SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  12
Télécharger pour lire hors ligne
TEMBANG MACAPAT
NAMA:M.RAFI MAULANA
KELAS:XI MIPA 5
ABSEN:14
SMAN 1 PASURUAN
DAFTAR ISI
A. FILOSOFI
TEMBANG MACAPAT...............................1-2
B. JENIS-JENISE
TEMBANG MACAPAT...............................3-5
C. ANCASE
TEMBANG MACAPAT.................................6
D. PANGERTEN GURU LAGU,GURU
WILANGAN LAN GURU GATRA...............7
E. TABEL GURU GATRA,
GURU LAGU, GURU WILANGAN
SAKA TEMBANG MACAPAT......................7
E. UNSUR KEBAHASAAN
TEMBANG MACAPAT............................8-10
Filosofi Tembang Macapat
Ditengah-tengah gempuran budaya-budaya asing,
baik dari Barat maupun dari Timur Tengah yang terus
berupaya menggerus warisan budaya dan tradisi
bangsa kita. Budaya barat yang Hedonis dan Liberalis
kita sebut sebagai budaya Arus Kiri, sedangkan
budaya Timur Tengah yang Primordialis dan anti
perbedaan (Unegaliter) kita namai sebagai budaya
Arus Kanan. Budaya barat mendominasi didunia
entertainment kita mengubah wajah hiburan kita
menjadi hingar bingar gemerlap dengan hedonisme
merusak sendi-sendi kesantunan dan etika budaya
bangsa kita. Budaya Timur Tengah muncul di mimbar-
mimbar dakwah, menawarkan slogan-slogan
kekerasan yang anti pada perbedaan, anti pada budaya
dan tradisi negeri sendiri, dimana tradisi adiluhung
warisan nenek moyang dianggab sebagai bid'ah yang
harus dimusnahkan. Setiap ada perbedaan maka
mereka akan turun kejalan-jalan sambil membawa
Pentungan. Dalam upaya untuk nguri-nguri tradisi
bangsa sendiri, karena menurut pemahaman penulis
tradisi-tradisi yang merupakan warisan dari nenek
moyang bangsa kita itu menawarkan kearifan yang
lebih cocok bagi kepribadian bangsa kita.
Filosofi Tembang Macapat
Salah satu budaya yang masih terekam begitu indah di
kalbu penulis adalah tembang-tembang macapatan.
Maka dalam kesempatan ini penulis ingin mengajak kita
semua untuk sekedar menyelami makna yang
terkandung didalam tembang- tembang macapat
tersebut.
Macapat merupakan tembang klasik asli Jawa, dan
pertama kali muncul adalah pada awal jaman para Wali
Songo, dimana para wali pada saat itu mencoba
berdakwah dan mengenalkan Islam melalui budaya dan
diantaranya adalah tembang-tembang macapatan ini.
Sunan Bonang, Sunan Kalijaga, Sunan Derajat serta
Sunan Kudus adalah kreator awal munculnya tembang-
tembang macapat. Apabila diperhatikan dari asal-usul
bahasanya(kerata basa), macapat berarti maca papat-
papat(membaca empat-empat). Kalo berdasarkan jenis
dan urutannya tembang macapat ini sebenarnya
menggambarkan perjalanan hidup manusia, tahap-tahap
kehidupan manusia dari mulai alam ruh sampai dengan
meninggalnya. Sebagaimana dalam Al-qur'an
disebutkan: "Latarkabunna Thobaqon An Thobaq",
"Sungguh kamu akan menjalani fase demi fase
kehidupan." Berikut ini penulis rangkaikan urut-urutan
dari jenis tembang macapat:
1.Maskumabang
Proses lelampahan kahan
manungsa nalika ing guwa
garba /alam roh(janin)
2.Mijil
Proses lair manungsa
ing donya
3.Sinom
Wektu indah,kebak
pangraep-arep atau bocah
cilik
4.Kinanthi
Kinanthi asale saka tembung
kanthi,yaiku tuntunan kanggo
nggayuh dalan kang bener.atau
periode pembentukan
indentitas kanggo nggayuh
tujuan
Jenis Jenis
Tembung Macapat
8.Durma
Durma asale saka tembung
derma kang artine memberi
rejeki marang wong liya.wektu
kabeh tercukupi lan ora ana
kekurangan apa wae.manungsa
wiwit mikirake kanggo berbagi
rezeki marang wong liya
5.Asmaradana
Asmaradana asale saka
tembung asma,proses
mbayangke bebrayan utawa
jalan asmara
6.Gambuh
Gambuh asale saka tembung
jumbub/bersambuh yaiku
bebrayan,prasetya kanggo
