Evaluatieonderzoek ‘thuistaal in onderwijs’ eindrapportering

Evaluatieonderzoek
‘Thuistaal in onderwijs’
Eindrapportering
Onderzoekers: Griet Ramaut, Sven Sierens
Onderzoeksleiders: Piet Van Avermaet, Koen Van
Gorp, Stef Slembrouck
1
6 maart 2013
Vlaamse studiedag
‘Stedelijke meertaligheid en onderwijs’

Thuistaalproject: 2 doelstellingen
Doel A
Ontwikkeling van positieve
attitude ten aanzien van
alle talen op school
(Nederlands en thuistalen)
Erkennen en waarderen
van alle talen & positief
beeld van sociaal-
culturele achtergrond
Benutten van de
thuistalen
Doel B
Betere aansluiting op
Nederlandstalig onderwijs
vanuit de thuistaal
(Turkse leerlingen K3 & 1e
graad LO)
Ontwikkeling van de
thuistaal tijdens de
lesuren
Alfabetisering in de meer
ontwikkelde thuistaal 2

Evaluatieonderzoek: wat?
• Opdrachtgever: Departement Onderwijs en Opvoeding,
Stad Gent
• Onderzoeksvragen:
1. Hoe vergroten de kansen op schoolsucces (prestaties,
vaardigheden, welbevinden, betrokkenheid, motivatie)
bij de leerlingen van de projectscholen in het project
‘Thuistaal in onderwijs’?
2. Welke kenmerken in de leeromgeving van de
projectscholen dragen daar al of niet toe bij? 3

Onderzoeksvariabelen
Input
 Doelstellingen
 Leerlingkenmerken
 Beginsituatie
Procesvariabele 2
School
 Schoolklimaat
 Beleidsvoerend
vermogen
 Leiderschap
 Samenwerking
Output
 Talige en cognitieve variabelen
 Psychosociale variabelen
Procesvariabele 3
Klas
 Klasklimaat
 Klasinteractie
 Didactisch handelen
 Opvattingen & self-efficacy
Procesvariabele 4
Thuisomgeving (ouders)
 Gedragingen
 Opvattingen
 Attitudes
Procesvariabele 1
Begeleiding
4

Onderzoeksopzet: hoe?
VOOR BEGIN- TUSSENTIJDSE EIND
ONDERZOEK METING METINGEN METING
2008 2010 2011 20122009
LEERLINGEN
LEERKRACHTEN
SCHOLEN
OUDERS
5
BEGELEIDERS

Onderzoeksmethodes: hoe?
• Kwantitatief Kwalitatief
Klasobservaties
K3-L3Diverse
taaltoetsen
leerlingen
Enquête
leerkrachten
Interviews ouders
Interviews
leerkrachten,
directies,
zorgcoördinator
en brugfiguren
Psychosociale
bevraging
leerlingen via
leerkrachten
Interviews
begeleiders
(project,
pedagogisch)
6

Onderzoeksresultaten: overzicht
1. Effecten op leerlingniveau
1. Doelstelling A: niet-cognitief & cognitief
2. Doelstelling B: niet-cognitief & cognitief
3. Mogelijke verklaringen
2. Veranderingen op klasniveau
1. Handelen van leerkrachten
2. Attitudes en opvattingen van leerkrachten
3. Succesfactoren
3. Impact op schoolniveau
1. Acties op schoolniveau
2. Succesfactoren
4. Veranderingen bij ouders: attitudes en opvattingen van ouders
7

8

1.Doelstelling A: niet-cognitief &
cognitief
2.Doelstelling B: niet-cognitief &
cognitief
3.Mogelijke verklaringen
9

1.1 DoelstellingA: niet-cognitief(enquête)
‘De leerlingen voelen zich in het algemeen beter’
10

1.1 Doelstelling A: niet-cognitief(enquête)
11
‘De leerlingen voelen zich meer aanvaard’

1.1 DoelstellingA: niet-cognitief(enquête)
‘Welke positieve veranderingen heeft het project
teweeggebracht bij de leerlingen?’
• De leerkrachten van de vier projectscholen geven
algemeen een positief effect aan van het Thuistaalproject
op het welbevinden van de leerlingen: de leerlingen
voelen zich beter en meer aanvaard.
• De groep leerkrachten die hiermee helemaal niet
akkoord gaat, vormt een klein aantal.
• De leerkrachten van het kleuteronderwijs en die van het
lager onderwijs schatten de positieve effecten van het
project op het welbevinden van de leerlingen gelijk in.
12

