Studenci 3 roku, kierunku Psychologia Kreatywnego Rozwoju w składzie: Katarzyna Ostrowska, Anna Rawa, Adam Ryszewski, prezentują projekt pt. Narzędzie Coachingowe - Podręcznik, zachęcamy do ciekawej lektury...

1. NARZĘDZIA
COACHINGOWE
PODRĘCZNIK
AUTORZY:
Anna Rawa
Adam Ryszewski
Katarzyna Ostrowska

2. SPIS TREŚCI
Life-coaching – pojęcie
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……… 4
NARZĘDZIA COACHINGOWE
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…. 5
1. Koło Życia
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………. 6
2. Pytanie o cud
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………....
...................... 8
3. Skalowanie
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………….. 10
4. Technika małego kroku

3. SPIS TREŚCI cd.
10. Praca z pytaniami wg Norman Benett
………………………………………………………………………………………………………………. 24
11. Pytania o zasoby
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…. 26
12. Pytania o wyjątki
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
. 28
13. Metoda 5 WHY
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………. 30
14. Technika pustego krzesła
………………………………………………………………………………………………………………........................ 32
15. Narzędzia coachingu prowokatywnego
……………………………………………………………………………………………………………… 34
16. Literatura

4. LIFE-COACHING - POJĘCIE
Life-coaching – inaczej coaching osobisty – jest metodą pracy nad
rozwojem osobistym realizowaną najczęściej w formie cyklu spotkań
klienta z coachem. W ich trakcie coach stosuje aktywne słuchanie
oraz odpowiednie narzędzia i zadania rozwojowe; zadaje także
pytania naprowadzające klienta na jego potrzeby, cele i sposoby ich
realizacji. Podczas sesji life-coachingu dąży się do podniesienia
jakości życia klienta poprzez wykorzystanie jego zasobów,
odkrywanie życiowych celów, ich realizację oraz odnajdywanie
sposobów rozwiązywania problemów.
Po praktycznym przetestowaniu narzędzi coachingowych
postanowiliśmy podzielić się naszymi spostrzeżeniami dotyczącymi
tego, co w naszym przypadku działało, co nie, na co zwrócić uwagę i
o czym pamiętać.

5. .
NARZĘDZIA COACHINGOWE

6. KOŁO ŻYCIA
• Narzędzie to pozwoli poznać system wartości osoby,
jej priorytety oraz dziedziny życia, nad którymi praca
będzie miała dla niej największe znaczenie.
Zmotywuje do zmian.
• Narysuj na kartce koło i podziel je na +/-8 części.
• Opisz wszystkie pola tego koła wymieniając
najważniejsze dla Ciebie dziedziny życia, np.
rodzina/związek, kariera/praca, finanse/materialna
obfitość, rozwój osobisty, zdrowie fizyczne i
psychiczne/ciało, przyjaciele/życie towarzyskie,
rozrywka/dobry humor, pasje/hobby, potrzeby
estetyczne/twórczość, duchowość/wewnętrzna

7. KOŁO ŻYCIA cd.
• Przy każdej z dziedzin zakreśl własny poziom satysfakcji w skali 0 –
10 (0 – kompletny brak satysfakcji, 10 – pełna satysfakcja).
Po zakreśleniu pól koła oddaj się refleksji. Pomocne pytania:
• W których obszarach chciałbyś poczynić największe zmiany? W jaki
sposób mógłbyś tego dokonać?
• Co uniemożliwia Ci zyskanie pełnej satysfakcji w ważnych dla Ciebie
dziedzinach?
CO WAŻNE?
• Nie stosuj gotowego szablonu – niech Klient opisuje pola własnymi
słowami
• Podczas analizy Koła zauważ wewnętrzne konflikty (jeśli istnieją)
• Gdy Klient dokona pożądanych zmian, warto wykonać ćwiczenie

8. PYTANIE O CUD
Metoda została stworzona przez Steve’a de Shazera i jest jedną
z technik stosowanych w Terapii Skoncentrowanej na
Rozwiązaniach. Jej celem jest dostrzeżenie pozytywnych
fragmentów życia i możliwości, które nie były zauważane z
powodu nadmiernego skupienia na problemie. Kiedy
przenosimy uwagę na pozytywny obraz własnej sytuacji,
pomoże to wyrobić w sobie nawyk kreatywnego podchodzenia
do różnych zdarzeń.
FRAGMENT WIZUALIZACJI
• Wyobraź sobie swój tradycyjny rozkład dnia, po którym kładziesz się spać.
• W czasie gdy śpisz, wydarza się cud, który sprawia, że Twoje problemy
znikają.

