VAKIFLAR, BKK, VERGİ MUAFİYETİ, E. HESAP UZMANI, ALİ ÇAKMAKCI, YMM, VERGİ.

1. Ali ÇAKMAKCI
Euroil Genel Mdr. Yrd.
E. Hesap Uzmanı,
YMM (2014), Bağımsız Denetçi
12.11.2012
1

2. Türk Medeni Kanununa Göre
Vakıf Nedir?
 8 Aralık 2001 tarihli Türk Medeni Kanununun
101’inci maddesine göre vakıf; gerçek veya
tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli
ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle
oluşan tüzel kişiliğe sahip mal
topluluklarıdır.
 Mal varlığının bütünü veya gerçekleşmemiş
ya da gerçekleşeceği anlaşılan her türlü geliri
veya ekonomik değeri olan haklar
vakfedilebilir.
2

3.  Türk Medeni Kanununun 102’nci
maddesine göre vakıf kurma iradesi,
resmi senetle veya ölüme bağlı
tasarrufla açıklanır ve vakıf yerleşim yeri
mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil
ile tüzel kişilik kazanır.
3

4. Vakıfların Vergilendirilmesi Hususu
Vakıfların Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir
Vergisi Kesintisi
 Vakıflar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü
maddesinde nakden veya hesaben ödeme yaptıkları
sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecbur tutulanlar
arasında sayılmıştır.
 Bu madde hükmüne istinaden, vakıfların nakden
veya hesaben yapacakları ödemeler üzerinden
yapmış oldukları tevkifatları, muhtasar beyanname
ile ödeme veya tahakkukun yapıldığı yer vergi
dairesine beyan edilip, ödenmesi gerekmektedir.
4

5. Vakıflara Ait Gayrimenkul Sermaye
İradının Vergilendirilmesi
 Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinin birinci
fıkrasının (5/b) bendinde, vakıflara (mazbut vakıflar
hariç) ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında
bunlara yapılan kira ödemelerinden %20 oranında
tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
 Bu tevkifatın yapılması bakımından kendisine kira
ödemesinden bulunulan vakfın Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanınmış vakıf olması önem arz
etmemektedir. Ancak, özel kanunlarında gelir veya
kurumlar vergisine ilişkin istisna veya muafiyet
hükümleri bulunan vakıfların durumu saklıdır.
5

6.  Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanununa 5766 sayılı Kanunla eklenen
geçici 2’nci maddenin birinci fıkrasının (a)
bendiyle, 1/1/2008 - 31/12/2015 tarihleri
arasında uygulanmak üzere, vakıflarca elde
edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici
67’nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle
vergilendirilmiş kazanç ve iratlar dolayısıyla
iktisadi işletme oluşmayacağı hüküm
altına alınmıştır.
6

7. Vakıflara Ait Gayrimenkullerin
Kiralanmasının KDV Karşısındaki
DurumuVakıflara ait aşağıdaki gayrimenkullerin
kiralanması işlemleri KDV’den istisnadır:
• Arazi, bina (döşeli olarak kiraya verilenlerde
döşeme için alınan kira bedelleri dahildir),
maden suları, menba suları, madenler, taş
ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla
ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların
mütemmim cüz’üleri ve teferruatı,
• Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen
mütemmim cüz’üleri ve teferruatı ile
bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve
döşemeleri.
7

8. Diğer Mal ve Hakların
Kiralanması İşlemlerinin KDV
Karşısındaki Durumu Diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri
katma değer vergisinin konusuna girmekte
olup, vakıf gerçek usulde KDV mükellefi
olmadığından, kiralayanın gerçek usulde
katma değer vergisi mükellefi olması halinde
kiralayan tarafından 117 Seri No.lu KDV
Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar
çerçevesinde sorumlu sıfatıyla beyanname
verilecektir. Bu kapsamdaki kiralamalarda
kiraya veren vakıf tarafından beyanname
verilmeyecektir.
8

9.  GVK’nın 70 inci maddesinde belirtilen mal ve
haklardan gayrimenkul dışında kalanlar
(arama, işletme, imtiyaz hakları ve ruhsatları
ile diğer haklar) ile bizatihi iktisadi işletme
niteliğinde olan veya taşınmaza bağlı işletme
hakların (kantin, çay ocağı, voli mahalli,
dalyan, taş, kireç, kum, kömür ocaklarının
kiralanması gibi) kiralanması işlemleri,
iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın
katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Bunların kiraya verilmesi işlemlerinde, Katma
Değer Vergisi Kanununun 17/4-d
maddesinde yer alan istisnanın uygulanması
söz konusu değildir.
9

10.  Dolayısı ile burada belirtilen mal ve
haklar vakıflar tarafından kiraya verilse
bile, katma değer vergisine tabi olacaktır.
 Böylece, motorlu tahmil-tahliye araçları,
kara nakliye vasıtaları, uçaklar, gemiler,
iş makineleri, tapu siciline kayıtlı
olmayan normal hakların kiralanması
karşılığında alınan kira bedellerine,
iktisadi işletmeye dahil olup olmamasına
bakılmaksızın katma değer vergisinin
uygulanması gerekmektedir.
10

11.  Söz konusu mal ve hakların yurt dışından
kiralanması da vergiye tabidir. Ancak
kiraya verenlerin, vakıflar gibi ticari ve
zirai kazanç elde eden mükellefler
dışındaki kişilerden oluşması ve gerçek
usulde KDV mükellefiyetlerinin
bulunmaması halinde, kira bedeli
üzerinden hesaplanan katma değer
vergisinin, kiralayan tarafından 117 Seri
No.lu KDV Genel Tebliğinde yer alan
açıklamalar çerçevesinde “sorumlu
sıfatıyla” beyan edilmesi gerekir.
11

12. Gayrimenkul Kira Sözleşmeleri
Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı
tablonun “IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili
kağıtlar” başlıklı bölümünün 31 numaralı
fıkrasında, dernek ve vakıflarca yerleşim
yeri, gerçek kişilerce mesken olarak
kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi
işletmelere dahil olmayan taşınmazlara
ilişkin kira mukavelenamelerinin damga
vergisinden istisna olduğu hükme
bağlanmıştır.
12

13. Vakıfların Tasarruflarını Bankada
Değerlendirmesi Sonucunda Elde Ettiği
Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat
Yapılması
 Menkul sermaye iradında tahsil esası geçerlidir. Vakıflar
tarafından elde edilen aşağıdaki menkul sermaye
iratlarından 01/01/2006 tarihinden itibaren ödemeyi
yapanlarca %15 oranında vergi tevkifatı yapılacaktır.
 Gelir Vergisi Kanunun Geçici 67’nci maddesinin (4) fıkrası
hükmüne göre; Bankalar arası mevduat ile aracı
kurumların borsa para piyasasında değerlendirdikleri
kendilerine ait paralarına yürütülen faizler hariç olmak
üzere, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14)
numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye
iratlarından ödemeyi yapanlarca %15 oranında vergi
tevkifatı yapılır.
13