saling ngurmati antarane 2
kaluwarga
7.Dhandanggula
Proses urip mapan saka
sandhang,papan,pangan lan
duwe anak kaya sing
diuripake dening wong tuwa
sadurung
Jenis Jenis
Tembung Macapat
9.Pangkur
Proses nyingkirake hawa
nepsu,nesu ing njero ati
manungsa kanthi pasrah
marang kang
nitahake,nindakake syariat
Islam kayata siyam,sholat
tahajud lan tawakal
10.Megatruh
Penembangan macapat
kang nggambarake
manungsa wektu sakaratul
maut,megat ateges
pisah,lan ruh artine
nyawa,pisah watara jiwa
raga lan bali menyang
asale
11.Pocung
Proses roh bali marang
pangripta dibungkus kain
kafan banjur roh
ngalakoni urip ing akhirat
Jenis Jenis
Tembung Macapat
2.Tembang macapat wiwit wiwitam ana ing
abad XVI Masehi nganti saiki digunakake ing
panguripan sosial, minangka hiburan, estetika,
pendidikan.
Ancase Tembang Macapat
1.Isine pitutur kang diandharake kanthi
wicaksana. Tembang macapat ngandhut
piweling supaya ing jaman biyen wong tuwa
nggunakake tembang macapat kanggo
pitutur marang bocah bocah.
3.Ana uga kang nggunakake pagelaran
tradhisional. Piranti korespondensi,mantra
kanggo ngusir bala, upacara temu temanten
adat Jawa,upacara kagiyatan pangestu lan
filoskfu siklus urip.
Guru gatra yaiku cacahing gatra ing saben
pada (banyaknya jumlah baris dalam satu bait)
Guru wilangan yaiku cacahing wanda ing
saben gatra (banyaknya jumlah suku kata
dalam setiap larik/baris)
Guru lagu yaiku tibaning swara ing saben
pungkasaning gatra (jatuhnya persamaan bunyi
sajak dalam setiap larik/baris)
Pangerten Guru Gatra, Guru Wilangan,
lan Guru Lagu
tembang kawi uga diarani tembung sansekerta.kathah
tetembungan basa kawi ingkang kapendhet saking basa
sansekerta.senajang tembung kawi asale saka jawa kuna,
nanging panganggone ora padha.Basa kawi digunakake
kanggo kasustraan dene basa jawa kuna digunakake
pacelathon pedinan.
Unsur Kebahasaan
Tembang Macapat
TEMBUNG KAWI
Tembung kawi yaiku tetembungan kang cak cekane
winates ana ing basa endah,umpamane kanggo ing
tembang,padhalangan,kethoprak lan acara liyane kang
gegayutan karo adat kejawen.
TULADHA:
1.Aditya ateges srengenge
2.Buwana ateges bumi
3.Candramawa ateges bumi
TEMBUNG DASANAMA
Asale saka tembung dasan 'ateges sepuluh',
nama ategese jeneng utawa aran.
Dasanam:jenenge wong utawa aran siji
Nduweni jeneng utawa aran nganti sepuluh
(utawa luwih)kanh padha utawa meh padha
tegese.
TEMBUNG GARBA
Tembung garba yaiku tembang loro utawa
luwih sing digabung dadi siji,kanthi ngurangi
jumlah wanda lan nduwe makna dhewe,
tembung garba uga diarani sinandhi.
TULADHA:
1.Araneki:arane+iki
2.Dadyewuh:Dadi+ewuh
3.Dupyarsa:Dupi+arsa
TULADHA;
1.Sira padha tegese karo:kowe,sampeyan
2.Rina padha tegese:rinten,siyang,awan
3.Sudra padha tegese karo:papa,mlarat,kere.
SANDI ASMA
Ukara sandi asma dumadi saka rong
tembung,yaiku"sandi"lan "asma".sandi tegese
wadi(rahasia),ora katon.dene asma tegese jeneng,
Sandi asma tegese jeneng samaran,jeneng sing ora
katon,utawa jeneng sing didhelike jeneng
samaran.sejatine jeneng mau wis jangkep,nanging
jeneng mau dipedhot-pedhot,ora langsung bisa
ditemtokake.biasane sandi asma iki dumunung ing
teripta/karya satra awujud tembang utawa ing
geguritan.
TULADHA:
Ratri iki krasa sepi
Pita pasuryan tansah ngrenggani ati
Maruta sumilir kekarepan atimu
Laksmi watakmu angel di duweni
Gawe nara sing kaya iki.
SANDI KARSA:
Sandi karsa yaiku ukara kang diwedharake kang
satemene kang dipilah-pilah adhapur huruf.sandi iki
digawe medharake cipta,gagasan,utawa kekarepan.
TULADHANE:
Dimen lebdeg kawruh
Ing pakaryan mrih trenginas
Nalar mulur rinengga ambeg berbudi
Anjrah mring para siswa
Sandi karsa : DINA

