา
ควบคุมเพื่อประโยชนสูงสุดของผูบริโภคหรือผูรับบริการ
การกํ า กั บดู แ ลจากภาครั ฐ เมื่ อ ป 2551 ภาครั ฐได ใ ห ค วามสํ า คั ญ ต อ
การกํากับดูแลสถานประกอบการประเภทนี้อยางมาก ดวยการปรับปรุงกฎหมายหรือ
ขอ กํา หนดตา งๆ เกี่ย วกับ การประกอบการธุรกิจ ใหบ ริก ารความงามหรือ นวดเพื่อ
เสริมสวย เพื่อใหสอดคลองกับการดําเนินการในดานตางๆ
2.2
สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในประเทศ
รูปที่ 4 : จํานวนประชากรไทยอายุระหวาง 20 – 44 ป
ที่มา: สถิติประชากรของประเทศไทย 2543 – 2548 สํานักงานสถิติแหงชาติ
12

15. การเพิ่มขึ้นของประชากรในชวงอายุ 20 – 44 ป มีผลที่สําคัญตอแนวโนม
การเจริญเติบโตของธุรกิจบริการความงาม เนื่องจากประชากรในชวงอายุดังกลาวเปน
ประชากรกลุมเปาหมายของธุรกิจซึ่งใหความสําคัญและใสใจในการดูแลตัวเองมาก
ขึ้นอีกทั้งยังมีศักยภาพสูงในการจายคาบริการ
ผูใชบริการอีกกลุมหนึ่งที่ถือไดวาเปนกลุมที่มีศักยภาพและมีผลตอแนวโนม
การเติบโตของธุรกิจไดแก กลุมลูกคาจากนอกประเทศทั้งที่เปนชาวตางชาติหรือกลุม
คนไทยที่อาศัยอยูในตางประเทศ ซึ่งประเทศไทยมีจุดเดนทางเศรษฐกิจในเรื่องของ
การทองเที่ยวซึ่งจะเห็นไดจากรูปที่ 5 และตารางที่ 2
รูปที่ 5 : สถิติจํานวนนักทองเที่ยวขาเขาในประเทศระหวางป 2540 - 2549
ที่มา: สํานักงานพัฒนาการทองเที่ยวแหงประเทศไทย
13

16. ตารางที่ 3 : โครงสรางของอายุของชาวตางประเทศที่เดินทางเขามาในประเทศไทย
ป 2550
อายุ (ป)
จํานวนคน
สัดสวน (รอยละ)
ต่ํากวา 15 ป
597,670
4
15 – 24
1,556,238
11
25 – 34
3,851,347
27
35 – 44
3,432,234
24
45 – 54
2,767,578
19
55 – 64
1,663,221
11
65 ปขึ้นไป
595,940
4
รวม
14,464,228
100
ที่มา : การทองเที่ยวแหงประเทศไทย
จากรูปที่ 5 แสดงถึงจํานวนนักทองเที่ยวที่เขามาในประเทศไทยตั้งแต ป
2540 – 2549 โดยสังเกตไดวาจํานวนนักทองเที่ยวมีแนวโนมที่สูงขึ้นอยางตอเนื่อง
โดยจากป 2540 ที่มีจํานวนนักทองเที่ยวเขาประเทศจํานวนประมาณ 7.22 ลานคน
นั้นไดมีจํานวนเพิ่มขึ้นจนถึง 13.82 ลานคนในป 2549 และขอมูลของนักทองเที่ยว
ชาวตางชาติที่เดินทางเขามาในประเทศไทยในป 2550 ที่มีชวงอายุระหวาง 25 – 44 ป
ตามตารางที่ 2 มี ถึ ง 7.28 ล า นคน หรื อ คิ ด เป น สั ด ส ว นถึ ง ร อ ยละ 50.36 ซึ่ ง จาก
แนวโนมนี้กอปรกับจุดเดนในเรื่องของการบริการโดยเฉพาะเอกลักษณในการนวดของ
คนไทยที่ แ ตกตา งจากชาติ อื่ น และคา บริก ารที่ ต่ํ า กว า ประเทศคูแ ข ง เช น สิ ง คโปร
ฮองกง หรือมาเลเซีย ทําใหสามารถวิเคราะหไดวาแนวโนมของการเติบโตในธุรกิจ
บริ ก ารความงามในประเทศไทยมี ทิ ศ ทางที่ ดี โดยเฉพาะอย า งยิ่ ง หากได รั บ
การสนับสนุนจากภาครัฐอยางจริงจังและมีการพัฒนาดานการบริการและผลิตภัณฑ
อยางตอเนื่อง
14