14.  Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesinin (7), (12)
ve (14) üncü maddelerinde düzenlenen menkul
sermaye iradı türleri aşağıda belirtilmiştir.
• Mevduat faizleri ( GVK 75/7)
• Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile
kâr, ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr
payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara
katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları.
(GVK 75/12)
• Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu
Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve
Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul
kıymetlerden sağlanan gelirlerin geri alım ve satım
taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması
karşılığında sağlanan menfaatler.( GVK 75/14)
14

15.  Bir vakfın nakit varlıklarının bir kısmının, vakfın
amaçlarını gerçekleştirebilmek için ihtiyaç
duyduğu gelirleri sağlamak amacıyla menkul
kıymet alımına tahsis edilmesi, daha sonra bu
menkul kıymetlerin yıl içinde farklı tarihlerde
birkaç kez elden çıkarılması veya itfa tarihinde
neması ile birlikte tahsil edilmesi durumunda,
devamlılık arz eden ticari, sınai ve zirai bir
faaliyetten söz edilemeyeceğinden vakfa bağlı
bir iktisadi işletmenin varlığı söz konusu
olmayacaktır.
 Bu durumda, vakıfların elde ettiği menkul
sermaye iradı üzerinden GVK Geçici 67’nci
madde hükmüne göre tevkifat yolu ile nihai bir
vergileme söz konusu olacaktır.
15

16.  Ancak, söz konusu vakfın, müstakil bir
eleman istihdamını gerektirecek boyutta
menkul kıymet alım-satım faaliyetinde
bulunması ve münhasıran bu faaliyet için
eleman istihdam edilmesi ticari
organizasyonun oluştuğu anlamına
gelecektir ve söz konusu faaliyet dolayısıyla
oluşan iktisadi işletme nezdinde kurumlar
vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi
gerekecektir.
16

17. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde
Bulunan Vakıflara Yapılan
Bağışlar
 Fakirlere yardım amacıyla gıda
bankacılığı faaliyetinde bulunan
vakıflara, Maliye Bakanlığınca belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan
gıda, temizlik, giyecek ve yakacak
maddelerinin maliyet bedeli indirilecek
giderler arasında sayılmıştır.
17

18. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde
Bulunan Vakıflara Yapılan
Bağışlar Bağışı kabul edecek vakfın resmi
senedinde ihtiyacı bulunanlara gıda
yardımı yapabilmesine ilişkin hükümlerin
bulunması gerekmektedir. Bununla
beraber, derneğin başka alanlarda da
faaliyet gösteriyor olmasının, Bakanlar
Kurulu’nca Vergi Muafiyeti tanınmış
vakıf olup olmamasının uygulama
açısından herhangi bir önemi
bulunmamaktadır.
18

19. Üniversitelere Yapılan Bağış ve
Yardımlar
 Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan
vakıflara, gelir ve kurumlar vergisi
mükellefleri tarafından Gelir Vergisi
Kanunu’nun 89’uncu maddesi ve Kurumlar
Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinde
belirtilen şartlar dahilinde yapılan bağış ve
yardımlar gelir ve kurumlar vergisi
matrahının tespitinde indirim konusu
yapılabilecektir.
19

20.  Ayrıca, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun
56’ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
gereğince gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri
tarafından üniversitelere, yüksek teknoloji
enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü
münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin
devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç
edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede
faaliyette bulunan vakıflardan Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karşılığında
yapılan bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi
Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile
bildirilecek gelirden ve kurum kazancından
indirilebilir.Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul
ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
20

21. Vakfa Ait İktisadi İşletmenin
Vergilendirilmesi
 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1
inci maddesine göre vakıflar kurumlar
vergisi mükellefleri arasında sayılmazken,
aynı maddenin (ç) bendi ile vakıflara ait
iktisadi işletmeler kurumlar vergisi
mükellefiyeti kapsamına alınmışlardır.
21

22.  Vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve
sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve
zirai işletmelerin vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu,
 Aynı maddenin altıncı fıkrasında da vakıflara ait iktisadi
işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin,
 faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının,
 tüzel kişiliklerinin olmamasının,
 bağımsız muhasebelerinin ve
 kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya
 işyerlerinin bulunmamasının
mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve hizmet bedelinin
sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesi
veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların
iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
22

23.  Buna göre, vakıfların tüzel kişiliği itibariyle
kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır.
 Ancak, vakıfların devamlılık arz eden ticari, sınai
veya zirai nitelikte diğer bir ifadeyle bir
organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi
içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı
ya da hizmet ifası gibi bir faaliyetinin bulunması
halinde bu faaliyetler nedeniyle oluşacak iktisadi
işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti
tesis edilmesi gerekecektir.
23

24.  Buradaki devamlılık unsuru, bir hesap dönemi içinde
aynı veya ayrı faaliyet alanlarında ticari mahiyet arz eden
işlemlerin birden fazla yapılmasını ifade etmektedir. Aynı
hesap döneminde tek işlem nedeniyle ticari faaliyetin
devamlılık unsurunun oluştuğunu kabul etmek mümkün
olmamakla birlikte, faaliyetin organizasyon gerektirmesi
veya amacının ticari olması durumunda devamlılık
unsurunun varlığı kabul edilecektir.
 Ticari organizasyon ise sermaye tahsisi, işyeri açılması,
personel istihdamı, ticaret siciline kaydolmak gibi unsur
ve şartlardan tümü veya bir kısmı yerine getirilmek
suretiyle belirli şekilde kurulmuş olacaktır. Bu takdirde
bu organizasyon içinde bir takvim yılında veya iki veya
üç yılda tek bir işlem yapılmış olsa dahi ticari faaliyetin
varlığı kabul edilecektir.
24

25. İktisadi İşletme Karlarının Vakfa
Aktarımı
 Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin
ikinci fıkrasının (2) numaralı bendinde, iştirak
hisselerinden doğan kazançlar menkul
sermaye iradı olarak sayılmıştır. Aynı Kanunun
94 üncü maddesinin 6/b-i bendinde, tam
mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef
gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi
mükellefi olmayanlara ve bu vergiden muaf
olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci
fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde
yazılı kar paylarından tevkifat yapılacağı
hüküm altına alınmıştır.
25

26.  Bir kazancın iştirak kazancı sayılabilmesi
için bir başka kurumun hisselerine sahip
olunması zorunluluk teşkil etmez, bağlı
veya ait kuruluşun tamamına sahip
olunması halinde de bir iştirak kazancı elde
edilmesi söz konusu olacaktır. Bu nedenle
vakfa ait iktisadi işletmenin bağlı
bulunduğu vakfa bağış adı altında da olsa
aktardığı tutarlar kar payı niteliğinde
olacaktır ve bu tutarlar üzerinden stopaj
yapılacaktır.
26

