SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  66
Piet Mondriaan 
Wassily 
Kandinsky 
& 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky 
(1866-1944) 
Münter, Gabriel, Portret van Kandinsky, 
1906 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Portret van Gabriele Munter, 1905 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Arabische stad, 1905 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Volga, 1906 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Plaat met boogschutter, 1909 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Glasschilderij met zon, 1910 
©Jolien De Ridder, 2013
DER BLAUE REITER 
• Een Duitse kunstenaarsgroep 
(andere leden: Franz Marc, August Macke, Paul Klee, 
Gabriel Münter, …) 
• Opgericht in 1911 in München 
• Kandinsky: kopman van de groep 
• Hoofdidee: eenheid met het universum en de 
kosmos, soort ‘spirituele’ kunst 
• Kunst: sluit aan bij het Duits expressionisme 
©Jolien De Ridder, 2013
Marc, Franz, 
Blauw paard, 
1911 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Zonder titel, eerste abstracte waterverftekening, 1910 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Improvisatie, zondvloed, 1913 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Composition VII, 1913 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Kleine plezieren, 1913 
©Jolien De Ridder, 2013
Eerste Wereldoorlog (1914-1918) 
• DER BLAUE REITER 
• Kandinsky terug naar Rusland en verlaat 
zijn vriendin Gabriele Münter. 
• Macke en Marc vechten aan het front, en 
sneuvelen. 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Moskou, I, 1916 ©Jolien De Ridder, 2013
kandinsky, Wassily, Rode vlek II, 1921 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Composition VIII, 1923 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Geel, rood en blauw, 1925 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky, Wassily, Hemelsblauw, 1940 ©Jolien De Ridder, 2013
Synthese Kandinsky 
• Russische kunstenaar (1866-1944) 
• Mede-oprichter Der Blaue Reiter 
• Semi-figuratief naar abstract 
• Felle kleuren en vormen verwijzen naar muziek: 
relatie tussen klank en vorm 
• Eigen Russische volkskunst (sprookjes, 
klederdracht, kleuren, …) 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan 
(1872-1944) 
Mondriaan, Piet, Zelfportret, 1900 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, 
Dorpskerkje, 1898 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Gaan vissen, 1900 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, 
Kerktoren in Domburg, 
1911 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Duinen in zeeland, 1910 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, De rode 
molen, 1911 
©Jolien De Ridder, 2013
Het tijdschrift: De Stijl 
• Een verbond van kunstenaars, architecten en 
ontwerpers 
Leden: Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Bart 
van der Leck, Vilmos Huszar, … 
• 1ste uitgave oktober 1917 in Nederland 
• Kunst gebaseerd op geometrisch orde en 
spirituele harmonie: ‘neo-plasticisme’ 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, De blauwe boom, 1908, tempera op karton 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, avond, de rode boom, 1910 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, boom, studie voor de grijze boom, 1911, zwart krijt op papier 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, de grijze boom, 1911 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Bloeiende appelboom, 1912 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, compositie nr. 10, 1915 
©Jolien De Ridder, 2013
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Stilleven, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Stilleven, 1912 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Compositie met raster VII, 1919 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw, 1921 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Compositie C nr. 3, met rood en blauw, 1931 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Broadway Boogie woogie, 1943 
©Jolien De Ridder, 2013
Mondriaan, Piet, Overwinning Boogie woogie, 1944 
©Jolien De Ridder, 2013
Synthese Mondriaan 
• Nederlands kunstenaar (1872-1944) 
• Het tijdschrift ‘De Stijl’ en theorie over het 
neo-plasticisme 
• Van landschappen naar geometrie 
• Horizontale en verticale lijnen en vlakken in 
primaire kleuren: universele harmonie 
©Jolien De Ridder, 2013
Gelijkenissen en verschillen 
©Jolien De Ridder, 2013
De revolutionaire stap naar abstractie 
 Geen herkenning 
 Geen mimesis/nabootsing 
 De realiteit, de zichtbare werkelijkheid wordt 
niet overgenomen 
 Geen figuraties 
 Onherkenbare vormen en kleuren 
 Verschillende manieren 
©Jolien De Ridder, 2013
Kandinsky’s 
Abstrahering 
Mondriaans 
Abstrahering 
©Jolien De Ridder, 2013
Inspiratiebronnen 
Kandinsky: Fauvisme 
Dérain André, 
Estaque, 1905 
Mondriaan: Kubisme 
Braque, Le 
Sacré Coeur, 
winter 
1909-10 
©Jolien De Ridder, 2013
Inspiratiebronnen 
• Kandinsky: 
Experimentele 
muziek vb. Schönberg 
• Mondriaan: 
Jazzmuziek 
©Jolien De Ridder, 2013
Inspiratiebronnen 
• Kandinsky: Russische sprookjes en oude 
volksverhalen 
• Mondriaan: Discipline en het calvinistische 
arbeidsideaal 
©Jolien De Ridder, 2013
Synthese 
• Beide kunstenaars: ‘De vader van de abstracte 
kunst’ 
• Beide kunstenaars: van een materiële naar een 
spirituele zienswijze  Kleur en vorm als 
belangrijke waarden 
• Verschillende inspiratiebronnen leiden tot 
verschillende uitwerkingen 
• Muziek voor allebei een inspiratiebron 
(Kandinsky iets meer) 
©Jolien De Ridder, 2013
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 1a 
A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. 