17. 2.3
สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในตางประเทศ
โครงสรางประชากรในตางประเทศ
กลุมประชากรที่มีอายุตั้งแต 20 - 45 ป ซึ่งเปนประชากรกลุมเปาหมายของ
ธุรกิจนั้น เปนตลาดที่มีขนาดใหญนับพันลานคน ในป 2553 มีการประมาณการวาโลกมี
ประชากรกวา 6,800 ลานคนและเปนประชากรอายุระหวาง 25 – 44 ป ถึงรอยละ 29
(จํานวนประมาณ 2,003 ลานคน) และมีจํานวนของประชากรในกลุมนี้เพิ่มขึ้นอยาง
ตอเนื่อง ดังแสดงในรูปที่ 6
รูปที่ 6 : จํานวนประชากรโลกในชวงอายุระหวาง 25 – 45 ป
ที่มา : U.S.CENSUS BUREAU
ประชากรในชวงอายุดังกลาวมีวิถีการใชชีวิตที่ใหความสําคัญกับการดูแล
ตัว เอง รวมถึ ง เรื่ อ งความสวยงามเพิ่ม มากขึ้ น ซึ่ง กลุ มคนเหล า นี้เ ป น คนในวัย เริ่ ม
ทํางาน เริ่มมีการเขาสังคมในวงกวาง จนถึงผูตองการรักษาผิวพรรณใหดูออนกวาวัย
โดยมีการเก็บสํารองงบประมาณสวนหนึ่งเพื่อใชจายในเรื่องนี้โดยเฉพาะ
15

18. อีกทั้งดวยเทคโนโลยีในตางประเทศที่ทันสมัย และเอื้ออํานวยในการพัฒนา
ผลิตภัณฑ เพื่อใชในการบํารุงความงาม ทําใหการมองหาโอกาสสําหรับผูประกอบการ
ไทยในการลงทุนธุรกิจบริการความงามในตางประเทศเปนทางเลือกที่นาสนใจ
3.
คุณสมบัติของผูประกอบธุรกิจ
ผูประกอบการที่สนใจจะลงทุนดําเนินธุรกิจบริการดานความงาม ควร
คํานึงถึงคุณสมบัติพื้นฐาน ดังนี้
มีความสนใจในเรื่องสุขภาพ และความสวยความงาม
ผูประกอบการควรมีพื้นฐานความรูและความสนใจเกี่ยวกับการดูแลรักษา
สุขภาพ และชอบเรื่องการดูแลรางกาย ความสวยงามของรางกาย
มีใจรักในงานบริการ
ผูประกอบการควรมีความพรอมและมีใจรักในการใหบริการ มีความเปน
กันเองและอัธยาศัยดี เพื่อสรางความสัมพันธที่ดีกับลูกคา ซึ่งจะเปนจุดเริ่มตน
ในการสรางความประทับใจใหลูกคากลับมาใชบริการอีก
มีความรูเกี่ยวกับเครื่องมือและผลิตภัณฑที่ใชในการบริการ
ผูประกอบการควรมีความรูและความเขาใจในผลิตภัณฑ เครื่องมือและ
อุปกรณตาง ๆ ที่ใชในการใหบริการ โดยเฉพาะความรูเกี่ยวกับสมุนไพร การใช
การเก็บรักษา ตลอดจนการผสมสูตรสมุนไพรตาง ๆ เพื่อใหบริการแกลูกคา
มีเงินลงทุน
การทําธุรกิจตองใชเงินลงทุนคอนขางสูง โดยเงินทุนหมุนเวียนสวนใหญจะ
ใชในการซื้อผลิตภัณฑสําหรับการใหบริการ สําหรับการลงทุนในธุรกิจนี้ผูประกอบการ
ควรมีเงินลงทุนอยางนอย 1-3 ลานบาท
16

19. 4.
รูปแบบและขั้นตอนการจัดตังธุรกิจ
้
ขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจ 4
การจัดตั้งธุรกิจและการบริหารจัดการ หากอยูในรูปของการระดมทุนเปน
หุนสวนนิติบุคคล จดทะเบียนกิจการกับกรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย
ซึ่งวิธีการขอจดทะเบียนจะแตกตางกันไปตามรูปแบบของธุรกิจที่ตองการจัดตั้ง ไดแก
กิจการเจาของคนเดียว
เจาของกิจการมีหนาที่ตองยื่นขอจดทะเบียนพาณิชยภายใน 30 วันนับแต
วันที่ไดเริ่มประกอบกิจการ เจาของกิจการใดฝาฝนตองระวางโทษปรับไมเกิน 2,000
บาท และปรับตอเนื่อง อีกวันละไมเกิน 100 บาท จนกวาจะไดจดทะเบียน การจด
ทะเบียนพาณิชยตองเสียคาธรรมเนียม 50 บาท
หางหุนสวนจํากัด
1) หางหุนสวนสามัญ ผูลงทุนเรียกวา "หุนสวนจําพวกไมจํากัดความรับ
ผิด" ซึ่งจะตองรับผิดชอบในหนี้ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการประกอบธุรกิจอยางไมจํากัด
จํานวน หางหุนสวนสามัญนี้จะจดทะเบียนเปนนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพง
และพาณิชยหรือไมก็ได
2) หางหุนสวนสามัญนิติบุคคล ผูลงทุนเรียกวา "หุนสวนจําพวกไมจํากัด
ความรับผิด" ซึ่งจะตองรับผิดชอบในหนี้ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการประกอบธุรกิจอยางไม
จํา กั ดจํ า นวน หา งหุน สว นสามั ญ นี้จ ะต อ งจดทะเบียนเปน นิติบุ ค คลตามประมวล
กฎหมายแพงและพาณิชย
4.1
4
สําหรับการจดทะเบียนพาณิชย ใหศึกษากฎหมายเพิ่มเติมที่
http://www.dbd.go.th/mainsite/index.php?id=101
17