27.  Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı
bendinin (b-i) alt bendi uyarınca %15
gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekecektir.
27

28. Bakanlar Kurulu Kararı İle Vergi
Muafiyeti Tanınması Koşul ve
Şartları07/8/2003 tarih ve 25192 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe giren 30/7/2003 tarihli
ve 4962 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti
Tanınması Hakkında Kanunun 20’nci
maddesinde yer alan hükme göre,
 Gelirlerinin en az üçte ikisini,
 Nevi itibarıyla genel, katma ve özel bütçeli
idarelerin bütçeleri içinde yer alan bir hizmetin
veya hizmetlerin yerine getirilmesini amaç
edinmek üzere kurulan vakıflara,
 Maliye Bakanlığı’nın önerisi üzerine Bakanlar
Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınabilir.
28

29.  Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınacak
vakfın; sağlık, sosyal yardım, eğitim, bilimsel
araştırma ve geliştirme, kültür ve çevre
koruma ile ağaçlandırma konularında
faaliyette bulunmayı amaç edinmiş olması
gerekir.
 Vakfın faaliyet konusu bu sayılanlardan birisi
veya birden fazlası ile ilgili olabilir. Ancak, vergi
muafiyeti talebinde bulunacak vakfın bu
faaliyetlerinin kamuya açık ve Devletin kamu
hizmeti yükünü azaltıcı etki yapacak düzeyde
olması gerekir. Belli bir yöre veya belli bir
kitleye hizmeti amaçlayan vakıflara vergi
muafiyeti tanınması mümkün değildir.
29

30.  Vakıfların, vergi muafiyeti talebinde
bulunmadan önce kuruldukları
tarihten itibaren en az bir yıl süre ile
faaliyette bulunuyor olması ve bu
süre içindeki faaliyetleri ile Devletin
kamu hizmeti yükünü azaltıcı etki
sağlamış olmaları gerekmektedir.
30

31. Gerekli Belgeler
 Bakanlar Kurulunca 4962 sayılı Kanunun 20’nci
maddesine göre tanınacak vergi muafiyetinden
yararlanmak isteyen vakıflar, taleplerini içeren
bir yazı ile Maliye Bakanlığına başvuruda
bulunurlar.
Bu vakıflar başvuru yazısının ekinde;
 1- Vakıf resmi senedinin 5 örneğini,
 2- Gelir getirici malvarlığı ve yıllık gelire ilişkin
bilgi ve belgeleri,
 3- Son beş yıl içindeki faaliyet raporlarını Maliye
Bakanlığına gönderirler.
31

32.  Bakanlıkça, belirlenen şartların talepte bulunan vakıfça yerine
getirilip getirilmediğinin tespiti bakımından ibraz edilen
belgeler üzerinde ön inceleme yapıldıktan ve uygunluğu
sağlandıktan sonra vakfa vergi muafiyeti tanınıp
tanınmayacağı konusunda Vakıflar Genel Müdürlüğü ve diğer
ilgili kuruluşların görüşleri alınır.
 Kuruluşlar tarafından olumlu görüş verilirse veya vergi
muafiyeti verilmesinde sakınca bulunmadığı bildirilirse,
vakfın faaliyetleri ve hesapları Maliye Bakanlığınca incelenir.
 İnceleme sonucu düzenlenen inceleme raporunun da olumlu
olması halinde bu rapor, vakıf resmi senedinin ve başvuru
dilekçesinin birer örneği, Bakanlığın bu konudaki görüşünü
içeren bir yazı ile Bakanlar Kurulundan vergi muafiyeti kararı
alınmak üzere Başbakanlığa gönderilir.
32

33.  30/07/2003 tarihli ve 4962 sayılı Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Vakıflara
Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanunun
20’nci maddesi uyarınca vergi muafiyeti
tanınması talebinde bulunacak vakıfların başvuru
tarihi itibarıyla aşağıda belirtilen şartların hepsini
bir arada taşıması gerekmektedir:
33

34.  Vergi muafiyeti talebinde bulunan vakıfların vergi
muafiyeti talebinde bulundukları tarihte en az 733.000.-
YTL (2012 için) gelir getirici mal varlığına,
 En az 69.000.-YTL (2012 için) yıllık gelire sahip olmaları
gerekir.
 Yıllık gelirin tespitinde; genel ve özel bütçeli idareler
bütçelerinden yapılan yardımlar ile bağış niteliğindeki
gelirler dikkate alınmaz. Bu tutarlar, her yıl Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre o yıl için belirlenen yeniden
değerleme oranında artar ve izleyen yılda bu miktarlar
esas alınır. Bu miktarların hesabında, bin YTL'ye kadar
olan tutarlar dikkate alınmaz.
34

35. İktisadi İşletme İle Olan İlişkiler
 Vakfa bağlı veya ait iktisadi işletme
bulunması halinde vakıfla işletmenin
muhasebe işlemlerinin ayrı defterlerde
izlenmesi ve vakfın işlemleriyle iktisadi
işletmenin işlemlerinin birbirinden ayrılması
gerekir.
 İktisadi işletmenin dönem sonunda
oluşan kârından ödenmesi gereken
vergiler ve diğer yasal yükümlülükler
ayrıldıktan sonra kalan net kâr, vakıf
bütçesine gelir olarak aktarılır.
35

36.  Vakıf resmi senedinde, 4962 sayılı Kanunun 20’nci
maddesi hükmüne uygun olarak son bir yılda veya son iki
yılın ortalaması bazında elde edilen brüt gelirlerin en
az üçte ikisinin sağlık, sosyal yardım, eğitim, bilimsel
araştırma ve geliştirme, kültür ve çevre koruma ile
ağaçlandırma faaliyetlerinden oluşan amaçlara
harcanacağının yazılı olması ve son bir yılda bu koşulu
fiilen yerine getirmiş olması ve vergi muafiyetinin
devamı süresince de bu şarta uyulması gerekir.
 Vakfın amaçlarına ayrılması ve harcanması gereken
miktarlar hiçbir şekilde başka bir amaçla kullanılamaz.
Ancak, yönetim ve idame giderleri ile ihtiyata ve vakıf
malvarlığını artırıcı yatırımlara ayrılan miktarların,
tamamının veya bir kısmının vakfın amaçlarına yönelik
hizmetlere harcanması mümkündür.
36

37.  Gelir fazlaları, vakıf resmi senedinde yazılı sağlık, sosyal
yardım, eğitim, bilimsel araştırma ve geliştirme, kültür ve
çevre koruma ile ağaçlandırma faaliyetleriyle ilgili amaçların
gerçekleştirilmesine yönelik yatırımlar için üç yıl süre ile bir
fon hesabında tutulabilir.
 Bunun için ilgili vakıfça, yatırıma ilişkin yönetim kurulu
kararıyla yatırım projesinin ana hatlarını (maliyetini,
finansman kaynaklarını, gerçekleştirme süresini vb.) içeren
bir yazı ile Maliye Bakanlığına başvurularak izin alınması
gerekir.
 Bu suretle finansmanı için fon oluşturulmasına izin alınan
yatırımın üç yıllık süre içinde tamamlanamaması halinde,
gecikme gerekçeleri Bakanlıkça uygun görülürse sözü edilen
süre iki yıl daha uzatılabilir.
37

