ερωτήσεις-απαντήσεις

1. Ερωτήσεις:
1. Μάθηση 21ου
αιώνα! Τι σημαίνει αυτό; Ποιες οι βασικές προϋποθέσεις/αρχές που
πιστεύετε εσείς ότι πρέπει να υπάρχουν; Τι έννοιες εμπίπτουν στο σχεδιασμό, ποιες
οι πιθανότητες;
Η μάθηση του 21ου
αιώνα είναι ο συνδυασμός της Πληροφορικής (Τεχνολογικής)
προσέγγισης και της Ολοκληρωμένης προσέγγισης. Αυτός ο συνδυασμός βγάζει το
Πραγματολογικό μοντέλο ή προσέγγιση,όπου είναι η πληροφορική και ο ΤΠΕ ως στοιχείο
της γενικής κουλτούρας αλλά και κοινωνικό φαινόμενο. Μία προϋπόθεση είναι το ψηφιακό
μάθημα το οποίο συμπεριλαμβάνει ένα Εργαστήριο Υπολογιστών/BYOD για Ατομικές και
ομαδικές εργασίες, Συνθήκες Μάθησης όπως Multitasking-1:1/1:2 και Flipped Learning
(Π.χ. Πρόσβαση σε όλες τις πηγές και το υλικό σε διαδραστική μορφή), Εξοικείωση και
πολύ καλός χειρισμός Moodle- teacher access ( Π.χ. να δημιουργούν δικές τους ομάδες
συζητήσεων, wikis κλπ ) και Εξοικείωση με εργαλεία Web 2 (Π.χ. συνεργατικά εργαλεία
όπως Writeboard, Wikispaces κλπ). Μερικές άλλες προϋποθέσεις είναι 1) Η υιοθέτηση και η
χρήση των τεχνολογιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κοινωνικό πλαίσιο,2) Οι φοβίες,
το ρίσκο και οι ανασφάλειες σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες είναι άνισα κατανεμημένες
κοινωνικά, 3) Οι ψηφιακές τεχνολογίες συμπληρώνουν παρά αντικαθιστούν ‘πραγματικές’
δραστηριότητες, 4) Όσο πιο ψηφιακό, τόσο πιο αληθινό (Η ψηφιακή δραστηριότητα
προκαλεί αντίστοιχη πραγματική δραστηριότητα) και 5) Όσο πιο διεθνές τόσο πιο τοπικό
[The more global the more local].
Έννοιες που εμπίπτουν:
μερικά εργαλεία για το μαθητή. Αρχικά,είναι οι Πυρηνικές γνώσεις, η Παγκόσμια γνώση,η
Δημιουργικότητα και η Καινοτομία. Επίσης,είναι η Συνεργασία,η Κριτική σκέψη και η
Ευελιξία/Προσαρμογή.
2. Σχεδιασμός δραστηριοτήτων που να ανταποκρίνονται στις βασικές ανάγκες/αρχές
της παιδαγωγικής του 21ου
αιώνα.
Οι δραστηριότητες πρέπει να γίνονται μέσα από τη τεχνολογία.
Διαδικασία Σχεδιασμού:
• Σχεδιασμός (ICT plan)
• Υποστήριξη (ICT support)
• Κατάρτιση εκπαιδευτικών (ICT training)