Contenu connexe

Similaire à M.RAFI MAULANA XI MIPA 5(14)

Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Andrew Hutabarat
 

Similaire à M.RAFI MAULANA XI MIPA 5(14) (20)

ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
ACHMAD FAUZI XI MIPA 2
 
Tembang Macapat
Tembang MacapatTembang Macapat
Tembang Macapat
 
pdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdfpdf_20230311_124100_0000.pdf
pdf_20230311_124100_0000.pdf
 
Materi Tembang Macapat
Materi Tembang MacapatMateri Tembang Macapat
Materi Tembang Macapat
 
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 526//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
26//Tasya Fortuna Aurora//XI MIPA 5
 
Buku digital Bahasa Jawa Tembang Macapat
Buku digital Bahasa Jawa Tembang Macapat Buku digital Bahasa Jawa Tembang Macapat
Buku digital Bahasa Jawa Tembang Macapat
 
Tembang Macapat_35-Zakiy Bagus Setiawan/XI IPS 1.pdf
Tembang Macapat_35-Zakiy Bagus Setiawan/XI IPS 1.pdfTembang Macapat_35-Zakiy Bagus Setiawan/XI IPS 1.pdf
Tembang Macapat_35-Zakiy Bagus Setiawan/XI IPS 1.pdf
 
pdf_20230307_220509_0000.pdf
pdf_20230307_220509_0000.pdfpdf_20230307_220509_0000.pdf
pdf_20230307_220509_0000.pdf
 
Tembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdfTembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdf
 
tembang mocopat
tembang mocopattembang mocopat
tembang mocopat
 
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02Tembang macapat andrew xi.ia6_02
Tembang macapat andrew xi.ia6_02
 
Tembang Macapat e-book
Tembang Macapat e-bookTembang Macapat e-book
Tembang Macapat e-book
 
15 -Muchammad Munir XI IPS 2
15 -Muchammad Munir XI IPS 215 -Muchammad Munir XI IPS 2
15 -Muchammad Munir XI IPS 2
 
TEMBANG MACAPAT.pdf
TEMBANG MACAPAT.pdfTEMBANG MACAPAT.pdf
TEMBANG MACAPAT.pdf
 
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
Tembang Macapat- Najla Anggilya Salsabila
 
Tembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdfTembang Macapat.pdf
Tembang Macapat.pdf
 
Tembang macapat kelas XI .pdf
Tembang macapat kelas XI .pdfTembang macapat kelas XI .pdf
Tembang macapat kelas XI .pdf
 
Tembang Macapat_30-SAFITRI XI IPS 1.pdf
Tembang Macapat_30-SAFITRI XI IPS 1.pdfTembang Macapat_30-SAFITRI XI IPS 1.pdf
Tembang Macapat_30-SAFITRI XI IPS 1.pdf
 
TEMBANG MACAPAT
TEMBANG MACAPAT TEMBANG MACAPAT
TEMBANG MACAPAT
 
Tembung macapat
Tembung macapatTembung macapat
Tembung macapat
 

Dernier

PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptxPPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
dpp11tya
 
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptxBab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
ssuser35630b
 
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docxMembuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
NurindahSetyawati1
 
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajaraksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
HafidRanggasi
 

Dernier (20)