38.  Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi muafiyeti tanınan
vakıflarca, dönem sonunda düzenlenecek bilanço ve
gelir gider tablosu ile bir yıllık faaliyetlerinin
sonuçlarını gösteren kesin bütçelerin birer örneği,
yıllık faaliyet raporu ve yeminli mali müşavirce
düzenlenmiş tasdik raporu ile birlikte yılın ilk üç ayı
içinde Bakanlığa gönderilir.
 Ancak, yıllık faaliyet raporu dışındaki belgelerin
3568 sayılı Kanun ve ilgili Genel Tebliğ esaslarına
uygun olarak yeminli mali müşavire onaylattırılmış
olması gerekir. Yeminli mali müşavire
onaylattırılmadan gönderilen belgeler hiç
gönderilmemiş sayılır.
38

39.  Vakfa ait iktisadi işletme bulunması halinde
bunlara ait bilanço ve gelir tablolarının da
gönderilmesi zorunludur.
39

40. Defter Tutulmasına İlişkin
Hususlar
 Vergi muafiyeti tanınacak vakıfların bilanço esasına
göre defter tutmaları gerekir.
 Bu vakıfların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre birinci sınıf tüccarlar tarafından
tutulması gereken defterleri aynı Kanunda belirtilen
süreler içinde tasdik ettirerek kullanmaları ve
muhasebe kayıtlarının Muhasebe Sistemi
Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olması, vakfa
ait iktisadi işletmeler bulunması halinde bunlar için
de ayrıca defter tasdik ettirmeleri ve vakfın
muhasebe kayıtları ile iktisadi işletmesinin
muhasebe kayıtlarını birbiriyle karışmasını
önleyecek şekilde ayrı ayrı izlemeleri
gerekmektedir.
40

41. Vergi Muafiyetinin
Kaldırılması
 Vergi muafiyeti kaldırılan vakıflar,
muafiyetin kaldırıldığı tarihten
itibaren beş yıl geçmedikçe yeniden
vergi muafiyeti talebinde
bulunamazlar. Bu sürenin bitiminden
sonra vergi muafiyeti talebinde
bulunan vakıflara bu Genel Tebliğde
yazılı şartları taşımaları koşulu ile
yeniden vergi muafiyeti tanınabilir.
41

42. Vakıflara Tanınan Haklar ve
İmtiyazlar Aşağıdaki Gibidir:
1-25.10.1984 tarih ve 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanunu'nun 17’nci
maddesinin kültür ve eğitim
faaliyetlerine ilişkin l ve 2 numaralı
fıkraları kapsamına giren teslim ve
hizmetleri için katma değer vergisi
istisnasından,
42

43. Eğitim ve Kültür Faaliyeti İstisnası
Bakanlar Kurulu Kararı İle Muaf Olan
Vakıfların;
 İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak,
ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları
teslim ve hizmetleri,
• Tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi,
okuma ve konferans salonları ile spor
tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle
ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine
ilişkin teslim ve hizmetleri
Katma Değer Vergisinden istisna edilmiştir.
43

44. Ayrıca;
 Hastane, nekahathane, klinik, dispanser,
prevantoryum, sanatoryum, kan bankası ve organ
nakline mahsus bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji
bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji
ve distofajin laboratuvarları gibi kuruluşlar, öğrenci
veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve
huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkünevleri ve
yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa
ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve
hizmetlerinin
Katma Değer Vergisinden istisna olacağı hükmü
getirilmiştir.
44

45. Kurumlar Vergisi Muafiyeti
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/ı
maddesinde yer alan bende göre;
Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve
orta öğretim özel okulları ile Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu
yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon
merkezlerinin işletilmesinden, ilgili Bakanlığın
görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının
belirleyeceği usûller çerçevesinde beş hesap
dönemi itibarıyla elde edilen kazançlar (İstisna,
belirtilen okulların ve rehabilitasyon
merkezlerinin faaliyete geçtiği hesap
döneminden itibaren başlar.)
kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
45

46.  Okul Öncesi Eğitim Okulu, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel
Kanununun 19, 20 ve 21 inci maddelerine göre kurulan ve
mecburi ilköğretim çağına gelmemiş çocukların eğitimini
sağlayan okulları,
 İlköğretim Okulu, 1739 sayılı Kanunun 22-25 inci maddelerinde
belirtilen ve 6-14 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğretimini
sağlayan okulları,
 Orta Öğretim Okulları, 1739 sayılı Kanunun 26-30 uncu
maddelerinde belirtilen ve ilköğretime dayalı, en az üç yıllık
öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim okullarını,
 Özel Eğitim Okulları, engelliler için açılan okul öncesi,
ilköğretim ve ortaöğretim okullarını,
 Rehabilitasyon Merkezleri, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve
Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde
kurularak faaliyet gösteren ve bedensel, zihinsel ve ruhsal
özürleri nedeniyle normal yaşamın gereklerine uyamama
durumunda olan kişilerin, fonksiyon kayıplarını gidermek ve
toplum içinde kendi kendilerine yeterli olmasını sağlayan
beceriler kazandırmak veya bu becerileri kazanamayanlara
devamlı bakmak üzere kurulan sosyal hizmet kuruluşlarını
 ifade etmektedir.
46

47.  İstisna, okulların eğitim-öğretim, merkezlerin ise
rehabilitasyon faaliyetlerinden elde edilen
kazançlarına uygulanacaktır.
 Dolayısıyla, eğitim tesisleri ile rehabilitasyon
merkezlerinde yer alan büfe, kantin, kafeterya, kitap
satış yeri gibi tesislerin gerek bizzat işletilmesinden
gerekse kiraya verilmesinden elde edilen
kazançlara istisna uygulanması söz konusu değildir.
 Yemek ve konaklama hizmetlerinin okul bünyesinde
verildiği ve bu hizmetlere ilişkin bedelin okul
ücretine dahil olduğu durumlarda, elde edilen
kazanç herhangi bir ayrıma tabi tutulmaksızın
istisna uygulamasına konu olacak olup yemek
hizmetinin dışarıdan satın alınması istisna
uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir.
47

