3. Risk nedir?
• Risk, tehlikenin olasılığı ile şiddetinin bir fonksiyonu olarak ifade edilmek durumundadır.
Belirli bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve ilgili sonuçlardır. Risk (riziko), bir olayın
gerçekleşme olasılığı ve olaydan etkilenme olanağı. Genellikle risk olumsuz bir durum
yani tehlike olarak değerlendirilir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Risk
4. • Risk aslında projenizin başarıyla
tamamlanmasında karşılaşabileceğiniz olumlu
ya da olumsuz durumlardır.
5. • Risklerin tanımlanması hangi risklerin
projeyi etkileyebileceğini belirleme ve
bunların özelliklerini belgeleme
sürecidir.
6. Risklerin tanımlanması
• Risklerin tanımlanması, hangi risklerin projeyi etkileyebileceğini belirleme ve bunların
özelliklerini belgeleme sürecidir.
• Risk tanımlanması aktiviteleri ana katılımcıları olan kişiler: Proje yöneticisi, proje ekibi
üyeleri, risk yönetim ekibi(atanmışsa), müşteriler, proje ekibi dışından konu uzmanları,
son kullanıcılar, başka proje yöneticileri, paydaşlar ve risk yönetimi uzmanları…
7. • Risklerin tanımlanması tekrarlı bir süreçtir, çünkü proje yaşam
döngüsü ilerledikçe yeni riskler fark edilebilir ya da ortaya çıkabilir.
• Tekrarlama sıklığı ve her bir döngüye kimlerin katılacağı duruma göre
değişir.
• Proje de belli bir risk olayının göreli etkisini diğer olaylarınkiyle
karşılaştırabilmek için, risk bildirimlerin formatı tutarlı olmalıdır.
• Proje ekibinin riskler ve bunlarla bağlantılı risk yanıtı eylemleri için bir
sahiplenme sorumluluk duygusunu geliştirebilmesi ve bunu
sürdürebilmesi için, proje ekibi de bu sürece dahil edilmelidir.
11. 11.2.1.1 Risk Yönetim Planı
• Risklerin tanımlanması için risk yönetim planından alınan girdiler; rollerin ve
sorumlulukların atanması, risk yönetim aktivitelerinin bütçe ve zaman çizelgesine
dahil edilmesi ve bazen bir risk kırınım yapısıyla ifade edilen risk risk kategorileridir.
12. 11.2.1.2 Aktivite Maliyet Tahminleri
• Aktivite maliyet tahmini gözden geçirmeleri, zaman çizelgesi aktivitelerini
tamamlamanın muhtemel maliyetinin niceliksel bir değerlendirmesini sağlaması
açısından risklerin tanımlanması için yararlıdır.
13. 11.2.1.3 Aktivite Süre Tahminleri
• Aktivite süre tahmini gözden geçirmeleri, aktiviteler ya da projenin tamamı için
ayrılan zaman paylarıyla bağlantılı risklerin tanımlanması açısından yararlıdır.
14. 11.2.1.4 Kapsam Temel Çizgisi
• İş kırınım yapısı, potansiyel risklerin hem makro hem mikro düzeylerde
anlaşılmasını kolaylaştırması açısından, risklerin tanımlanması için kritik bir
girdidir.
• Riskler özet, kontrol hesabı ve veya çalışma paketi düzeylerinde tanımlanabilir
ve daha sonra izlenebilir.
15. 11.2.1.5 Paydaş Listesi
• Paydaşlar hakkında bilgiler risklerin tanımlanması açısından faydalı olur.
• Örneğin proje de kritik görevi olan bir yazılımcının aniden işten ayrılması bir
risk faktörü doğurabilir.
16. 11.2.1.6 Maliyet Yönetim Planı
• Risk tanımlama süreci, proje yönetimi planında yer alan maliyet yönetim
planlarının anlaşılmış olmasını gerektirir. Projeye özgü maliyet yönetimi yaklaşımı,
doğası ya da yapısı itibariyle risk üretebilir ya da riski azaltabilir.
17. 11.2.1.7 Zaman yönetimi çizelgesi planı
• Risk tanımlama süreci, proje yönetimi planında yer alan zaman çizelgesi yönetimi
planı anlaşılmış olmasını gerektirir.
18. 11.2.1.8 Kalite Yönetimi Planı
• Projeye özgü kalite yönetimi yaklaşımı, doğası ya da yapısı itibariyle risk üretebilir ya
da riski hafifletebilir.
