1. Nieformalna komunikacja
w organizacji –
mapowanie, pomiar i badanie
sieci społecznych
NetHR2009
Warszawa, 15 grudnia 2009

2. Struktura prezentacji
1. Czym są sieci społeczne?
2. Czym jest analiza sieci społecznych (SNA)?
3. Nieformalna komunikacja na poziomie całej organizacji
4. Nieformalna komunikacja a procesy, projekty, wspólnoty i
społeczności
5. Nieformalna komunikacja w role pracowników
6. Inne zastosowania metody SNA w obszarze HR

3. Czym są sieci społeczne?

4. Czym są sieci społeczne?
Sieci społeczne to różnego rodzaju relacje łączące osoby, grupy,
organizacje i inne podmioty społeczne
Elementy sieci społecznych:
Podmioty Relacje
społeczne  komunikacja,
(węzły): współpraca
 powiązania
 pracownicy kapitałowe
 przedsiębiorstwa  umowy handlowe,
kooperacja
 instytucje
 proces decyzyjny
 państwa
 wymiana handlowa
 strony internetowe
 odnośniki (linki)

5. Czym są sieci społeczne?
Struktura organizacyjna vs. sieci społeczne
Źródło: Rob Cross, What is ONA? (Organizational Network Analysis)

6. Czym są sieci społeczne?
Struktura sieci społecznej – najbliższe otoczenie (krok 1)
Najbliższe otoczenie:
 Przykład sieci pięcioelementowej
tworzonej np. przez osoby komunikujące
się w organizacji z pracownikiem nr 32
(kolor niebieski) – tzw. ego-sieć
 Węzły w kolorze żółtym to osoby
bezpośrednio kontaktujące się z osobą
badaną nr 32. Tworzą one jej tzw.
najbliższe otoczenie (neighbourhood).
 W przypadku jej kontaktów z osobami
nr 33 i 28 są to relacje odwzajemnione

7. Czym są sieci społeczne?
Struktura sieci społecznej – dalsze otoczenie (krok 2)
Osoby oddalone o 2 kroki:
 Sieć 43-elementowa uwzględniająca
kontakty najbliższego otoczenia osoby
nr 32 z innymi pracownikami
 Osoba nr 32 korzystając z kontaktów
najbliższego otoczenia może dotrzeć do
kolejnych osób w organizacji,
oddalonych od niej o 2 kroki (kolor
pomarańczowy)
 Sieci kontaktów osób z najbliższego
otoczenia są różnej wielkości i dają
dostęp do zróżnicowanych zasobów
informacji i wiedzy

8. Czym są sieci społeczne?
Struktura sieci społecznej – wszystkie relacje (krok 3)
Osoby oddalone o 3 kroki:
 Sieć 93-elementowa
uwzględniająca kontakty osób z
najbliższego otoczenia osoby nr 32
(kolor żółty), oddalonych od niej o
2 kroki (kolor pomarańczowy i
oddalonych od nie o 3 kroki (kolor
czerwony).
 Zgodnie z wizualizacją osoba nr
32 znajduje się na tzw. peryferiach
sieci tj. jest względnie słabo
skomunikowana w skali
organizacji
 Wiele osób, do których osoba nr
32 może dotrzeć w drugim kroku
pełni centralną rolę w sieci

9. Czym jest analiza sieci
społecznych (SNA)?

10. Czym jest SNA?
SNA jest interdyscyplinarną metoda służącą pomiarowi i analizie relacji
społecznych pomiędzy podmiotami społecznymi
Algebra
macierzowa
Teoria Psychologia
grafów społeczna
SNA
Statystyka Antropologia
Socjologia

11. Czym jest SNA?
Analiza Sieci Społecznych (SNA) to:
 Możliwość zidentyfikowania i odtworzenia wieloelementowe i
wielopoziomowe struktury powiązań pomiędzy różnego rodzaju
podmiotami społecznymi (np. pracownikami)
 Możliwość analizowania struktury całej sieci, jej podzbiorów oraz
identyfikowania kluczowych węzłów i relacji stanowiących o
spójności i dynamice sieci
 Możliwość badania sieci społecznych w ujęciu dynamicznym
monitorując na bieżąco lub cyklicznie rozwój struktury sieci
 Możliwość symulowania rozwoju i zachowań sieci

12. Czym jest SNA?
Trzy poziomy analizy w badaniach SNA
 Poziom makro (cała badana populacja):
badanie spójności komunikacyjnej, poszukiwanie rdzenia
komunikacyjnego, wskazanie luk komunikacyjnych
 Poziom meso (część badanej populacji):
badanie komunikacji pomiędzy danymi działami, badanie
pozycji komunikacyjnej działów w organizacji, identyfikacja tzw.
sieci wiedzy etc.
 Poziom mikro (role pracowników):
identyfikacja najbardziej wartościowych osób w organizacji
pod względem komunikacyjnym (tzw. liderów komunikacji),
wskazanie tzw. brokerów informacji i osób peryferyjnych

13. Nieformalna komunikacja na
poziomie całej organizacji

14. Nieformalna komunikacja na poziomie całej organizacji
Kształt sieci
Organizacja hierarchiczna Organizacja „płaska”
sieć w kształcie gwiazdy sieć kompletna