JUIST / FOUT 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 1a 
A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. 
JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 1b 
A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. 
JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 
B. Door de beweeglijke 
vormen en het spel van 
lichte en donkere kleuren 
wilt Kandinsky de 
beweging van muziek 
volgen. 
Juist / Fout 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 1b 
A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. 
JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 
B. Door de beweeglijke 
vormen en het spel van 
lichte en donkere kleuren 
wilt Kandinsky de 
beweging van muziek 
volgen. 
JUIST / Fout 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 2 
Kandinsky 
Kandinsky en Mondriaan 
hebben elk op hun eigen 
manier abstracte kunst 
gemaakt. Uit welke 
eerdere kunststromingen 
haalden ze hun inspiratie? 
Welk kunstwerk past bij 
Mondriaan en welk bij 
Kandinsky? 
A. 
B. 
Fauvisme 
Kubisme 
Mondriaan 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 3 
Beschrijf deze twee kunstwerken wat betreft kleurgebruik, 
lijnvoering, vormen en compositie. Welke aspecten zijn 
vergelijkbaar? 
Mondriaan, Piet, Compositie 
in kleur A, 1917 
Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 3 
©Jolien De Ridder, 2013 
Gelijkenissen kleurgebruik: 
- Witte achtergrond - Beperkt kleurenspectrum 
Mondriaan, Piet, Compositie 
in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
Vraag 3 
©Jolien De Ridder, 2013 
Gelijkenissen lijnvoering: 
- Geen lijnvoering VS gebogen en wentelende lijnen 
Mondriaan, Piet, Compositie 
in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
Vraag 3 
©Jolien De Ridder, 2013 
Gelijkenissen vormen: 
- Geometrie VS natuurlijke/biomorfe figuurtjes 
Mondriaan, Piet, Compositie 
in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
Vraag 3 
©Jolien De Ridder, 2013 
Gelijkenissen compositie: 
- Zwevende vlakken - chaotisch toch harmonieus 
- Suggestie van beweging 
Mondriaan, Piet, Compositie 
in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
Vraag 4 
A. Bij welke groepering sluit dit ontwerp van een 
stoel aan? 
De Stijl 
B. Welke kenmerken van De 
Stijl passen bij dit ontwerp? 
- Kleurgebruik 
- Geometrische structuur 
- Kunst integreren in 
alledaagse leven 
Rietveld, Gerrit, Rood, blauwe stoel, 1818-23 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 5 
©Jolien De Ridder, 2013 
Dit werk is van de Amerikaanse popart-kunstenaar Tom 
Wesselmann en gemaakt in 1963. Van welke kunstenaar 
onderging Wesselmann invloed?
Vraag 6 
Beluister het fragment van de Weense componist Arnold 
Schönberg. Welk kunstwerk zou naar aanleiding van deze 
muziek gemaakt zijn? Waarom? 
Kandinsky, Wassily, Compositie V, 1911 Mondriaan, Piet, Overwinning Boogie 
woogie, 1944 
©Jolien De Ridder, 2013
Vraag 7 
Van welke kunstenaarsgroep is dit schilderij? Waarom? 
Beschrijf het kunstwerk. 