1.1 DoelstellingA: niet-cognitief(bevraginglk)
• Leerkrachten schatten het zelfvertrouwen van de A-
leerlingen hoger in dan dat van de controleleerlingen. Er
is net geen significant verschil (na controle voor
beginmeting en geslacht). Er is een positieve tendens
voor zelfvertrouwen (p = 0,056).
• Er is geen effect van Doelstelling A op de andere
psychosociale variabelen. Geslacht blijkt een betere
voorspeller voor de variabelen ‘nabijheid’, ‘prosociaal
gedrag’ en ‘werkhouding’.
• De betrokkenheid ligt gemiddeld genomen even hoog
voor de A-leerlingen als voor de controleleerlingen (na
controle voor beginmeting en geslacht). 13

1.1 DoelstellingA: zelfvertrouwen(bevraginglk)
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
2010 2012
A-groep (N=64)
controlegroep (N=21)
14

1.1DoelstellingA:betrokkenheid(bevragingvialk)
151
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
2010 2012
A-groep (N=64)
controlegroep (N=21)

1.1 DoelstellingA: niet-cognitief(kwalitatief)
• Leerkrachten geven aan dat de leerlingen een
grotere spreekdurf tonen, zich zekerder voelen
en minder geremd zijn om zich te uiten in de
klas.
• De leerkrachten signaleren een toegenomen
welbevinden bij de leerlingen.
• Leerkrachten hebben de effecten op
welbevinden bij de leerlingen het sterkst
aangevoeld in de beginfase van het project,
vooral in de A-scholen. 16

• ‘Ik vind het heel leuk dat je die kinderen ziet openbloeien,
ook de heel stillekes. (…) Ik denk dat ze inderdaad veel
geremder waren als gij altijd zei van nee, op school wordt
er Nederlands gesproken, dat ze oei, dat ze niet meer
durven om iets te zeggen.’ (leerkracht L2)
• ‘Voor de rest is het wel leuk dat ge zo kinderen, ge ziet
dat, ze hebben zo respect en ze voelen zich goed. Dat ge
zo aandacht schenkt aan hun taal. Ik vind persoonlijk wel
dat ze daarvan opfleuren.’ (leerkracht L1)
17

• ‘Maar ik merk dat ook bij het groepswerk in het tweede
leerjaar, ze zijn bezig in hun eigen taal. Ik begrijp totaal
niet wat ze vertellen maar je merkt aan de manier
waarop ze vertellen en de intensiteit dat het over het
werk gaat. Ze zijn bezig over hun werk, ja. (…) Veel beter
dat kinderen toch bezig zijn in hun eigen taal dan dat ze
uiteindelijk anders niks doen of zeggen wij gaan er één
dat laten doen en dat is meestal de meest talige.’
(leerkracht L1-L2)
18

1.1 DoelstellingA: cognitief(enquête)
• De meeste leerkrachten gaan niet akkoord dat
Doelstelling A een positief effect heeft op het Nederlands
van de leerlingen.
• Stellingen:
• ‘De leerlingen spreken meer Nederlands’ (34/79 niet
akkoord; 30/79 neutraal)
• ‘De leerlingen spreken beter Nederlands’ (32/79 niet
akkoord; 35/79 neutraal)
• Vooral leerkrachten LO gaan niet akkoord. Leerkrachten
KO geven vaker een neutraal antwoord.
19

1.1 DoelstellingA: cognitief(toetsen)
 Eindtoets begrijpend lezen: gemiddelde A-groep en
controlegroep verschilt nauwelijks. Het verschil is niet
significant (na controle voor begintoets en geslacht).
 A-groep: M = 21,14 (n = 42)
 C-groep: M = 21,91 (n = 43)
 Doelstelling A heeft geen effect op het schriftelijk
taalbegrip in het Nederlands. Dat wil anderzijds ook
zeggen dat Doelstelling A geen negatief effect heeft op
de taaltoetsprestaties in het Nederlands van de
leerlingen. 20

