1. 1.Termin „motywacja” stosowany jest w psychologii do opisu wszelkich mechanizmów odpowiedzialnych za
uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie zakochiwania. Dotyczy on zarówno mechanizmow
wewentrznych, jak i zewnętrznych, afektywnych i poznawczych.
Motywacja jest źródłem i sternikiem naszych zachowań. Motywacja to pewien pro-
ces zachodzący w ludzkiej świadomości (czy może podświadomości), w wyniku
którego rodzi się chęć robienia czegoś. Ta chęć określana jest mianem motywu, po-
budki lub — jeszcze inaczej — napięcia motywacyjnego.
Motyw pojawia się wtedy,
gdy następuje uświadomienie sobie jakiejś niezaspokojonej potrzeby, i wyraża się
w gotowości podjęcia działania w celu jej zaspokojenia. Aby mógł pojawić się mo-
tyw, muszą być spełnione pewne warunki. Po pierwsze — musi być potrzeba, czyli
poczucie braku czegoś. Po drugie — potrzeba musi być istotna, tzn. z jej zaspoko-
jeniem lub niezaspokojeniem związane są określone stany emocjonalne, w pierw-
szym przypadku — zadowolenia, w drugim — przykrości. Po trzecie — człowiek
musi dostrzegać jakąś szansę zaspokojenia owej potrzeby. Motyw nie pojawi się,
gdy człowiek jest absolutnie przekonany o niemożności osiągnięcia jakiegoś celu.
W tych warunkach cel nigdy nie stanie się potrzebą, będzie traktowany w katego-
riach „mrzonki”. Po czwarte wreszcie — musi coś się zdarzyć, co przypomni o po-
trzebie lub sprawi, że stanie się ona możliwa lub łatwiejsza do zaspokojenia. Innymi
słowy — zadziała bodziec, zwany motywatorem
2Motywacja to stan wewnętrzny człowieka mający wymiar atrybutowy, właściwy
każdemu człowiekowi, natomiast motywowanie ma wymiar czynnościowy, funk-
cjonalny, polegający na świadomym i celowym oddziaływaniu na motywy postę-
powania ludzi poprzez stworzenie środków i możliwości realizacji ich systemów
wartości, oczekiwań (celów działania) dla osiągnięcia celu motywującego.
Mo-tywowanie polega zatem na wpływaniu na postawy i zachowania człowieka za po-średnictwem określonych
bodźców, które przekształcają się w motywy (pobudki) działania, uruchamiające jego aktywność.
3. INSTYNKT(poped)-biologicznie ukształtowany stereotypowy wzorzec zachowania oraz znajdujący się w
zapleczu zachowania mechanizm energetyczny
4. Aktyywnosc sterowania instynktem zawiera 3 odrębne etapy: 1) etap narastania instynktu 2) etap apetytywny
(charakteryzujący się niespecyficznym i specyficznym pobudzeniem organizmu ) 3)etap konsumacyjny(konczy
się rozładowaniem instynktu)
5. WRODZONY MECHANIZM WYZWALAJĄCYH-

