Chansons que l'on entendra à la manifestation de Montpellier en faveur des langues régionales

1. Corala de Sant-Guilhem
La Coupo
Frederic Mistral
Prouvençau, veici la Coupo
Que nous vèn di Catalan
A-de-rèng beguen en troupo
Lou vin pur de noste plan
refrin :
Coupo Santo
E versanto
Vuejo à plen bord,
Vuejo abord
Lis estrambord
E l'enavans di fort !
D'un vièi pople fièr e libre
Sian bessai la finicioun ;
E, se toumbon li felibre,
Toumbara nosto nacioun
Pèr la glòri dóu terraire
Vautre enfin que sias counsènt.
Catalan, de liuen, o fraire,
Coumunien tóutis ensèn !
Arièja
(abat Maury-Sabas, capelan de Miglòs)
Aimi d'amor tas montanhas supèrbas,
L'ivèrn i met un blanc abilhament
Mas dins l'estiu demest las nautas èrbas
Los anhelons reguitnan folament.
Arièja, Arièja ò mon país
Ò tèrra tant aimada
Maire tant adorada
De près, de luènh, totjorn
Ton nom me rejoís.
Arièja, ò mon país.
Aimi taben tas planas tan polidas
Riche tapís de vinhas e de blats
Tos rius d'argent e tas pradas floridas
E tos planèls de bòsques coronats.
Per l'aucelon, fasca solelh o pluèja
Lo pus bèl nís serà totjorn lo sieu
Soi Ariejés ! Deishatz me mon Arièja
Cap de país es polit com’ lo mieu…
O mon país tan doç a ma memòria,
Ton nom aimat es gravat dins mon còr.
Ont soi nascut, Dieu vòlga que me mòria
Jol meu cèl blu, jol mieu bèl soulelh d'or.
Aurem pas jamai
que çò que serem
capables de
prene !!! *Ferrol en 1907

2. Sèm montanhòls
(tradicional Aubrac)
Sèm montanhòls, aimam
l’independéncia
L’aviam, l’avèm e mai la gardarem
S’i a pas de Rei en França
Nautres, i regnarem
Nòstre sol mèstre es Aquel que fa
nàisser
L’èrba a la prima e lo blat a darrièr ;
Lo pregam que nos daisse
Lo gost del pan longtemps.
Fasèm justicia a mòda montanhòla
sens desrengar los jutges justicièrs
Lo còde de Laguiòla
Es lo boès del drulhièr.
Bons al trabalh, a la dalha, a l’araire
Fièrs e contents a la garda de Dieu
Coma l’aucèl dins l’aire
E las troitas pel riu.
Dels fièrs Galès, n’avèm lo crit de
guèrra
Quilam l’aüc que fa tot restontir.
En passant sus la tèrra
Aimam nos faire ausir.
Tus, vinhairon, siás fièr de tas
vendémias
Mas ièu te planhi, paure costoliu,
Tus, cultivas la vinha
Nautres, bevèm lo vin.
Glòria au XVIIn
(Montéhus en 1907, revirada lengadociana de Felip Carcassés per la Corala de Sant-Guilhem)
Refusar èra un dever de savi,
Èra legitim vòstre torment,
Se deu pas tirar cap a sos àvis
Per defendre lo governament.
Vòstras consciéncias èran netas
Entr’Occitans se tugam pas
Recaptèretz vòstras baionetas
Avètz plan fach, pichòts braves
soldats!
Refranh
Salut, que vos aimam,
Dètz e seten tropa valenta !
Pió-piós, cranes enfants
Cadun de vautres se rementa ;
Salut, que vos aimam,
Per vòstra gèsta magnifica,
Que segur, en nos matraçant
Auriatz tugat la Republica !
Saique carissètz la nòstra França
Es vertat, que totes l’aimatz tant
Mas dejós vòstras bralhas garança
Demorerètz de bons ciutadans,
La patria, la vertadièira,
aquò’s sa maire en tot primièr ;
Vau melhor anar a las galèras
Que d’acceptar d’èsser son murtrièr !
O sabèm : veirem lo jorn en França
Que justícia e patz i regnaràn.
Aguèm totes aquela esperança
E aqueles jorns arribaràn.
Emplenèretz de vòstra grana
Lo selhon de l’umanitat
La recòlta es pas gaire londana
E aquel jorn seretz plan festejats !

