Wow

1. AE 015 1
UNIT EKONOMI
BAB 2:
TEORI PERMINTAAN,
PENAWARAN DAN
KESEIMBANGAN
PASARAN

2. UNIT EKONOMI AE 015 2
TAJUK-TAJUK:
2.1 PERMINTAAN
2.2 PENAWARAN
2.3 KESEIMBANGAN PASARAN
2.4 LEBIHAN PENGGUNA DAN
LEBIHAN PENGELUAR

3. UNIT EKONOMI AE 015 3
2.1.1 Objektif Pengajaran
a. Mentakrifkan Permintaan
b. Menerangkan jadual dan keluk
Permintaan individu
c. Menerangkan Hukum Permintaan
d. Menerangkan fungsi dan persamaan
permintaan
e. Membentuk keluk permintaan pasaran

4. UNIT EKONOMI AE 015 4
a. Mentakrif Permintaan
Permintaan ialah keinginan
dan kemampuan pembeli
untuk membeli barang dan
perkhidmatan pada pelbagai
tingkat harga dan pada suatu
tempoh tertentu.

5. UNIT EKONOMI AE 015 5
b.Menerangkan jadual dan keluk permintaan
Jadual permintaan ialah jadual yang menunjukkan
kuantiti barang yang diminta pada pelbagai tingkat
harga.
Contoh:
Keadaan Harga (RM) Kuantiti
diminta (Qd)
A 10 3
B 8 6
C 6 9
D 4 12

6. UNIT EKONOMI AE 015 6
Keluk Permintaan.
3
10
8
4
A
B
C
6
D
Q
12
9
6
D
P
D

7. UNIT EKONOMI AE 015 7
c. Hukum Permintaan
Menyatakan hubungan antara harga dengan kuantiti
diminta adalah secara songsang (negatif).
Apabila harga sesuatu barang meningkat kuantiti
yang diminta jatuh, sebaliknya apabila harga sesuatu
barang jatuh maka kuantiti yang diminta akan
meningkat, dengan andaian ceteris paribus.
Ceteris paribus. ialah faktor-faktor lain selain harga
barang itu sendiri diandaikan tidak berubah/ malar.

8. Abdul Rahman Unit Ekonomi KMP 8/35
2.1.4. Fungsi permintaan
 Persamaan permintaan menunjukkan hubungan
antara kuantiti yang diminta dengan harga dalam
bentuk persamaan matematik.
Qd = a - bP
Qd = Kuantiti diminta
a = Pemalar yang menunjukkan kuantiti diminta pada harga
kosong
b = Kecerunan keluk pemintaan
P = Harga

9. UNIT EKONOMI AE 015 9
Persamaan Permintaan
Katakan harga asal ialah RM 10 dan kuantiti
diminta adalah sebanyak 3 botol manakala
apabila harga jatuh kepada RM 8, kuantiti
diminta meningkat sebanyak 6 botol.
Maka:
Fungsi Permintaan : Qd = a – bP
Dapatkan dahulu nilai b
b = ∆Qd / ∆P

10. UNIT EKONOMI AE 015 10
∆Qd = 6 – 3 = 3
∆P = 10 – 8 = 2
∆Qd / ∆P = 3 / 2 = 1.5
b = 1.5
Qd = a – 1.5 P

11. UNIT EKONOMI AE 015 11
Cari nilai kuantiti a ( kuantiti
diminta pada harga = 0)
Katakan P = RM8, jadi Qd = 6:
masukkan:
Qd = a – 1.5 P
6 = a – 1.5 (8)
6 = a – 12
a = 12 + 6
a = 18
Jadi fungsi permintaan
Qd = 18 – 1.5 P

12. Abdul Rahman Unit Ekonomi KMP 12/35
Cara persamaan serentak
Persamaan pemintaan ialah Qd = a - bP,
di mana a dan b ialah pemalar sementara P
ialah harga. Berdasarkan jadual 2.1.3,
katakan harga asal ialah RM10 dan kuantiti
diminta adalah sebanyak 50 dan apabila
harga jatuh kepada RM8, kuantiti diminta
meningkat kepada 150.