2. to nie wymagający uczenia się bodziec lub zespół bodźców, stanowiących konieczny i wystarczający warunek
wystąpienia zachowania instynktownego.
8. teoria psychodynamiczna jest zatem teoria redukcji napięcia, związanego z działaniem popędów. Popędy wg.
Freuda charakteryzowac można odwołując się do 4 stałych kryteriów:
13. Istnieje wiele szczegółowych zależności miedzy wzmocnieniami i gotowościa do wykonywania pewnych
zachowań. Gotowość ta rośnie wraz z 1) Wielkością nagrody (wielkością zredukowanego popędu
2) Częstością otrzymywanej danej nagrody (w miarę ponawiania nagrody jej wartość wzmacniająca maleje)
3) Regularnością otrzymywania danej nagrody (w miarę wydłużania serii wartość wzmacniająca maleje)
15. humanistyczna teroia motywacji wptowadza wazne rozróżnienie miedzy motywacja opartą na konieczności –
muszę- i motywacja oparta na wyborze- chcę
16. Deprywacja sensoryczna polega na zamierzonej redukcji lub usunięciu bodźców działających na jeden lub
kilka zmysłów. Proste rekwizyty jak opaski na oczy i worki czy nauszniki mogą czasowo pozbawić odpowiednio
wzroku lub słuchu, natomiast bardziej złożone przyrządy mogą spowodować czasową utratę zmysłów węchu,
dotyku i smaku, odczuwania ciepła i ciążenia.
17. Badania D. Berlyna’a nad zagadnieniami eksploracji, determinantami ciekawości poznawczej oraz
procesami uruchomienia myślenia wykazały, że: Zachowania eksploracyjne uruchamiane są przez takie cechy
informacji, jak: nowość, zmiana, dziwność, niezgodność, złożoność, wieloznaczność, niewyraźność
Dla tych wszystkich cech wspólna jest obecność niepewności i konfliktu
Konflikt jest czynnikiem negatywnym, zakłócającym funkcjonowanie, ale wywołuje pobudzenie wymagające
redukcji
21.Efekt Zeigarnik , jest pojęciem psychologicznym związanym z zagadnieniami pamięci i motywacji
psychologii ogólnej. Efekt odkryty i opisany został przezBlumę Zeigarnik w 1927 r.
W pierwotnej wersji Zeigarnik twierdziła, że zadania niewykonane pamiętane są lepiej niż zadania wykonane.
Wykonanie zadania definiowane było w kategoriach satysfakcji osoby wykonującej, a nie tylko wykonania
samego zadania. Jeśli wykonanie zadania jest satysfakcjonujące, będzie ono "zamknięte" i gorzej
przypominane.Obecnie mówi się raczej o tym, że zadania, których dokończenie danej osobie przerwano są lepiej
przypominane, niż te, które można było dokończyć.
 Przykład. Praktycznym przykładem występowania efektu Zeigarnik może być kelnerka, która lepiej
pamiętać będzie klientów, którzy jeszcze nie zapłacili rachunku, niż tych, którzy już opuścili lokal.
Efekt owsiankiny-tendencja do kończenia rozpoczętych a przerywanych działan.
22.proba systematyzacji
Kristen Madsen dokonal podziału teorii motywacji na 4 grupy reprezentujące 4 rozne modele:
PODEJŚCIE EWOLUCYJNE W TEORIACH MOTYWACJI
Motywacja to realizacja utrwalonego wzorca zachowania uruchomionego przez bodziec wyzwalający
(ujęcie etologiczne) lub niespecyficzna tendencja do rozpowszechniania swoich genów (ujęcie
socjobiologiczne) . Podstawowe pojęcia teorii to instynkt lub popęd. Instynkt to biologicznie ukształtowany
stereotypowy wzorzec zachowania oraz znajdujący się w zapleczu zachowania mechanizm energetyczny.
Wrodzony mechanizm wyzwalający to bodziec lub zespół bodźców stanowiący konieczny i wystarczający
warunek wystąpienia zachowania instynktownego.
Ad 3
PODEJŚCIE PSYCHODYNAMICZNE W TEORIACH MOTYWACJI
To teoria redukcji napięcia związanego z działaniem popędów. Podstawowymi założeniami są:

3. · wszelkie zachowania są zdeterminowane;
· źródłem zachowań jest energia psychiczna;
· zachowaniem rządzą wrodzone instynkty-popędy.
· Motywy ludzkiego zachowania mają charakter nieświadomy.
 Popędy

 Freud – libido
 Horney

 Bezpieczeństwo
 Wyidealizowany obraz własnej osoby
 Fromm – integralność własnej osoby
 Sulivan

 Przyjemność
 bezpieczeństwo
Ad 4
PODEJŚCIE BEHAWIORYSTYCZNE W TEORIACH MOTYWACJI
Podstawowe pojęcia
Popęd - deficyt czynnika pozytywnego lub siła negatywnego
Pobudka – obiekt mający zdolność redukcji
Wzmocnienie – każdy obiekt który zwiększa prawdopodobieństwo powtórzenia reakcji
Wzmocnienia a gotowość do zachowania
Wielkość nagrody
Częstość otrzymywania nagrody
Regularność otrzymywania nagrody
Ad 5
PODEJŚCIE HUMANISTYCZNE W TEORIACH MOTYWACJI - Masłow

4. § Teoria dotycząca tylko ludzi.
§ Mechanizm motywacyjny odwołujący się do potrzeb ułożonych hierarchicznie;
§ aby odczuwać potrzeby wyższego rzędu muszą być zaspokojone potrzeby niższego rzędu;
§ wprowadza rozróżnienie między „muszę” a „chcę”
§ potrzeby są wrodzone, ale wartości kulturowe wpływają na sposób ich wzbudzania i ich ekspresję;
§ obecność dwóch mechanizmów motywacyjnych: potrzeb niedoboru i potrzeb wzrostu.
§ Motywem postępowania są potrzeby, które oznaczają brak czegoś i stanowią one hierarchię
§ Potrzeby: Fizjologiczne, Bezpieczeństwa, Przynależności, Miłości,Szacunku, Samoaktualizacji
Ad 6
PODEJŚCIE POZNAWCZE W TEORIACH MOTYWACJI
Koncepcje poznawcze wiążą motywacje z procesami przetwarzania informacji – z dostatkiem lub
deficytem informacji, z równowagą lub dysonansem. Napięcie w systemie poznawczym skłania do działania
które prowadzi usunięcia braku równowagi, niezgodności lub konfliktu.
 Teoria dysonansu poznawczego