9. PYTANIE O CUD cd.
• Czy w Twoim życiu zdarzają się czasem takie fragmenty cudu? Czy miałeś
na nie wpływ przed ich wystąpieniem?
• Jaki element cudu jest najbardziej realny/możliwy do zaistnienia w Twoim
życiu?
CO WAŻNE?
Zadając pytanie o cud coach powinien wypowiadać słowa
wolniej, tak, aby klient miał możliwość zrelaksowania się i wejścia
w niecodzienny nastrój. Zachęca do także do fantazjowania.
Wypowiedzi formułowane są w „tu i teraz”.

10. SKALOWANIE
• Technika ta umożliwia doprecyzowanie ocen klienta.
• Sytuacje, w których narzędzie to może być pomocne,
rozpoznajemy zwykle po tym, że w odpowiedzi na pytanie
klient formułuje wypowiedź za pomocą wyrażeń niekonkretnych
i ogólnych (np..: „średnio”, „mniej więcej”, „nieźle”, „nie
najgorzej”, „mogłoby być lepiej” czy „nie jestem pewien”).
• Np.: „Określ w skali 1 – 10 swoją sytuację…
• Jak daleko znajdujesz się w realizacji swego celu?
• Jak mocno doskwiera Ci dana emocja?
• Jak dużą czujesz bezradność wobec problemu?”

11. SKALOWANIE cd.
CO WAŻNE?
• Skala może dotyczyć
• liczb,
• np. 1 – 10,
• od 0 do 100,
• 1 – 6 (skala ocen szkolnych),
• odległości,
• np. „Jeżeli umówimy się, że
gdy stanę przy drzwiach – to
będzie to oznaczać
rozpoczęcie pracy, a gdy
stanę przy oknie, oznaczać to
będzie osiągnięcie celu, to
gdzie mam stanąć?

12. SKALOWANIE cd.
CO WAŻNE?
• Dla części klientów (np. z obniżonym
nastrojem, skłonnościami do smutku, stanów
depresyjnych) ważne może być zbudowanie
skali od „ZERA” ’niemożliwego’ do osiągnięcia
(opisanego poprzez generalizacje niemożliwe
do wyboru) np.
• „Gdybym opisał skalę od 0 do 10, gdzie 0 oznacza,
że NIGDY NIC nie wykonałeś w swoim życiu, co
przybliżyłoby Cię do realizacji tego celu, a 10
oznacza realizację celu, to jak określiłbyś stopień
realizacji celu?”
• Kiedy osoba poda niską wartość, np. w
przypadku skali 1 – 10, pojawi się ocena dwa,

13. TECHNIKA MAŁEGO KROKU
Metoda oparta jest na filozofii Kaizen wywodzącej się z kultury
japońskiej.
KAIZEN (z jap. Kai – zmiana, Zen – dobrze) oznacza
doskonalenie poprzez stopniowe wprowadzenie zmiany
systematyczne i ciągłe, niewielkie ulepszanie.
Rozkładasz wielki cel na małe zadania-etapy. Ważne, by każdy z
tych etapów był dla Ciebie atrakcyjny, ciekawy. Skupiasz się
wtedy na procesie, nie na celu. Małe sukcesy będą motywować
Cię do osiągnięcia dużego celu i zabezpieczać przed
zniechęceniem.
„Nawet najdłuższa podróż zaczyna się od jednego kroku” /Lao Tzu/

14. TECHNIKA MAŁEGO KROKU cd.
• Skup się tylko na jednym kolejnym kroku
• Wystarczy, że znasz cel, który chcesz osiągnąć
• Wybieraj proste rozwiązania, zamiast czekać na idealne
• Pomyłki koryguj na bieżąco
• Działaj i wciąż ulepszaj
• Problemy stwarzają możliwości – traktuj je jako wyzwania, nie
przeszkody
• Małe sukcesy budują duże motywacje – masz ochotę na więcej.
CO WAŻNE?
W metodzie tej najistotniejsze jest optymalne określenie małych celów. Ich
atrakcyjność powinna być tak wysoka, aby ich realizacja motywowała do
działania i do osiągnięcia kolejnego małego kroku, aż do momentu, kiedy
znajdziemy się na samym końcu drogi.