Modul Projek - Batik Ecoprint - Fase B.pdf
Modul Projek  - Batik Ecoprint - Fase B.pdfModul Projek  - Batik Ecoprint - Fase B.pdf
Modul Projek - Batik Ecoprint - Fase B.pdf
 
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdf
 
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CModul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
 
(NEW) Template Presentasi UGM 2 (2).pptx
(NEW) Template Presentasi UGM 2 (2).pptx(NEW) Template Presentasi UGM 2 (2).pptx
(NEW) Template Presentasi UGM 2 (2).pptx
 
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdfContoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
Contoh Laporan Observasi Pembelajaran Rekan Sejawat.pdf
 
Integrasi nasional dalam bingkai bhinneka tunggal ika
Integrasi nasional dalam bingkai bhinneka tunggal ikaIntegrasi nasional dalam bingkai bhinneka tunggal ika
Integrasi nasional dalam bingkai bhinneka tunggal ika
 
PELAKSANAAN + Link2 Materi BimTek _PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (PENGADAAN) & Perhi...
PELAKSANAAN + Link2 Materi BimTek _PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (PENGADAAN) & Perhi...PELAKSANAAN + Link2 Materi BimTek _PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (PENGADAAN) & Perhi...
PELAKSANAAN + Link2 Materi BimTek _PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (PENGADAAN) & Perhi...
 
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptxPERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
 
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptxPPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
 
PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING...
PELAKSANAAN  + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY &  WAREHOUSING...PELAKSANAAN  + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY &  WAREHOUSING...
PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING...
 
Salinan dari JUrnal Refleksi Mingguan modul 1.3.pdf
Salinan dari JUrnal Refleksi Mingguan modul 1.3.pdfSalinan dari JUrnal Refleksi Mingguan modul 1.3.pdf
Salinan dari JUrnal Refleksi Mingguan modul 1.3.pdf
 
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptxBab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
Bab 7 - Perilaku Ekonomi dan Kesejahteraan Sosial.pptx
 
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docxMembuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
Membuat Komik Digital Berisi Kritik Sosial.docx
 
PPT Penjumlahan Bersusun Kelas 1 Sekolah Dasar
PPT Penjumlahan Bersusun Kelas 1 Sekolah DasarPPT Penjumlahan Bersusun Kelas 1 Sekolah Dasar
PPT Penjumlahan Bersusun Kelas 1 Sekolah Dasar
 
Hiperlipidemiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
HiperlipidemiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaHiperlipidemiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
Hiperlipidemiaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
 
PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING M...
PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING M...PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING M...
PELAKSANAAN + Link-Link MATERI Training_ "Effective INVENTORY & WAREHOUSING M...
 
AKSI NYATA BERBAGI PRAKTIK BAIK MELALUI PMM
AKSI NYATA BERBAGI PRAKTIK BAIK MELALUI PMMAKSI NYATA BERBAGI PRAKTIK BAIK MELALUI PMM
AKSI NYATA BERBAGI PRAKTIK BAIK MELALUI PMM
 
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajaraksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
aksi nyata penyebaran pemahaman merdeka belajar
 
POWER POINT MODUL 1 PEBI4223 (PENDIDIKAN LINGKUNGAN HIDUP)
POWER POINT MODUL 1 PEBI4223 (PENDIDIKAN LINGKUNGAN HIDUP)POWER POINT MODUL 1 PEBI4223 (PENDIDIKAN LINGKUNGAN HIDUP)
POWER POINT MODUL 1 PEBI4223 (PENDIDIKAN LINGKUNGAN HIDUP)
 

M.RAFI MAULANA XI MIPA 5(14)