48.  Eğitim öğretim işletmeleri ile rehabilitasyon merkezleri
kazanç istisnasından yararlanan mükelleflerin, işletilen
okul ve merkezlere ilave olarak yeni okul veya merkez
açmaları durumunda, yeni açılan okul veya merkezden
elde edilen kazanç, istisna uygulaması açısından ayrı bir
birim olarak değerlendirilecektir. Diğer bir ifadeyle, istisna
uygulaması okul veya merkez bazında yapılacaktır.
 Örneğin; Bursa’da 2008 yılında bir ilköğretim okulunu
işletmeye başlayan Kurum (A)’nın, 2010 yılında Ankara’da
da bir ilköğretim okulu açması halinde, bu iki okuldan elde
edilen kazançlara ilişkin istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
 Dolayısıyla, Bursa’daki okuldan elde ettiği kazanç, 2008 -
2012 yıllarında, Ankara’da faaliyete geçen okuldan elde
edilen kazanç ise 2010 - 2014 yıllarında bu istisnadan
yararlanacaktır.
48

49.  İstisna uygulaması açısından, mükelleflerin
kayıtlarını farklı yıllarda faaliyete geçen
işletmelerinden elde edilen kazançları ayrı
ayrı tespit etmeye imkan verecek şekilde
tutmaları gerekmektedir.
 Diğer taraftan, 625 sayılı Kanun ve ilgili
mevzuat çerçevesinde yeni bir okul açılışı
olarak tanımlanmayan, mevcut okul
kapasitesinin genişletilmesi veya başka bir
binaya taşınılması hallerinde istisna
uygulaması söz konusu olmayacaktır.
49

50. Kurumun Devri Halinde
 Eğitim ve öğretim istisnasından yararlanan mükelleflerin bu
işletmeleri başka bir kuruma devretmeleri halinde, devralan
kurum istisnadan beş hesap dönemi değil, faydalanılmayan
dönem kadar yararlanacaktır.
 Örneğin; (A) Anonim Şirketi 2006 yılı içinde faaliyete geçen
bir özel okulu, 2008 yılında (B) Limited Şirketine
devretmiştir. Bu durumda, (B) Limited Şirketince istisnaya
ilişkin şartların yerine getirilmesi halinde, bu özel okul
işletmesinden 2008, 2009 ve 2010 yıllarında elde ettiği
kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilecektir.
 Devreden kurum ise söz konusu okuldan, devir tarihine kadar
elde ettiği kazançlar için istisnadan yararlanabilecektir.
50

51. Veraset İntikal Vergisi Muafiyeti
2-08.06.1959 tarih ve 7338 sayılı Veraset
ve İntikal Vergisi Kanunun 4 üncü
maddesinin (k) bendine göre, bu
vakıflara kuruluşu için veya
kurulduktan sonra tahsis olunan
malların intikalinde veraset ve intikal
vergisi istisnasından,
51

52.  7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun
muafiyetleri düzenleyen 3 üncü maddesinin (a)
fıkrasında; amme idareleri, emekli ve yardım
sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi
menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve
bunlara ait olan veya bunların aralarında
kurdukları teşekküllerden Kurumlar Vergisine
tabi olmayanların veraset ve intikal vergisinden
muaf oldukları hükme bağlanmıştır.
 Aynı maddenin (b) fıkrasında ise (a) fıkrasında
sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup
umumun istifadesi için ilim, araştırma, kültür,
sanat, sıhhat, eğitim, sağlık, hayır, imar, spor
gibi maksatlarla kurulan teşekküllerin veraset ve
intikal vergisinden muaf olduğu hükmüne yer
verilmiştir.
52

53.  Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 3 üncü
maddesinin (b) fıkrasında belirtilen amaçları
gerçekleştirmek için kurulan Vakıfların bu
nitelikleri devam ettiği sürece yapılacak
bağış ve yardımlar veraset ve intikal
vergisinden muaftır.
 Ayrıca, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi
Kanununun istisnaları düzenleyen 4 üncü
maddesinin (k) bendi ile, Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanınan vakıflara kuruluşu için
veya kurulduktan sonra tahsis olunan mallar
veraset ve intikal vergisinden istisna
tutulmuştur.
53

54. Harçlar Kanunu İstisnası
3- 02.07.1964 tarih ve 492 sayılı Harçlar
Kanunu'nun 59’uncu maddesinin (b)
bendine göre, bu vakıflar tarafından iktisap
edilecek gayri menkullerin ve sair ayni
hakların tescilleri ve şerhi gerektiren
işlemleri ile bunlara ait tesislerin ve bu
tesislerin sonradan iktisap edecekleri
gayri menkullerin ve sair ayni hakların
tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve
bunların terkinlerinde harç
istisnasından,
54

55.  492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci
fıkrasında, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede
yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu; üçüncü fıkrasında
ise Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş
muameleleriyle bu vakıflara yapılacak bağışlamaların harca tabi
tutulmayacağı hükme bağlanmıştır.
 Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin (b) bendi gereğince
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap
edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve
şerhi gerektiren işlemleriyle bu vakıflara ait tesislerin ve bu
tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair
ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların
terkinleri harçtan istisna edilmiştir.
 Söz konusu istisna hükmü Kanunda öngörülen koşulları haiz
vakıfların gayrimenkul iktisabı ve tescil işlemleri ile şerhi
gerektiren diğer işlemlerine münhasır olup, anılan vakıfların
gayrimenkul ve sair ayni hak satış ve devir işlemlerini
kapsamamaktadır.
55

56. Emlak Vergisi Muafiyeti
4-29.07.1970 tarih ve 1319 sayılı Emlak
Vergisi Kanunu'nun 4 üncü maddesinin
(m) fıkrasına göre, resmi senedinde
yazılı amaçlara tahsis edilmek şartıyla
vakfa ait binalar için emlak vergisi
muafiyetinden yararlanmaktadır.
56

57.  1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin
(m) fıkrasına göre, kiraya verilmemek ve resmi senedinde
yazılı amaçlara tahsis edilmek şartıyla vakfa ait binalar için
emlak vergisi muafiyetinden yararlanmaktadır.
 Öte yandan, 1319 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (a)
fıkrasında mazbut vakıflara ait binalar, (s) fıkrasında Türk
Silahlı Kuvvetlerini ( Jandarma Genel Komutanlığı dahil)
güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait binalar, 14
üncü maddesinin (f) fıkrasında Türk Silahlı Kuvvetlerini
(Jandarma Genel Komutanlığı dahil) güçlendirmek
amacıyla kurulmuş vakıflara ait arazi ve arsalar daimi
olarak emlak vergisinden muaf tutulmaktadır.
 Diğer taraftan, 5737 sayılı Vakıflar Kanununun 77’nci
maddesi hükmüne göre, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile
mazbut vakıflara ait bina, arsa ve araziler kiraya verilip
verilmediğine bakılmaksızın daimi olarak bina ve arazi
vergisinden; ayrıca tüm iş ve işlemleri her türlü vergi,
resim, harç ve katılım payından istisna tutulmaktadır.
57

58. Bağış ve Yardımların Durumu
5-Vergi muafiyeti alan vakıflara bağış
yapan Kurumlar ve Gelir Vergisi
mükellefleri yıllık karlarının % 5’ine
kadar, gelir vergisi mükellefleri ise
kalkınmada öncelikli yörelerde %10
kısmını bağış yapabilir ve bu bağışı
gider olarak kayıtlarında gösterebilirler.
(KVK madde 14/6, GVK Madde 89/2)
58

