Het VRP-Wooncongres is een wake-up call, want ondanks de stedelijke revival gaat in Vlaanderen per dag nog altijd zes hectare open ruimte op de schop voor lintbebouwing en verkavelingen, terwijl bestaande huizen en villa’s nauwelijks verkocht raken en files almaar dieper in de ‘groene’ rand kerven. Weinigen lijken te beseffen dat ons ruimtelijk woonmodel van versnipperd bouwen, suburbaan wonen en verkavelen onhoudbaar is en een zware hypotheek legt op welvaart en levenskwaliteit. Daar bovenop zien we dat er nauwelijks ruimte is voor kansarme groepen. De woningmarkt dreigt op een structurele crisis af te stevenen. Het VRP-wooncongres (8 juni 2015, Gent) ging met plenaire sessies en themaworkshops dieper op verschillende woonvraagstukken waar Vlaanderen de komende decennia mee geconfronteerd zal worden.

1. Senioren onder de Toren
Piet Vanwambeke,
secretaris OCMW Maldegem
Michiel Verstraete,
architect AIKO
congres VRP, Gent, 08.06.2015
Project Senioren “onder de toren”

2. - Onstaansgeschiedenis ‘senioren onder de toren’
- Concept ‘groepswonen met dienstverlening’
- Ervaringen met 2 bestaande initiatieven
- Toelichting en illustratie Project Kleit en Project Adegem
Inhoud
Project Senioren “onder de toren”

3. Omgeving
1. Maldegem = erg landelijke gemeente met sterke
vergrijzing
- bevolkingsdichtheid < gemiddeld
- vergrijzing + prognose > gemiddeld
2. Zware investeringen door OCMW voor een centrale WZ-
campus (2005-2008 – 2012)
3. Beperkt aanbod van WZC-wglen
I. Ontstaansgeschiedenis
Project Senioren “onder de toren”

4. Vraag
4. Zorggestuurde opnamevoorwaarden voor opname
WZC
 Lange wachtlijsten
 Lichte zorgprofielen komen er niet in
 Noodzaak om druk op de wachtlijsten te verlichten
5. Vaststelling van een sterke verbondenheid binnen
de leefkernen <> noodzaak om naar centrale campus
te komen
6. Bevraging ikv LSB : meer naar deelkernen;
kleinschalig
7. Liefst geen (te) grote investeringen
Project Senioren “onder de toren”

5. Aanbod
8. OCMW als zorgaanbieder onder de vorm van een zorgcontinuüm
9. Opportuniteiten zoeken : vrijkomende pastorijen
Project Senioren “onder de toren”

6. II. Concept ‘Groepswonen met dienstverlening’
past in :
- graduele opbouw van de dienstverlening
- ontschotting van thuiszorg met residentiële zorg
basisidee :
Senioren 65+ wonen samen, in de vertrouwde dorpskern, in een kleinschalig en
aangepast woonzorginitiatief en organiseren zelf, ondersteund door de
thuiszorgdiensten van het OCMW, hun gemeenschappelijk huishouden, waarbij ze
zelf ‘zorg’ inkopen voor de groep, met als doel het langer in de vertrouwde
omgeving, zelfstandig kunnen wonen.
Project Senioren “onder de toren”

7. 1. Doelgroep
1. kwetsbare oudere zijn =
OF 80 jaar zijn
OF zorgnood hebben van minstens 15 BEL (voor
alleenstaande + minstens 1 vd. partners)
2. maar wel voldoende zelfredzaam zijn =
max. 35 scoren BEL-schaal en O of A op de Katz-schaal
= licht zorgbehoevend, maar zelfstandig
= voorwaarde voor alleenstaande
= voor partners : slechts één partner mag max. quotering
overschrijden
3. Voorrangsregeling voor inwoners van de leefkern
Project Senioren “onder de toren”

8. 2. Schaal
- Erkende (?) groepen van assistentiewoningen
- Gehuisvest in pastorijen
- Pastorij Kleit : 7 flats sinds 2011 (8 bewoners)
- Pastorij Adegem : 12 flats sinds 2014 (15 bewoners)
- Elke flat (+/- 40 m²) voldoet aan erkenningsvoorwaarden
- grote gemeenschappelijke ruimte (keuken, wasplaats, living …)
Project Senioren “onder de toren”

9. 3. Samen leven, samen zorg aankopen & gemeenschappelijk
huishouden
De bewoners voeren een gemeenschappelijk groepshuishouden, waarbij
ze zowel zorg, maaltijden, ondersteuning in groep inkopen.
Zorgpot
- iedere bewoner koopt een vast aantal uren gezinszorg en
poetshulp aan
=> de uren worden in de ‘zorgpot’ gelegd t.v.v. de gemeenschap
=> met deze uren organiseert het OCMW een uurrooster, waarbij
aan alle residenten – en met participatie van de bewoners zelf -
poetshulp, verzorging, alle maaltijden … worden geboden
Huishoudpot
iedere bewoner legt elke maand een vast bedrag in de
huishoudpot, waarmee door de gezinshelpsters, samen met de
residenten, de huishoudelijke aankopen worden verricht
Project Senioren “onder de toren”