20. 3) หางหุนสวนจํากัด ผูลงทุนแบงออกเปน 2 จําพวก จําพวกที่ตองรับผิด
ในหนี้ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการประกอบธุรกิจอยางไมจํากัดจํานวนเรียกวา "หุนสวน
จําพวกไมจํากัดความรับผิด" และอีกจําพวกหนึ่งซึ่งรับผิดในหนี้ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นไมเกิน
จํานวนเงินที่ตกลงจะรวมลงทุนดวยเรียกวา "หุนสวนจําพวกจํากัดความรับผิด" หาง
หุนสวนจํากัดตองจดทะเบียนเปนนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย
ขั้ น ตอนการจดทะเบี ย นของห า งหุ น ส ว นสามั ญ นิ ติ บุ ค คล และ
หางหุนสวนจํากัด
1) ยื่น แบบขอจองชื่อ หา งหุ น สว นเพื่ อ ตรวจสอบไมใ ห ซ้ํา กับ หา งหุน สว น
บริษัทอื่น
2) กรอกรายละเอียดเกี่ยวกับชื่อของหางหุนสวน กิจการที่จะทํา สถานที่ตั้ง
หาง ชื่อ ที่อยู อายุ สัญชาติ สิ่งที่นํามาลงทุน ลายมือชื่อของผูเปนหุนสวนทุกคน ชื่อ
หุนสวนผูจัดการ ขอจํากัดอํานาจหุนสวนผูจัดการ (ถามี) พรอมกับประทับตราสําคัญ
ของหา งในแบบพิมพคํา ขอจดทะเบียนจั ดตั้ง และใหหุน สว นผูจัด การเป น ผูยื่ น ขอ
จดทะเบี ย น (ปกติ ก ารยื่ น ขอจดทะเบี ย นจั ด ตั้ ง ห า งหุ น ส ว นสามั ญ นิ ติ บุ ค คล /ห า ง
หุนสวนจํากัด ผูเปนหุนสวนผูจัดการจะตองลงลายมือชื่อในคําขอจดทะเบียนตอหนา
นายทะเบียนหุนสวนบริษัท ในกรณีหุนสวนผูจัดการไมประสงคจะไปลงลายมือชื่อตอ
หนานายทะเบียนก็สามารถจะลงลายมือชื่อตอหนาสามัญหรือวิสามัญสมาชิกแหง
เนติบัณฑิตยสภา เพื่อเปนการรับรองลายมือชื่อของตนไดในอีกทางหนึ่ง) หรือหุนสวน
ผูจัดการจะมอบอํานาจใหผูอื่นไปยื่นจดทะเบียนแทนก็ได
3) เสียคาธรรมเนียมโดยนับจํานวนผูเปนหุนสวนกลาวคือ ผูเปนหุนสวนไม
เกิน 3 คน เสีย คาธรรมเนียม 1,000 บาท กรณีเกิน 3 คน จะเสียคาธรรมเนียมหุนสวน
ที่เกินเพิ่มอีกคนละ 200 บาท
4) เมื่ อ จดทะเบี ย นจั ด ตั้ ง แล ว จะได รั บ หนั ง สื อ รั บ รองและใบสํ า คั ญ เป น
หลักฐาน
18

