2. Ջրհեղեղներ
Ջրհեղեղները բնության ուժերի
գործողության հետևանքով ցամաքի
զգալի մասի ժամանակավոր
ջրածածկումներ ենֈ
Վարարում,գետավարարում
Ձյան արագ հալոցքի կամ ուժեղ
անձրի հետևանքով գետում
ջրի մակարդակի կտրուկ
բարձրացում, որը հաճախ
ուղեկցվում է հեղեղմամբֈ
Սողանք
Սողանքը երկրաբանական վտանգավոր
երեւույթ է երկրակեղևի մակերեսային
հատվածներում հողազանգվածների
երբեմն երկարատեւ ու աստիճանաբար,
երբեմն արագ տեղաշարժով, որն արտահայտվում
է սարերի, բլուրների լանջերում, գետահովիտներում, ծովերի ու լճերի ափերինֈ h

3. Քարաթափում
Բեկորների կուտակում, որն առաջանում
է լեռնային ապարների հողմահարման
ու քայքայման ժամանակ լեռների
ստորոտներում ու լանջերի վրաֈ
Ձնահյուս
Ձյան ինտենսիվ հալոցքի կամ ուժեղ
անձրների հետևանքով (գարնանն ու
աշնանը) լեռնային բարձունքների թեք
լանջերից ձյան մեծ զանգվածակույտի
գահավիժում, որն երբեմն հասնում է
բնակելի հարթավայրերին և սպառնում
բնակչության կյանքին ու
առողջությանը, վնաս պատճառում
տնտեսության օբյեկտներին, շրջակա
բնական միջավայրինֈ

4. Անսովոր ուժի (արագությունը մինչև 30-
50 մետր/վայրկյան) քամիֈ
Շատ ուժեղ (արագությունը վայրկյանում
20 մետր) և տևական քամի:
Օդի մրրկային շարժում ձագարի կամ
սյան տեսքովֈ
Կարճ ժամանակով քամու կտրուկ,
պոռթկուն ուժեղացում՝ նրա ուղղության
հանկարծակի փոփոխվելովֈ

5. Երաշտը օդերևութաբանական և ագրոօդերևութաբանական
վտանգավոր երևույթ էֈ Երաշտը սկսվում է տարվա տաք
ժամանակ՝ ամռանը, երբ տևական ժամանակամիջոցում
Անձրևներ չեն գալիս, բույսերի աճի շրջանում տեղումների
քանակը կազմում է 200 միլիմետրից պակասֈ
Խորշակը խիստ տաք եւ չոր, գլխավորապես
հարավարևելյան քամի է, որ փչում է տարվա
տաք ժամանակֈ Ընդ որում՝ օդի ջերմաստիճանն
անցնում է 50-60 աստիճանիցֈ Խորշակը մեծ
վնաս է պատճառում բուսականությանըֈ
Արտակարգ իրավիճակների, այդ թվում աղետալի բնույթի
կացությունների առաջացման կարող է հանգեցնել
ինֆեկցիոն (վարակիչ) հիվանդությունների տարածումը
բնակչության, կենդանիների ու բույսերի շրջանումֈ Կենդանիների
մեջ համաճարակային հիվանդության տարածումը կոչվում է
էպիզոոտիա, իսկ բույսերի և գյուղատնտեսական մշակաբույսերի
մեջ՝ էպիֆիտոտիաֈ

6. Աղետը ողբերգական հետեւանքներով
իրադարձություն է, մարդկային զոհերով
մեծ վթարֈ
ճառագայթային վթարներն ու աղետները
կարող են տեղի ունենալ ճառագայթային
վտանգավոր օբյեկտներումֈ

7. Բնական աղետները հաճախ ունենում են
սիներգետիկ բնույթ (հունարեն
սիներգետիկուս՝ համաձայնեցված
գործող)։ Այլ կերպ ասած, դա
նշանակում է, որ մեկ բնական երևույթն
առաջացնում է այլ երևույթների մի
ամբողջ շղթաֈ
Բնական և տեխնածին սպառնալիքներից
բացի, աշխարհում շարունակվում է
պահպանվել ռազմական վտանգըֈ

