2. Dlaczego Książęta Mazowieccy?
Decyzję, że Gimnazjum nr 4 w Ciechanowie
będzie nosiło imię Książąt Mazowieckich,
podjęto po przeprowadzeniu referendum
wśród uczniów, ich rodziców oraz
nauczycieli. Wybór całej społeczności
szkolnej spotkał się z pozytywną opinią
Rady Miasta, która podjęła uchwałę
o nadaniu Gimnazjum nr 4 w Ciechanowie
imienia Książąt Mazowieckich w dniu
21 czerwca 2001r.
4. Kim byli Książęta Mazowieccy?
Panowali nad Ziemiami
Mazowieckimi w latach 1138 –
1526.
Ziemie Mazowieckie – stanowiły
dzielnicę kraju od czasów Bolesława
III Krzywoustego (który dokonał
rozbicia dzielnicowego) do włączenia
jej do Królestwa Polskiego. Wiele lat
były niezależnym państwem.
5. Rozbicie dzielnicowe
Rozbioru dzielnicowego dokonał Bolesław
III Krzywousty, syn Władysława Hermana
i Judyty Czeskiej. Historycy do tej pory nie
wiedzą dlaczego Krzywousty to zrobił.
Przypuszczalnie, dlatego że chciał uniknąć
bratobójczych bitew pomiędzy swoimi
synami.
10. Smok
prawdziwy symbol Mazowsza
Ciekawostką jest, że smok nie należał do zbyt często
wybieranych symboli narodowych. Wyjątkiem jest
przepełniona legendami arturiańskimi Anglia
oraz Mazowsze. Tylko w tych dwóch miejscach w
Europie smok był symbolem władców, którzy z dumą
obnosili go na swoich sztandarach i pieczętowali jego
podobizną ważne dokumenty.
11. Twórca Księstwa Mazowieckiego
Mimo, że ziemie mazowieckie
wyodrębniły się 1138,
prawdziwym księstwem
i odrębnym państwem – nie
uznającym zwierzchnictwa
Królestwa Polskiego – stały się
w 1200 roku. Stało się to dzięki
Konradowi Mazowieckiemu,
który uniezależnił Mazowsze
i Kujawy od Krakowa, ale
również przyłączył nowe
ziemie.
12. Władca ambitny i okrutny
O ziemie mazowieckie dbał i walczył
Konrad Mazowiecki. Starał się
o zwierzchni tron senioralny w Krakowie.
Nie przebierał w środkach, aby uczynić jego
księstwo potężniejsze i bardziej znaczące
oraz aby zdobyć upragniony tron - uwięził
księcia śląskiego Henryka Brodatego i swego
bratanka Bolesława Wstydliwego, kazał
wykłuć oczy wojewodzie, zabić nauczyciela
swoich synów – za co rzucona została
na niego klątwa przez władze kościelne.
13. Konrad Mazowiecki i jego rodzina
Jego żoną była Agafia, wywodząca się z rodu założyciela Rusi
Kijowskiej. Przybyła na Mazowsze jako nastolatka - miała ok.
15 lat. Ponoć urodziła Konradowi 17 dzieci. Historia zapisała
imiona 10. Pierwsze dziecko urodziła w 1210 r., ostatnie 25
lat później.
Jeden z jego synów - Kazimierz Kujawski – był ojcem
Władysława Łokietka – także sam Konrad Mazowiecki był
dziadkiem króla.
14. Dlaczego Polacy
nie lubią Konrada Mazowieckiego?
W 1225 roku do przebywającego w Rawennie
Wielkiego Mistrza Zakonu Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie
Hermana von Salza, przybyli wysłannicy księcia
z dalekiej północy – Konrada Mazowieckiego. Mieli
dla niego zaskakującą propozycję.
Celem Konrada – jak podawał wydany rok później dla
zakonu przywilej cesarza Fryderyka II – było
zdobycie Prus i na ten cel chciał wyposażyć Zakon
niemiecki ziemią chełmińską lub inną jakąś ziemią w
pobliżu granic pruskich.
15. Sprytny plan
Jeżeli wierzyć Długoszowi Konrad
przygotował korzystną dla siebie umowę.
Chciał przechytrzyć Krzyżaków. Wszystkie
łupy miały być dzielone dokładnie pomiędzy
niego i Krzyżaków, a ofiarowana Ziemia
Chełmińska wg wcześniejszych ustaleń już
dawno nie należała do niego – w znaczącej
części 4 lata wcześniej ofiarował ją
biskupowi Chrystianowi.
16. Niedostrzeżone zagrożenie
Pierwsza grupa Krzyżaków, która
przybyła do Polski na zaproszenie
Konrada Mazowieckiego liczyła... 2
rycerzy. Chyba nikt wówczas nie sądził,
że w ciągu kilkudziesięciu najbliższych lat
rycerze zakonni zbudują nad Bałtykiem
Państwo, które będzie zagrażać interesom
naszego kraju aż do II wojny światowej.