21. บริษัทจํากัด
ผูถือหุนจะรับผิดในหนี้ตาง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการประกอบธุรกิจไมเกินจํานวน
เงินผูถือหุนแตละคนตกลงจะรวมลงทุน วิธีการจดทะเบียนของบริษัท มีดังนี้
1) ยื่นแบบขอจองชื่อบริษัทเพื่อตรวจสอบไมใหซ้ํากับหางหุนสวนบริษัทอื่น
2) จั ด ทํ า หนั ง สื อ บริ ค ณห ส นธิ โดยกรอกรายละเอี ย ดเกี่ ย วกั บ ชื่ อ บริ ษั ท
จังหวัดที่ตั้งสํานักงานแหงใหญ กิจการที่จะทําทุนจดทะเบียน จํานวนหุน มูลคาหุน ชื่อ
ที่ อ ยู อายุ อาชี พ จํ า นวนหุ น ที่ จ ะลงทุ น (ซึ่ ง ต อ งจองซื้ อ หุ น อย า งน อ ย 1 หุ น ) และ
ลายมือชื่อของผูเริ่มกอตั้งบริษัททุกคนในแบบพิมพคําขอจดทะเบียนหนังสือบริคณห
สนธิ (หนังสือบริคณหสนธิตองผนึกอากรแสตมป 200 บาท) และใหผูเริ่มจัดตั้งบริษัท
คนหนึ่งคนใดก็ไดเปนผูยื่นขอจดทะเบียนหนังสือบริคณหสนธิดวยตนเอง หรือจะมอบ
อํานาจใหผูอื่นไปยื่นจดทะเบียนแทนก็ได การจดทะเบียนหนังสือบริคณหสนธิตองเสีย
คาธรรมเนียมตามจํานวนทุน กลาวคือ ทุนจดทะเบียนแสนละ 50 บาทแตไมต่ํากวา
500 บาท และสูงสุดไมเกิน 25,000 บาท
3) จดทะเบี ย นจั ด ตั้ ง บริ ษั ท จํ า กั ด เมื่ อ ผู เ ริ่ ม จั ด ตั้ ง บริ ษั ท ได จ ดทะเบี ย น
หนังสือบริคณหสนธิแลว ผูเริ่มจัดตั้งจะตองนัดผูจองซื้อหุนเพื่อประชุมจัดตั้งบริษัท
ตอจากนั้นคณะกรรมการที่ไดรับแตงตั้งจากที่ประชุมจัดตั้งบริษัทจะตองเรียกเก็บเงิน
คาหุนจากผูจองซื้อหุน (คราวแรกใหเรียกเก็บคาหุน ๆ ละไมต่ํากวารอยละยี่สิบหา)
และกรรมการผู มี อํ า นาจลงลายมื อ ชื่ อ กระทํ า การแทนบริ ษั ท ต อ งจั ด ทํ า คํ า ขอ
จดทะเบียนจัดตั้งบริษัทยื่นจดทะเบียนภายใน 3 เดือนนับตั้งแตวันที่ประชุมจัดตั้ง
บริ ษั ท การจดทะเบี ย นบริ ษั ท ต อ งเสี ยค า ธรรมเนี ย มตามจํ า นวนทุ น กล า วคื อ ทุ น
จดทะเบียนแสนละ 500 บาท แตไมต่ํากวา 5,000 บาท และสูงสุดไมเกิน 250,000
บาท
4) ปกติ ก ารยื่ น ขอจดทะเบี ย นหนั ง สื อ บริ ค ณห ส นธิ แ ละการยื่ น ขอ
จดทะเบียนจัดตั้งบริษัท ผูเริ่มจัดตั้งและกรรมการผูมีอํานาจกระทําการแทนบริษัทที่
ยื่ น ขอจดทะเบี ย นจะต อ งลงลายมื อ ชื่ อ ในคํ า ขอจดทะเบี ย นต อ หน า นายทะเบี ย น
19

22. หุนสวนบริษัท ในกรณีผูเริ่มจัดตั้งหรือกรรมการผูมีอํานาจกระทําการแทนบริษัทที่ขอ
จดทะเบียนไมประสงคจะไปลงลายมือชื่อตอหนานายทะเบียน ก็สามารถลงลายมือชื่อ
ตอหนาสามัญหรือวิสามัญสมาชิกแหงเนติบัณฑิตยสภาเพื่อใหรับรองลายมือชื่อของ
ตนเอง ไดในอีกทางหนึ่ง
4.2
การขออนุญาตประกอบธุรกิจ
ธุ ร กิ จ ให บ ริ ก ารความงามตามนิ ย ามในรายงานฉบั บ นี้ มี ลั ก ษณะของ
การประกอบกิจการเพื่อเสริมสวย ซึ่งสอดคลองกับความหมายของกิจการนวดเพื่อ
เสริมสวยตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง กําหนดสถานที่เพื่อสุขภาพหรือเพื่อ
เสริ ม สวย มาตรฐานของสถานที่ การบริ ก าร ผู ใ ห บ ริ ก าร หลั ก เกณฑ และวิ ธี ก าร
ตรวจสอบเพื่อการรับรองใหเปนไปตามมาตรฐานสําหรับสถานที่เพื่อสุขภาพหรือเพื่อ
เสริมสวยตามพระราชบัญญัติสถานบริการ พ.ศ. 2509 พ.ศ. 2551 ลงวันที่ 21 ตุลาคม
พ.ศ. 2551
“กิจการนวดเพื่อเสริมสวย หมายความวา การประกอบกิจการนวดใน
สถานที่เฉพาะ เชน รานเสริมสวยหรือแตงผม โดยมีวัตถุประสงคเพื่อความสวยงาม
ดวยวิธีการกด การคลึง การบีบ การจับ การประคบ การอบ หรือดวยวิธีการอื่นใดตาม
ศิลปะการนวดเพื่อเสริมสวย ทั้งนี้ตองไมมีสถานที่ ลอาบน้ําโดยมีผูใหบริการ”
ซึ่งไดรับการยกเวนไมตองขอรับใบอนุญาตตั้งสถานบริการ ตามกฎหมายวา
ดวยสถานบริการ ทั้งนี้ ตองมีลักษณะของสถานที่ การบริการหรือผูใหบริการเปนไป
ตามมาตรฐานที่ ก ระทรวงสาธารณสุ ข ประกาศฉบั บ ดั ง กล า วในหมวด 2 ว า ด ว ย
มาตรฐานของสถานที่ การบริก าร และผูใ หบ ริการ ในสวนที่ 3 เกี่ยวกับมาตรฐาน
กิจการนวดเพื่อเสริมสวย และ หมวด 3 วาดวย หลักเกณฑและวิธีการตรวจสอบเพื่อ
การรับรองใหเปนไปตามมาตรฐาน
20