13. Abdul Rahman Unit Ekonomi KMP 13/35
Jadual 2.1.3: Permintaan dan
harga barang x
P (RM Qd (kuantiti)
10 50
8 150

14. Abdul Rahman Unit Ekonomi KMP 14/35
150 = a - b8 .…………. (2)
2) - (1) 100 = 2b
b = 100/2
b = 50
Gantikan b dalam mana-mana persamaan, katakan dalam persamaan (1):
50 = a - b10 …………. (1)
Maka fungsi permintaan ialah Qd = 550 - 50P
50 = a - 10(50)
a = 50 + 500 = 550

15. UNIT EKONOMI AE 015 15
Permintaan individu:
Keluk permintaan individu
ialah keluk yang
menunjukkan hubungan
antara kuantiti diminta oleh
seseorang pengguna
terhadap sesuatu barang
pada suatu tingkat harga
tertentu dalam suatu tempoh
masa tertentu

16. UNIT EKONOMI AE 015 16
Permintaan pasaran:
Keluk permintaan pasaran
ialah keluk yang
menunjukkan hubungan
jumlah permintaan semua
individu dalam pasaran pada
suatu tingkat harga tertentu
dalam suatu tempoh masa
tertentu

17. UNIT EKONOMI AE 015 17
Andaikan dalam pasaran terdapat 2 orang
pembeli iaitu Hisyam dan Asyraf.
Berdasarkan jadual di bawah:
Keadaan Harga Qd
Hisyam
Qd
Asyraf
Qd
Pasaran
A 20 2 3 5
B 15 4 6 10
C 10 6 9 15
D 5 8 12 20

18. UNIT EKONOMI AE 015 18
Sebagai contoh:
Pada tingkat harga = RM10
Permintaan pasaran =
Permintaan Hisyam +
Permintaan Asyraf
= 6 + 9
= 15

19. UNIT EKONOMI AE 015 19
KELUK PERMINTAAN
HISYAM
15
10
P
Q
6 9
DA
DA
15
10
P
Q
4 6
DH
DH
15
10
P
Q
10 15
DP
DP
KELUK PERMINTAAN
ASYRAF KELUK PERMINTAAN
PASARAN
C
B
C
B
C
B
KELUK PERMINTAAN PASARAN

20. UNIT EKONOMI AE 015 20
2.1.2 Faktor-faktor yang mempengaruh permintaan.
a. Harga barang itu sendiri
b. Harga barang lain (barang pengganti dan
penggenap)
c. Citarasa
d. Pendapatan
e. Jumlah penduduk
f. Jangkaan masa depan
g. Kemudahan kredit
h. Dasar kerajaan
i. Musim
*a hingga d untuk permintaan individu
*e hingga i untuk permintaan pasaran

21. UNIT EKONOMI AE 015 21
a. Harga barang itu sendiri
Ceteris Paribus, semakin tinggi
harga barang, semakin kurang
kuantiti barang yang diminta.
Sebaliknya, semakin rendah
harga sesuatu barang semakin
banyak kuantiti barang yang
diminta
(Keluk permintaan itu sendiri-
pergerakan sepanjang keluk)

22. UNIT EKONOMI AE 015 22
Rajah : Perubahan harga barang itu sendiri
D
q2
P2
q
P
q1
P1
A
C
B
P
Q
0

23. UNIT EKONOMI AE 015 23
b. Harga barang lain
Barang pengganti
Barang yang mempunyai fungsi yang sama dan
mudah diganti antara satu sama lain dalam
penggunaan untuk mendapat kepuasan yang
hampir sama.
Sebagai contoh: Getah asli dan getah tiruan.
Andaikan harga getah asli adalah sama dengan
getah tiruan. Apabila harga getah asli meningkat
maka pengguna akan mengurangkan pembelian
getah asli dan membeli getah tiruan walaupun
harga getah tiruan tidak berubah.