 Ludzie gromadzą dane poznawcze
 Dane są przedmiotem porównań
 Efektem porównań jest

 Konsonans
 Dysonans
 Brak związku
 Dysonans/konsonans zależy od:

 Ważności danych poznawczych
 Od ilości elementów pozostających w dysonansie
Ad 7
PODEJŚCIE TOPOLOGICZNE W TEORIACH MOTYWACJI
Traktuje motywacje jako rezultat gry sił w polu psychologicznym – kierunku działania sił , przyciąganie
ub unikanie; intensywność działania sił. Zachowanie pojmowane jest jako wypadkowa wielu sił jednocześnie

5. działających w polu psychologicznym. Pole psychologiczne tworzy człowiek i jego środowisko, które są
dynamiczne i zmienne.
Ad 8
MODEL HOMEOSTATYCZNY MOTYWACJI - CANNONA
– Źródłem motywacji jest zaburzenie homeostazy (równowagi) organizmu
– Kluczowym pojęciem jest popęd rozumiany jako odczucie braku równowagi
• wrodzony, wewnętrzny – psychoanaliza
• lub zewnętrzny bodziec – behawioryzm
– Motywacja może być nieuświadomiona
Ad 9
MODEL PODNIETOWY MOTYWACJI
– Kluczowym pojęciem jest podnieta, bodziec wyzwalający zachowanie ukierunkowane na uzyskanie
nagrody
– Zasada dążenia do przyjemności
– Niektóre bodźce zewnętrzne mają wpływ dynamizujący tzn. determinują stan aktywacji lub mobilizacji;
– Istnieją dwa rodzaje podniet: pierwotne i wtórne.
– Podniety pierwotne to zmienne, które mają wrodzone właściwości dynamizujące.
– Podniety wtórne to zmienne mające właściwości dynamizujące.
Ad 10
MODEL POZNAWCZY MOTYWACJI – Festinger, Berlyne
– Omawiany model ma dwie wersje. Zgodnie z pierwszą z nich, procesy poznawcze determinują
procesy dynamiczne. Druga wersja poznawczego modelu zakłada, że procesy poznawcze mają swoją
„wewnętrzną motywację” w postaci „prymatu zachowania”, co oznacza aktywne radzenie sobie ze
środowiskiem
– kluczem do motywacji jest świadomość
– Źródłem motywacji jest przetwarzanie informacji
– W przypadku deficytu informacji lub niezgodności informacji pojawia się:
• ciekawość
• oczekiwania
• aspiracje
Ad 11
.MODEL HUMANISTYCZNY MOTYWACJI - Maslow

6. – Podejście holistyczne; w pewnym sensie łączy poprzednie modele
– Źródłem motywacji są wewnętrzne procesy nazywane potrzebami
– Potrzeby niedoboru i potrzeby wzrostu
– człowiek dąży do realizacji wartości, jego motywacją jest dążenie do osiągnięcia tych wartościami
Ad 12
1. Mechanizmy leżące u podstaw motywacji
- pobudzenie emocjonalne jako determinant afektywnego funkcjonowania organizmu
- emocje jako generator programu działania
2. procesy poznawcze jako mechanizm motywacyjny
PROCESY AFEKTYWNE JAKO MECHANIZM MOTYWACYJNY
§ Pobudzenie emocjonalne określamy jako chwilowy stan organizmu, charakteryzujący się energetyzacją
somatyczną (np. chwilowy przyrost siły, szybkości itp.) i zmianami polegającymi na zwężeniu jej pola.
§ Poziom pobudzenia jest regulowany przez siatkowaty układ aktywujący (który uruchamia albo hamuje
procesy uwagi) oraz AUN, Pobudzenie wprowadza organizm w stan ułatwiający przejawianie zachowań
adaptacyjnych, w warunkach zwiększonych wymagań. W momentach takiego pobudzenia, serce bije szybciej,
krew kierowana jest do mięśni i do mózgu, którego aktywność wzrasta.
§ Człowiek funkcjonuje optymalnej przy średnim pobudzeniu zaś niskie i wysokie pobudzenie obniża
efektywnosc działania. ( Hebb)
Teoria psychologicznej zmiany ukierunkowania M. Aptera
Wyróżnił 2 poziomy pobudzenia optymalnego dla skutecznego funkcjonowania. Wybór któregoś z nich
zależy od orientacji podmiotu wobec zewnętrznej rzeczywistości czyli stanów motywacyjnych:
I. Stan teliczny – człowiek ukierunkowany jest na realizacje określonego celu
II. Stan parateliczny – człowiek ukierunkowany jest na samą aktywność a nie na konkretny
cel.