15. METAFORA
Metafora jest językowym środkiem stylistycznym polegającym
na zestawianiu dwóch lub więcej słów w taki sposób, że tracą
one swoje dotychczasowe znaczenie, a zyskują nowe. Metafory
pomagają w opisywaniu sytuacji, stanów, emocji, które trudno
wyrazić zwykłymi słowami, albo też zwykłe słowa nie oddają ich
szczególnego charakteru.
Przykłady: „mieć złote serce”, „chodzić z głową w chmurach”,
„mieć olej w głowie”, „być w siódmym niebie”, „upaść na samo
dno”, „bać się własnego cienia”, „podnosić poprzeczkę”, „dostać
kosza”, „otworzyć komuś furtkę”, „podcinać komuś skrzydła”.
Za metaforę uznaje się także opowieści, anegdoty, parabole,
bajki, baśnie, alegorie i porównania, a nawet czynności i

16. METAFORA cd.
CO WAŻNE?
• .Pomiędzy światem realnym a metaforycznym musi istnieć
podobieństwo.
• Upewnij się, czy Twój rozmówca rozumie użytą przez Ciebie
metaforę zgodnie z Twoim zamierzeniem.
• Niech użyta przez Ciebie metafora daje szansę na rozwój, nie
blokuje go.
• Stosuj ją zwłaszcza wobec dzieci (np. bajki) oraz kiedy osobie
trudno jest mówić o swoim problemie.

17. DYSOCJACJA
Funkcją tego narzędzia jest umożliwienie drugiej osobie
poszerzenia perspektywy i np. spojrzenia na omawianą sytuację
lub siebie z punktu widzenia innej osoby.
• Jak według Ciebie tę sytuację opisał(a)by … (osoba, którą
znasz, lecz z którą się nie zgadzasz)?

18. DYSOCJACJA cd.
Wariantami tej techniki są:
• Odejście od perspektywy osoby powiązanej z
emocjami np.
• „Jak wg Ciebie tę sytuację opisałaby MUCHA,
która w trakcie kłótni siedziała powiedzmy na
suficie obserwując i słuchając Was?”
• Zastosowanie wizualizacji. Może to być
szczególnie przydatne, gdy konieczne jest
nabranie dystansu do trudnej/bolesnej
sytuacji.
• np.: „Zamknij oczy i wyobraź sobie, że jesteś
ptakiem… Lecisz teraz nad miejscem swego

19. ZADANIE DOMOWE
Zadanie domowe służy temu, aby zapoczątkowane w trakcie
sesji coachingowej pozytywne zmiany „pracowały” również poza
sesjami. Mają utrwalić nowe sposoby działania, skłonić do
wglądu, a w rezultacie pogłębić rozwój klienta lub/i przybliżyć
go do osiągnięcia jego celu.
Zadania mogą mieć różny charakter, np. zachęty do
przeprowadzenia ważnej dla Klienta rozmowy czy ćwiczenia
nowych umiejętności, jak asertywne reagowanie. Osoba
chaotyczna i niezorganizowana może zostać zachęcona do
rozplanowywania codziennego dnia i trzymania się tego planu.
CO WAŻNE?
• O tym, czy zadanie zostanie wykonane, decyduje Klient. Spraw, aby Klient
poczuł, że zadanie domowe jest jego częścią drogi do celów. Jeśli Twoja
propozycja zadania nie działa, niech wymyśli swoją – to, co może mu

20. SMART
Metoda polega na takim sposobie formułowania celów, który
zwiększy szansę na ich realizację. To jednocześnie akronim
opisujący pięć cech, jakie powinien spełniać dobrze
sformułowany cel. Zatem jaki ma być Twój cel?
• S – skonkretyzowany, sprecyzowany, dokładnie określony –
Twój cel powinien zostać tak sformułowany, aby nie
pozostawić miejsca dla jego dowolnej interpretacji
• M – mierzalny – potrzebujesz wiedzieć, ile należy wykonać
danej czynności, w jaki sposób oraz przy użyciu jakiś środków,
aby osiągnąć zamierzony rezultat
• A - atrakcyjny, ambitny, akceptowalny – w granicach Twoich
możliwości