3. NADAU
De cap a l’immortèla
Sèi un país e ua flor
E ua flor, e ua flor
Que l’aperam la de l’amor
La de l’amor, la de l’amor
Repic :
Haut Peiròt, vam caminar,
vam caminar
De cap a l’immortèla
Haut Peiròt, vam caminar,
vam caminar
Lo país vam cercar.
Au som del malh, que i a ua lutz,
Que i a ua lutz, que i a ua lutz,
Qu’i cau guardar los uèlhs dessús,
Los uèlhs dessús, los uèlhs dessús
Que’ns cau traucar tot lo segàs,
tot lo segàs, tot lo segàs,
Tà ns’arrapar, sonque las mans,
sonque las mans, sonque las mans.
Lhèu veirem pas jamei la fin,
jamei la fin, jamei la fin,
La libertat, qu’ei lo camin,
qu’ei lo camin.
Après lo malh, un aute malh,
un aute malh, un aute malh,
Après la lutz, una auta lutz,
una auta lutz, una auta lutz.
NADAU
De cap a l’immortèla
Version lengadociana Sant-Guilhem
Sabe un país e una flor,
E una flor, e una flor
Que l’apelam la de l’amor,
La de l’amor, la de l’amor.
Repic :
Naut Janòt, van caminar
Van caminar
De cap a l’immortèla
Naut Janòt, van caminar
Van caminar
Lo país van cercar.
Au som dau sèrre, que i a una lutz
Que i a una lutz, que i a una lutz
Qu’i cau gardar los uòlhs dessús
Los uòlhs dessús, los uòlhs dessús.
Que nos cau traucar tot lo sèga,
Tot lo sèga, tot lo sèga
Per nos arrapar sonque las mans
Sonque las mans, sonque las mans.
Benlèu ne veirem pas jamai la fin,
Jamai la fin, jamai la fin,
La libertat, qu’es lo camin
Qu’es lo camin.
Après lo sèrre, un autre sèrre
Un autre sèrre, un autre sèrre,
Après la lutz, una autra lutz,
Una autra lutz, una autra lutz.

4. LA MAL COIFFÉE
Los podaires
Fa bèl temps qu'ai atacat
aqueste reng de bon matin
e poda que podaràs
ne vesi pas jamai la fin.
Del camin fins a la rasa
soi pas arribat vietdase,
E pr'aquò nos cal anar
m'en soi enanat podar !
Ai podat l'amna tranquila
en pensant al vin que fasiam venir
Lo pintaràn a la vila
sens pensar qu'aicí
nos fa tresfosir ! (bis)
La manrèga que pren l'aire
los dets gaireben torrats,
Cèrç o Marin quora bufa
sabi pas ont me virar.
Me manca pas qu'un gavèl
per me venir foëtar la gauta,
E pr'aquò, nos cal anar
m'en soi enanat podar !
Amb lo freg que me desvària
soi romput cal acabar.
Lo nas bufa tant va la mèca
finissi pas de tremolar.
Creses que la vida es dura
ambe tota aquela frescura,
E pr'aquò nos cal anar
m'en soi enanat podar !
Amb l’soquet dessús l’espatla
A la nuèit me’n vau sopar
S’ai pas de brasa d’ausina
Lo soquet l’esparnharà.
Creses que la vida es dura
ambe tota aquela frescura,
E pr'aquò nos cal anar
m'en soi enanat podar !
La rassega que penjòla
E l’electrocòp cargat
Lo gos monta dins la 4L
Qu’al tresen còp ai demarrat
La ràdio dins las aurelhas
Per me cambiar las idèas,
E pr'aquò nos cal anar
m'en soi enanat podar !
LLUIS LLACH
L’ Estaca
(Adaptacion occitana Patric / F. Carcassés)
Lo vièlh Siset me parlava
De bon matin al portal
E lo solelh esperàvem;
Los carris vesent passar…
Siset, non veses l’estaca,
Que li sèm totes ligats ?
Se podèm pas se’n desfaire
Jamai podrem caminar.
Refranh
Se tiram totes, vai tombar
Gaire de temps pòt pas durar,
Segur que tomba, tomba, tomba,
Plan clinada es adejà...
Se ieu la tire fòrt d’aquí
E tu la tiras fòrt d’ailà,
Segur que tomba, tomba, tomba,
E se’n podrem desliurar.
Pasmens fa fòrça temps ara
Que se'n escorjan las mans
E quand la fòrça me daissa
Ne ven mai granda subran.
Es plan segur qu’es poirida
Pasmens, Siset, pesa tant,
De còps la fòrça m’oblida,
Tòrna-me dire ton cant.
Refranh
Ara lo Siset se cala
Un vent marrit l’emportèt,
El sol sap ont s’amaga
Mas ieu jota lo portal
Mentre que passan los dròlles
Lève lo còl per cantar
Çò que Siset m’ensenhava
Lo darrièr cant que daissèt :