8. Երկրաշարժը տեղի է ունենում երկրակեղևի
որոշակի զանգվածում կուտակված էներգիայի
կտրուկ լիցքատափման արդյունքում:
Տարբեր ժամանակաշրջաններում
երկրաշարժերի առաջացումը բացատրվել է
տվյալ ժամանակներում ընդունված
պատկերացումների համաձայն և հիմնականում
կապվել է տարատեսակ կենդանիների
շարժումների հետ: Այսպես օրինակ` հին
Չինաստանում երկրաշարժերի
<<Մեղավորը>> ցուլն էր, Ճապոնիայում`
ձուկը, Հնդկաստանում` Խլուրդը և այլն:
18-րդ դարի սկզբին անգլյացի գիտնական Ջոն Միտչլը
եկավ այն եզարակացության, որ երկրի ցնցումները
երկրաշարժի ժամանակ տեղի են ունենում
առաձգական ալիքների շարժման արդյունքում: 19-
20դդ երբ երկրաբանությունը,երկրաֆիզիկան և
սեյսմալոգիան սկսեցին լայն թափով զարգանալ, առաջ
քաշվեցին բազմաթիվ տեսություններ` երկրի
կառուցվածքի և երկրաշարժերի առաջացաման
վերաբբերյալ
Երկրաշարժերը ըստ առաջացման բնույթի կարելի է
դասակարգել երկու խմբերի.
• Բնական երկրաշարժեոր.
• Տեխնածին երկրաշարժեր:

9. Հրասբուխ-Հրաբուխների ժայթքւմըը բնության
Հրաբուխները ժայթքւմը են Երկրի ընդերքից ,երբ
ապարներն խիստ ատքանում են և փոխակերպվում
գազերով հագեցած մեծ ճնշման հրահեղում
զանգվածի մագմայի: Մագման երկրի խորքից մեծ
ուժով ճնշում է գործադրում երկրակեղևի վրա
և, համեմատաբար անկայուն տեղամասերում
ճեղքելով այն արտահոսում է մակերևույթ: Դուրս
ժայթքած մագմկան սառչում է, վգազազրկվում ևվեր
է ածվում լավայի:
Հրաբխի խառնարանից դոքւրս են մղվում
հրաբխային փոշի, մոխիր, քարեր, գազեր, որոնց
կուտակումից էլ ձևավորվում է հրաբխային լեռը:
Մշտական և պարբերական ատիվությամբ
հրաբուխները կոչվում են գործող հրաբուխներ:
Այժմմ երկրի վրա կիա ավելի քան 1300 գործող
հրաբուխ: Դրանց թվին են պատկանում երկրագնդի
խոշորագույն և հատկապես ահարկու Ավաչինսկայա
և Կլյուչևնսկայա սոկաները`
Կամչակտկայում, Վեզուվը`Իտալիայում, Հեկլան`
Իսլանդիայում, Ֆուդիյաման`
Ճապոնիայում, Կրակատաուն`
ինդոնեզիայում, Օրիսաբան` Մեքսիկայում, Մաունա
Լռան` Հասվայան կղզիներում և այլն: Գործող
հրաբուխներ կան ոչ միայն երկրի մակերևույթին այլ
նաև օվկիանոսների ու ծովերի հատակին: Դրանց
ժայթքման ժամանակ օվկիանոսի ջրերը Խառնարանի
վրա սկսում է ալեկոծվել, եռալ ու փրփռալ:

10. Այն հրաբուխները որոնք չգործելով արդեն
տևական ժամանակներ պահպանվում են իրենց
ձևն ու կառուցվածքը, համարվում են <<քնած
հրաբուխներ>> դրանց թվին են պատկանում
Էլբրուսը, Կազբեկը, Մեծ ու Փոքր Մասիսներ:
Գործող հրրաբուխների տարածման
շրջաններում հաճախ հանդիպում են
պարբերաբար տաք ջուր և գոլորշի շատրվանող
աղբյուրներ, որոնք կոչվուիմ են գեյզեռներ:
Հայկական Լեռնաշխարհում գործող են
համարվում Նեմրութ և Թոնդրակ հրաբուխները,
որոնց խառնարաններում շարունակվում են
գազերի ու գոլորշու արտազատումները:
ՀՀ տարածքում հայտնի են ավելի քան
<<քնած>> հրաբուխներ, որոնցից ամենամեծը
Արագած լեռն է