21. SMART cd.
CO WAŻNE?
Przede wszystkim zwróć uwagę na realność celu.
Metoda wymaga poświęcenia większej ilości czasu na
przeprowadzenie analizy tego, CO, W JAKI SPOSÓB i W JAKIM
CZASIE chcemy osiągnąć. Mając tak precyzyjnie sformułowany
cel oraz jego komponenty łatwiej będzie kontrolować postępy
na drodze do niego, a tym samym zwiększać szanse na jego
osiągnięcie.

22. LISTA WARTOŚCI
Pojęciem wartości i kryteriami wartościowania zajmuje się
aksjologia.
Zaspokajanie naszych potrzeb w zgodzie z naszymi wartościami
ma duży wpływ na nasze poczucie spełnienia i zadowolenia z
życia.
Funkcją narzędzia jest ułatwienie Klientowi rozpoznania
ważnych dla niego wartości.
• Pracę rozpocznij od wykreślenia 40-tu i pozostawienia 10
najważniejszych dla Ciebie wartości.
• Następnie z tych 10 wartości wybierz 5.
• W ostatnim kroku pozostaw 3 najważniejsze dla Ciebie wartości.

23. LISTA WARTOŚCI cd.
.
.
CO WAŻNE?
• Podczas wykonywania ćwiczenia
nie należy sugerować Klientowi
żadnej odpowiedzi.
• Gdy Klient nie jest w stanie
wykreślić żadnej wartości - można
poprosić o uszeregowanie
wartości w kolejności – od
najbliższych sercu do mniej
ważnych i wówczas powrócić do
wykreślania.

24. PRACA PYTANIAMI WG NORMAN
BENETT
Technika polega na zadawaniu pytań w odpowiedniej kolejności,
co ma doprowadzić Klienta do odkrycia odpowiedzi na temat
swojego celu. Oto pytania:
• Co chcesz osiągnąć? Co ma być efektem?
• Po czym poznać, że osiągnąłeś cel?
• Po co tego chcesz? Co będzie możliwe dzięki realizacji celu?
• Kiedy chcesz to osiągnąć? Ile czasu na to przeznaczysz?
• Dzięki czemu będzie to możliwe? Jakie masz zasoby?
• Czego jakich zasobów dodatkowo potrzebujesz, aby osiągnąć efekt?
• Jak realizacja celu i osiągnięcie efektu wpłyną na inne obszary twojego
życia?
• Jeśli widzisz jakieś przeszkody, to jak możesz sobie z nimi poradzić?
• Od czego zaczniesz? Co zrobisz już dziś, aby zrealizować cel?

25. PRACA PYTANIAMI WG NORMAN
BENETT
Fragment przykładowej sesji:
Coach: Co chciałbyś osiągnąć?
Klient: Chciałbym nauczyć się stawiać granice… Obecnie mam
z tym duży problem, nie tylko w życiu prywatnym, ale też w
kontaktach służbowych…
Coach: Co ma być efektem?
Klient: Na przykład nauczyłbym się mówić częściej „nie”, a to
ułatwiłoby mi życie.
CO WAŻNE?
W technice tej należy zadawać pytania według powyższego
schematu. Poprzez udzielane na nie odpowiedzi Klient sam
dociera do rozwiązania swego problemu.

26. PYTANIA O ZASOBY
Zasoby oznaczają wszystko, czym osoba dysponuje lub czym
mogłaby dysponować przy spełnieniu określonych warunków.
Zasobem mogą być więc: inni ludzie, zdrowie, samopoczucie,
myśli, wiedza, posiadane umiejętności, motto życiowe, a nawet
trudne doświadczenia, jeśli w rozwój osoby wniosły pewne
korzyści.
Wydobycie jak największej ilości zasobów służy zaspokojeniu
doraźnych potrzeb lub osiągnięciu ważnych dla jednostki
długoterminowych celów.
Przykładowe pytania:
• Jakie twoje cechy byłyby dla ciebie pomocne w realizacji celu?
• Za co cię cenią twoi przyjaciele? Jaką cechę w tobie szanują?

