Γ' τάξη, γλώσσα και πολιτισμός, σχέδιο μαθήματος

1. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
«Γάτος από σπίτι ζητά νέα οικογένεια», σελ. 50 από το
σχολικό εγχειρίδιο ως μέρος της γενικότερης ενότητας
«Ζώα»
Είμαι ένας κατοικίδιος γάτος έξι μηνών. Έχω ταυτότητα
στο λαιμό μου που γράφει το όνομά μου. Ζω σε ένα
μικρό σπίτι με κήπο. Έχω καφετί φουντωτό τρίχωμα που

2. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
Το συγκεκριμένο μάθημα έχει παρουσιαστεί σε επιθεωρητή.
Γενικός σκοπός ενότητας:
Οι μαθητές/ τριες να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα που αφορούν τα ζώα
και στον τρόπο με τον οποίο η συμπεριφορά του ανθρώπου τα
επηρεάζει. Να εξοικειωθούν με τα κειμενικά είδη (βίντεο, περιγραφή,
αγγελία, αφίσα, εισηγήσεις, επιστολή) και το λεξιλόγιο που αφορούν στο
θέμα αυτό και να προβληματιστούν σχετικά με στάσεις και συμπεριφορές,
θέματα που αφορούν το δημοκρατικό πολίτη και την αειφόρο ανάπτυξη.
Στόχοι μαθήματος:
1. Συνεκτικό και επαρκές σώμα γνώσεων και δεξιοτήτων
Α. Κείμενο ως πλαίσιο επικοινωνίας
Διαλογική μορφή επικοινωνίας
Έκφραση εντυπώσεων και συναισθημάτων
Να αντιληφθούν ότι υπάρχουν διάφορα σχήματα με τα οποία
μπορούν να παρουσιαστούν οι πληροφορίες και οι απόψεις
(περιγραφή, βίντεο, φωτογραφίες, αφήγηση, αγγελίες)
Να αξιοποιούν την εικόνα και το λόγο στα πολυτροπικά κείμενα για
να αξιολογούν την πρόσληψη του μηνύματος (βιβλίο, εικόνα,
βίντεο, ηλεκτρονικός υπολογιστής).
Β. Κείμενο ως γλωσσική και νοηματική δομή
Να αναγνωρίζουν το είδος του κειμένου με το οποίο ασχολούνται
(περιγραφή, βίντεο)
 Να εντοπίζουν τις πληροφορίες που υπονοούνται μέσα από την
περιγραφή και το βίντεο (κατοικίδια, αδέσποτα ζώα, συνθήκες
διαβίωσης, συμπεριφορά ανθρώπου)
 Να οργανώνουν τις πληροφορίες που συλλέγουν.
 Να ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες του τύπου θέσεις –
αντιθέσεις, σωστό – λάθος και να επιχειρηματολογούν γι’ αυτές.
 Να αναπτύξουν λεξιλόγιο σχετικό με έννοιες όπως κατοικίδια /
αδέσποτα / φροντίδα / εγκατάλειψη .

3. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
Εξοικείωση με την περιγραφή ζώου (δομή και θεματικό λεξιλόγιο)
μέσα από γλωσσικό και εικονικό κείμενο
Να αναγνωρίζουν οικογένειες λέξεων (οικία)
Γ. Κείμενο ως κοινωνική πράξη
 Διαμόρφωση προσωπικών θέσεων και ανάπτυξη
επιχειρηματολογίας και σχετικού λεξιλογίου (Η άποψή μου είναι…
Θα ήθελα να προσθέσω… Εγώ πιστεύω ότι… Συμφωνώ / Διαφωνώ,
Προτείνω… Θα μπορούσε)
Να εντοπίζουν διαφορές ανάμεσα σε κατοικίδια και αδέσποτα ζώα.
Να εντοπίζουν τις συμπεριφορές του ανθρώπου που επηρεάζουν
την ποιότητα ζωής των ζώων.
Δ. Παραγωγή γραπτού κειμένου
Να καλλιεργήσουν την ικανότητα παραγωγής κειμένου νε νόημα
για τους αποδέκτες ακολουθώντας τους συμβατικούς κανόνες.
Να περιγράφουν ένα ζώο σε επικοινωνιακό πλαίσιο.
Να καταγράφουν εισηγήσεις και προτάσεις σε επικοινωνιακό
πλαίσιο
Σωστή γραφή πυρηνικών λέξεων
2. Καλλιέργεια αξιών, υιοθέτηση στάσεων και επίδειξη συμπεριφοράς που
απαρτίζουν τη σύγχρονη δημοκρατική πολιτότητα
Να αντιληφθούν ότι τα θέματα που επεξεργάζονται στο σχολείο
έχουν άμεση σύνδεση με την παγκόσμια πραγματικότητα
Να ασκούν κριτική σε συμπεριφορές οι οποίες οδηγούν στην
εγκατάλειψη ζώων.
Να επιδεικνύουν συμπεριφορές οι οποίες να ενισχύουν τη
συνεργασία
3. Καλλιέργεια ιδιοτήτων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων που απαιτούνται
από την κοινωνία του 21ου
αιώνα
Να αντιληφθούν ότι η συμπεριφορά του ανθρώπου έχει άμεσες
επιπτώσεις στη ζωή των ζώων
Να αναφέρουν παραδείγματα συμπεριφορών που συνιστούν σε
υπεύθυνη συμπεριφορά έναντι των ζώων

4. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
Πορεία διδασκαλίας – Δραστηριότητες:
Έχει ήδη γίνει ανάγνωση του κειμένου, αναγνώρισή του ως περιγραφικό
κείμενο, εντοπισμός των συγγραφέων και οργάνωση των πληροφοριών
σε παραγράφους. Επίσης, έχει γίνει ο εντοπισμός του ήρωα και των
πληροφοριών που παίρνουμε από κάθε παράγραφο γι’ αυτόν, όπως και
τιτλοφόρηση των παραγράφων.
Αφόρμηση:
Παρουσίαση βίντεο (http://www.youtube.com/watch?v=q-j7OhI5V2s) που
δείχνει αστεία στιγμιότυπα με κατοικίδιες γάτες. Σύνδεσή τους με τον
ήρωα του κειμένου.
Τότε εμφανίζεται σε προβολή το κείμενο του βιβλίου. Υπενθύμιση για τον
τύπο του κειμένου και τον ήρωα. Τότε, η δασκάλα αναθέτει σε κάθε
ομάδα από μια παράγραφο και τους ζητά να τη διαβάσουν
προσπαθώντας να εντοπίσουν μόνο εκείνα τα χαρακτηριστικά που
ανταποκρίνονται στον τίτλο «Γάτος από σπίτι». Δίνεται κάποιος χρόνος
στα παιδιά. Η δασκάλα χρησιμοποιεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή
(διαφάνεια εργασίας) ως μέσο για να κωδικοποιήσει τις πληροφορίες που
θα έχουν εντοπίσει τα παιδιά, με προβολή στον πίνακα. Μέσα από αυτές
τις πληροφορίες-χαρακτηριστικά εξάγεται ο όρος «κατοικίδιο ζώο» και
λέξεις που το συνοδεύουν (π.χ. φροντίδα, οικία, αγάπη, εμβόλια, τροφή)
οι οποίοι καταγράφονται από τη δασκάλα στο λεξιλόγιο της τάξης και
από τα παιδιά σε κόκκινη καρτέλα.
Στη συνέχεια προβάλλεται ένα βίντεο που παρουσιάζει την άλλη όψη,
δηλαδή αδέσποτα ζώα (http://www.youtube.com/watch?v=5zCtOZ-
iWx8&feature=relmfu). Ζητείται από τα παιδιά να εκφράσουν τις
εντυπώσεις τους, τα συναισθήματά τους και τις απόψεις τους. Αυτές
κωδικοποιούνται από τη δασκάλα στην ίδια διαφάνεια εργασίας που
κωδικοποιήθηκαν τα χαρακτηριστικά των κατοικίδιων ζώων ώστε να
γίνει αντιπαραβολή και σύγκριση. Εξάγεται ο όρος «αδέσποτο ζώο» και
λέξεις που το συνοδεύουν (π.χ. εγκατάλειψη, στέρηση, λύπη) οι οποίοι
καταγράφονται από τη δασκάλα στο λεξιλόγιο της τάξης και από τα
παιδιά σε γαλάζια καρτέλα.

5. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
Ακολουθεί ένα παιχνίδι στο υπολογιστή με ερωτήσεις κατανόησης του
κειμένου (τύπου σωστό – λάθος) και προβολής φωτογραφιών και θέσεων
για να αποδοθεί εννοιολογικά ο χαρακτηρισμός κατοικίδιο – αδέσποτο
ζώο.
Κατόπιν μοιράζονται στα παιδιά οι γραπτές εργασίες. Αυτές θα είναι
διαφόρων τύπων:
 1ο
φύλλο εργασίας: δίνεται στα παιδιά μια παράγραφος με
προτάσεις του κειμένου του βιβλίου που χαρακτηρίζουν το
κατοικίδιο ζώο και ζητείται από τα παιδιά να συνεργαστούν και να
το τροποποιήσουν για να ταιριάζει στη φωτογραφία που θα
βλέπουν, δηλαδή ενός αδέσποτου γάτου.
 2ο
φύλλο εργασίας: δίνεται στα παιδιά ένα σημείωμα από
φιλοζωική οργάνωση με βασικές πληροφορίες για ένα γατάκι που
διέσωσαν και ζητείται από τα παιδιά να συνεργαστούν ώστε να
φτιάξουν μια αγγελία για την υιοθεσία του που να ταιριάζει στη
φωτογραφία που θα βλέπουν.
 3ο
φύλλο εργασίας: δίνεται στα παιδιά ένα διασκευασμένο
ηλεκτρονικό κείμενο (http://www.inews.gr/257/adespotes-gates-
logo-krisis.htm) που παρουσιάζει την αύξηση του αριθμού των
αδέσποτων στην Αγγλία λόγω οικονομικής κρίσης και μια αφίσα
του δήμου Χανίων που δίνει μια πληροφορία για το τι μπορείς να
κάνεις για τα αδέσποτα σκυλιά. Ζητείται από τα παιδιά να
επιχειρηματολογήσουν αν είναι σωστό ή όχι να εγκαταλείπουμε να
ζώα στο δρόμο αν δεν μπορούμε να τα φροντίσουμε και τι
μπορούμε να κάνουμε.
Δίνεται χρόνος στα παιδιά να εργαστούν και να παρουσιάσουν τις
εργασίες τους.
Ολοκλήρωση – Επαναφορά - Αξιολόγηση:
Με προβολή παρουσιάζεται ένα σταυρόλεξο που να περιγράφει τις
έννοιες – κλειδιά. Η αξιολόγηση είναι συντρέχουσα, τόσο κατά το παιχνίδι

6. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei
κατανόησης, όσο και κατά την παραγωγή γραπτού λόγου και στο
σταυρόλεξο.
Επέκταση:
Σε κατοπινά μαθήματα επεξεργάζεται ο μύθος του Αισώπου «Γάτα,
λιοντάρι και άνθρωπος» όπου τα παιδιά καλούνται να πάρουν το ρόλο
του λιονταριού και να μιλήσουν για κακές συμπεριφορές των ανθρώπων
και πώς αυτές επηρεάζουν τα ζώα.
Επίσης, παρουσιάζονται αφίσες και ενημερωτικά έντυπα φιλοζωικών
οργανώσεων και τα παιδιά καλούνται να φτιάξουν το δικό τους
ενημερωτικό έντυπο με τις προτάσεις τους (Πώς να συμπεριφερθείτε σ’
ένα αδέσποτο ζώο; / Τι να κάνετε αν δεν μπορείτε να φροντίσετε πλέον
το κατοικίδιό σας;)
Τα παιδιά έρχονται σε επαφή την εξής κατάσταση: «Έχετε παρατηρήσει
την αύξηση των αδέσποτων ζώων στο χωριό σας. Τι μπορείτε να κάνετε;»
Καταγράφουν τις εισηγήσεις τους και τις παρουσιάζουν με μορφή
επιστολής προς τον κοινοτάρχη.
Η γραμματική της ενότητας αυτής αφορά στον εντοπισμό και χρήση του
αόριστου άρθρου και στην αιτιατική και κλητική πτώση των
ουσιαστικών. Η γραμματική θα εξαχθεί λειτουργικά μέσα από τα πιο
πάνω υπό επεξεργασία κείμενα.