17. Koniec Księstwa Mazowieckiego,
czyli materiał na film sensacyjny
1524 - 1526 - W ciągu dwóch lat umierają
Stanisław (1524) i Janusz III (1526) - dwaj ostatni
książęta mazowieccy, a pozostałe jeszcze przy
książętach ziemie Mazowsza zostają
inkorporowane do Polski. Ich zgon mieszkańcom
Księstwa wydał się zagadkowy, a niektórzy
podejrzewali nawet podwójne morderstwo, które
miało położyć kres księstwu mazowieckiemu.
18. I znowu Bona?
Podejrzenia kierowały się ku słynącej z urody, ale też niezmiernej
ambicji wojewodziance Katarzynie Radziejowskiej. Ponoć starała
się najpierw usidlić starszego z braci, a potem młodszego. Obaj
jednak wzgardzili piękną dwórką, a niedługo potem zmarli.
Szlachta mazowiecka podejrzewała więc Katarzynę
o morderstwa. Król Zygmunt Stary musiał zarządzić oficjalne
śledztwo, ponieważ krążyły pogłoski, że Katarzyna miała możną
protektorkę - królową Bonę, która miała zainspirować ją do
zgładzenia Janusza i Stanisława. Sprawę jednak szybko
umorzono, a za powód śmierci książąt uznano przyczyny
naturalne. Specjalny edykt królewski wydany w 1528 roku głosił,
że obaj książęta "nie sztuką ani sprawą ludzką, lecz z woli Pana
Wszechmogącego z tego świata zeszli".
19. Nierozwiązana tajemnica?
Czy ostatni książęta mazowieccy byli słabowitego
zdrowia jak chcieli niektórzy kronikarze? Ponad 400 lat
po śmierci obu książąt ich szczątki zostały odkopane
przez archeologów i zbadane przez pracowników
Zakładu Medycyny Sądowej. Okazało się, że obaj, a w
szczególności Janusz, który ponoć wyrzucał w górę
ogromne kamienie, zrywał grube sznury i łamał podkowy,
byli potężnej budowy i absolutnie nie sprawiali wrażenia
chorowitych i słabych. Jaka była więc przyczyna ich
śmierci, która zakończyła istnienie Księstwa
Mazowieckiego? Możemy tylko spekulować...
20. Co wspólnego
mają Książęta Mazowieccy
z Williamem Shakespeare’em?
Zaintrygowany losem Siemowita III Wielki pisarz
angielski uczynił jego losy kanwą dramatu „Zimowa
opowieść”.
21. Dramatyczne losy Siemowita III
Siemowit III podejrzewał swoją żonę o zdradę. Gdy
okazało się, że ta spodziewa się dziecka, zamknął ją w
wieży. Po porodzie kazał ją udusić, dziecko zaś oddał na
wychowanie jednej ze swoich poddanych. I prowadziłby
Henryk proste życie w jednej z mazowieckich wsi, gdyby
nie jego przyrodnia siostra Małgorzata, żona księcia
pomorskiego, która zaopiekowała się niemowlakiem
i wychowała na swym dworze. W wieku niecałych 10 lat
był tak podobny do ojca, że Małgorzata wysłała go na
dwór Siemowita. Ten ujrzawszy Henryka nie zastanawiał
się długo i uznał go za syna.
22. Zadośćuczynienie?
Szybko też postanowił wynagrodzić mu lata tułaczki
przeznaczając do kariery duchownej. Został duchownym, ale
nie przyjął sakry biskupiej
W 1391 r. na prośbę Władysława Jagiełły, wyruszył z misją
negocjacyjną do przebywającego u Krzyżaków Witolda.
W trakcie negocjacji Henryk nie bacząc na swój stan
duchowny związał się z siostrą Witolda - Ryngałłą. Czy
Witold był tak szczęśliwy z ugody z Jagiełłą, że oddał
Henrykowi za żonę swą siostrę, czy też Henryk zapałał do
niej tak gorącą miłością, że żadna przeszkoda nie stanowiła
dla niego problemu, w każdym razie romans Henryka
z Rynagałłą zakończył się małżeństwem.
23. Smutny koniec miłości?
Pożycie nie wyszło chyba małżonkom, bo Henryk
zmarł niespodziewanie pół roku po zawarciu
małżeństwa. Przyczyną była najprawdopodobniej
ogólna niewydolność organizmu, po tym jak
piękna, acz dążącą po trupach do swych celów
Ryngałła - otruła go (księżniczka była dobrze
wykształcona w kwestii trucizn, bo otruła też
swojego drugiego małżonka).