1.1 DoelstellingA: cognitief(kwalitatief)
 De leerkrachten zijn over het algemeen niet overtuigd
van de talige effecten van Doelstelling A.
 Verschillende leerkrachten uiten twijfels over de
positieve effecten op de Nederlandse taalontwikkeling
van de leerlingen.
‘Op het vlak van taal, daar ben ik niet helemaal zeker van
maar op sociaal-emotioneel vlak zijn ze veel sterker. Ze
durven veel meer. Ze durven nu ook gelijk fouten maken.’
(leerkracht K2-K3)
21

1.2 DoelstellingB: niet-cognitief(bevraginglk)
 Doelstelling B heeft geen effect op het psychosociaal
functioneren van de (Turkse) AB-leerlingen in de
reguliere klas (na controle voor de beginmeting en
geslacht).
 Doelstelling B heeft geen effect op de betrokkenheid van
de (Turkse) AB-leerlingen in de reguliere klas.
22

1.2 DoelstellingB: niet-cognitief(kwalitatief)
 De (Turkse) AB-leerlingen tonen zich meer gemotiveerd
en minder geremd bij de Turkse Thuistaalleerkracht dan
bij de reguliere leerkracht.
 De AB-leerlingen tonen een hogere betrokkenheid bij de
Turkse alfa-lessen dan in de gewone klas.
 Reguliere leerkrachten signaleren een toegenomen
welbevinden bij de AB-leerlingen.
‘Nu zijn ze allemaal geïnteresseerd om te lezen. De
motivatie is veel groter. Ik vind het prachtig te zien hoe de
kinderen zo open gebloeid zijn door eerst in het Turks te
lezen, echt waar. ‘ (leerkracht L1)
23

1.2 DoelstellingB: cognitief(taaltoetsen)
 Op de vraag of Doelstelling B een effect heeft op het
schriftelijk taalbegrip (begrijpend lezen) in het Turks
kunnen we geen statistisch valide antwoord geven.
 Doelstelling B heeft geen positief effect op het schriftelijk
taalbegrip in het Nederlands. Er is een zwak negatief
maar niet-significant effect voor begrijpend lezen
merkbaar.
24

1.2 DoelstellingB: cognitief(kwalitatief)
 De Turkse alfa-leerkrachten zijn positief wat betreft de
Turkse taalontwikkeling: ze zien een evolutie in de Turkse
taalvaardigheid maar niet voor begrijpend lezen.
 De reguliere leerkrachten twijfelen aan de effectiviteit
van Doelstelling B op het gebied van Nederlandse
leesvaardigheid: zij merken bij de doorstroom naar het
gewone traject een aanvankelijke achterstand op het vlak
van technisch en begrijpend lezen in het Nederlands.
25

1.3 Mogelijkeverklaringen
 Doelstelling B: beperkingen van het interventiemodel
 Focus op technisch lezen en schrijven
 Leertijd (beperkt aantal leerjaren en lesuren per week)
 Curriculum (alleen taallessen)
 Leerlingenkenmerken van de geteste AB-groep (L2)
 Sociaal-emotionele problemen en leerstoornissen
 Meer jongens dan meisjes
26

27

1.Handelen van leerkrachten
2.Attitudes en opvattingen van
leerkrachten
3.Succesfactoren
28

2.1 Handelen van leerkrachten: enquête
29

• Om leerlingen te helpen een activiteit te begrijpen (4,50)
• Voor informeel gebruik tussen leerlingen onderling in de klas
(4,46)
• Voor informeel gebruik tussen leerlingen onderling buiten de
klas (4,03)
• Voor onderling gebruik tijdens bepaalde activiteiten (bv.
groepswerk) (3,79)
• Om het welbevinden van leerlingen te garanderen (3,78)
• Om de aanwezige diversiteit in de klas te weerspiegelen (3,65)
• Om taalbeschouwingsmomenten te verrijken (3,64)
• Om ouders bij het klasgebeuren te betrekken (2,80)
• Om discipline te bewaren of ongepast gedrag bij te sturen
(2,62)
30