Marc, Franz, Grote blauwe paarden, 1911 
©Jolien De Ridder, 2013

Contenu connexe

En vedette

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by HubspotMarius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTExpeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsPixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfmarketingartwork
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 

En vedette (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

Kandinsky & Mondriaan

  • 1. Piet Mondriaan Wassily Kandinsky & ©Jolien De Ridder, 2013
  • 2. Kandinsky (1866-1944) Münter, Gabriel, Portret van Kandinsky, 1906 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 3. Kandinsky, Wassily, Portret van Gabriele Munter, 1905 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 4. Kandinsky, Wassily, Arabische stad, 1905 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 5. Kandinsky, Wassily, Volga, 1906 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 6. Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 7. Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 8. Kandinsky, Wassily, Plaat met boogschutter, 1909 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 9. Kandinsky, Wassily, Glasschilderij met zon, 1910 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 10. DER BLAUE REITER • Een Duitse kunstenaarsgroep (andere leden: Franz Marc, August Macke, Paul Klee, Gabriel Münter, …) • Opgericht in 1911 in München • Kandinsky: kopman van de groep • Hoofdidee: eenheid met het universum en de kosmos, soort ‘spirituele’ kunst • Kunst: sluit aan bij het Duits expressionisme ©Jolien De Ridder, 2013
  • 11. Marc, Franz, Blauw paard, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 12. Kandinsky, Wassily, Zonder titel, eerste abstracte waterverftekening, 1910 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 13. Kandinsky, Wassily, Improvisatie, zondvloed, 1913 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 14. Kandinsky, Wassily, Composition VII, 1913 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 15. Kandinsky, Wassily, Kleine plezieren, 1913 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 16. Eerste Wereldoorlog (1914-1918) • DER BLAUE REITER • Kandinsky terug naar Rusland en verlaat zijn vriendin Gabriele Münter. • Macke en Marc vechten aan het front, en sneuvelen. ©Jolien De Ridder, 2013
  • 17. Kandinsky, Wassily, Moskou, I, 1916 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 18. kandinsky, Wassily, Rode vlek II, 1921 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 19. Kandinsky, Wassily, Composition VIII, 1923 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 20. Kandinsky, Wassily, Geel, rood en blauw, 1925 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 21. Kandinsky, Wassily, Hemelsblauw, 1940 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 22. Synthese Kandinsky • Russische kunstenaar (1866-1944) • Mede-oprichter Der Blaue Reiter • Semi-figuratief naar abstract • Felle kleuren en vormen verwijzen naar muziek: relatie tussen klank en vorm • Eigen Russische volkskunst (sprookjes, klederdracht, kleuren, …) ©Jolien De Ridder, 2013
  • 23. Mondriaan (1872-1944) Mondriaan, Piet, Zelfportret, 1900 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 24. Mondriaan, Piet, Dorpskerkje, 1898 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 25. Mondriaan, Piet, Gaan vissen, 1900 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 26. Mondriaan, Piet, Kerktoren in Domburg, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 27. Mondriaan, Piet, Duinen in zeeland, 1910 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 28. Mondriaan, Piet, De rode molen, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 29. Het tijdschrift: De Stijl • Een verbond van kunstenaars, architecten en ontwerpers Leden: Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Bart van der Leck, Vilmos Huszar, … • 1ste uitgave oktober 1917 in Nederland • Kunst gebaseerd op geometrisch orde en spirituele harmonie: ‘neo-plasticisme’ ©Jolien De Ridder, 2013
  • 30. Mondriaan, De blauwe boom, 1908, tempera op karton ©Jolien De Ridder, 2013
  • 31. Mondriaan, Piet, avond, de rode boom, 1910 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 32. Mondriaan, boom, studie voor de grijze boom, 1911, zwart krijt op papier ©Jolien De Ridder, 2013
  • 33. Mondriaan, de grijze boom, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 34. Mondriaan, Bloeiende appelboom, 1912 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 35. Mondriaan, Piet, compositie nr. 10, 1915 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 37. Mondriaan, Piet, Stilleven, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 38. Mondriaan, Piet, Stilleven, 1912 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 39. Mondriaan, Piet, Compositie met raster VII, 1919 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 40. Mondriaan, Piet, Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw, 1921 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 41. Mondriaan, Piet, Compositie C nr. 3, met rood en blauw, 1931 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 42. Mondriaan, Piet, Broadway Boogie woogie, 1943 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 43. Mondriaan, Piet, Overwinning Boogie woogie, 1944 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 44. Synthese Mondriaan • Nederlands kunstenaar (1872-1944) • Het tijdschrift ‘De Stijl’ en theorie over het neo-plasticisme • Van landschappen naar geometrie • Horizontale en verticale lijnen en vlakken in primaire kleuren: universele harmonie ©Jolien De Ridder, 2013