23. ตารางที่ 4 : ขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจในปจจุบัน
ขั้นตอน
กรมพัฒนา
กระทรวงสาธารณสุข
(Optional)
ธุรกิจการคา
1. จ ด ท ะ เ บี ย น จดทะเบียน
ยื่ น คํ า ร อ ง ข อ ใ บ รั บ ร อ ง
มาตรฐานสถานประกอบการ
ธุรกิจการคา
ธุรกิจการคา
- เขตกรุงเทพมหานครให
ยื่ น ณ กรมสนั บ สนุ น
บริการสุขภาพ
- ส ว นภู มิ ภ าคให ยื่ น ณ
สํ า นั ก งานสาธารณสุ ข
จังหวัด
2. ข อ ใ บ รั บ ร อ ง
มาตรฐาน
ส ถ า น
ประกอบการ
เ พื่ อ สุ ข ภ า พ
หรื อ เพื่ อ เสริ ม
สวย(ใบรับรอง
ม า ต ร ฐ า น มี
อายุ 2 ป นั บ
แ ต วั น ที่ อ อ ก
ใบรับรอง)
ตรวจสอบหลักฐานและเสนอ
ความเห็นแกคณะกรรมการ
เพื่อพิจารณาภายใน 30 วัน
นั บ แต วั น ที่ ไ ด รั บ คํ า ร อ งขอ
ใบรับรองมาตรฐาน
หมายเหตุ
พิ จ า ร ณ า โ ด ย
คณะกรรมการตรวจ
แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น
มาตรฐานสถาน
ประกอบการกลาง
หรือคณะกรรม การ
ตรวจและประเมิ น
มาตรฐานสถาน
ประกอบการประจํา
จังหวัด แลวแตกรณี
ต ร ว จ ลั ก ษ ณ ะ แ ล ะ เ ล ข า นุ ก า ร
ม า ต ร ฐ า น ข อ ง ส ถ า น คณะกรรมการตรวจ
21

24. ขั้นตอน
(Optional)
กรมพัฒนา
ธุรกิจการคา
กระทรวงสาธารณสุข
หมายเหตุ
ป ร ะ ก อ บ ก า ร แ ล ะ ก า ร แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น
ใ ห บ ริ ก า ร แ ล ะ เ ส น อ ม า ต ร ฐ า น ส ถ า น
ค ว า ม เ ห็ น ต อ ผู อ อ ก ประกอบการฯ
ใบรับรองภายใน 90 วัน
นับแตวันที่ไดรับคํารองขอ
ใบรั บ รองจากเลขานุ ก าร
คณะกรรมการ
พิ จ ารณาออกหรื อ ไม อ อก
ใบรั บ รองมาตรฐานภายใน
10 วัน นับแตวันที่
ไดรับเรื่องจากคณะกรรมการ
22
คณะกรรมการตรวจ
แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น
มาตรฐานสถาน
ประกอบการฯ
ผู อ อกใบรั บ รอง คื อ
อธิ บ ดี ก รมสนั บ สนุ น
บ ริ ก า ร สุ ข ภ า พ
ผู ว า ราชการจั ง หวั ด
หรื อ ผู ซึ่ ง อธิ บ ดี ก รม
ส นั บ ส นุ น บ ริ ก า ร
สุ ข ภ า พ ห รื อ ผู ว า
ร า ช ก า ร จั ง ห วั ด
มอบหมาย แล ว แต
กรณี

25. เมื่ อ ผู ป ระกอบการไ ด รั บ การพิ จ ารณาออกใบรั บ รองมาตรฐาน
สถานประกอบการให แ ก ส ถานประกอบการแล ว นั้ น สถานประกอบการจะได รั บ
เครื่องหมายสัญลักษณ “มาตรฐาน สบส” โดยเครื่องหมายสัญลักษณนี้จะตองแสดง
ไวในที่เปดเผยและมองเห็นไดชัดเจน ณ สถานประกอบการ
4.3
องคประกอบหลักในการประกอบธุรกิจ
สถานที่ตั้ง
เลือกทําเลที่ตั้งของรานควรมีสถานที่ตั้งในบริเวณแหลงชุมชน หรือมีทําเล
ที่โดดเดน (Outstanding) หรือแหลงรวมกิจกรรมหลัก ๆ สําคัญ เชน แหลงการคา
สปอร ต คลั บ หรื อ ศู น ย ก ารค า เป น ต น เนื่ อ งจากรู ป แบบการใช บ ริ ก ารของ
สถานใหบริการความงามมีขอจํากัดทางดานเวลา ซึ่งตองใชเวลาในการใชบริการ
ค อ นข า งมาก ประกอบกั บ ทํ า เลที่ ตั้ ง เหล า นี้ มี ข อ ได เ ปรี ย บอยู ห ลายประการเช น
มีอาคารจอดรถ เปนสถานที่ที่สะอาดและสวยงาม อีกทั้งยังเปนวิถีชีวิตของคนรุน
ปจจุบันที่ตองการความสะดวกสบายอยางครบครัน แตขอเสียของการเลือกทําเล
ประเภทนี้คือการลงทุนที่มีมูลคาสูง หรือหลาย ๆ ธุรกิจก็ยังนิยมที่จะเปดใหบริการ
จากที่อยูอาศัยของเจาของผูประกอบการเอง โดยจะทําใหชวยลดตนทุนในการลงทุน
ประกอบกิจการได
ผูประกอบการบางรายเนนแนวคิดในการเลือกทําเลที่ตั้งที่เรียกวา “ทําเล
ล อ มห า ง" เน น ความเข า ถึ ง ของลู ก ค า และพฤติ ก รรมการใช บ ริ ก ารของลู ก ค า เป น
หลักสําคัญ โดยเลือกทําเลที่ตั้งที่เปนแหลงใกลที่พักอาศัยหรือแหลงชุมชน เชน สโมสร
ของหมูบาน บริเวณทางเขาออกของหมูบาน หรือชั้นลางของคอนโดที่พักอาศัย ซึ่งจะ
สามารถเขาถึงกลุมลูกคาที่มีเวลาจํากัดและตองการความสะดวกสบายในการเดินทาง
ไปใชบริการไดภายในเวลาที่จํากัด
23

