Günümüzde internet hayatımızdaki yerini her geçen gün arttırıyor. 52 yıl önce, bir iletişim kuramcısı olan Marshall McLuhan tarafından ortaya atılan Global Köy (The Global Village) kavramı günümüzde tartışılmaya devam ediyor.

1. Global Köyde Küreselleşme ve Bireyselleşme
Günümüzde internet hayatımızdaki yerini her geçen gün arttırıyor. 52 yıl önce, bir iletişim
kuramcısı olan Marshall McLuhan tarafından ortaya atılan Global Köy (The Global Village) kavramı
günümüzde tartışılmaya devam ediyor. Ayrıca bu kavram, her geçen gün hayatımızın daha çok
dijitalleşmesi sonucu da etkisini güçlendirmeye devam ediyor. 1980 yılında hayata veda eden
McLuhan’nın küresel köy kavramı, kitabını bastıktan 28 sene sonra 1990 yılında Tim Berners-Lee
tarafından gerçeğe dönüştü. 1
1960’lı yıllardaMcLuhan tarafından oluşturulanküreselköykavramı,kitle iletişim araçlarının
kullanımınıntoplumtarafındanhızlayayılacağını ve bu yayılımın sonucunda dünyanın küresel bir köy
haline geleceğini öne sürmüştür. Nitekiminternetin hayatımızdaki etkisi arttıkça akademisyenler ve
öğrenciler de bu kavramı yeniden araştırmaya itmiştir. Teknoloji bilimciler, dijitalleşen dünyanın
insanlar üzerindeki etkisini araştırırken McLuhan’nın ortaya atmış olduğu küresel köy kavramından
yararlanmışlardır.
Geleneksel medyanın yeni medyaya dönüşüm serüvenine pozitif bir bakış açısı ile ele alan
Masrhall McLuhan, küreselleşmeninyararlı yönleri üzerinde durmuştur. Küreselleşme ile insanların
daha açık bir iletişimbiçimigeliştireceğini ve iletişiminhızınınartacağı yönünde yararlıetkilerüzerine
durmuştur.AncakMcLuhan’nın sözetmediği noktaise,küreselleşme ileözgünlüklerin kaybolması ve
dijital bir hayatı benimseyen insanoğlunun daha çok bireyselleşmeye yöneleceğiydi… Örneğin,
matbaa icat edilmeden önce, insanlar el yazması kitapları toplu olarak okunurdu. Ancak matbaanın
icadı sonrasında kitapların artık, taşınabilir ve çoğaltılabilir hale gelmesi sonucunda: kitap okuma
aktiviteleriyle toplumsallaşma davranışı gösteren insanların, bu icat sonrası bireyselleşmeye
yönelmesinenedenolmuştur. Birbaşkaörnekvermekgerekirse,1990 yıllındabençocukkenevimizde
kömür sobası vardı. Kış mevsiminde, evin en sıcak yeri olan salondaki kömür sobasının etrafında
Babam,annem,abilerim ve birde babaannemhepberaberotururduk.Okömür sobası bizleri sürekli
olarako eviniçersinde biraradatoplardı.Sürekli olarakbirliktesosyalleşmenin sonucu olarak da aile
içi bağlarımızı daha sıkı tutardı. 90’lı yılların sonlarına doğru gelindiğinde, evimize doğalgaz geldi ve
herodada birkombi oldu.Kombiningelmesi ile evin tamamı ısınmaya başladı. Bu değişim sonrası bir
sonraki kış evimizdekiteknolojinin de etkisiyle, ev halkı salonda toplanmak yerine daha çok odalara
dağılır olmuştu. Küçükbireviniçindekiısınmateknolojisininbile değişimi insanlarınbirbirleri ile olan
iletişimi etkilemektedir. Teknolojinin bu gelişimi insanlar için arasındaki iletişimin kalitesini
düşürmekte ve bireyselliği ön plana çıkarmaktadır. İnternette tam bu noktada, Amerika’da yaşayan
James ile bir iş ilişkisi kurmaya fırsat tanıyorken, köşe başındaki Abdullah abiyi yok saymaya neden
olabilmektedir.
İnternetin hayatımızagirmesi ile küresel köy her şeyi ve herkesi birbiriyle ilgili hale getirdi.
Küreselleşmeningetirisiylecoğrafi sınırlarkalktı. Yepyeni,karmaşıkbirilişkilerağıve küreselleşmenin
getirisi sonucu yeni bir kültür yeşermeye başladı/yeşeriyor.