  • 45. Gelijkenissen en verschillen ©Jolien De Ridder, 2013
  • 46. De revolutionaire stap naar abstractie  Geen herkenning  Geen mimesis/nabootsing  De realiteit, de zichtbare werkelijkheid wordt niet overgenomen  Geen figuraties  Onherkenbare vormen en kleuren  Verschillende manieren ©Jolien De Ridder, 2013
  • 47. Kandinsky’s Abstrahering Mondriaans Abstrahering ©Jolien De Ridder, 2013
  • 48. Inspiratiebronnen Kandinsky: Fauvisme Dérain André, Estaque, 1905 Mondriaan: Kubisme Braque, Le Sacré Coeur, winter 1909-10 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 49. Inspiratiebronnen • Kandinsky: Experimentele muziek vb. Schönberg • Mondriaan: Jazzmuziek ©Jolien De Ridder, 2013
  • 50. Inspiratiebronnen • Kandinsky: Russische sprookjes en oude volksverhalen • Mondriaan: Discipline en het calvinistische arbeidsideaal ©Jolien De Ridder, 2013
  • 51. Synthese • Beide kunstenaars: ‘De vader van de abstracte kunst’ • Beide kunstenaars: van een materiële naar een spirituele zienswijze  Kleur en vorm als belangrijke waarden • Verschillende inspiratiebronnen leiden tot verschillende uitwerkingen • Muziek voor allebei een inspiratiebron (Kandinsky iets meer) ©Jolien De Ridder, 2013
  • 53. Vraag 1a A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. JUIST / FOUT ©Jolien De Ridder, 2013
  • 54. Vraag 1a A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 55. Vraag 1b A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 B. Door de beweeglijke vormen en het spel van lichte en donkere kleuren wilt Kandinsky de beweging van muziek volgen. Juist / Fout ©Jolien De Ridder, 2013
  • 56. Vraag 1b A. Dit schilderij is een vroeg werk van Piet Mondriaan. JUIST / FOUT, van Kandinsky uit 1923 B. Door de beweeglijke vormen en het spel van lichte en donkere kleuren wilt Kandinsky de beweging van muziek volgen. JUIST / Fout ©Jolien De Ridder, 2013
  • 57. Vraag 2 Kandinsky Kandinsky en Mondriaan hebben elk op hun eigen manier abstracte kunst gemaakt. Uit welke eerdere kunststromingen haalden ze hun inspiratie? Welk kunstwerk past bij Mondriaan en welk bij Kandinsky? A. B. Fauvisme Kubisme Mondriaan ©Jolien De Ridder, 2013
  • 58. Vraag 3 Beschrijf deze twee kunstwerken wat betreft kleurgebruik, lijnvoering, vormen en compositie. Welke aspecten zijn vergelijkbaar? Mondriaan, Piet, Compositie in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 59. Vraag 3 ©Jolien De Ridder, 2013 Gelijkenissen kleurgebruik: - Witte achtergrond - Beperkt kleurenspectrum Mondriaan, Piet, Compositie in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
  • 60. Vraag 3 ©Jolien De Ridder, 2013 Gelijkenissen lijnvoering: - Geen lijnvoering VS gebogen en wentelende lijnen Mondriaan, Piet, Compositie in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
  • 61. Vraag 3 ©Jolien De Ridder, 2013 Gelijkenissen vormen: - Geometrie VS natuurlijke/biomorfe figuurtjes Mondriaan, Piet, Compositie in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
  • 62. Vraag 3 ©Jolien De Ridder, 2013 Gelijkenissen compositie: - Zwevende vlakken - chaotisch toch harmonieus - Suggestie van beweging Mondriaan, Piet, Compositie in kleur A, 1917 Kandinsky, Wassily, Laatste waterverf, 1944
  • 63. Vraag 4 A. Bij welke groepering sluit dit ontwerp van een stoel aan? De Stijl B. Welke kenmerken van De Stijl passen bij dit ontwerp? - Kleurgebruik - Geometrische structuur - Kunst integreren in alledaagse leven Rietveld, Gerrit, Rood, blauwe stoel, 1818-23 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 64. Vraag 5 ©Jolien De Ridder, 2013 Dit werk is van de Amerikaanse popart-kunstenaar Tom Wesselmann en gemaakt in 1963. Van welke kunstenaar onderging Wesselmann invloed?
  • 65. Vraag 6 Beluister het fragment van de Weense componist Arnold Schönberg. Welk kunstwerk zou naar aanleiding van deze muziek gemaakt zijn? Waarom? Kandinsky, Wassily, Compositie V, 1911 Mondriaan, Piet, Overwinning Boogie woogie, 1944 ©Jolien De Ridder, 2013
  • 66. Vraag 7 Van welke kunstenaarsgroep is dit schilderij? Waarom? Beschrijf het kunstwerk. Marc, Franz, Grote blauwe paarden, 1911 ©Jolien De Ridder, 2013

Notes de l'éditeur

  1. Wassily Kandinsky Wordt geboren in Rusland en woont na de scheiding van zijn ouders bij een zus van zijn moeder. Studeert rechten en economie in Moskou. Uiteindelijk neemt hij toch de beslissing kunstenaar te worden door een ervaring van de hooioppers van Claude Monet en de opera van Wagner Lohengrin te horen. Verhuist naar München op zijn 30ste: neemt daar al vrij snel de toonaangevende rol aan in de kunstwereld Algemeen: - ‘ de vader van de abstracte kunst’ Zeer productief: meer dan 2.500 schilderijen, gouaches en aquarellen, maar ook gravures, poëzie, theaterstukken, filosofische essays, theoretische geschriften ...  Momenteel in Brussel: Kandinsky in Russia. 150-tal werken waarbij kunstwerken uit Rusland uit die periode worden getoond. Onder andere ook van Kandinsky.
