Zhvillimet e inteligjencës artificiale në ditët e sotme

1. Zhvillimet e
inteligjencës
artificiale në ditët e
sotme
Aldrini
Pashku

2. • Inteligjenca artificiale (AI) është një fushë e
shkencave kompjuterike që merret me krijimin e
makinave inteligjente që punojnë dhe reagojnë si
njerëzit. Ajo bën të mundur që makinat të
mësojnë prej përvojës, të përshtaten me të
dhënat e reja dhe të kryejnë detyra të ngjashme
si njerëzit. Zhvillimi i ndikimit të inteligjencës
artificiale mund të vërehet në përhapjen e
pajisjeve të mençura sikurse Siri, Alexa apo
makinave që mund të realizojnë parkimin apo
vozitjen pa asistimin e shoferit.

4. • Zakonisht jemi mësuar të shohim se si filmat
apo dokumentarët fanta-shkencë e paraqesin
inteligjencën artificiale si robotë që duken si
njerëz, mirëpo inteligjenca artificiale përfshin
çdo gjë prej algoritmeve të kërkimeve në
‘’Google’’ deri te armët autonome (armë që
lëvizin pa komandë të njeriut).

6. • Nocioni ‘’inteligjencë artificiale’’ është shpikur
në vitin 1956. Në atë kohë inteligjenca
artificiale ka qenë e dobishme vetëm për
zgjidhjen e problemeve të thjeshta. Në ditët e
sotme, rritja e vëllimit të të dhënave dhe
zhvillimi i algoritmeve ka bërë që inteligjenca
artificiale të jetë më e famshme dhe fusha e
saj e veprimit është zhvilluar dukshëm.

8. • Hulumtimi dhe puna zhvillimore për
inteligjencën artificiale është ndarë në dy
degë. Njëra quhet ‘’inteligjenca artificiale e
aplikuar’’, e cila përmes disa parimeve e
stimulon trurin e njeriut për të kryer detyra të
veçanta, dhe tjetra ‘’inteligjenca artificiale e
përgjithshme’’, e cila synon të zhvillojë një
makinë inteligjente që kryen punët si njeriu.

10. • Përdorimi i inteligjencës artificiale mundëson
kryerjen e shumë punëve të vështira për
njeriun, pa lodhje dhe pa kosto të lartë.
Mirëpo, për t’u realizuar ky proces nevojitet
përkrahja dhe asistimi i njeriut. Shumë
produkteve të cilat tani ekzistojnë, ju shtohet
inteligjenca artificiale, sepse kjo e fundit nuk
mund të shitet si aplikacion individual. Si p.sh.
Siri është integruar në produktet e reja të
kompanisë ‘’Apple’’.

12. • Përveç këtyre, inteligjenca artificiale avancon
aftësitë a saj nëpërmjet algoritmeve. Ajo gjen
parregullsi në sistem në mënyrë që algoritmi
të fitojë aftësi. Kjo mund të vërehet në
shembullin se si algoritmi e mëson veten të
luaj shah, apo si të rekomandoj gjëra në
internet. Algoritmi përshtatet dhe ndryshon
kur shtohen të dhëna të reja. Pra inteligjenca
artificiale ka aftësi të nxjerr maksimumin e të
dhënave.

14. Kopjimi i trurit
• Shkencëtarët janë duke punuar për të zbërthyer trurin dhe
të mësojnë se si funksionon ai në mënyrë të detajuar. Sipas
disa parashikimeve kjo do të realizohet deri më 2030. Një
shembull i një arkitekture kompjuterike që e imiton trurin
është një rrjetë artificiale. Funksionon sikurse një rrjetë e
neuroneve të lidhura me njëra tjetrën përmes hyrjeve dhe
daljeve, dhe nuk di asgjë, sikurse truri i një bebeje. Mënyra
se si “mëson” kjo rrjetë neurale është duke u munduar të
kryejë një punë (p.sh gjetjen se cila shkrojnë është) duke
bërë tentime të shumta deri sa t’i tregojmë ne se cila është
e saktë. Në fillim kjo rrjetë bën tentime tërësisht të
rastësishme. Në momentin që ne i tregojmë se ka gjetur
diçka të saktë, lidhja e neuroneve që e kanë gjetur
rezultatin e saktë forcohet. Në të kundërtën, në përgjigjet e
pasakta, lidhja dobësohet. Pas shumë provave dhe
kalkulimeve, rrjeti neural fillon të mësohet dhe të jetë i
optimizuar për punën e caktuar. Truri i njeriut mëson në një
mënyrë të ngjashme, por shumë më të sofistikuar të cilën
ende jemi duke e zbuluar se si ndodh saktësisht.