15. Nieformalna komunikacja na poziomie całej organizacji
Poziom makro - komunikacja
Peryferia sieci
Luka (obrzeża
komunikacyjna komunikacji)
-kolor czerwony
Osoby
wyizolowane
Rdzeń sieci
(centrum
komunikacji)
– kolor żółty

16. Nieformalna komunikacja na poziomie całej organizacji
Komunikacja horyzontalna
Najlepiej
Silna komunikacja
skomunikowane
działy
Przeciętna
komunikacja
Konieczność
poprawy
komunikacji
Słaba komunikacja
Liderzy komunikacji – Działy: Zarządzania Projektami, Operacyjny, Techniczny, Finansowy
Outsiderzy komunikacji – Działy: Administracyjny, Produkcji, Handlowy
Zbyt niska pozycja w stosunku do pełnionej roli – Działy: Zaopatrzenia, Produkcji, Handlowy
Zbyt mocna pozycja w stosunku do pełnionej roli - brak

17. Nieformalna komunikacja a
procesy, projekty, wspólnoty i
społeczności

18. Nieformalna komunikacja a procesy, projekty, wspólnoty
i społeczności
Zarządzanie kontraktami wykonawczymi
Przygotowanie Ofert i Koordynacja wykonania Nadzór nad pracownikami
Budżetowanie kontraktu wykonawczymi
Dział Przygotowania Ofert Dział Zarządzana Kierownicy Budów
Projektami

19. Nieformalna komunikacja a procesy, projekty, wspólnoty
i społeczności
Przepływ informacji i wiedzy między działami i zespołami
Kluczowy dział
dla rozwoju Kluczowy dział dla
wiedzy przepływu wiedzy
Dział
odseparowany

20. Nieformalna komunikacja a role
pracowników

21. Nieformalna komunikacja role pracowników
Sieciowe role pracowników
 Liderzy komunikacji - inicjują dużą ilość kontaktów i stanowią
istotne źródła informacji np. kluczowi, doświadczeni eksperci,
 Inicjatorzy komunikacji - osoby poszukujące informacji u wielu
osób same nie stanowią ważnego źródła wiedzy,
 Łącznicy (Pośrednicy) - osoby centralny pośredniczące w
komunikacji pomiędzy innymi pracownikami.
 Wąskie gardła (Pośrednicy)- eksperci, do których inni zwracają
się w sprawach merytorycznych. Są często przeciążeni pracą i
mogą potencjalnie stanowić tzw. wąskie gardła np. kadra
kierownicza, eksperci,
 Osoby peryferyjne - komunikacyjnie odseparowane od
większości pracowników np. nowi pracownicy, introwertycy.

22. Nieformalna komunikacja role pracowników
Role sieciowe (1)
Liderzy
Inicjatorzy
komunikacji
komunikacji
Osoby
peryferyjne

23. Nieformalna komunikacja role pracowników
Role sieciowe (2)
Łącznicy
Potencjalne
wąskie gardła

24. Nieformalna komunikacja role pracowników
Role sieciowe- macierz komunikacyjna
Źródła Liderzy
informacji komunikacji
potencjalne
„wąskie
gardła”
Relacje skierowane
Osoby Inicjatorzy
peryferyjne komunikacji
Relacje inicjowane

25. Nieformalna komunikacja role pracowników
Obraz przedsiębiorstwa bez 5 największych pośredników
Zmiany właściwości sieci:
Gęstość sieci: z 14% do 12%
Śr. ilość relacji z 18,5 do 15,1

26. Inne zastosowania metody SNA
w obszarze HR

27. Inne zastosowania metody SNA w obszarze HR
Kapitał relacyjny – migracja menadżerów
Menadżerowie
działający w Przykłady osób
ostatnich 8 latach migrujących w
w jednej z trzech czasie 8 lat po
firm badanego kilku badanych
sektora firmach

28. Inne zastosowania metody SNA w obszarze HR
Kapitał relacyjny – poszukiwanie wpływowych osób
Interpretacja rysunku:
Wskazuje on powiązania
między menadżerami
obecnie pełniącymi
kluczowe funkcje (kolor
żółty) a menadżerami, którzy
już nie funkcjonują w
przedsiębiorstwie (kolor
czerwony.
Intensywność wektorów
symbolizujących relacje
wskazuje na siłę tych relacji
wyrażoną czasem trwania.
W ten sposób można
wskazać
osoby, które wciąż
potencjalnie mogą wywierać
duży wpływ na dzisiejszych
decydentów.

29. Inne zastosowania metody SNA w obszarze HR
Analiza powiązań personalnych poszczególnych menadżerów
Interpretacja rysunku:
Metoda SNA pozwala
również analizować tzw.
sieci egocentryczne,
w których centrum
znajduje się wybrana
osoba.
W ten sposób możliwe
jest szczegółowe
prześledzenie kapitału
relacyjnego
zgromadzonego przez
danego managera, jak
również zidentyfikowania
Osoba pozostałych osób z nim
badana powiązanych.

30. Dziękujemy za uwagę
EPISTEME Managers
www.episteme.com.pl
Wizualizacje w niniejszej prezentacji powstały dzięki programom Visone i Netdraw.