  2. Kandinsky, Wassily, Portret van Gabriele Munter, 1905 Kandinsky ontmoet Münter in 1902. Ze is een leerling van hem en zal gedurende lange tijd zijn partner zijn. Voor Münter had Kandinsky een andere Russische vrouw van wie hij kort daarvoor was gescheiden. Met zijn eerste vrouw heeft hij nog een goede vriendschap gehad. Wanneer Kandinsky terug naar Rusland gaat, scheiden ook terug de paden van Münter en hijzelf. Daarna heeft hij nog een andere vrouw met wie hij een zoontje krijgt die jammer genoeg jong sterft. Zij was ook een kunstenares en heeft Kandinsky in zijn belangrijke kunstenaarsperiode gesteund en gestimuleerd.
  3. Kandinsky, Wassily, Arabische stad, 1905 Op weg naar zijn abstracte kunst maakte Kandinsky vooral zeer kleurrijke sprookjesachtige schilderijen. Vaak waren ze ook zeer narratief en hebben ze te maken met Russische folklore De sprookjes kent Kandinsky van de verhaaltjes die zijn tante vroeger aan hem in het Duits voorlas.
  4. Kandinsky, Wassily, Volga song, 1906 Russische folklore en mythologie
  5. Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 Anekdote Rond 1910 experimenteert Kandinsky met schilderijen die geen letterlijke weergave zijn van de zichtbare wereld: Anekdote: 1908: Kandinsky komt binnen in zijn atelier en gaat zitten, hij ziet een kunstwerk van zichzelf dat op zijn kant staat. Hij herkent het niet, hij ziet enkel vormen en kleuren.
  6. Kandinsky, Wassily, Composition IV, 1911 Anekdote Rond 1910 experimenteert Kandinsky met schilderijen die geen letterlijke weergave zijn van de zichtbare wereld: Anekdote: 1908: Kandinsky komt binnen in zijn atelier en gaat zitten, hij ziet een kunstwerk van zichzelf dat op zijn kant staat. Hij herkent het niet, hij ziet enkel vormen en kleuren.
  7. Kandinsky, Wassily, Plaat met boogschutter, 1909
  8. Kandinsky, Wassily, Glasschilderij met zon, 1910 Zijn partner Münter introduceerde Kandinsky tot het achter-glas-schilderen. Een lokale manier van werken. De spirituele puurheid van deze kunstvorm voorspelt zijn verdere abstrahering van vormen
  9. Der Blaue Reiter De naam komt van een werk van Kandinsky en betekent De blauwe ruiter. Vele schilderijen van deze kunstenaars bevatten sprookjesachtige paarden in felle onnatuurlijke kleuren Andere leden: franz marc: vooral een goede vriend van Kandinsky. Samen zijn ze onder de indruk van experimentele muziek uit die tijd. (Schönberg) - Hij publiceert in hetzelfde jaar ook een boek “over het spirituele in de kunst”: Kunst zou zich meer moeten bezighouden met het uitdrukken van het spirituele dan dat van het materiële - Duits expressionisme: felle kleuren - Kunst: expressieve, lyrische schilderijen vol felle kleuren. De kunstenaars werken vanuit hun gevoel en zijn gefascineerd door de natuur en dieren.  Grote interesse voor natuurkunde en het wetenschappelijke in het algemeen toch werd hij ook aangetrokken tot het spiritualiteit en het mystieke. Hetgeen hij toeschreef aan zijn Russische roots.
  10. Marc, Franz, Blauw paard, 1911 Natuur en dieren Feeërieke sfeer Felle kleuren sprookjesachtig
  11. Kandinsky, Wassily, Ongetiteld, eerste abstracte waterverftekening, 1910 Potlood, waterfverf en Oostindische inkt op papier, centre Pompidou Wat zijn de componenten van dit waterverfschilderij? Lijnen Kleruvlakken Kleurlijnen Vlekken Wit gelaten gedeeltjes Gradaties van licht naar donker
  12. Kandinsky, Wassily, improvisatie, zondvloed 1913 In 1909 begint Kandinsky met zijn reeks ‘improvisaties’. Semifiguratieve vormen en krabbels worden nauwelijks nog op een concrete manier weergegeven. In de jaren die volgen worden zijn werken alsmaar abstracter. Relatie tussen klank en vorm Pure en van de realiteit losgemaakte kleurenharmonie Kleuren en vormen betekenden echter wel iets volgens Kandinsky, zoals muziek. Kandinsky hoorde ook werkelijk muziek wanneer hij kleuren zag. Hij gebruikte ook titels voor zijn werk die uit de muziek komen; zoals compositie, improvisatie of impressie. Impro ontstonden intuïtief. Impressies bleef de realiteit wel nog herkenbaar en composities werden beschouwd als goed doordachte en voorbereide schilderijen. Hij linkte kleuren en vormen aan bijhorende klanken: wit: grote stilte Zwart: doodse leegte na het uitdoven van de zon Grijs: geluidloos en onbeweeglijk Rood: uitdrukking van kracht, energie, vreugde of triomf Rood-oranje: gloeiende passie Vormen: cirkel: perfectie of heelheid Halve cirkel: rust Lijnen: horizontale lijn: kalmte Opwaartse beweging: vreugde Neerwaartse beweging: triestheid
  13. Kandinsky, Wassily, Composition VII, 1913 Voor deze compositie heeft Kandinsky verschillende voorstudies gemaakt. In totaal zijn er zo’n 15 varianten op de voorstudies in verschillende mediums. Allemaal draaien ze rond hetzelfde thema van de apocalyps, de zondvloed, het laatste oordeel. Er zijn zeer veel tekeningen ook bewaard gebleven die dit kunstwerk voorspellen. De voltooiing van het uiteindelijke werk zou ook drie dagen hebben ingenomen Opvallende kleurcontrasten Ingehouden wazige vormen Eenvoudige figuren afgewisseld door complexe structuren Geen enkele vorm of kleurcombinatie wordt herhaald Als een symfonie van motieven en uitdrukkingen. Het spirituele in de kunst
  14. Kandinsky, Wassily, Kleine plezieren, 1913
  15. Eerste Wereldoorlog In de schilderijen die in de aanloop en tijdens de oorlog gemaakt worden, is de spanning en de onzekerheid die in de lucht hing goed voelbaar.