• Een eerder gering positief effect van project op handelen in de
klas.
• Stellingen (5)
• ‘Ik heb de achtergronden van de leerlingen beter leren
kennen’ (56/77) (vooral LO)
• ‘Ik voel me beter toegerust om een krachtige leeromgeving
in de klas te creëren’ (53/77)
• ‘Ik voel me beter toegerust om in te spelen op de talige
diversiteit in mijn klas’ (49/77)
• ‘Mijn welbevinden als leerkracht is toegenomen’ (35/78)
• ‘’Mijn communicatie met ouders is verbeterd’ (34/78)
(vooral KO)
• Geen verschil tussen leerkrachten KO en LO.
31

2. Veranderingen opklasniveau
2.1 Handelen van leerkrachten: kwalitatief
(3) Thuistalen inzetten als
hefboom in het leerproces
(2) Thuistalen inzetten bij
betekenisvolle taken
(1) Veilig en positief klasklimaat
• ‘Afspraken’ rond thuistaalgebruik
• Thuistalen in de klasinrichting
• Thuistalen toelaten op informele
momenten
• Interesse tonen in thuistalen
• Input/output van thuistalen bij
uitvoering taken stimuleren
• Talensensibiliserende taken
• Ouders inzetten als bron van thuistaal
• Thuistaal bij ondersteuning door medeleerling
• Thuistaal bij ondersteuning door gewone leerkracht
• Thuistaal bij ondersteuning door tweetalige (Turkse) leerkracht
32

(1) Een veilig en positief klasklimaat voor
thuistalen in de klas
• Het gebruik van thuistalen met het oog op het
welbevinden van de kinderen wordt in alle
klassen toegelaten.
• Het gebruik van thuistalen op de speelplaats is
een verworvenheid.
• Grootste sprong in klassen lagere school
(samenstelling van de klasgroep, het
interactieklimaat in de klas). 33

• Bijna alle leerkrachten (KO en LO) tonen
interesse in de thuistalen van de kinderen.
• Geen grote veranderingen in de loop van het
project.
34

• Aanwezigheid van materialen in de thuistalen
en verwijzingen naar de thuiscultuur: weinig
verandering.
35

(2) Thuistalen inzetten bij betekenisvolle taken
• De leerkrachten stimuleren zelden dat taken in
de thuistaal worden uitgevoerd.
• De stap naar het functioneel inzetten van
thuistalen in de klas is nog moeilijk, zeker
wanneer leerkrachten niet kunnen rekenen op
de klasinterne ondersteuning van tweetalige
leerkrachten.
36

• Een groot deel leerkrachten (KO en LO) laat bij
de eerste meting zien dat zij zo nu en dan
talensensibiliserende activiteiten in de klas
organiseren.
• Bij de eindmeting is deze positieve tendens
verwaterd.
37

• De meeste leerkrachten zetten ouders veeleer
sporadisch in om de thuistaal in de klas binnen
te brengen.
• De leerkrachten van het KO zijn actiever dan
hun collega’s uit het LO.
• Ouderbetrokkenheid: geen toename.
38

(3) Thuistaal inzetten als hefboom in het
leerproces
• Hulp verlenen in de thuistaal is een algemeen
aanvaarde en geïnstalleerde praktijk wanneer
het anderstalige nieuwkomers of taalzwakkere
leerlingen betreft.
• Anderstalige nieuwkomers : vaste gewoonte.
• Doelstelling A-scholen: meer ruimte voor
‘peertutoring’ in de eigen taal.
39

leerproces
• Leerkrachten zijn zich bewuster geworden van
de mogelijkheden die de thuistaal biedt om
leerlingen te helpen.
• Alleen blijft de toepassing ervan nog beperkt
en vraagt het van leerkrachten een blijvende
alertheid.
40

leerproces
• De rol van de Turkse alfa-leerkracht in de
Doelstelling B-scholen is geëvolueerd in de
loop van het project.
• Samenwerking tussen reguliere leerkrachten
en Turkse leerkracht is gegroeid.
41