59. Menkul Sermaye İradı Tevkifatı
6-Vergi muafiyeti tanınan vakıfların elde
ettiği her nevi tahvil ve hazine bonosu
faizleri, banka mevduat faizleri, faizsiz
kredi verenlere ödenen kar payları, repo
gelirleri Gelir Vergisi Kanununun geçici
67nci maddesinde göre % 15 oranında
gelir vergisi tevkifatına tabidir. 2015
yılından itibaren bu tevkifat
yapılmayacaktır.
59

60. Eğitim Öğretim ve Kültür
Faaliyetlerine İlişkin İstisna
7-Vergi muafiyeti alan vakıflara bağlı
rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden
elde edilen kazançlar Maliye Bakanlığı’nın
belirlediği usul ve eseslar çerçevesinde (254
seri nolu G.V. genel tebliği ile belirlenmiştir.) 5
vergilendirme dönemi K.V. den müstesna
tutulacaktır.
8-Vergi muafiyeti tanınan vakıfların üniversite
kurmaları halinde Üniversitenin Tıp Fakültesinde
verilen sağlık hizmetleri KDV den istisna
edilecektir. (KDV kanunu 17/2-a)
60

61. Özel Okullarda ve Vakıf
Üniversitelerinde KDV İstisnası
3065 sayılı KDVK’nun 17/2b maddesine
göre;
 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Kanun
hükümlerine tâbi özel okullar tarafından
ilgili dönemdeki kapasitelerinin %
10'unu, üniversite ve yüksekokullarda
ise % 50'sini geçmemek üzere verilen
bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri
KDV’nden istisna edilmiştir.
61

62. Taşıt Kanununda Tanınan
Haklar
9-Vergi muafiyeti olan vakıfların taşıtları,
237 sayılı Taşıt Kanunu hükümlerine
göre siyah plaka alabilmektedirler.
62

63. Damga Vergisi İstisnası
10-Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı
tablonun “IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili
kağıtlar” başlıklı bölümünün 31 numaralı
fıkrasında, dernek ve vakıflarca yerleşim
yeri, gerçek kişilerce mesken olarak
kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi
işletmelere dahil olmayan taşınmazlara
ilişkin kira mukavelenamelerinin damga
vergisinden istisna olduğu hükme
bağlanmıştır.
63

64.  488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 9 uncu
maddesi uyarınca, damga vergisinden istisna
edilen kağıtların belirtildiği Kanuna ekli (2)
sayılı tablonun “V. Kurumlarla ilgili kağıtlar”
başlıklı bölümünün 19 numaralı fıkrasında,
Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan
vakıfların kuruluş işlemlerinde düzenlenen
her türlü kağıtlarla, Türk Silahlı Kuvvetlerini
(Jandarma Genel Komutanlığı dahil)
güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıfların
her türlü işlemlerinde düzenlenen kağıtların
damga vergisinden istisna olduğu hükme
bağlanmıştır.
64

65. Gümrük Kanunu Muafiyeti
11- Gümrük Kanununun 167’nci
maddesine istinaden yayınlanan
“Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve
İstisna Tanınacak Haller Hakkında
Karar”ın 51’nci maddesine göre ticari
gaye güdülmemek ve kuruluş amaçları
doğrultusunda kullanılmak üzere ithal
edilen ve kararda belirtilen eşya
gümrük vergisinden muaftır.
65

66.  Karara ekli EK-1 no.lu listede yer alan eğitim,
bilim ve kültürel amaçlı kitap, yayın ve
belgelerin ithalinde, gönderildiği kişi veya
kurum ve amaçlanan kullanım şekline
bakılmaksızın gümrük vergileri aranmaz.
66

67. Gümrük Vergisi Kanunu’nun 167. maddesinin birinci fırkasının 7
numaralı bendinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi
muafiyeti tanınmış vakıflar tarafından ticari gaye
güdülmemek ve kuruluş amaçları doğrultusunda
kullanılmak üzere ithal edilen;
 - Eğitim, bilim ve kültürel amaçlı eşya ile bilimsel alet ve
cihazlar,
 - Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma yapılmasına mahsus alet ve
cihazlar,
 - Bilimsel araştırma amacına yönelik hayvanlar ile biyolojik
veya kimyasal maddeler,
 - İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler ile kan gruplarına ve
doku tipi ayırma belirteçleri,
 - İlaç özelliği olan ürünlerin kalite kontrolü amacına yönelik
maddeler,
 gümrük vergisinden muaf tutulmuştur.
67

68. KDV İstisnası
12-Katma Değer Vergisi Kanununun 17/2-
b maddesine göre, vergi muafiyeti
tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan
her türlü mal teslimi ve hizmet ifası
katma değer vergisinden istisnadır.
68

69. Hastane Kurulması
13- Vergi muafiyeti alan vakıflar üniversite
kurmaksızın özel hastane işletmesi
halinde burada verilen sağlık hizmetleri
KDV ne tabi olmayacak ancak bu
hastane işletmesi kurumlar vergisine
tabi olduğundan mükellefiyetle ilgili
ödevlerini yerine getirecek K.V. ödemesi
yapacak ancak KDV ödemesi
yapmayacaklardır.
69

70. Kar Aktarımı Stopaj
14- Vergi muafiyeti alan vakıfların iktisadi
işletmelerinden (Hastane, öğrenci yurdu,
Özel Okul gibi) elde edilen kazanç K.V.
ne tabi tutulduktan sonra kalan tutarın
vakfın merkezine aktarılması halinde
dağıtılan kazanç üzerinden % 15 vergi
stopajı yapılacaktır.
70

71. Üniversite Kurulması Teşviki
15-Vergi muafiyeti alan vakıfların
üniversite kuramları halinde vergi
muafiyeti kuruma ayrıcalık
kazandırmakta ve 2547 sayılı
Yükseköğretim Kanunu başta olmak
üzere kısa zamanda üniversite kurma
şartlarını yerine getirebilmektedirler.
71

72. Vakfın İtibarı-Önceliği
16-Devlet, ücretsiz hazine arazisi tahsisi
yapmada öncelik tanımaktadır.
17- Vergi muafiyeti olan vakıflar devlet ve
halk nazarında güvenilir vakıf olma
özelliğini kazanmış bulunmaktadırlar. Bu
itibarla devlet ile ortak organizasyonlar
yapabilmekte kurumlardan daha çok
teberru toplayabilmekte büyüme
dönemini daha kısa zamanda
gerçekleştirmektedirler.
72

73. Bağışların Gider Niteliği
18- Kurumlar Vergisi Kanununun 10/d
maddesine göre mükelleflerce, vergi
muafiyeti tanınan vakıflara kültür
varlıkları için yapılan bağışlar gider
olarak matrahtan indirilebilmektedir.
73