5. LOS PAGALHÓS
La Sobirana
Despuish l’aup italiana,
A truvèrs vilas, e monts, e lanas,
E dinc a la mar grana
Que senhoreja ua sobirana.
Entant de mila annadas
Qu’audín son arríder de mainada,
Sas cantas encantadas,
Sons mots d’amor de hemna tant aimada.
Jo que l’escotarèi
Com s’escota a parlar ua hada,
Jo que la servirèi
Dinc a la mea darrèra alenada.
Un dia, un beròi dia,
Tots coneisheràn ma sobirana ;
Ma mair, ma sòr, ma hilha,
Ma bèra amor, qu’ei la lenga occitana.
La Sobeirana
(adaptacion St Guilhem, levat lo darrièr)
Despuòi l’alp italiana,
A travèrs vilas, e monts, e lanas,
E fins a la mar granda
I senhoreja una sobeirana.
Fa mai de mila annadas
Que s’ausís son rire de mainada,
Sas cantas encantadas,
Sos mots d’amor de femna tant aimada.
E Ieu l’escotarai
Com’ escotam parlar una fada,
E ieu la servirai
Fins a la meuna darrièr’ alenada.
Un dia, un beròi dia,
Tots coneisheràn ma sobirana ;
Ma mair, ma sòr, ma hilha,
Ma bèra amor, qu’ei la lenga occitana.
La fònt de Sant-Bertomieu ( Tradicionau Montpelhièr)
Filhetas dau quartièr,
Près de Montpelhièr,
I a una fònt tan bèla,
Venètz ie permenar,
Venètz ie gostar,
Sus l’èrba novèla,
L’aiga que ne sortís,
dona l’apetís
Tant qu’es naturèla
Anarem tot l’estiu
a la fònt de Sant-
Bertomieu.
Vesètz de grand matin
Braç a braç venir
Tircis e Roseta
S’avançan totes dos
Se fan de potons
Sovent en cacheta
E tot lo lòng dau jorn
Los cobles d’amor
Cantan sus l’erbeta
L’amor dòna lo fièu
A la fònt de Sant-
Bertomieu.
Lo pastor ven exprès
Dire sos regrèts
A son amigueta
Un còp d’uòlh solament
Lo rendrà content
De sa bergèireta
A l’ombra totes dos
Van de rescondons
Beur’aquela aigueta
L’amor dòna lo fièu
A la fònt de Sant-
Bertomieu.
Per emplegar lo temps
Loïsa sovent
Vai jos la ramada
Cercar de passerons
E dins los boissons
Trobèt la nisada
Ai ! coma joïguèt
Quand ela trobèt çò que
desirava
L’amor dòna lo fièu
A la fònt de Sant-
Bertomieu.
Au son dau flajolet
Dau tamborinet
La bèla Charlòta
Amb son chèr galant
Se’n vai tot dançant
Mas faguèt la sòta
Lo pè li glissèt
Per malur tombèt
La paura pichòta
L’amor aguèt lo fièu
A la fònt de Sant-
Bertomieu.
Cresètz-me n’anetz pas
Com’aquò sautar
N’estent pas soleta
Un vèrd gazon es fresc
E mai d’una fes
Près d’aquela aigueta
Lo pè pòt vos glissar
E podètz tombar
Sus aquela erbeta
Car l’amor a lo fièu