19. 11.2.1.9 Proje Belgeleri
• Varsayım kağıdı
• Çalışma performansı raporları
• Kazanılmış değer raporları
• Ağ şemaları
• Temel çizgiler
• Risklerin tanımlanmasında yararlı olduğu görülmüş olan diğer proje bilgileri
20. 11.2.1.10 Çevresel İşletme Faktörleri
• Yayımlanmış bilgiler, örneğin ticari veritabanları
• Akademik çalışmalar
• Yayımlanmış kontrol listeleri
• Kıyaslama
• Sektörel çalışmalar
• Risk tutumları
21. 11.2.1.11 Organizasyonel Süreç Varlıkları
• Proje dosyaları, örneğin gerçekleşmiş durum verileri
• Organizasyon ve proje süreci kontrolleri
• Risk bildirim şablonları
• Alınan dersler
23. 11.2.2.1 Belgelerin gözden geçirilmesi
• Planlar, varsayımlar, eski proje dosyaları, sözleşmeler vb. proje belgeleri için,
yapılandırılmış bir gözden geçirme yürütülebilir. Planların kalitesi ve bu planlar ile
proje gereksinimleri ve varsayımları arasındaki tutarlılık, proje de riskin göstergeleri
olabilir.
24. 11.2.2.2 Bilgi Toplama Teknikleri
1. Beyin Fırtınası: Beyin fırtınasının amacı, proje risklerinin kapsamlı bir listesini ortaya
çıkarmaktır. Proje de olmayan dışarıdan katılan kişilerde burada bulunabilir.
2. Delphi Tekniği: Bu teknik uzmanlar arasında uzlaşma sağlamaya yönelik bir tekniktir.
Proje risk uzmanları bu çalışmaya adlarını belirtmeden katılırlar. Delphi tekniği,
verilerin mümkün olduğunca önyargıdan arındırılmasını sağlar ve belli bir kişinin
sonuç üzerinde olması gerekenden fazla etkili olmasını önler.
3. Görüşme: Deneyimli proje katılımcılarıyla, paydaşlarla ve konunun uzmanlarıyla
yapılan görüşmeler risklerin tanımlanmasını sağlayabilir.
4. Kök neden analizi: Bir problemi tanımlamaya, bu probleme yol açan temel nedenleri
ortaya çıkarmaya ve önleyici eylemler geliştirmeye yönelik özel bir tekniktir.
25. 11.2.2.3 Kontrol listesi analizi
• Daha önceden yürütülmüş benzer projelerden ve diğer bilgi kaynaklarından
toplanan tarihsel bilgilere dayanılarak risk tanımlama kontrol listeleri geliştirilebilir.
26. 11.2.2.4 Varsayım Analizi
Her proje ve belirlenen her proje riski, bir dizi hipotez, senaryo ya da varsayıma
dayanılarak düşünülür ve geliştirilir.
27. 11.2.2.5 Şema çizim teknikleri
• Neden Sonuç Diyagramları: Ishikawa ya da balık kılçığı şemaları olarak da bilinen bu
şemalar, risklerin nedenlerini belirlemek açısından yararlıdır.
• Sistem ya da süreç akış grafikleri: Bu şemalar, sistemin çeşitli ögeleri arasındaki
karşılıklı bağlantıları ve neden sonuç ilişkisi mekanizmasını gösterir.
• Etki şemaları: Nedensel etkileri, olayların kronolojik sırasını ve değişkenler ile
sonuçlar arasındaki diğer ilişkileri gösteren durumların grafiksel gösterimleridir.
28. 11.2.2.6 SWOT Analizi
• Bu teknik, tanımlı risklerin genişliğini arttırmak amacıyla, projeyi, dahili olarak
üretilen riskleri de kapsayacak şekilde SWOT(güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve
tehditler) perspektiflerinin her biri açısından incelemeye dayanır.
29. 11.2.2.7 Uzman Görüşü
• Riskler, doğrudan doğruya, benzer projeler ya da iş alanları konusunda gerekli
deneyimlere sahip uzmanlar tarafından tanımlanabilir. Proje yöneticisi bu tür
uzmanları belirlemeli ve onlardan projenin tüm yönlerini değerlendirmelerini,
önceki deneyimlerine ve uzmanlık alanlarına dayanarak olası risklere işaret
etmelerini istemelidir.
31. 11.2.3.1 Risk listesi
• Risk listesine ilk olarak, Risklerin tanımlanması sürecinin ana çıktıları işlenir. Diğer
risk yönetimi süreçleri yürütüldükçe bunların çıktıları da risk listesine işlenir ve risk
listesinin içerdiği bilgi düzeyi ve türü zaman içerisinde artar.
• Tanımlanan risklerin listesi: Tanımlanan riskler makul olduğu ölçüde ayrıntılı bir
şekilde açıklanmalıdır. Listedeki riskler basit bir yapı içerisinde sunulabilir. Örneğin
OLAY gerçekleşebilir, ETKİ’ye yol açar ya da NEDEN gerçekleşirse, OLAY
gerçekleşebilir ve SONUÇ’a yol açar. Bunlar bir ya da daha fazla tanımlanmış riske
yol açan temel koşullar ya da olaylardır.
• Potansiyel Yanıtların Listesi: Bir riske verilebilecek potansiyel yanıtlar, bazen risklerin
tanımlanması sürecinde tanımlanabilir. Bu süreçte tanımlanan yanıtlar Risk
yanıtlarının planlanması süreci olabilir.