74. Gıda Bankacılığı Faaliyetine
Teşvikler
19-Gelir Vergisi Kanununun 40/10
maddesi gereğince, gelir ve kurumlar
vergisi mükelleflerince fakirlere yardım
amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde
bulunan vakıflara yapılacak gıda,
temizlik, giyecek ve yakacak
maddelerinin maliyet bedeli, vergi
matrahından gider olarak
indirilebilmektedir.
74

75. AB İlişkileri
20-Vergi muafiyeti olan vakıflar, Avrupa
Birliği fonlarından daha kolay
yararlanabilir.
AB ve BM’le redakte olmada daha üstün
ayrıcalıklara sahip olmaktadırlar.
75

76. İthalata İlişkin Teşvikler
21-4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun
bazı maddelerinin uygulanması
hakkında kararın 103 maddesinin
2/b bendine göre vergi muafiyeti
almış vakıflarca ithal edilen
malların ithalinde gümrük
vergilerinden muafiyet
tanınmıştır.
76

77. 22- Bedelsiz ihracata ilişkin tebliğ 2008/12. 12
temmuz 2008 tarih ve 26934 sayılı resmi
gazetede yer alan tebliğin madde 2/e bendine
göre; yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt
dışına mal çıkarılmasına ilişkin usul ve esasları
hakkında bedelsiz olarak ihraç edilebilecek
mallar; savaş, deprem, sel, salgın hastalık, kıtlık
ve benzeri afet durumlarında; kamu kurum ve
kuruluşları, belediyeler, üniversiteler, Kızılay ile
Kamu yararına çalışan dernek ve vakıfların
değer ve miktarına bakılmaksızın
gönderecekleri insani yardım malzemeleri bu
hükme göre vergi muafiyeti almış vakıflar izin
almadan bedelsiz ihracat yapabilmelerine yasal
olarak yetki/izin verilmiştir. Bu yetki ile direkt
olarak gümrük müdürlüklerine başvururlar.
77

78. Yardım Toplama İmkanları
23-2860 sayılı dernekler ve yardım toplama
kanunun 6. maddesinin izin alma
zorunluluğu alt maddesinde “kişiler ve
kuruluşlar yetki makamdan izin almadan
yardım toplayamazlar. Ancak, kamu
yararına çalışan dernek, vergi muafiyeti
almış olan vakıfların bakanlığa başvuruları
halinde yardım toplayabilecekleri”
belirtilmiştir. Bu kuruluşlar dışında bulunan
STK ve diğer kuruluşların bakanlığa
başvuruları söz konusu değildir.
78

79. Vakıf Üniversitelerine Sağlanan
Teşvikler
 Vakıf Üniversiteleri, Türkiye Cumhuriyeti
Anayasası’nın 130’uncu maddesi ile
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve
2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları
Teşkilatı Kanununa dayanılarak
hazırlanan 31.12.2005 tarih ve 26040
sayılı resmi gazetede yayımlanan Vakıf
Yükseköğretim Kurumları
Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır.
79

80.  2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’nun
56. maddesinin 3708 sayılı Kanunla
değişen (b) fıkrasında “Üniversiteler ve
yüksek teknoloji enstitüleri, genel
bütçeye dahil kamu kurum ve
kuruluşlarına tanınan mali muafiyetler-
istisnalar ve diğer mali kolaylıklardan
aynen yararlanırlar.” hükmü yer almıştır.
80

81. Kurumlar Vergisi Muafiyeti
 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4/1-a maddesinde, kamu idare
ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fennî ve güzel
sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla
işletilen okullar, okul atölyeleri, konservatuarlar, kütüphaneler,
tiyatrolar, müzeler, sergiler, numune fidanlıkları, tohum ve hayvan
geliştirme ve üretme istasyonları, yarış yerleri, kitap, gazete, dergi
yayınevleri ve benzeri kuruluşların kurumlar vergisinden muaf
olduğu hüküm altına alınmıştır.
 Burada açıkça vakıf üniversitesi zikredilmemesine rağmen, 2547 sayılı
Yüksek Öğretim Kanunu’nun 56.maddesinin 3708 sayılı Kanunla değişen
(b) fıkrasında “Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri, genel bütçeye
dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetler-istisnalar ve
diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanırlar.” hükmü nedeniyle
muafiyetten yararlanmaktadır.
81

82. KDV İstisnası
 3065 Sayılı KDVK’nun 17/1-a maddesine göre, Genel
ve Katma Bütçeli Daireler, İl özel idareleri, belediyeler,
köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, Üniversiteler,
döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu
kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşları, siyasi partiler ve sendikalar,
kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve
yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı
dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve bakanlar
kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların, ilim,
fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik
etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,
katma değer vergisinden istisnadır.
82

83. Veraset İntikal Vergisi Muafiyeti
 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 3
ncü maddesinin (a) bendinde, amme idareleri, emekli
ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları,
umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve
bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları
teşekküllerden kurumlar vergisine tabi olmayanların,
aynı Kanun’un (b) bendinde de, yukarıdaki bentte
sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup
umumun istifadesi için ilim, araştırma, kültür, sanat,
sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla
kurulan teşekküllerin, Veraset ve İntikal Vergisinden
muaf tutulacağı belirtilmiştir.
83

84. Kurumlar Vergisi İndirimi
 Kurumlar Vergisi Kanununun 10’uncu maddesinin(ç) bendine
göre; Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine,
belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi, 100 yatak
(kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az
olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme
yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası
dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu
kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut
tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü
nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı kurumlar vergisi
matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde
ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından sırasıyla indirim
yapılır.
 Görüleceği üzere, vergiden muaf vakıflara getirilen sınırlama,
üniversiteye yapılan bağışlarda bulunmamaktadır. Dolayısıyla
üniversitelere yapılacak bağışlarda sınırlama yoktur.
84

85. Damga Vergisi İstisnası
 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 8 nci maddesinde; “Bu
Kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve katma bütçeli
daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir.”
hükmü, 9 ncu maddesinde “Bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda
yazılı kağıtlar Damga Vergisinden müstesnadır.”hükmü yer
almaktadır.
 Aynı Kanuna ekli Damga Vergisinden İstisna Edilen Kağıtlara
ilişkin (2) sayılı Tablo’nun “I-Resmi İşlerle İlgili Kağıtlar” 2547
sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 56 ncı maddesinin 3708
sayılı Kanunla değişen (b) fıkrası gereğince katma bütçeli
kuruluş olan üniversiteler resmi daire sayıldığından, kişiler ile
düzenlenen ve damga vergisine konu olan kağıtlardan
müstesna tutulmaları gerekmektedir.
 Ancak tahsil edilmesi gereken damga vergisinin, 488 sayılı
Kanunun 24 ncü maddesi göz önünde bulundurularak kişiler
tarafından ödenmesi icap etmektedir. Ayrıca, Üniversite ile diğer
resmi daireler arasındaki işlemleri kapsayan her türlü kağıtların
damga vergisinden istisna edileceği tabiidir.
85