27. PYTANIA O ZASOBY cd.
Przykładowe pytania cd.:
• Jaka już posiadana przez ciebie wiedza byłaby przydatna w
realizacji twego celu?
• Jakie osoby mogłyby ci pomóc w realizacji twego celu – bliskie ci
lub jeszcze nieznane?
CO WAŻNE?
Istotne jest umiejętne połączenie pytań o zasoby z problemem,
którym Klient chce się zająć. Jeśli w przeszłości miał już sytuację, w
której poradził sobie już z podobnym problemem, można zapytać:
„Co z tamtego przeszłego doświadczenia byłoby dla ciebie
przydatne w realizacji obecnego celu?”.

28. PYTANIA O WYJĄTKI
Wyjątki są to sytuacje lub okresy, w których problem opisywany
przez Klienta nie występował lub pojawiał się w mniejszej
intensywności.
Pytanie o wyjątek umożliwia skierowanie uwagi na przeszłość,
która jest obszarem potencjalnych dobrych praktyk.
Można wzmocnić skuteczność pytania o wyjątek poprzez
eksplorację i dopytywanie o szczegóły i okoliczności wyjątku.
Np.:
• Kiedy w przeszłości był taki czas, że Twój problem nie
występował albo był mniejszy?
• Co wtedy myślałeś, czułeś, robiłeś inaczej?
• Z jakich swoich zasobów skorzystałeś, że taka sytuacja była

29. PYTANIA O WYJĄTKI
CO WAŻNE?
• Technika może być ciekawym wsparciem rozmowy w sytuacji,
gdy Klient chwilowo nie ma pomysłów na rozwiązanie.
• Ważne jest, aby po odpowiedzi na pytanie o wyjątek coach nie
sugerował Klientowi rozwiązań, które polegają na skopiowaniu,
sklonowaniu czy powtórzeniu rozwiązań, które Klient zastosował
w przeszłości.

30. METODA 5 WHY
Metoda opiera się na ponawianiu tylko jednego pytania: „Dlaczego?”,
do czasu, aż poznamy źródłową przyczynę problemu/braku. Po
odkryciu tej przyczyny można będzie opracować plan zmierzający do
zniwelowania problemu, a w przyszłości zapobiec ponownemu jego
wystąpieniu. Technika bywa stosowana w przypadku dwóch rodzajów
problemów:
1. technicznych – dotyczących świata przedmiotów, np. kiedy zepsuł
się laptop; może okazać się skuteczna, jeśli osoba, wobec której się ją
stosuje, posiada informacje na temat omawianego obiektu
2. interpersonalnych – w których zaangażowany jest człowiek. Z
punktu widzenia zasad optymalizowania komunikacji międzyludzkiej
jest ona błędem. Pytając np.: „Dlaczego zachowałeś się w taki a taki
sposób?” zakładamy, że nasz rozmówca zna na nie odpowiedź (co
nie musi być prawdą) oraz że postąpił w sposób zamierzony i
rozmyślny, co może wywołać poczucie winy. Pytanie „Dlaczego?...”
zawiera sformułowaną nie wprost ocenę sytuacji i postępowania

31. METODA 5 WHY
Na pytanie coacha skierowane do Klienta: „Dlaczego zapaliłeś tego
papierosa?” możemy uzyskać odpowiedź: „Bo poczułem wewnętrzny
impuls”, która informuje tylko o istnieniu nawyku, a nie umożliwia
poznanie psychologicznej czy biologicznej przyczyny istnienia
problemu, jakim jest w tym przykładzie nałóg palenia. Zadanie
kolejnego pytania: „Dlaczego poczułeś wewnętrzny impuls?”
sugerowałoby, że Klient zna przyczynę własnych impulsów.
CO WAŻNE?
Metoda „5 WHY?” może być skuteczna tylko w sytuacjach, w których osoba,
wobec której ją stosujemy, zna przyczyny istnienia omawianego problemu,
co zwykle tyczy się świata przedmiotów. W przypadku użycia jej w
komunikacji międzyludzkiej, czyli także w coachingu, może stanowić barierę
komunikacyjną i nie prowadzić do zrozumienia źródła problemu Klienta.