  • 1. TEMBANG MACAPAT NAMA:M.RAFI MAULANA KELAS:XI MIPA 5 ABSEN:14 SMAN 1 PASURUAN
  • 2. DAFTAR ISI A. FILOSOFI TEMBANG MACAPAT...............................1-2 B. JENIS-JENISE TEMBANG MACAPAT...............................3-5 C. ANCASE TEMBANG MACAPAT.................................6 D. PANGERTEN GURU LAGU,GURU WILANGAN LAN GURU GATRA...............7 E. TABEL GURU GATRA, GURU LAGU, GURU WILANGAN SAKA TEMBANG MACAPAT......................7 E. UNSUR KEBAHASAAN TEMBANG MACAPAT............................8-10
  • 3. Filosofi Tembang Macapat Ditengah-tengah gempuran budaya-budaya asing, baik dari Barat maupun dari Timur Tengah yang terus berupaya menggerus warisan budaya dan tradisi bangsa kita. Budaya barat yang Hedonis dan Liberalis kita sebut sebagai budaya Arus Kiri, sedangkan budaya Timur Tengah yang Primordialis dan anti perbedaan (Unegaliter) kita namai sebagai budaya Arus Kanan. Budaya barat mendominasi didunia entertainment kita mengubah wajah hiburan kita menjadi hingar bingar gemerlap dengan hedonisme merusak sendi-sendi kesantunan dan etika budaya bangsa kita. Budaya Timur Tengah muncul di mimbar- mimbar dakwah, menawarkan slogan-slogan kekerasan yang anti pada perbedaan, anti pada budaya dan tradisi negeri sendiri, dimana tradisi adiluhung warisan nenek moyang dianggab sebagai bid'ah yang harus dimusnahkan. Setiap ada perbedaan maka mereka akan turun kejalan-jalan sambil membawa Pentungan. Dalam upaya untuk nguri-nguri tradisi bangsa sendiri, karena menurut pemahaman penulis tradisi-tradisi yang merupakan warisan dari nenek moyang bangsa kita itu menawarkan kearifan yang lebih cocok bagi kepribadian bangsa kita.
  • 4. Filosofi Tembang Macapat Salah satu budaya yang masih terekam begitu indah di kalbu penulis adalah tembang-tembang macapatan. Maka dalam kesempatan ini penulis ingin mengajak kita semua untuk sekedar menyelami makna yang terkandung didalam tembang- tembang macapat tersebut. Macapat merupakan tembang klasik asli Jawa, dan pertama kali muncul adalah pada awal jaman para Wali Songo, dimana para wali pada saat itu mencoba berdakwah dan mengenalkan Islam melalui budaya dan diantaranya adalah tembang-tembang macapatan ini. Sunan Bonang, Sunan Kalijaga, Sunan Derajat serta Sunan Kudus adalah kreator awal munculnya tembang- tembang macapat. Apabila diperhatikan dari asal-usul bahasanya(kerata basa), macapat berarti maca papat- papat(membaca empat-empat). Kalo berdasarkan jenis dan urutannya tembang macapat ini sebenarnya menggambarkan perjalanan hidup manusia, tahap-tahap kehidupan manusia dari mulai alam ruh sampai dengan meninggalnya. Sebagaimana dalam Al-qur'an disebutkan: "Latarkabunna Thobaqon An Thobaq", "Sungguh kamu akan menjalani fase demi fase kehidupan." Berikut ini penulis rangkaikan urut-urutan dari jenis tembang macapat:
  • 5. 1.Maskumabang Proses lelampahan kahan manungsa nalika ing guwa garba /alam roh(janin) 2.Mijil Proses lair manungsa ing donya 3.Sinom Wektu indah,kebak pangraep-arep atau bocah cilik 4.Kinanthi Kinanthi asale saka tembung kanthi,yaiku tuntunan kanggo nggayuh dalan kang bener.atau periode pembentukan indentitas kanggo nggayuh tujuan Jenis Jenis Tembung Macapat
  • 6. 8.Durma Durma asale saka tembung derma kang artine memberi rejeki marang wong liya.wektu kabeh tercukupi lan ora ana kekurangan apa wae.manungsa wiwit mikirake kanggo berbagi rezeki marang wong liya 5.Asmaradana Asmaradana asale saka tembung asma,proses mbayangke bebrayan utawa jalan asmara 6.Gambuh Gambuh asale saka tembung jumbub/bersambuh yaiku bebrayan,prasetya kanggo saling ngurmati antarane 2 kaluwarga 7.Dhandanggula Proses urip mapan saka sandhang,papan,pangan lan duwe anak kaya sing diuripake dening wong tuwa sadurung Jenis Jenis Tembung Macapat