24. UNIT EKONOMI AE 015 24
Katakan getah tiruan adalah pengganti
kepada getah asli.
 Apabila harga getah asli meningkat
pengguna kurang meminta getah asli dan
lebih meminta getah tiruan (di mana harga
getah tiruan tidak berubah)
 Keluk permintaan getah tiruan akan
berubah ke kanan (DD ke DD1).
 Sebaliknya, apabila harga getah asli
menurun, ini menyebabkan pengguna lebih
meminta getah asli dan kurang meminta
getah tiruan.
Keluk permintaan getah tiruan berpindah
kekiri (DD ke DD2)

25. UNIT EKONOMI AE 015 25
q2
Po
D
q0
D1
D2
q1
Getah tiruan
Kuantiti
harga
Peralihan Keluk Permintaan

26. UNIT EKONOMI AE 015 26
Barang penggenap
• Barang penggenap ialah barang yang
perlu digunakan bersama-sama /
serentak. Jika tiada satu barang,
barang yang satu lagi tidak berfungsi.
Contohnya kamera dan filem.
• Apabila harga kamera turun, kuantiti
diminta terhadap kamera akan naik.
Ini akan meyebabkan permintaan
terhadap filem akan meningkat juga
(harga filem tidak berubah) keluk
permintaan filem bergerak ke kanan.
Keadaan sebaliknya berlaku.

27. UNIT EKONOMI AE 015 27
D2
Po
D
q0
D1
q1
q2
Harga filem
Kuantiti filem

28. UNIT EKONOMI AE 015 28
C. Citarasa
 Pengguna sekarang banyak dipengaruh oleh
pengiklanan melalui pelbagai media dan
pertunjukan-pertunjukan serta ekspo.
 Sekiranya perubahan citarasa pengguna
menyebabkan kuantiti diminta bertambah
pada setiap tingkat harga yang asal, keluk
permintaan akan beralih ke kanan.
 Keadaan adalah sebaliknya dimana keluk
permintaan akan beralih ke kiri jika citarasa
pengguna terhadap sesuatu barang
berkurangan.

29. UNIT EKONOMI AE 015 29
D2
Po
D
q0
D1
q1
q2
Harga
kuantiti
Perubahan citarasa

30. UNIT EKONOMI AE 015 30
d. Pendapatan
Perubahan pendapatan pengguna boleh
mempengaruhi permintaan pengguna ke atas
barang-barang dan perkhidmatan dalam 3 kategori:
i. Barang biasa
Apabila pendapatan meningkat, permintaan
terhadap barang biasa bertambah. Keluk
permintaan berpindah ke kanan. Ini kerana pada
tingkat harga yang sama, semakin banyak kuantiti
barang yang mampu dibeli. Sedangkan apabila
pendapatan berkurangan, keluk permintaan akan
beralih ke kiri. Ini kerana pada tingkat harga yang
sama, semakin sedikit kuantiti yang

31. UNIT EKONOMI AE 015 31
ii. Barang bawahan
Barang bawahan mempunyai
hubungan negatif antara
tingkat pendapatan dengan
kuantiti barang yang diminta .
Bila pendapatan pengguna
meningkat, permintaan barang
bawahan akan menurun dan
keluk permintaannya
berpindah ke kiri. Contohnya
beras hancur

32. UNIT EKONOMI AE 015 32
iii. Barang Mesti
barang yang diperlukan oleh
pengguna dan permintaan
terhadap barang ini tidak
dipengaruhi oleh perubahan
dalam tingkat pendapatan.
Kuantiti barang diminta tetap
sama walaupun tingkat
pendapatan pengguna
berubah. Contoh barang mesti
ialah gula, garam dan beras.

33. UNIT EKONOMI AE 015 33
e. Jumlah Penduduk
Semakin banyak jumlah
penduduk di sesebuah negara
semakin banyaklah
permintaan terhadap
barangan dipasaran

34. UNIT EKONOMI AE 015 34
f. Jangkaan masa depan
Sekiranya pengguna
menjangkakan harga akan
meningkat pada masa depan,
mereka akan didorong akan
membeli lebih banyak pada
masa sekarang. Ini akan
menyebabkan keluk
permintaan berpindah ke
kanan.

35. UNIT EKONOMI AE 015 35
g. Kemudahan kredit
Sekiranya terdapat
kemudahan untuk
mendapatkan kredit dari
institusi kewangan maka
permintaan barang dipasaran
akan meningkat.