1 http://tr.wikipedia.org/wiki/Tim_Berners-Lee 19.04.2013

2. İnternet öncesinde gazeteden, televizyondan ya da radyodan duyduğumuz ve gördüğümüz
ünlüleri tanıyor ve onlara karşı bir sempati ya da nefret besliyorduk. Ancak hayatımıza Web 2.0’ın
girmesiyle, başka bir değişle sosyal medyanın hayatımıza girmesi sonrası, mekansız, sınırsız ve
etkileşimli bir iletişim başladı. Artık insanlar yüz yüze ya da benzer mekânlarda gördükleri insanları
tanımıyor, sosyal medyada görmüş oldukları insanları daha iyi tanıyorlar. Nitekim bu konu ile ilgili
Markafoni Online Pazarlama Müdürü Deniz Utku’nun güzel bir tespiti var. Konu ile ilgili şöyle diyor
Utku: “Bir müşteri toplantısına gidiyorum, "sizi Twitter'dan tanıyorum" diyor yeni tanıştığım birisi.
Eğer ben Foursquare check-in'lerimi, Picasa fotoğraflarımı Twitter'a basan bir insan olsam, benim
hafta sonu hangi arkadaşlarımla hangi balıkçıda olduğumu dahi bile bilecek.“2
McLuhan tarafından
oluşturulan küresel köy kavramı, sosyal medya kullanımıyla dünyayı gerçek bir küresel bir köye
dönüştürmüştür.
Nitekim bu köyün marabaları veya ağaları olarak herkesin bir tanıdığı vardır. Yoksa bile
tanıdığının tanıdığı vardır. Bir araştırma teorisine göre “Dünyadaki herhangi iki kişi en fazla 6 bağlantı
uzaklıktadır.( 6 Degrees of Seperation)3
. Bu teorinin güçlenen yanı her yıl yeni nesillerin dijital
medyayıkullanarakbelli birağ’dabelli birağınelemanıkonumunagelmesidir. Nitekim, internet gibi
büyük ve sonsuz bir alanda yeni nesil çocuklar parklar ve bahçelere çıkmaktan çok sürekli olarak
bilgisayar ile sosyalleşmeyi daha çok tercih etmektedir. Sosyal meydanında etkisiyle insanların
arkadaşlık kurma ve sosyalleşme şekilleri de değişmeye başlamıştır: reel arkadaşlıklar sanal
arkadaşlıklara dönüşmeye başlamıştır.
McLuhan tarafında ortaya atılan küresel köy kavramı ile insanların mekansız sosyalleşmesi
gerçekleşmiş ve dünya aynı gündemi farklı mekanlarda, daha hızlı ve etkileşimli bir şekilde
konuşmaya başlamıştır. Geçtiğimiz aylarda Koreli PSY’nin çıkarmış olduğu şarkı “Gangnam Style” ile
dünyayıkasıp kavurmuştuve yayılımınısosyal medyaüzerindensağlamıştı.Youtube üzerindenbuklip
1.539.455.155 kez izlenmiş ve bazı ülkelerde bu şarkının da içinde yer alacağı şekilde reklamlar
kurgulanmıştı. Sosyolojideki “Sosyal Yığın” kavramının dijitalde vuku bulmuştu. İnsanların aynı
videolarıizlediği,aynımarkakıyafetleri giydiği, aynı marka içerikleri tükettiği çağımızda(kapitalizim)
McLuhan tarafından geliştirilmiş Global Köy kavramı ile internet: insanların her şeyi aynı anda
öğrendiği, büyük bir köy haline gelmiştir. Geleneksel medyada yayın hakkını elinde bulunduran
gücüde elinde bulunduruyordu.Ancak,yeni medyada bilgi her ne kadar internet üzerinden yüz yüze
iletişim olmadan yaratılıyorsa da komünel yani müşterek bir içerik oluşturulmaktadır.
Özetle Marshall McLuhan’nınortaya atmış olduğuglobal köy kavramı, internetin ve özellikle
sosyal medyanınhayatımıza girmesiyle gerçekleşmiştir. Bu gerçekleşen durumda, küreselleşmenin
getirmiş olduğu tek tipleşme, aynı videolara gülme, aynı kıyafetleri giyme davranışları
görülebilmektedir. Küreselleşen dünyamız internet ve teknoloji ile insanları daha fazla
bireyselleşmeye itmiştir. İnternetle küreselleşen insanlık, daha fazla bireyselleşmeye yönelmiştir.
2 SMİT Summit 2012
3 http://en.wikipedia.org/wiki/Six_degrees_of_separation