1. VKW Beleidsnota
Persoonlijke groei als bron van leiderschap
Auteur: Jochanan Eynikel, Projectmanager Ethisch en Bezielend Ondernemen
bij VKW Metena
70
februari 2014

2. Inhoudstafel
1. It’s the context, stupid!
2. Van autoriteit naar authenticiteit
3. Van Authentiek tot Zelfbewust
4. De ‘triple focus’ van leiderschap
5. Uit de comfortzone
6. Besluit
De integrale tekst van de VKW beleidsnota is te vinden op:
http://www.vkw.be/kennisbank/... (aanvullen)

3. Intro
– Manfred Kets de Vries, hoogleraar leiderschapsontwikkeling aan
het INSEAD: “Leiderschap speelt zich af op het intieme raakvlak
tussen het innerlijke theater van het individu en de buitenwereld van
de organisatie”
– Wetenschappelijke literatuur en studies over leiderschap
– Herhaalde roep om nieuw leiderschap, een houvast en
geloofwaardig zijn (voorbeeldfiguren: Mandela, Obama)
– Getuigenissen van 5 topmensen uit de ondernemingswereld

4. 1. It’s the context, stupid!
• Leiderschap is contextgevoelig. Een bedrijf in crisis heeft een
ander leiderschap nodig dan een bedrijf in bloei.
 ec groei jaren ‘90 => massale beleggingsgolf, CEO = een held
 milleniumwissel => barsten in het plaatje: financiële
schandalen bv Enron in VS, Lernout & Hauspie, knauw aan het
vertrouwen bedrijfsleiders
 opkomst internet, sociale media: tijdperk transparantie, op
gedrag aangesproken, kan pijn doen of boost geven
• Deze veranderingen van laatste 15 jaar lopen parallel met
slinkend basisvertrouwen in de bedrijfswereld.
• Crisis 2008: publieke vertrouwen in de bedrijfswereld enorm
gedaald.

5. Edelman Trust Barometer ‘credible spokespeople”
=> peilt naar het publieke vertrouwen
Figuur 1: Mate waarin informatie van deze personen als geloofwaardig
wordt beschouwd in publieke opinie
=> CEO + overheidsfunctionaris: onderaan het lijst van de te
vertrouwen personen => ‘crisis of leadership’

6. 2. Van autoriteit naar authenticiteit
Vertrouwenscrisis + machtsverschuiving
• Traditioneel was macht een top –down proces = piramide van
autoriteit. Verticale invloed
• Millenniumwissel: invloedspiramide vervormt tot diamanten
vorm. Onderaan een omgekeerde piramide vanuit horizontaal
krachtveld tussen individuen
Jan Boone, CEO Lotus Bakeries: evolutie naar open en
transparante samenleving
Marleen Vasen, CEO Greeyard Foods: nieuwe generatie is
mondiger, kritischer => andere aanpak als leider.
nl. visie, maar ook bottom-up draagkracht vinden,
‘license tot lead’

7. 3. Van Authentiek tot Zelfbewust
Definitie authentieke leiders: ‘individuen die zich zeer bewust zijn
van zowel hun eigen denken en handelen als dat van anderen, als
van de context waarin ze opereren.’
4. Van ‘triple focus’ van leiderschap
Daniel Goleman: leiders dienen drieledige focus aan het houden:
focus op buitenwereld, op mensen waarmee men samenwerkt en
op zichzelf.
Figuur: Drievoudige focus
van leiders

8. 4.1 Focus op de wereld
Is onontbeerlijk voor strategische ontwikkeling (nieuwe
mogelijkheden, innovatieve ideeën)
4.2. Focus op de ander
Inleven in anderen, aanvoelen medewerkers.
Dit vraagt empathisch vermogen en emotionele intelligentie.
Ondernemerswereld: emotie en ‘gevoelsmatig handelen’
Inge Vervotte: “ Een leider moet flexibel kunnen omschakelen in
hoe zij haar medewerkers benadert en hoe ze hen best laat
ontwikkelen.”

9. 4.3. Focus op zichzelf
Combinatie van zelfbewustzijn en zelfcontrole
Goleman: in contact komen met je authentieke innerlijke stemmen
en deze kunnen beheersen.
Joost Callens: beeld van leiderschap: bus waarin hij aan het stuur
zit en in de achteruitkijkspiegel kijk: wie zit er achter mij als
bestuurder?

10. 5. Uit de comfortzone
5.1. Werken aan jezelf: pleidooi voor ervaringsleren
• Het ontwikkelen van authentiek leiderschap is een permanent
leerproces, waarin leiders en volgers zelfinzicht opdoen en open,
transparante vertrouwensrelaties aangaan.
• Om zichzelf en het eigen leiderschap te (her)ontdekken: uit de
comfortzone treden en veilige rollen afleggen
• bv Inge Vervotte: op haar 21ste vakbondssecretaris van CCOD in
de laatste jaren van Sabena => op korte tijd zoveel ervaringen
hierdoor werd leer- en groeiproces sterk versneld.
 Programma’s rond persoonlijk leiderschap bij VKW zeer populair

11. • Men leert zichzelf goed kennen in ontmoeting met anderen.
- Joost Callens: “Aan jezelf werken doe je in ervaringsgerichte
context; met je tem of met ‘soortgenoten.
- Inge Vervotte: “Zorg dat je een net werk rondom je hebt waarin
het nemen van zware verantwoordelijkheden dragelijk wordt.
5.2. De derde plek
• De derde plek = een plek van herbronning naast de werkplek en de
privéomgeving bv persoonlijke coaching, een solo-trektocht
Waar sta je voor? Wat bezielt je? Wat is voor jou belangrijk?

12. 6. Besluit
1. De samenleving heeft minder vertrouwen in het
leiderschap van gisteren. Leiderschap gestoeld op
autoriteit vindt geen draagkracht bij kritische burgers.
2. Geloofwaardig zijn bij die kritische massa,
leiderschap tonen vanuit je persoonlijkheid = kompas
voor authentiek leiderschap
3. Enkel door uit de comfortzone te stappen, komt men
zichzelf tegen zoals men is. Enkel sterke leiders
durven die kwetsbaarheid aan.