  16. Kandinsky, Wassily, Moskou, I, 1916 Een landschap met bruggen kerken, koepels en andere gebouwen. Zowel religieuze als wereldlijke aspecten zijn hier aanwezig. De kerken en de koepels en de flatgebouwen. Een zeer levendig werk met felle vrolijke kleuren. In het midden zien we een koppeltje. Terug een beetje zijn eerder toegepaste sprookjesachtige doeken, half-figuratief.
  17. kandinsky, Wassily, rode vlek II, 1921 Dit werk ontstond aan het einde van zijn verblijf in Rusland. Het is een goed voorbeeld van Kandinsky’s eerste werken die een ‘symfonische compositie’ kunnen worden genoemd. Lichte vlak op de achtergrond waarvan de hoeken worden afgesneden door het beeldvlak. Op dit vlak vinden we een compositie waarvan de rode vlek het middelpunt is en de andere beeldelementen rond gegroepeerd zijn. Andere vormen wentelen rondom deze vlek heen.
  18. Kandinsky, Wassily, Composition VIII, 1923 Kandinsky keert in 1922 terug naar Duitsland en deze keer naar Berlijn. Hij is bijzonder eenzaam in het begin want zijn vrienden zijn ofwel gestorven in de oorlog of wonen in een andere stad. Uiteindelijk kan hij lesgeven aan de Bauhaus-academie. In zijn abstracte schilderijen voelen we een steeds sterkere neigingen geometrisch te gaan werken. Afzonderlijke beeldelementen kunnen worden onderscheiden. Dit komt door het avantgardistische klimaat in Rusland: constructivisme en suprematisme. We zien hier in dit werk slechts enkele elementen gecombineerd. De cirkel, de halve cirkel, de hoek, en rechte en gebogen lijnen. Al deze vormen lijken te zweven op een witte achtergrond.
  19. Kandinsky, Wassily, Geel, rood en blauw, 1925 Zeer lyrische en kleurrijke composities met cirkles, driehoeken, vierkanten, gebogen lijnen en scherpe hoeken. Muzikaal in hun synesthetische verfijning. Dit schilderij kunnen we nagenoeg in twee verdelen. Links: licht en luchtig, lijnen. Grafisch en rechtlijnig vooral Rechts: donkerder, zwaarder, en meer schilderkunstige vondsten; de donkerblauwe cirkel en de krullende zwarte lijn
  20. Kandinsky, Wassily, Hemelsblauw, 1940 Op een hemelsblauwe achtergrond zweven verschillende figuurtjes en vormen. Het lijken microscopische wezentjes.
  21. Piet Mondriaan Geboren in Nederland maar vooral gewerkt in het buitenland De belangrijkste schilder van ‘De Stijl’ en de theoretische grondlegger van het neo-plasticisme. Opgegroeid in een streng calvinistische familie. Vader is onderwijzer. Als wetenschappelijk tekenaar gewerkt Mondriaan was een zeer gedisciplineerd en netjes persoon
  22. Mondriaan, Piet, Dorpskerkje, 1898 Tot circa 1906-7 schilderde Mondriaan voornamelijk landschappen Ook al zou Mondriaan zich niet hebben gewaagd aan zijn latere experimenten: als landschapschilder had hij reeds zijn pluimen verdiend en zou hij ook in de kunstgeschiedenis zijn beland. De landschappen zijn telkens verstilde weergaves
  23. Mondriaan, Piet, Gaan vissen, 1900
  24. Mondriaan, Piet, Kerktoren in Domburg, 1911 Door kennismaking met andere vernieuwende kunst, vooral het Kubisme, zal Mondriaan zijn kunstwerken ook wijzigen. Hij gaat verschillende malen naar Parijs. Hij start met de kleur: de natuurlijke kleuren uit de werkelijkheid gooit hij overboord Het Kubisme was volgens Mondriaan de enige ‘juiste’ weg naar abstractie
  25. Mondriaan, Piet, Duinen in zeeland, 1910 De kleuren van de duinen lijken zich te hebben gegroepeerd: een duidelijke invloed van het Kubisme dat ook de werkelijkheid analyseert en vervolgens anders samen plaatst. Hier komt ook een streven naar abstractheid, zuiverheid
  26. Mondriaan, Piet, De rode molen, 1911 Een Molen waarbij Mondriaan enkel rood en blauw gebruikt. Een fauvistische inslag waarbij de kleuren feller en onrealistisch zijn.