32. TECHNIKA PUSTEGO KRZESŁA
• Twórcą techniki jest Fritz Perls, założyciel terapii Gestalt. Metoda
pomaga zwłaszcza w rozwiązaniu problemów dotyczących relacji
międzyludzkich.
• Na czym polega? Otóż Klient ma przed sobą puste krzesło. Kiedy
mówi, wyobraża sobie siedzącą na nim konkretną osobę (np.
trudnego szefa, matkę, partnerkę) albo aspekt swego Ja (np.
wewnętrznego krytyka). Po pewnym czasie przemawiania do tej
osoby/części swego Ja Klient zmienia miejsce – siada na pustym
krześle i teraz to on wciela się w tę postać – porusza się jak ona,
mówi jak ona, udziela odpowiedzi, której na swoją poprzednią
wypowiedź udzieliłaby ta postać. Następnie znowu siada na
poprzednim krześle, wyrażając własne przekonania i emocje itd.
Zamiana ról następuje dopóty, dopóki nie zostanie powiedziane i
wyrażone wszystko, co w danej chwili było potrzebne Klientowi.
• Wyobrażanie sobie uczucia, aspektu swego Ja lub drugiej osoby na
pustym krześle urealnia problem i mocno z nim konfrontuje. A

33. TECHNIKA PUSTEGO KRZESŁA cd.
PRZYKŁAD:
• Coach: - Kiedy już sobie dokładnie wyobraziłeś tę osobę, wyraź to, co
chciałbyś jej przekazać, wraz ze swymi emocjami. Postaraj się, aby to nie
był osąd, tylko twoje własne emocje.
• Klient [z rozpaczą i gniewem w głosie]: (…)
• Coach: Jeśli to wszystko, co chciałeś jej powiedzieć… wstań powoli i
usiądź na tym krześle. Wyobraź sobie, że teraz ty jesteś tą osobą…
Poruszaj się jak ona, zachowuj jak ona… Co ta postać odpowiedziałaby
na twoje poprzednie stwierdzenia? Powiedz to jej słowami.
CO WAŻNE?
• Warto zachęcić Klienta do wyrażania myśli i emocji, a nie osądów.
• Z uwagi na fakt, iż wyobrażanie sobie ważnej dla Klienta osoby zwykle
mocno z problemową sytuacją konfrontuje i może wywoływać silne emocje,

34. NARZĘDZIA COACHINGU
PROWOKATYWNEGO
Twórcą terapii prowokatywnej jest amerykański psychiatra irlandzkiego
pochodzenia Frank Farelly. W nurcie tym zakłada się, że klient ma w
sobie wszelkie zasoby do tego, aby radzić sobie z problemami i
realizować cele. W strukturze sesji nie ma żadnych etapów ani
otwarcie wyznaczonych klientowi reguł, zatem to do klienta należy
dbałość o trzymanie się tematu i tworzenie ram. Coach
prowokatywny pełni rolę Adwokata Diabła, zachęcając klienta do
pozostania przy ograniczających punktach widzenia i przekonaniach,
a nawet do wytrwania w zaburzonych, samodestrukcyjnych
zachowaniach.
Istnieją trzy elementy, bez których sesja
coachingu prowokatywnego nie powinna się odbyć:
• prowo, czyli prowokowanie

35. NARZĘDZIA COACHINGU
PROWOKATYWNEGO cd.
PRZYKŁADOWE TECHNIKI:
• Potwierdzanie irracjonalnych przekonań klienta. Coach przedstawia je jako w
pełni uzasadnione, choć czyni to w sposób przesadny, np.: Coach do klienta
mającego lęk przed psami: „Powinieneś bać się psów. To jedne z najbardziej
niebezpiecznych istot, jakie chodzą po ziemi. Są maszynami stworzonymi do
zabijania”.
• Jednoczynnikowa hipoteza – coach za pomocą jednej i tej samej tezy wyjaśnia
wszystkie problemy klienta, np.: Klient: „Dlaczego nie wychodzi mi w związkach?
Coach: „Taką masz karmę”. Klient: „Dlaczego zwolnili cię z pracy?”. Coach: „To
rezultat twojej karmy”.
• Stosowanie blokad komunikacyjnych, przykładanie etykietek, przezwisk,
epitetów, kreatywnych nazw cech klienta, np.: Coach swemu smutnemu
klientowi wręcza plakietkę z napisem „Prawie szczęśliwy”. Coach do kobiety
zachowującej się emocjonalnie i chaotycznie: „Jesteś takim wspaniałym
raptusem-entuzjastką. Inne kobiety przy tobie to cyniczki”.