26. การออกแบบและการกอสราง
ควรเนนการออกแบบบรรยากาศภายในใหมีลักษณะปลอดโปรง ไมแออัด
สะดวกสบายและปลอดภัยตอการใชบริการ สิ่งที่สําคัญที่สุด คือ ความสะอาด ซึ่งถือ
วาเปนสิ่งสําคัญที่สุดของการใหบริการความงาม โดยขนาดของรานที่เปดใหบริการ
ควรมี พื้ น ที่ ไ ม ต่ํ า กว า 40 ตารางเมตรและความกว า งหน า ร า นไม ค วรน อ ยกว า
4 เมตรหากจะแบงตามองคประกอบหลักสําคัญ ๆ สามารถแบงไดดังนี้
1) ดานความสะอาด ตองมีการดูแลบํารุงรักษาเครื่องมือและอุปกรณ
ตาง ๆ ใหสะอาดและพรอมใหบริการอยูเสมอ อุปกรณตาง ๆ ตองผานการฆาเชื้อ
เพื่อใหผูเขารับการบริการมั่นใจไดถึงความสะอาดและปลอดภัยในการเขารับบริการ
2) ด า นความปลอดภั ย ควรมี ก ารจั ด พื้ น ที่ ใ ห บ ริ ก ารเป น สั ด ส ว น มี
ความมิดชิดที่เหมาะสมกับรูปแบบการใหบริการและมีการตรวจสอบความปลอดภัย
อยางสม่ําเสมอ เชน หองนวดตัว หองอบไอน้ํา เปนตน
3) ความเปนสวนตัว การใหบริการเฉพาะบุคคลในบางประเภท ควรมี
การจัดความเปนสัดสวนโดยคํานึงถึงการเปนสวนตัวของผูเขารับบริการเปนสําคัญ
เชน การนวดตัว การอบไอน้ํา เปนตน
จากผลการสํารวจและการวิเคราะหองคประกอบหลักที่สําคัญในการดําเนิน
บริการธุรกิจบริการความงาม สามารถสรุปใจความสําคัญ ไดดังนี้
• อาคารสถานที่ ก ารประกอบกิ จ การต อ งมี ค วามมั่ น คง ไม ชํ า รุ ด มี
สาธารณูปโภคที่สะอาดถูกสุขอนามัย มีการกําจัดขยะมูลฝอยอยางเปนระบบ และมี
การกํ า จั ด สิ่ ง ปฏิ กู ล อย า งถู ก หลั ก สุ ข าภิ บ าล ต อ งจั ด ให มี ห อ งอาบน้ํ า ห อ งส ว ม
หองผลัดเปลี่ยนเสื้อผาอยางเพียงพอ และแยกสวนชาย หญิงอยางชัดเจน
• พื้นที่ภายในกิจการตองมีความสะอาด เปนระเบียบเรียบรอยอยูเสมอ
มีการแบงพื้นที่การใหบริการอยางเปนสัดสวน เชน แผนกนวดหนา แผนกนวดตัว
เปนตน
24

27. • การจั ด ตกแต ง สถานที่ ใ ห บ ริ ก ารต อ งมี ค วามเหมาะสม มี แ สงสว า ง
เพียงพอ มีการระบายอากาศที่ดี ควรมีรูปภาพหรือสื่อชนิดตาง ๆ เพื่อใหผูใชบริการ
สามารถเลื อ กใช บ ริ ก ารได ต รงความต อ งการของตนเอง เช น การพอกหน า
การนวดหนา เปนตน
• วั สดุอุ ป กรณต า ง ๆ ที่ใ ชภ ายในอาคาร ควรคํา นึ ง ถึง วา ปลอดภัยต อ
ผูใชบริการเปนหลักสําคัญ เชน พื้นหองน้ําควรมีวัสดุปองกันการลื่นลม เตียงนวดตัว
หากมีความสูงมากเกินไปควรมีขั้นบันไดเพื่อความปลอดภัยในการใชบริการ
อุปกรณและเครื่องมือ
การเลือกใชอุปกรณขึ้นอยูกับขนาดของกิจการและเงินลงทุน โดยทั่วไปแลว
วัสดุ แ ละอุป กรณต า ง ๆ จะมีใ หเลื อ กหลายแบบทั้ง ด า นคุ ณ สมบัติแ ละการใชง าน
ซึ่งอุปกรณหลักที่สามารถพบเห็นไดทั่วไปในรานบริการความงาม อาทิ
1. เตียงนวด (Massage Tables) มี 2 ประเภท คือ เตียงนวดสําหรับนวด
ตัว โดยลักษณะทั่วไปของเตียงที่ใชนวดตัวนั้น มักจะมีลักษณะเปนเตียงไม มีเบาะ
พลาสติกรองดานบนเพื่อความสะดวกในการทําความสะอาด รูปแบบยาวขนานไปกับ
พื้น ไมจําเปนตองมีลักษณะของการพับหรือปรับระดับได คุณสมบัติเหมาะสําหรับใช
นวดตัว เทา นั้ น โดยทั่ว ไปเตีย งนวดตัว แบบธรรมดาลัก ษณะนี้จะมีร าคาประมาณ
1,500 – 3,000 บาท ราคาจะขึ้นอยูกับวัสดุความคงทนและรูปแบบความสวยงาม
25