2.2 Attitudes/opvattingenlkn: enquête
• De leerkrachten gaan akkoord met de stelling dat het
Thuistaalproject positieve veranderingen heeft
teweeggebracht in hun attitudes en opvattingen.
• Stellingen (4)
• ‘Ik ben me meer bewust van de talige diversiteit in mijn klas’
(64/79)
• ‘Ik heb een grotere waardering voor de meertaligheid van mijn
leerlingen’ (62/79)
• ‘Ik ben beter geïnformeerd over de voordelen van meertaligheid
(54/81)
• ‘Ik sta nu positiever ten aanzien van taaldiversiteit op school’
(52/81)
• Geen verschil tussen leerkrachten KO en LO. 42

2.2 Attitudes/opvattingenlkn: kwalitatief
Kleuteronderwijs
• De leerkrachten getuigen van een open en positieve
houding ten aanzien van meertaligheid in hun klas.
• Het Thuistaalproject heeft weinig veranderd aan hun
opvattingen over meertaligheid.
‘Ik heb nooit een probleem van thuistaal gemaakt. Als een kind
niet kan in het Nederlands en wel in de thuistaal, dan weet je
tenminste wat hij bedoelt en kan je daar op inspelen, terwijl
anders niet. Als ze enkel Nederlands mogen spreken en ze
kunnen het niet, dan durven ze niet meer.’ (leerkracht K2-K3) 43

Kleuteronderwijs (vervolg)
• Leerkrachten vinden het belangrijk dat kinderen
zich kunnen uiten in welke taal dan ook en dat ze
vrijuit kunnen spelen en zichzelf zijn in de klas.
• Informeel gebruik van de thuistalen in de klas
leidt soms tot frustraties: leerkrachten begrijpen
niet wat de kinderen vertellen en vinden dat ze
hier niet op kunnen inspelen. 44

Lager onderwijs
• De leerkrachten van het lager onderwijs hebben
meer positieve attitudes ontwikkeld t.a.v.
meertaligheid.
• De meeste leerkrachten zijn het ermee eens dat de
thuistaal een plaats moet krijgen op school: op
informele momenten, op de speelplaats, om
kinderen te ondersteunen.
• Zij zeggen meer waardering te hebben gekregen voor
het taalgebruik van de kinderen in hun klas.
45

Lager onderwijs (vervolg)
‘Mijn visie naar anderstaligen heeft het project veranderd.
Voordien was het: leer eens Nederlands, spreek Nederlands. Ik
ben nu milder daarin. Ik vind nog altijd Nederlands belangrijk. Je
moet proberen om je in het Nederlands uit te drukken, maar als
het niet lukt ... Ik ga mij makkelijker in die mensen hun gedachten
zetten. De enige houvast die je hebt is je taal, dus die hou je ook
vast.’ (leerkracht L2)
‘Dat loopt heel automatisch bij die groep. Ze schakelen zo van hun
eigen taal rap over. Ze kunnen zo tegen hun vriendje zitten
babbelen in het Turks en ik kom ertussen en hup ze beginnen
Nederlands te praten. Fantastisch. Zo zou ik het niet zomaar
kunnen doen, denk ik. Vraag mij niet om met u Nederlands en
ineens Frans te praten en dan weer Nederlands. Ik zou het niet zo
rap kunnen, denk ik (…)’ ( leerkracht L1) 46

• De meeste leerkrachten benadrukken dat zij het
Nederlands een prioriteit vinden.
• Blijvende twijfels en vragen omtrent de Nederlandse
taalontwikkeling van de kinderen; o.a. ingegeven
door de vaststelling
• dat het niveau van de thuistaal bij sommige kinderen
beperkt is
• dat sommige kinderen opgroeien in een weinig
taalstimulerende omgeving.
47

‘Ik voel bij mezelf dat ik meer vragen begin te stellen dan in
het begin. Het blijft leuk, maar toch meer van ‘ja, maar’.
Vooral naar hun taalontwikkeling in het Nederlands.’
(leerkracht L1)
‘Ik denk dat het sowieso ook heel moeilijk is omdat ze als ze
al het woord niet weten in het Turks, kunnen ze dan heel
moeilijk de link leggen naar het Nederlands. Kunt ge dan
evengoed direct een Nederlands woord aanbrengen, want
eigenlijk in hun thuistaal kennen ze het ook niet.’
(leerkracht L2)
48