36. UNIT EKONOMI AE 015 36
h. Dasar Kerajaan
Dasar Kerajaan akan
mempengaruhi permintaan
pasaran sama ada secara
langsung atau tidak langsung.
Contohnya apabila kerajaan
megenakan cukai pendapatan,
pendapatan individu akan
berkurangan. Ini akan
mengurangkan permintaan barang
di pasaran .

37. UNIT EKONOMI AE 015 37
i. Musim
Pada musim hujan, permintaan
terhadap baju hujan
bertambah.

38. UNIT EKONOMI AE 015 38
2.1.3 Perubahan kuantiti diminta dan
perubahan permintaan
Perubahan dalam kuantiti diminta bermaksud
pergerakan titik di sepanjang keluk permintaan yang sama
disebabkan oleh perubahan harga barang itu sendiri
sementara faktor-faktor lain yang mempengaruhi permintaan
adalah tetap.
Kenaikan harga akan menyebabkan penurunan dalam kuantiti
diminta.
Penurunan harga akan menyebabkan kenaikan dalam kuantiti
diminta.

39. UNIT EKONOMI AE 015 39
Rajah : Perubahan dalam kuantiti diminta
D
q2
P2
q
P
q1
P1
A
C
B
P
Q
0

40. UNIT EKONOMI AE 015 40
Perubahan permintaan
Perpindahan atau peralihan keluk
permintaan sama ada ke kanan atau ke kiri
disebabkan oleh faktor-faktor lain yang
mempengaruhi permintaan selain daripada
harga barang itu sendiri.
Ia disebabkan oleh faktor-faktor seperti:
i. perubahan harga barang lain,
ii. citarasa pengguna,
iii.pendapatan pengguna,
iv.jumlah penduduk,
v. jangkaan masa depan,
vi.kemudahan kredit,
vii.dasar kerajaan dan
viii.musim.

41. UNIT EKONOMI AE 015 41
Rajah : Perubahan permintaan
A
Po
D2
q0
q2
C
D1
B
q1
D3
P

42. UNIT EKONOMI AE 015 42
2.1.4 Permintaan luar biasa
Keluk permintaan luar biasa tidak
mematuhi hukum permintaan. Ia tidak
mencerun ke bawah dari kiri ke kanan.
Ia berlaku kepada 3 jenis barang:
1. Barang Mewah
2. Barang Giffen
3. Barang Mesti

43. UNIT EKONOMI AE 015 43
Barang Mewah.
Barang mewah pengguna merasakan
semakin tinggi harganya, barang itu
semakin berprestij.
Pengguna akan merasakan ia memberi
taraf sosioekonomi yang tinggi kepada
pengguna.
Contohnya kereta mewah
Semakin tinggi harga kereta ini
semakin tinggi kuantiti yang diminta
oleh pengguna yang kaya

44. UNIT EKONOMI AE 015 44
Keluk permintaan luar biasa bagi
barang mewah (harga tinggi)
C
P
Q
0
B
q1
P1
P2
q2
D
D

45. UNIT EKONOMI AE 015 45
Barang Giffen.
• Merupakan barang bawahan yang
berharga sangat murah, bermutu sangat
rendah dan biasanya diminta oleh
golongan berpendapatan rendah.
• Contohnya beras hancur. Apabila harga
beras hancur jatuh, pendapatan benar
pengguna meningkat.
• Maka pengguna mampu menggantikan
sebahagian beras hancur dengan makanan
yang lebih bermutu tinggi

46. UNIT EKONOMI AE 015 46
Keluk permintaan luar biasa bagi
Barang Giffen (harga rendah)
C
P
Q
0
B
q1
P1
P2
q2
D
D

47. UNIT EKONOMI AE 015 47
Barang Mesti
Merupakan barang keperluan harian yang penting
dalam kehidupan masyarakat. Contoh garam.
Keluk permintaan bagi barang mesti berbentuk
garis tegak (tidak anjal sempurna). Menunjukan
Perubahan harga tidak memberi kesan kepada
kuantiti.

48. UNIT EKONOMI AE 015 48
Rajah : Keluk permintaan barang mesti
P
Q
0
C
P2
A
P1
B
P0
D
q0