28. อีกประเภทจะเปนเตียงนวดหนา เหมาะสําหรับการใหบริการนวดหนา โดย
จะมีลักษณะปรับระดับ เนื่องจากการใชเตียงปรับระดับได จะสะดวกตอการใชงาน
รวมกับอุปกรณการทําหนาตาง ๆ เชน เครื่องโอโซน เครื่องดูดสิวเสี้ยน เปนตน ซึ่งจะ
ทําใหสามารถปรับระดับการใชงานกับอุปกรณตาง ๆ ไดสมดุลกวา ซึ่งเตียงประเภทนี้
มักจะมีราคาสูงกวาเตียงนวดตัวแบบธรรมดาคอนขางมาก มีราคาเฉลี่ยประมาณ
3,500 – 12,000 บาท
26

29. 2. เครื่องอบไอน้ํา (Steamer) หรือตูอบไอน้ํา/สมุนไพร เปนอุปกรณ
หนึ่งในการชวยเซลลผิวออนตัวลง ขยายรูขุมขนใหกวางขึ้น ทําใหงายตอการขจัดสิ่ง
สกปรกที่อุดตันใตผิว เปนที่นิยมสําหรับผูใชบริการรานบริการความงาม ซึ่งจะชวยทํา
ใหผิวพรรณดูสดใสเปลงปลั่งไดอยางชัดเจนหลังใชบริการ ซึ่งราคาจะขึ้นอยูกับรูปแบบ
และขนาดของตูอบไอน้ําโดยเฉลี่ยราคาจะอยูที่ 3,000 – 30,000 บาท
27

30. 3. เครื่องพนโอโซน (Ozone stream therapy) ชวยกระตุนการไหลเวียน
ของโลหิ ต และผ อ นคลายกล า มเนื้ อ ใบหน า เพื่ อ เพิ่ ม ความนุ ม นวลของผิ ว หน า
หลังการใชบริการ โดยสวนมากเครื่องพนโอโซนนี้จะใชควบคูกับการบริการนวดหนา
โดยราคาจะขึ้นอยูคุณสมบัติของเครื่อง โดยเฉลี่ยจะมีราคาประมาณ 5,500 – 32,000
บาท
4. เครื่องกําจัดสิวและสิ่งอุดตันผิวหนา (Vacuum and Sprayer) เปน
อุปกรณที่ชวยขจัดสิ่งสกปรกบนใบหนาเพื่อปองกันการอุดตันของผิวหนัง โดยการดูด
เอาสิ่งสกปรกออกมาจากผิวหนังหรืออีกนัยหนึ่งคือเครื่องดูดสิวเสี้ยน ซึ่งเครื่องนี้จะใช
ประกอบการนวดหนาเชนกัน ราคาจะขึ้นอยูกับคุณสมบัติและการใชงานของเครื่อง
โดยเฉลี่ยอยูที่ราคา 5,500 – 18,000 บาท
28

31. 5. ตูอบฆาเชื้อ (Sterilizer) ใชอบฆาเชื้ออุป กรณสําหรับการนวดหน า
และนวดตัวกอนนําไปใหบริการใหแกลูกคา เชน แผนพับเช็ดหนา ควรผานการอบฆา
เชื้อกอนนําไปใช เพื่อความสะอาดและปลอดภัยสําหรับการใหบริการลูกคาลําดับ
ตอไป โดยราคาของตูอบฆาเชื้อนี้จะขึ้นอยูกับขนาดและคุณลักษณะของเครื่อง โดย
เฉลี่ยทั่วไปจะอยูที่ราคา 6,000 – 12,000 บาท
นอกจากเครื่องมือสําหรับการดูแลและบํารุงผิวพรรณใหกับลูกคาแลว ยังมี
อุป กรณอื่ น ๆ อี ก หลายประการที่จํ า เปน ต อ งใช สํา หรั บ รา นบริก ารความงาม เช น
เครื่องทําน้ํารอน ผายางหรือผาซับในปูเตียง หมอน ผาขนหนูขนาดตาง ๆ ภาชนะ
แบงผลิตภัณฑบํารุงผิว ชั้นวางอุปกรณ เสื้อคลุม สําลี ผาปดจมูก ฯลฯ ซึ่งวัสดุและ
อุปกรณเหลานี้สามารถหาซื้อไดตามรานคาหรือตัวแทนจําหนายผลิตภัณฑความงาม
ทั่วไป
บุคลากร
บุคลากรที่ใ หบริการในธุรกิจบริการความงามนั้น มีความสํา คัญอยางยิ่ง
สํ า หรั บ การให บ ริ การลู กค า ที่ เข า มาใชบ ริ การ บุค ลากรที่ใ หบ ริก ารแก ลูก คา ควรมี
ความรูเฉพาะดานที่ใหบริการ
29