2.3 Succesfactoren
• Een krachtige leeromgeving als voedingsbodem voor de
thuistaal
• Omgaan met gevoel van controleverlies
• Gevoel van urgentie bij de leerkracht
• Omgaan met taaldominante groepen in de klas
• Een stabiele leeromgeving 49

3 Impact op schoolniveau
1.Acties op schoolniveau
2.Succesfactoren
51

3.1 Acties op schoolniveau
Schoolintern Schoolextern
(Nevenacties)
Overleg en
communicatie
Initiatieven
en projecten
Communicatie
en participatie
Begeleiding en
coaching
Ondersteuning,
overleg en
nascholing
52

• Overleg en communicatie
• Personeelsvergadering / pedagogisch
kernteam (4)
• Teams (taalteam, kernteam taal,
taalwerkgroep, taalbeleidsteam) (2)
• Team(s) Doelstelling B (2)
53

•Begeleiding en coaching
• Vraaggestuurde input (externe bgl.) (4)
• Schoolwerkplan / GOK-plan (3)
• Talensensibilisering (‘Talen op een
kier’) (3)
• Pedagogische studiedagen (2)
• Coachend klasbezoek (Kijkwijzer) (1)
• Coöperatieve werkvormen (1)
• Briefing nieuwe leerkrachten (1)
54

• Initiatieven en projecten
• Internationale moedertaaldag (4)
• Woordenmuur / familiemuur … (3)
• Verteltassen (3)
• Extra taalleerkrachten / taalassistenten (3)
• Meertalige materialen (2 à 3)
• Vertelfestival / voorleesweek … (2)
• Taalattitudes (1)
• Schoolbibliotheek (1)
• Heen-en-weer rugzak (1)
• Taalanamnese (inschrijving) (1)
55

• Communicatie en participatie
• Infomomenten ouders (4)
• Informatiebrochure (4)
• Koffiemomenten / oudergroepen (4)
• Oudertevredenheidsmeting (3)
• Website (3)
• Media (3)
• Gesprekstafels / babbelmomenten ouders (2)
• Doelstelling B-scholen: Turkse leerkrachten
oudercontact (2)
• Schoolreglement (1) 56

•Ondersteuning, overleg en nascholing
• Werkgroepen (diverse) (4)
• Praktijkbezoeken (intern en extern) (4)
• Kerngroep Projectscholen en opvang (4)
• Studiedagen thuistaalproject (4)
• Vorming taalexpert (4)
• Vorming nieuwe leerkrachten (4)
57

3.3 Succesfactoren
•Leiderschap
• Visie- en procesbewaking
• Schooldirectie: sleutelrol
• Directie en begeleiding: afstemming
van verwachtingen rol begeleiding
•Prioritering en ‘sense of urgency’
•Draagvlak (gedeelde visie)
•Samenwerking en overleg
58

3.3 Succesfactoren
• Implementatie Doelstelling B
• Leertijd en ‘krachtige leesomgeving’
• Begrijpend luisteren en lezen
• Leesbevordering
• Kennis van woordenschat en grammatica
• Turkse klas: meer dan leren lezen en schrijven
• Twee knelpunten:
• overgang Turks – NL
• overdreven verwachtingen -> prestatiedruk op
leerkrachten en leerlingen
59

4. Veranderingen bij ouders
60

4.1 Attitudes ouders (interviews)
• Hoe belangrijk is de thuistaal voor uw kind?
• Belangrijk tot zeer belangrijk: 28/30 (2009), 26/30 (2012)
• Hoe belangrijk is het Nederlands voor uw kind?
• Belangrijk tot zeer belangrijk: 30/30 (2009), 30/30 (2012)
• Meningen van ouders over het belang van de thuistaal en het
Nederlands voor hun kind zijn onveranderd.
• Thuistaal = belangrijk als moedertaal, voor identiteit.
• Nederlands = belangrijk voor toekomst, school, beroep.
61