36. NARZĘDZIA COACHINGU
PROWOKATYWNEGO cd.
PRZYKŁADOWE TECHNIKI cd.:
• Pochwała dla samodestrukcyjnych, nieadaptacyjnych zachowań klienta („Rób tak
bardziej/więcej”, „Rób tak częściej”) oraz znajdowanie logicznych, choć
absurdalnych argumentów wyjaśniających sens tych zachowań, np.: Coach:
„Powinieneś więcej palić. Jedna paczka dziennie to za mało. Nie zdążysz się
odprężyć i stres tobą zawładnie. Powinieneś, zanim jeszcze skończy się jedna
paczka, od razu napoczynać nową. Tylko poprzez wystarczająco gęstą zasłonę
dymną stres nie będzie mógł wedrzeć się do twego ciała i siać w nim
spustoszenie”.
• Obarczanie winą za problemy klienta wszystko i wszystkich – los, karmę,
kombinację genów, umysł, rodzinę, kosmitów. Podawanie absurdalnych
przyczyn tych problemów. W ten sposób klient jest prowokowany do zajęcia
określonej postawy wobec niepowodzeń oraz wzięcia odpowiedzialności za
swoje czyny, np. Coach: „To efekt twoich unikalnych linii papilarnych na stopach,
że tak się zachowałeś, nie miałeś na to wpływu”.

37. NARZĘDZIA COACHINGU
PROWOKATYWNEGO cd.
• Jeśli chcesz, żeby osioł szedł naprzód, ciągnij go za ogon.
CO WAŻNE?
• Jeśli nie zapowiesz na wstępie, że sesja będzie niebanalna, Twój coachee
może długo nie wiedzieć, co się dzieje. Także wtedy, jeśli od razu „ruszysz
z kopyta”. Dobrze jest „stopniowo piec rybę”, czyli dozować natężenie
prowokatywnych interwencji.
• Jeśli prowokujesz bez humoru i autentycznej życzliwości, wtedy sesja
zamieni się w krytyczny atak na Klienta. Z kolei sam humor i życzliwość
bez stawiania Klientowi wyzwań będzie po prostu spotkaniem
towarzyskim.
• Obserwuj reakcje klienta. Warto być ostrożnym w przypadku prób
prowokatywnej formy pracy z Klientem znajdującym się w trudnej sytuacji
życiowej.
• Bądź niewrażliwy wrażliwie i nietaktowny taktownie!

38. Powyższy opis ma na celu jedynie przybliżenie wiedzy z zakresu
narzędzi coachingowych, nie ich nauczenie.
Większość z tych metod dla ich praktycznego stosowania
wymaga przejścia odpowiednich kursów i szkoleń.
Jednak mamy nadzieję, że opis ten zachęcił Czytelników do
zgłębiania wiedzy na temat samego coachingu oraz
stosowanych w jego ramach technik.

39. LITERATURA
1. Trojak I., Life-coaching – analiza procesu oraz wykorzystywanych technik i narzędzi, PUW, 2013.
2. Paradowska D., Płuciennik J., Coaching w sytuacji kryzysu. Jak przekuć trudności w dobre doświadczenie?
Samo Sedno, Warszawa 2017.
3. Owen N., Magia metafory. 77 opowieści dla Trenerów, Nauczycieli i Myślicieli, METAmorfoza, Wrocław 2016.
4. Farrelly F., Brandsma J., Terapia prowokatywna, METAmorfoza, Wrocław 2016.
5. Hollander J., Wijnberg J., Pociągnij osła za ogon. Coaching prowokatywny 1. Podstawy, METAmorfoza,
Wrocław 2016.
6. Hollander J., Wijnberg J., Sukces to nie wszystko. Coaching prowokatywny 2. Zaawansowany, METAmorfoza,
Wrocław 2016.
7. Hollander J., Wijnberg J., Jak popieprzyć, by polepszyć. Coaching prowokatywny 3. W działaniu,
METAmorfoza, Wrocław 2016.
8. Höfner E. N., Styl prowokatywny w terapii i coachingu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Sp. z o. o.,
Sopot 2017.
9. Wąsowska M., Posts Tagged ‘zasoby’, https://coaching4smart.wordpress.com/tag/zasoby/