10. III. Ervaringen
1. Levenslang wonen ?
- vooral alleenstaanden
- + 80 jaar
- Kleit : 5 overlijdens ter plaatse, slechts transfer
- Wisselende wachtlijst
2. Groepswonen ?
- opvolging, ondersteuning, coördinatie vereist
- Groepsgevoel aanzwengelen : ‘ons huishouden’
Project Senioren “onder de toren”

11. 3. Budgetten gemeenschappelijk huishouden ?
- dagprijs : 31,60 euro en 44,23 euro all-in
- bijdrage zorgpakket : gemiddeld 50 euro/week
- bijdrage in ‘de huishoudpot’ : 175 euro/pp/maand
4. Budgetten bouw
- Kleit : 186.500 euro / flat all-in
- Adegem : gebudgetteerd op 187.500 euro / flat all-in (2.250.000 euro 12
flats)
5. Oorsprong bewoners : wisselend
- Kleit : slechts één inwoner van Kleit
- Adegem : slechts 1 niet-Adegemnaar
- beiden volzet vanaf dag 1
- wisselende wachtlijst
Project Senioren “onder de toren”

12. 6. Meerwaarde :
- kleinschalig, huiselijk en levenslang wonen in vertrouwde
omgeving
- niet voor iedereen geschikt
- groepsgevoel ontstaat : bewoners en hun familie dragen zorg
voor elkaar
- is goedkoper (dan WZC) voor bewoner en voor OCMW
- perfect omzetbaar in een private setting :
- mogelijk voor zichzelf-organiserende particulieren
- mogelijk met ondersteuning thuiszorgdiensten
- oplossing voor te grote woningen
- aanpassing regelgeving nodig
Project Senioren “onder de toren”

13. IV. Toelichting en illustratie
Project Kleit
Project Adegem
Project Senioren “onder de toren”

14. Ligging spreiding Senioren “onder de toren”
WZC centrum
Project Adegem
12 flats
Project Kleit
7 flats

15. Ligging De Pastorij Kleit
Kleit centrum
Oude Pastorij
Project
Parochiekerk

16. Ligging De Pastorij Kleit

17. Bestaande toestand De Pastorij Kleit

18. Nieuwe toestand De Pastorij Kleit

19. Opbouw De Pastorij Kleit
Pastorie 5: woningen
Berging
Gemeenschappelijke
zit- en eetruimte
Nieuwbouw 2: woningen en inslaapruimte

20. slaapkamer
woonkamer
badkamer
keuken
inkom
Woning 1
Gelijkvloers De Pastorij Kleit
slaapkamer
woonkamer
badkamer
keuken
inkom
Woning 2
slaapkamer
woonkamer
badkamerkeuken
Woning 3
Gemeenschappelijke Zit en
eethoek

21. slaapkamer
woonkamer
badkamer
keuken
inkom
Woning 4
Verdieping 1 De Pastorij Kleit
slaapkamer
woonkamer
badkamer
keuken
inkom
Woning 5
slaapkamer
woonkamer
badkamerkeuken
Woning 6

22. slaapkamer
slaapkamer
badkamerbadkamer
inkom
2 kamers voor inslapenden
Proef-flats
Dakverdieping 1 De Pastorij Kleit

23. slaapkamer
Technische
ruimte
Woning 7
badkamer
inkom
woonkamer
keuken
Wasplaats
Dakverdieping 2 De Pastorij Kleit

24. Zitruimte De Pastorij AdegemZit- en eetruimte De Pastorij Kleit

25. Tuin De Pastorij Kleit

26. Zolderflat 7 De Pastorij Kleit

27. Ligging De Pastorij Adegem
Adegem centrum
Oude Pastorij
Project
Parochiekerk

28. Ligging De Pastorij Adegem

29. Bestaande toestand De Pastorij Adegem

30. Nieuwe toestand De Pastorij Adegem

31. Opbouw De Pastorij Adegem
Nieuwe aanbouw
4 woningen
Oude Pastorij
4 woningen
Nieuwe achterbouw
4 woningen
Gemeenschappelijke
zit- en eetruimte

32. 4 woningen- straatzijde
4 woningen- tuinzijde
Gelijkvloers De Pastorij Adegem
Gemeenschappelijke
Zit en eetruimte

33. 4 woningen- straatzijde
Lift en trap
Verdieping 1 De Pastorij Adegem

34. berging
personeel
Zolderverdieping De Pastorij Adegem

35. Eet- en zitruimte De Pastorij Adegem

36. Eet- en zitruimte De Pastorij Adegem

37. Eet- en zitruimte De Pastorij Adegem

38. Eet- en zitruimte De Pastorij Adegem

39. Binnenkoer De Pastorij Adegem

40. Binnenkoer De Pastorij AdegemStraatgevel De Pastorij Adegem

41. Binnenkoer De Pastorij AdegemStraatgevel De Pastorij Adegem

42. Vragen / opmerkingen ?
Contactgegevens:
OCMW Maldegem
Piet Vanwambeke, secretaris
Lazarusbron 1, 9990 Maldegem
Tel. 050/ 72 72 52
E-mail: secretaris@ocmwmaldegem.be
AIKO
Michiel Verstraete, architect
Stationsplein 6, 9990 Maldegem
Tel.050/ 40 88 60
E-mail: mv@aiko.be
Project De Pastorij AdegemSenioren “onder de toren”