  • 7. 9.Pangkur Proses nyingkirake hawa nepsu,nesu ing njero ati manungsa kanthi pasrah marang kang nitahake,nindakake syariat Islam kayata siyam,sholat tahajud lan tawakal 10.Megatruh Penembangan macapat kang nggambarake manungsa wektu sakaratul maut,megat ateges pisah,lan ruh artine nyawa,pisah watara jiwa raga lan bali menyang asale 11.Pocung Proses roh bali marang pangripta dibungkus kain kafan banjur roh ngalakoni urip ing akhirat Jenis Jenis Tembung Macapat
  • 8. 2.Tembang macapat wiwit wiwitam ana ing abad XVI Masehi nganti saiki digunakake ing panguripan sosial, minangka hiburan, estetika, pendidikan. Ancase Tembang Macapat 1.Isine pitutur kang diandharake kanthi wicaksana. Tembang macapat ngandhut piweling supaya ing jaman biyen wong tuwa nggunakake tembang macapat kanggo pitutur marang bocah bocah. 3.Ana uga kang nggunakake pagelaran tradhisional. Piranti korespondensi,mantra kanggo ngusir bala, upacara temu temanten adat Jawa,upacara kagiyatan pangestu lan filoskfu siklus urip.
  • 9. Guru gatra yaiku cacahing gatra ing saben pada (banyaknya jumlah baris dalam satu bait) Guru wilangan yaiku cacahing wanda ing saben gatra (banyaknya jumlah suku kata dalam setiap larik/baris) Guru lagu yaiku tibaning swara ing saben pungkasaning gatra (jatuhnya persamaan bunyi sajak dalam setiap larik/baris) Pangerten Guru Gatra, Guru Wilangan, lan Guru Lagu
  • 10. tembang kawi uga diarani tembung sansekerta.kathah tetembungan basa kawi ingkang kapendhet saking basa sansekerta.senajang tembung kawi asale saka jawa kuna, nanging panganggone ora padha.Basa kawi digunakake kanggo kasustraan dene basa jawa kuna digunakake pacelathon pedinan. Unsur Kebahasaan Tembang Macapat TEMBUNG KAWI Tembung kawi yaiku tetembungan kang cak cekane winates ana ing basa endah,umpamane kanggo ing tembang,padhalangan,kethoprak lan acara liyane kang gegayutan karo adat kejawen. TULADHA: 1.Aditya ateges srengenge 2.Buwana ateges bumi 3.Candramawa ateges bumi
  • 11. TEMBUNG DASANAMA Asale saka tembung dasan 'ateges sepuluh', nama ategese jeneng utawa aran. Dasanam:jenenge wong utawa aran siji Nduweni jeneng utawa aran nganti sepuluh (utawa luwih)kanh padha utawa meh padha tegese. TEMBUNG GARBA Tembung garba yaiku tembang loro utawa luwih sing digabung dadi siji,kanthi ngurangi jumlah wanda lan nduwe makna dhewe, tembung garba uga diarani sinandhi. TULADHA: 1.Araneki:arane+iki 2.Dadyewuh:Dadi+ewuh 3.Dupyarsa:Dupi+arsa TULADHA; 1.Sira padha tegese karo:kowe,sampeyan 2.Rina padha tegese:rinten,siyang,awan 3.Sudra padha tegese karo:papa,mlarat,kere.
  • 12. SANDI ASMA Ukara sandi asma dumadi saka rong tembung,yaiku"sandi"lan "asma".sandi tegese wadi(rahasia),ora katon.dene asma tegese jeneng, Sandi asma tegese jeneng samaran,jeneng sing ora katon,utawa jeneng sing didhelike jeneng samaran.sejatine jeneng mau wis jangkep,nanging jeneng mau dipedhot-pedhot,ora langsung bisa ditemtokake.biasane sandi asma iki dumunung ing teripta/karya satra awujud tembang utawa ing geguritan. TULADHA: Ratri iki krasa sepi Pita pasuryan tansah ngrenggani ati Maruta sumilir kekarepan atimu Laksmi watakmu angel di duweni Gawe nara sing kaya iki. SANDI KARSA: Sandi karsa yaiku ukara kang diwedharake kang satemene kang dipilah-pilah adhapur huruf.sandi iki digawe medharake cipta,gagasan,utawa kekarepan. TULADHANE: Dimen lebdeg kawruh Ing pakaryan mrih trenginas Nalar mulur rinengga ambeg berbudi Anjrah mring para siswa Sandi karsa : DINA