16. Ka shumë mënyra se si
inteligjenca artificiale është e
dobishme në jetën tonë të
përditshme.

17. • ‘’Kukulla Hello Barbie’’ përmes
analizave të avancuara i përgjigjet
fëmijëve. Një mikrofon në qaforen e
kukullës incizon çfarë thuhet dhe e
transmeton në serverët e
‘’ToyTalk’’. Aty algoritmet e
analizojnë incizimin dhe zgjedhet
përgjigjja e duhur prej 8000 fjalive
për t’iu përgjigjur fëmijës.

19. • Kryekuzhinieri Watson nga IBM,
mendon që inteligjenca artificiale do të
ishte ndihmë e madhe në
‘’artin kulinar’’ duke ndihmuar në krijim
e recetave ose këshillimin për kombinime
të ndryshme të ushqimeve dhe shijeve.

21. • Lideri i energjisë globale, BP ka kuptuar
mundësitë që ofron inteligjenca artificiale
në ‘’industrinë e energjisë’’. Ata përdorin
teknologjinë e inteligjencës artificiale për
të përmirësuar përdorimin e burimeve të
naftës dhe gazit.

23. • Shëndetësia është një fushë tjetër që
kërkon përparim të përditshëm.
Inteligjenca artificiale do të mund të
ndihmojë mjekët për të trajtuar disa
sëmundje, madje edhe t’i parandalojë ato
në një fazë të hershme. Në ‘’mjekësi’’,
përmes inteligjencës artificiale nuk
humbim kohë për të menduar se çfarë
trajtime apo diagnoze mjekësore t’i japim
pacientit.

25. Punët e shtëpisë
• Kur njerëzit filluan që të interesoheshin për
inteligjencën artificiale, gjëja e parë që kanë
dëgjuar është për robotët që kryejnë punët e
shtëpisë. Një nga shembujt më të mirë është
Baxter AI i cili përdoret nga shumë industri për
të kryer punë të rëndmota. Këta robotë shumë
mirë mund të kryejnë edhe punë nëpër
miniera, zjarrfikës dhe deponim të minave,
prandaj në të ardhmen, disa vende punë do të
jenë në kërcënim të madh.

27. Parashikimi i motit më i saktë
• Kjo është një gjë që të gjithë e kemi parë në
televizor, por niveli i parashikimit të motit
është saktësuar në masë të madhe,
megjithatë ende mungojnë paralajmërimet
dhe evolucionet e atmosferës që kanë nevojë
për përmisime të mëdha. Shumë gjëra tani
janë në zhvillim me ndihmën e inteligjencës
artificiale dhe shumë shpejt kjo do të arrijë që
të na dërgojë edhe mesazhe paralajmëruese
rreth fatkeqësive natyrore.

29. Robotët në hapësirë
• Inteligjenca artificiale dhe robotët luajnë një
rol të madh në aktivitetet hapësinore. NASA
tashmë ka filluar të punojë me projekte si
Robonaut dhe Robonaut 2 me të cilën
agjencia do të zhvillojë industrinë e hapësirës
ajrore.

31. Teknologjia Cyborg
• Sipas Shimon Ëhiteson (studiues i AI), në të
ardhmen, ne do të jemi në gjendje të
integrojmë veten me teknologjinë dhe të
përmirësojmë pjesët tona të trupit. Detyra
kryesore e inteligjës artificiale është të
ndihmojë njerëzit duke u dhënë atyre fuqi që
të komunikojnë përmes gjymtyrëve robotike.

33. Gjetja e një partneri
• Shumë prej jush keni dëgjuar ose keni
përdorur aplikacionin tuaj për një takim. Këto
lloj aplikimesh për të takuar njeriun e
ëndërrave, do të jenë shumë të sakta dhe do
të parashikojnë se cili është partneri juaj ideal.