  27. Het tijdschrift: De Stijl Kunst moet volgens abstracte beginselen onafhankelijk van de natuur tot stand komen. Pure kunst met pure componenten! Geen natuurlijke motieven maar wel orde. Het is een ascetisch aandoende stijl die goed past bij de mentaliteit van het calvinsitische en gedisciplineerde nederland. De leden zijn net zoals de kunst die ze voorstaan zeer gedisciplineerd en ascetisch. Ze streefden bovendien ook naar anonimiteit. Het neo-plasticisme: in 1920 zal Mondriaan hierover een essay schrijven. ‘nieuwe plastiek’ een nieuwe beelding. De kunst was volgens dit essay een plastisch equivalent van de orde in het universum. Een tastbare veruiterlijking van de onderliggende orde in de wereld. Ook was het de wens van de stijl dat kunst in het alledaagse leven opgenomen werd. Dat zien we bijvoorbeeld bij de ontwerpen van Gerrit Rietveld. Zijn gebouwen en meubilair hebben dezelfde geometrische structuur als de schilderijen van de stijl.
  28. REEKS BOMEN Mondriaan was in de eerste plaats een landschapschilder. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij net met dit thema tot een gereduceerde vormentaal komt.
  29. Mondriaan, Piet, avond, de rode boom, 1910
  30. Mondriaan, boom, studie voor de grijze boom, 1911, zwart krijt op papier
  31. Mondriaan, de grijze boom, 1911
  32. Mondriaan, Bloeiende appelboom, 1912
  33. Mondriaan, Piet, compositie nr10 (Pier and Ocean), 1915
  34. Mondriaan, Piet, Stilleven, 1911 Schildert hij gedurende zijn verblijf in Parijs In het midden staat een gemberpot die eigenlijk niet meer is dan een bol. De ruimetelijke ordening van zijn verschillende beeldcomponenten is nog duidelijk in tact.
  35. Mondriaan, Piet, Stilleven, 1912 Het moet vrijwel onmiddellijk na de eerste variant van dit stilleeven geweest zijn dat Mondriaan deze kubistische zienswijze schildert. Hij neemt de voorstelling uit elkaar en plaatst ze in fragmenten terug in het doek. Anderzijds blijven de aparte beeldcomponenten wel hun eigen volume en plaats innemen. Veel stillevens zal Mondriaan niet schilderen in deze stijl. Het is vanaf 1913 dat Mondriaans kunstwerken zich zullen beperken tot louter rasters van lijnen en kleurvlakken; De abstrahering die hij hier doorvoert, is zeer sterk beïnvloed door het analytisch Kubisme. Mondriaan gaat echter verder dan dat en zal volledig onherkenbaarheid nastreven.
  36. Mondriaan, Piet, Compositie met raster VII, 1919 Nauwkeurige raamwerken in egale tinten. De structuren worden alsmaar meer opgebouwd louter aan de hand van verticalen en horizontalen. In zijn verdere werken streeft Mondriaan de Kubisten voorbij en gaat hij een stapje verder naar de volledige abstractie toe. Hij zou tot deze bedenking gekomen zijn wanneer hij een afgebroken huis zag in Parijs waarbij het behangpapier op de muren de verschillende ruimtes aftekende en op deze manier enkel nog horizontalen en verticalen te zien waren. Het gaat niet meer om referenties naar de werkelijkheid maar wel om een nieuwe kunst en een universele harmonie. Het is pas tot in zijn tijd in New York in de late jaren 30 dat hij zichzelf terug wat meer vrijheid gunt.
  37. Mondriaan, Piet, Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw, 1921 Vanaf 1920 beperkt Mondriaan zich louter tot de primaire kleuren en zwart en wit. Hoewel dit zeer eenvoudig lijkt, is Mondriaan zeer hard bezig met het creëren van een goede harmonie in zijn doeken. Een soort van dynamisch evenwicht. De persoonlijke toets en individuele emotie worden bij deze kunstwerken vermeden.