4.1 Attitudes ouders (interviews)
‘Het Nederlands hebben ze hier nodig. Het Bulgaars hebben ze in
Bulgarije nodig. En het Turks omdat het hun moedertaal is, die ze
niet mogen vergeten. ‘ (interview ouder)
‘Het is belangrijk voor de toekomst. Ze moeten hier blijven.
Daarom moet ze goed Nederlands kunnen. Niet zoals ik.’
(interview ouder)
62

4.2 Opvattingenouders(interviews)
 Ouders zijn meer verdeeld over de wenselijkheid van lessen in
de thuistaal dan aan het begin van het Thuistaalproject.
 Ongeveer de helft van de ouders vindt dat lessen in de
thuistaal op school niet nodig zijn (leren T1 al thuis, lessen
buiten de school of buiten het curriculum, schrik voor
verwarring tussen 2 talen).
 De andere helft van de ouders blijft voorstander van lessen in
de thuistaal (schriftelijk leren communiceren in de eigen taal,
‘correcte’ moedertaal leren spreken).
63

 Ouders hebben een gefragmenteerde kennis over het
talenbeleid op de school van hun kinderen.
 Voor de helft van de geïnterviewde ouders van de
projectscholen is de thuistaal niet toegelaten in maar wel
buiten de klas (in de gang, op de speelplaats).
 De meeste van de ouders van de projectscholen hebben
in de loop van het Thuistaalproject geen veranderingen
gezien in de taalregels op school.
64

 Ouders blijven grote voorstanders van het taalbadmodel
(enkel Nederlands). We merken geen verschillen tussen
de begin- en eindmeting.
 Slechts een minderheid van de bevraagde ouders (10 van
de 25) zegt te weten dat er op de school van zijn of haar
kind een stedelijk project rond thuistalen loopt.
 Ouders die zich positief uitspreken over het project
(6/10) benadrukken het belang van de moedertaal als
basis voor het Nederlands en als hulpmiddel bij het
leren. 65

5. Conclusie
• Doelstelling A is niet nadelig voor schooltaal NL
• Weliswaar geen positief talig effect (kwantitatief en kwalitatief
onderzoek)
• Voorwaarde: meer ingrijpende verandering in het didactisch
handelen van leerkrachten (krachtiger leeromgeving)
• Behoefte aan meer intensieve coaching op de klasvloer
• Doelstelling A heeft vooral impact op
welbevinden van leerlingen
• Komt sterk naar voren uit het kwalitatieve onderzoek
• Gedeeltelijke bevestiging in het kwantitatieve onderzoek:
zelfvertrouwen
• Thuistaalproject heeft een positieve impact op
attitudes t.o.v. meertaligheid bij leerkrachten:
bewustwording, waardering, zoekende houding
66

Conclusie (slot)
‘Ik deed dat wel al ’n keer vroeger: een ander kindje dat
Turks praat of zo ondersteunen, deed ik wel, maar nu meer
de screening van de groep: welke talen zitten erin? En wie
kan ik bij wie laten ondersteunen, bewuster, zou ik zeggen?
Bewuster daarmee omgaan. En ook nadenken over hoe
creëer ik hier een situatie waar ze veel moeten praten. Dat
heeft mij ook meer doen nadenken op dat vlak. Dus ge
moet hier nu situaties creëren, ja waar ze het veel moeten
gebruiken en dat de noodzaak ervan is.’ (leerkracht L2)
‘Ja, waarom zijn ze naar meertaligheid overgestapt?
Omdat ze zochten naar een oplossing. Niet dat het ervoor
zo rooskleurig was. Ik denk niet dat dat een stap vooruit
zou zijn om terug te gaan naar wat er was. Ik denk dat ge
de dingen die interessant zijn eruit moet halen en die
behouden. Anders keert ge gewoon terug.’ (leerkracht L1) 67

Bedankt voor jullie aandacht!
68

Evaluatieonderzoek ‘thuistaal in onderwijs’ eindrapportering

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Evaluatieonderzoek ‘thuistaal in onderwijs’ eindrapportering

Similaire à Evaluatieonderzoek ‘thuistaal in onderwijs’ eindrapportering (20)

Evaluatieonderzoek ‘thuistaal in onderwijs’ eindrapportering