40. LITERATURA cd.
10. Dulewicz T., ABC Coachingu, ABC Możliwości, Wydanie III, Kraków 2010.
11. Mauren R., Filozofia Kaizen. Mały krokami ku doskonałości, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2013.
12. Stoltzhus T., Sztuka zadawania pytań w coachingu, jak opanować najważniejszą umiejętność coacha,
Wydawnictwo Aetos Media Sp.z.o.o., Wrocław 2012.
13. Mućko P., Metoda SMART – czyli jak sprytnie formułować cele,
https://www.psychowiedza.com/2014/07/sprytne-cele.html
14. Piękno umysłu, Technika pytania o cud: na czym polega?
https://pieknoumyslu.com/technika-pytania-o-cud/?amp=1
15. Dobosz A., Koło życia – narzędzie coachingowe,
https://www.annadobosz.pl/kolo-zycia/
16. Ustian D., Pytania i inne instrumenty konwersacyjne. Zastosowania praktyczne podczas wywiadu
diagnostycznego,
https://salusprodomo.pl/wp-content/uploads/2016/11/PYTANIA-I-INNE-INSTRUMENTY-KONWERSACYJNE.pdf

41. ŹRÓDŁA ILUSTRACJI
1. https://pixabay.com/pl/vectors/g%c3%b3ry-sukces-w%c4%99dr%c3%b3wki-treking-6466816/
2. https://pixabay.com/pl/vectors/owoc-owoce-owocostan-285780/
3. https://pixabay.com/pl/photos/kompas-prawdziwa-p%c3%b3%c5%82noc-statek-4262510/
4. https://profesjonalnycoaching.pl/blog/kolo-zycia-czyli-pierwsze-cwiczenie-coachingowe/
5. pexels-photo-5708071
6. https://pixabay.com/pl/illustrations/t%c5%82o-liczby-liczy%c4%87-numery-cyfry-5594879/
7. Lao Tzu, https://dlpng.com/png/7199048
8. https://pixabay.com/pl/photos/piasek-pla%c5%bca-%c5%9bcie%c5%bcka-1036547/
9. https://pixabay.com/pl/photos/drzwi-pole-wej%c5%9bcie-otwarte-drzwi-5637438/
10. https://pixabay.com/pl/photos/frajer-ptak-zwierz%c4%99-wodny-ptak-2925345/

42. ŹRÓDŁA ILUSTRACJI cd.
11. https://pixabay.com/pl/images/search/litery/
12. https://pixabay.com/pl/illustrations/pytanie-znak-zapytania-odpowiedzi-1015308/
13. https://pixabay.com/pl/photos/wspinaczka-dziewczynka-zabawa-525768/
14. https://pixabay.com/pl/photos/strelizie-kwiat-papuga-wodospad-4285448/
15. https://pixabay.com/pl/photos/piruet-natura-wolno%c5%9bci-g%c3%b3ra-kolor-4370226/
16. https://pixabay.com/pl/illustrations/znak-zapytania-pytanie-odpowiedzi-1020165/
17. https://pixabay.com/pl/photos/krzes%c5%82o-tabela-krzes%c5%82a-meble-pok%c3%b3j-
4470565/
18. https://pixabay.com/pl/photos/szcz%C4%99%C5%9Bliwy-m%C5%82ody-dziewczynka-2362143/
19. https://pixabay.com/pl/photos/%c5%9bmiech-rado%c5%9b%c4%87-zabawa-1369402/

43. ŹRÓDŁA ILUSTRACJI cd.
20. https://unsplash.com/photos/RFId0_7kep4
21. https://unsplash.com/photos/pwpVGQ-A5qI
22. https://unsplash.com/photos/RmzR87vTiYw
23. https://unsplash.com/photos/VJHb4QPBgV4
24. https://unsplash.com/photos/euYNhLP7YlU
25. https://unsplash.com/photos/4lqMd_XBlfU
26. https://unsplash.com/photos/TamMbr4okv4

44. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