  38. Mondriaan, Piet, Compositie C nr. 3, met rood en blauw, 1931 Het tijdschrift werd tot 1932 gepubliceerd. Mondriaan bouwt in de jaren ‘30 contacten op in Amerika en zal naar daar verhuizen. Het is ook zo dat de kunstwerken van Mondriaan zeer moeilijk zijn te vervalsen ook al zien ze er wel zo uit. De harmonie en evenwichtige compositie is moeilijk te evenaren.
  39. Mondriaan, Piet, Broadway Boogie woogie, 1943 Hij maakte deze in New York waarnaar hij vluchtte voor de Duitse bombardementen Mondriaan had een liefde voor sport en beweging en was een enthousiaste jazzdanser. Hieruit haalde hij de inspiratie voor zijn Boogie-woogie-schilderijen. Zijn zwarte netwerk van voordien wordt vervangen door een meer kleurrijk exemplaar Meer ritme en kleur  verwijzend naar de muziek uit de tijd de jazz en de boogie-woogie Het strakke stratenplan van Manhattan en andere grote wijken van New York inspireerde Mondriaan wellicht tot het maken van deze structuur.
  40. Mondriaan, Piet, Overwinning Boogie woogie, 1944
  41. Gelijkenissen en verschillen Wat is de meest opvallende gelijkenis bij deze twee kunstenaars? Wat hebben ze nagenoeg gelijktijdig gedaan met de schilderkunst? ABSTRACT GAAN WERKEN
  42. Allebei zijn ze bij de eerste kunstenaars die abstract zal beginnen werken. Samen met een andere rus (Malevich) worde ze beschouwd als de eerste abstracte kunstenaars.
  43. Kandinsky’s en mondriaans abstrahering De twee schilders kenden elkaars werk wel maar hebben slechts enkele ontmoetingen gehad. In Parijs in 1930 en na 1933 nogmaals enkele keren. Ze hadden weinig gemeen en waren louter beleefd tegen elkaar. ALGEMEEN: Gelijk: Allebei schilders maar ook denkers Ze wilde niet enkel de schilderkunst vernieuwen. Ze dachten ook dat de mens zich moest aanpassen van een materiële naar een spirituele zienwsijze. Ze geloven aldus allebei in de spirituele kracht van abstractie, een soort linkt met het symbolisme. Mondriaan heeft dit echter nooit zelf aangegeven. Kandinsky daarentegen wel. Verschillen Kandinsky: improvisatoire, expressionistische en biomorfe vormen werken. Mondriaan: - Gebaseerd op het Kubisme: hij zette de reductionistische tendens door
  44. Inspiratiebronnen
  45. Muziek Mondriaan: http://www.youtube.com/watch?v=zZp7ndjzf_k&feature=related Kandinsky: http://www.youtube.com/watch?v=aMiiKLyIR88&feature=related
  46. Kwis quiz
  47. QUIZ Vraag 1 Kandinsky, Wassily, Zwart en paars, 1923
  48. QUIZ Vraag 1 Kandinsky, Wassily, Zwart en paars, 1923
  49. QUIZ Vraag 1 Kandinsky, Wassily, Zwart en paars, 1923
  50. QUIZ Vraag 1 Kandinsky, Wassily, Zwart en paars, 1923
  51. VRAAG 2 Metzinger, Jean, Landschap met watervogels, 1907 Fauvisme: kunstenaar die later ook het Kubisme zal aannemen B. Picasso, vrouw met mandoline, 1910 Kubisme
  52. VRAAG 3
  53. Kleurgebruik Mondriaan: beperkt kleurgebruik. Nog geen primaire kleuren want we zien oranje en roze. Witte achtergrond en zwarte accenten. Kleuren zijn zuiver en mengen zich niet Kandinsky: Beperkt kleurgebruik. We zien een zestal verschillende kleuren. Witte achtergrond en zwarte omlijning van de figuren. Kleuren mengen zich hier en daar naar donkere of lichtere varianten
  54. Lijnvoering Mondriaan: geen lijnvoering, louter vlakken. Rechte omtrek Kandinsky: omtrek figuren duidelijk zichtbaar, gebogen en wentelende lijnen
  55. Vormen Mondriaan: geometrische vormen: meetbaar en duidelijk afgelijnd Kandinsky: biomorfe figuren, kwalachtige champignonnetjes,
  56. Compositie Mondriaan: zwevende vlakken, chaotische doch geordende verzameling, kader van het doek wordt overschreden Kandinsky: zwevende figuren, chaotisch toch harmonieus, tafereel gaat niet verder dan de randen van het blad
  57. Vraag 4 Rietveld, Gerrit, Rood, blauwe stoel, 1818-23 De stoel werd ook vervaardigd in andere kleuren, waaronder roze
  58. Vraag 6 Tom Wesselmann
  59. Vraag 5 http://www.youtube.com/watch?v=veUJxETj7-c Kandinsky was zeer onder de indruk van Schönberg.
  60. Vraag 7 Marc, Franz, Grote blauwe paarden, 1911 Der Blaue Reiter