32. ปจจุบันการประกอบอาชีพบริการความงาม เปนวิชาชีพที่ไดรับความสนใจ
เพิ่มมากขึ้น โดยจะเห็นไดจากการมีสถาบันและโรงเรียนตางๆ ที่เปดอบรมหลักสูตร
วิชาชีพเฉพาะทางดานการบริการความงาม ซึ่งในธุรกิจบริการความงามจะประกอบ
ไปดวยบุคลากร ดังนี้
1) พนักงานนวดหนา ในสถานบริการความงามควรเปนบุคคลที่ไดรับ
การอบรมหรื อ ถ า ยทอดความรู ต ามหลั ก สู ต รจากหน ว ยงานราชการ สถาบั น หรื อ
สถานศึกษา ตามที่คณะกรรมการตรวจและประเมินมาตรฐานสถานประกอบการ
กลางรองรับ และมีความรูความชํานาญตรงตามมาตรฐานวิชาชีพ มีความรูในการใช
ผลิตภัณฑและอุปกรณตาง ๆ เปนอยางดี อีกทั้งพนักงานนวดหนาจะเปนผูใกลชิดกับ
ลูกคามากที่สุด ดังนั้น การคัดเลือกพนักงานนวดหนาควรเนนพนักงานที่มีอุปนิสัยหรือ
มีใจรักในการบริการก็เปนสิ่งสําคัญที่ตองพิจารณาเปนอยางยิ่ง อีกทั้งเปนบุคคลที่
30

33. รั ก ษาความลั บ หรื อ ข อ มู ล ส ว นตั ว ต า ง ๆ ของลู ก ค า ได เ ป น อย า งดี โดยอั ต รา
คาตอบแทนของพนักงานนวดหนา เฉลี่ย 7,500 บาทตอเดือน
2) พนักงานนวดตัว ควรเปนบุคคลที่ไดรับการอบรมหรือถายทอดความรู
ตามหลักสูตรจากหนวยงานราชการ สถาบันหรือสถานศึกษาตามที่คณะกรรมการ
ตรวจและประเมิ น มาตรฐานสถานประกอบการกลางรองรั บ และมี ค วามรู
ความชํานาญตรงตามมาตรฐานวิชาชีพ มีความรูในการใชผลิตภัณฑและอุปกรณ
ตางๆ เปนอยางดี การคัดเลือกพนักงานนวดตัวควรเนนพนักงานที่มีอุปนิสัยหรือมีใจ
รักในการบริการก็เปนสิ่งสําคัญที่ตองพิจารณาเปนอยางยิ่ง อีกทั้งเปนบุคคลที่รักษา
ความลับหรือขอมูลสวนตัวตาง ๆ ของลูกคาไดเปนอยางดี โดยอัตราคาตอบแทนของ
พนักงานนวดตัวเฉลี่ย 7,500 บาทตอเดือน
3) พนักงานตอนรับ/ธุรการ เปนบุคคลคนแรกที่ลูกคาจะไดพบปะพูดคุย
ดวย ดังนั้น พนักงานตอนรับเปนบุคคลสําคัญลําดับแรกในการใหบริการกับลูกคาใน
การแนะนําและนําเสนอสิ่งที่ลูกคาตองการไดดี ควรมีความรูพื้นฐานดานความงาม
และการดูแลผิวพรรณ เพื่อที่จะชวยตอบขอซักถามหรือแกไขปญหาทางดานความงาม
ใหกับลูกคาได ดังนั้น พนักงานตอนรับควรเปนบุคคลที่มีอัธยาศัยดี มีใจรักบริการ โดย
อัตราคาตอบแทนของพนักงานตอนรับ/ธุรการ เฉลี่ย 8,500 บาทตอเดือน
4) พนักงานทําความสะอาด เนื่องจากรูปแบบการใหบริการความงาม
เปนธุรกิจที่เนนเรื่องความสะอาดเปนสิ่งสําคัญ ดังนั้น ดวยรูปแบบของธุรกิจจะพบวา
ในแตละวันจะมีการใชวัสดุที่เปนสิ่งปฏิกูลมากมาย เชน ทิชชู สําลี กระดาษชําระ ซึ่ง
จะเป น ขยะที่ มี ป ริ ม าณมากสํ า หรั บ ธุ ร กิ จ การให บ ริ ก ารประเภทนี้ รวมทั้ ง การทํ า
ความสะอาดอาคารสถานที่ใหบริการลูกคา ดังนั้น จึงเปนหนาที่สําคัญหนาที่หนึ่งใน
การชวยสงเสริมภาพลักษณใหกิจการ/รานบริการดูนาเชื่อถือในสายตาของผูเขารับ
บริการ โดยอัตราคาตอบแทนของพนักงานทําความสะอาดเฉลี่ย 4,500 บาทตอ
เดือน
31