6. A la fònt de Sant-Bertomieu
La fèsta de l’Issancà
Paraulas Desirat Servèl / Musica Miquèu Pinò
Quand lo cant de las cigalas
A l’epòca de Sant-Clar
Nos ditz : « fasètz vòstra mala,
Ana’vo’n a Issancà !
Assetadets sus l’erbeta,
Totes en còr cantaretz
Aquel bèu refrin de Seta
Que tot lo pòble a aprés :
Chagrin, chagrin, fai ta mala !
Nautres volèm nos amusar,
Dejà canta la cigala,
Aicí la fèsta de l’Issanca
Au mitan de la verdura
Dançaretz vals’ e polcà
E dejota la ramura
Joïretz de repausar.
Faretz taulas sus l’erbeta,
Puòi faretz vòstre gostar
Tot coma en la barraqueta
Sus la montanha de Sant-Clar.
Visitaretz la machina
La sorça e lo bèu bassin
Montaretz sus la colina
E per completar lo plaisir.
Lo soer a vòstra arribada
En revenguent per lo trin,
Recantaretz la cantada
La que conten lo bèu refrin :
SE CANTA
Tradicional occitan
Tèxt de Gaston Fèbus ?
Version Sautaròca
1 Dejós ma fenèstra
I a un aucèlon
Tota la nuòch canta
Canta sa canson.
Repic :
Se canta que cante
Canta pas per ieu !
Canta per ma mia
Qu’es al luònh de ieu
2 A la fònt de Sant-Guilhem
I a una platana
Que fa d’ombra fresca
Sus nòstres papetas.
3 Aquelas montanhas
Que tan nautas son
M’empachan de veire
Mas amors ont son.
4 Baissatz-vos montanhas
Planas auçatz-vos
Per que pòsque veire
Mas amors ont son.
5 Aquelas montanhas
Tan s’abaissaràn
E mas amoretas
Se raprocharàn.

7. Los carbonièrs de La Sala
Poèma Joan Bodon –
Musica Mans de Breish
Los carbonièrs de La Sala
Occitans sens lo saber
Cantan l’internacionala,
La cançon del desespèr,
Cantan l'internacionala
La cançon del desespèr.
Del punh sarrat que se lèva
Saludem l’acordeon,
Qual compren la nòstra grèva ?
Jaurés es al Panteon
Luchas grandas d’un còp èra,
La polícia dins Aubin
Per saquejar la misèria
Quand trigossèrem Watrin,
Per saquejar la misèria
quand trigossèrem Watrin
La plegarem pas l’esquina
Ajudatz-nos païsans,
Volèm gardar nòstra mina,
Lo pan de nòstres enfants
Cantem l’Internacionala,
La cançon de nòstre espèr
Los carbonièrs de La Sala
Nos an mostrat lo dever,
Los carboniers de La Sala
Occitans nòstre dever.
L’èrba d’agram
Joan Bodon
L’èrba d’agram , ieu l’ai culhida
Sus la cròsa del paure mòrt.
Marrida grana, l’ai brandida
Al quatre caires del meu òrt.
E, lo grand vent de la misèria
L’escampilha sus la miá tèrra.
Al vòstre sègle de l’aram,
Que venga patz, que venga guèrra,
Semeni, ieu, l’èrba d’agram…

8. Poèmas, IEO edicions, 2010
Lo gramenàs de la Roquetia :
Corala de St Guilhem – Cercle Max Roqueta – Manif per la lenga occitana dau 24 d’octòbre de 2015
cercle.occitan.max.roqueta@gmail.com http://cercle-occitan-max-roqueta.com/