86. Vakıf Üniversitesi Hastanesi KV
Muafiyeti
 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun
4/1-b maddesinde, kamu idare ve
kuruluşları tarafından genel insan ve
hayvan sağlığını korumak ve tedavi
amacıyla işletilen hastane, klinik,
dispanser, sanatoryum, huzurevi, çocuk
bakımevi, hayvan hastanesi ve dispanseri,
hayvan bakımevi, veteriner bakteriyoloji,
seroloji, distofajin kuruluşları ve benzeri
kuruluşların kurumlar vergisinden muaf
olduğu hüküm altına alınmıştır.
86

87. Hastane ve Öğrenci Yurdu
İşletmesi 3065 sayılı katma değer vergisi Kanunu’nun 17/1-b maddesine
göre, Genel ve Katma Bütçeli Daireler, İl özel idareleri,
belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler,
 döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve
kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasi
partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz
emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler,
tarımsal amaçlı kooperatifler ve bakanlar kurulunca vergi
muafiyeti tanınan vakıfların;
 hastane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum,
sanatoryum, kan bankası ve organ nakline mahsus
bankalar, anıtlar, botanik ve zooloji bahçeleri, parklar ile
veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuarları
gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve
sakat bakım ve huzurevleri, parasız fukara aşevleri, düşkün
evleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa
ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri
KDV’nden istisnadır.
87

88. Devlet Yardımı
 Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl
tahsis edilen toplam bütçe ödeneklerinin
örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle
elde edilen tutarın, ilgili vakıf
yükseköğretim kurumunda okuyan
örgün öğrenci sayısıyla çarpılması
sonucu bulunacak miktarın %30’unu
geçemez.
88

89. Emlak Vergisi Kanunu
Kapsamında
Değerlendirmeler
 2547 sayılı Kanunun Ek 7.maddesinde
ve Vakıf Yükseköğretim Kurumları
Yönetmeliğinde, vakıflarca kurulacak
yükseköğretim kurumlarının emlak
vergisinden de muaf tutulacağı
öngörülmüştür. Emlak vergisi muafiyeti
vakıf üniversiteleri için ayrıca
düzenlenmiş olup, başka bir
düzenlemeye ihtiyaç bulunmamaktadır.
89

90. Motorlu Taşıtlar Vergisi
Kapsamında
Değerlendirmeler Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun
4.maddesinin (a) bendine göre genel
bütçeli idarelere ve birer katma (özel)
bütçeli idare olan Devlet üniversiteleri
adına tescil edilen taşıtlar bu vergiden
istisna edilmiştir.
 2547 sayılı Kanunun Ek 7.maddesinden
(vakıf üniversitelerinin Devlet
üniversitelerine sağlanan mali
kolaylıklardan yararlanacağı hükmünden)
hareketle bu vergiden vakıf üniversitelerinin
müstesna olduğunu belirtmek gerekir.
90

91. Harçlar Kanunu İstisnası
 Genel bütçeli kurumlara yargı ve vergi
yargısı konusuna giren tüm işlemlere
ilişkin harçları istisnadır.
 Noter harçları için bir istisna
tanınmamıştır.
 Kanunun 59. maddesi mucibince genel
ve katma bütçeli daireler tapu ve
kadastro harcından istisna edilmişlerdir.
Buna göre vakıf üniversiteleri de aynı
harçtan istisnadır.
91

92. Belediye Gelirleri Kanunu
 Kanuna göre belediye sınırları ile mücavir
alanları içinde yapılan her türlü ilan ve
reklam, İlan ve Reklam Vergisine tabidir.
 Mükellef, yurt dışından gönderilen ilan ve
reklamlar dahil ilan ve reklamı kendi adına
yapan veya yaptırandır.
 Kanunun (14/6) maddesinde genel ve
katma bütçeli idarelerin yapacakları her
türlü ilan ve reklam istisna kapsamına
alınmıştır. Bu istisna vakıf üniversitelerine
de aynı hakkı sağlamaktadır.
92

93. Çevre Temizlik Vergisi
 2464 sayılı Belediye Gelirleri
Kanununun mükerrer 44. maddesine
göre belediye sınırları ve mücavir alanlar
içinde bulunan ve belediyelerin çevre
temizlik hizmetlerinden yararlanan
konut, iş yeri ve diğer şekillerde
kullanılan binalar çevre temizlik
vergisine tabidir.
93

94. Çevre Temizlik Vergisi
 Genel ve katma (özel) bütçeli idareler, il özel
idareleri, belediyeler, köyler, bunların kuracakları
birlikler, darülaceze ve benzeri kuruluşlar ve
üniversiteler tarafından münhasıran hizmetlerinde
kullanılan binalar, Kızılay Genel Merkezi ile şubeleri
ve kampları, Kredi ve Yurtlar Kurumu’na ait öğrenci
yurtları ile umuma açık ibadet yerleri, karşılıklı olmak
şartıyla elçilik ve konsolosluk hizmetlerinde
kullanılanlarla elçilerin ikametine mahsus olan
binalar, milletlerarası kuruluşlar ve bunların
temsilcilikleri tarafından kullanılan binalar ile bunların
müştemilatı vergiye tâbi değildir.
 Bu durumda, vakıf üniversiteleri de bu vergiden
dolayı istisna kapsamında bulunmaktadır.
94

95. Eğlence Vergisi İstisnası
 Belediye veya mücavir alanlarda yapılan eğlenceler
Eğlence Vergisine tabiidir. Mükellefi ise eğlence
yerini işleten gerçek veya tüzel kişilerdir. Kanunun
19. maddesinde genel ve katma bütçeli idareler
tarafından yapılan kültürel, sosyal, turistik ve
ekonomik amaçlarla düzenlenen konferans, kongre,
fuar, festival, şenlik, sergi ve benzeri eğlence ve
konserler ile eğitim ve öğretim kuruluşları tesislerinde
düzenlenen eğlenceler vergiden istisna edilmişlerdir.
Vakıf üniversiteleri de eğlence olarak
değerlendirilebilecek her türlü faaliyetlerinden dolayı
vergiden istisna edilmiştir.
95

96. Bina İnşaat Harcı
 Kanunun sınırları içerisindeki alanlarda
her türlü bina (ilave ve tadiller
dahil)inşaat ve tadilat ruhsatı alınması
Bina İnşaat Harcına tabiidir. Fakat, Ek 2.
madde de inşaat giderleri genel ve özel
bütçelerden karşılanan her türlü binalar
bu harçtan istisna bulunduğundan, vakıf
üniversitelerinin yaptığı her türlü inşaat,
ilave veya tadilat işlemi de bu harçtan
istisna olacaktır.
96

97. Teşekkürler…
97

98. 98

99. 99