2. Οι διαδικασίες σχεδιασμού για ενσωμάτωση έχουν μεγάλη επίδραση στο πρακτικό επίπεδο
εφαρμογής. Συχνά ο σχεδιασμός σε επίπεδο σχολείου δεν είναι σωστά ανεπτυγμένος ή δε
μεταφράζεται σε ένα επαρκές επίπεδο αξιοποίησης (Tondeur et al., 2008)
3. Από ποιες φάσεις έχει περάσει η ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση; Πώς αυτό έχει
επηρεάσει διδακτικές προσεγγίσεις, σχεδιασμό λογισμικό και εφαρμογών; Δώσε
παραδείγματα.
• Πρώιμη φάση:Drill & Practice – Δραστηριότητες με ερωτήσεις που έχουν τυπικά μια
‘σωστή’ απάντηση και οι μαθητές εργάζονται μόνοι τους. Η μάθηση ενισχύεται με την
επανάληψη και την αμοιβή.
• 2η
φάση:Συμπεριλάμβανε πιο ανοιχτού τύπου δραστηριότητες με περισσότερη
αλληλεπίδραση και επικοινωνία με τον υπολογιστή ή χρήση της τεχνολογίας ως πηγή
πληροφορίας.
• Σήμερα: Η έμφαση μετατέθηκε στον υπολογιστή ως μέσο για αλληλεπίδραση και
προώθηση της συνεργασίας
Τα 2 πρώτα θα μπορούσαν να αφορούν κάποιο που εργάζεται μόνος του σε ένα υπολογιστή
αλλά στο τρίτο είδος δραστηριότητας, ο υπολογιστής είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει την
αυθεντική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων.
4. Ποια είναι η διεθνής τάση σήμερα στην ενσωμάτωση ΤΠΕ στην εκπαίδευση; Ποιες
προσεγγίσεις υπάρχουν (1:1, mobile learning, flipped learning, blended learning).
Ποιες οι προοπτικές της κάθε μίας, ποιες οι προκλήσεις και γιατί;
Διεθνής τάση :
• Παραδείγματα περιλαμβάνουν έργα σε μεγάλη κλίμακα αλλά και μικρότερα πιλοτικά
προγράμματα
• Τέτοιου είδους προγράμματα εμπερικλείουν νέες προκλήσεις για τα σχολεία
• Πώς να αντιμετωπίσουν την εισαγωγή της τεχνολογίας όσον αφορά υποδομή, εφαρμογή,
καθημερινή διαχείριση (πχ. αποδεκτούς κανόνες χρήσης)
• Πώς να ενσωματώσουν τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή
διαδικασία και διδακτική πράξη
1:1  π.χ. «Ένας μαθητής- Ένας υπολογιστής»
 Ο μαθητής γίνεται συμμέτοχος στην προσωπική του μάθηση και στα εκπαιδευτικά δρώμενα,

3. δημιουργός των "τεχνημάτων" του.
 Ο εκπαιδευτικός γίνεται συνεργάτης και καθοδηγητής,οργανώνει, εμπνέει και δημιουργεί
βιωματικές δραστηριότητες,"απελευθερώνει τις δυνάμεις" του μέσα στη τάξη,καλλιεργεί
την πρωτοβουλία, την υπευθυνότητα και την κριτική σκέψη.
 Με τα ποικιλόμορφα εργαλεία του μαθητικού υπολογιστή, εξατομικεύεται η διδασκαλία,
ενισχύονται οι πολλαπλές αναπαραστάσεις, πρωοθείται η έρευνα και η αναζήτηση
πληροφοριών.
 Η συμμετοχή, το ενδιαφέρον, η προσήλωση, το κίνητρο και η έκφραση των μαθητών
αυξήθηκε θεαματικά.
 Οι μαθητές οργανώνουν καλύτερα και βελτιώνουν την ποιότητα των εργασιών τους.
 Οι μαθητές απέκτησαν μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής σε συνάρτηση και με το προσωπικό
τους τύπο μάθησης
 Οι μαθητές βελτίωσαν την ικανότητα να δουλεύουν ανεξάρτητα
 Οι επιδώσεις των μαθητών είναι καλύτερες όπου οι καθηγητές έχουν συγκεκριμένη στόχευση
στη διδασκαλία περιεχομένου και δεξιοτήτων με τη χρήση των ΤΠΕ.
Mobile learning  ‘Κινητή μάθηση’
Οι μαθητές:
- Συνδημιουργούν
- Αποκτούν εμπειρίες μάθησης από πολλές πηγές και χώρους
- Αναδεικνύουν τα δικά τους ενδιαφέροντα και ανάγκες,τα δικά τους μαθησιακά project και
συζητήσεις
- Παρουσιάζουν τον εαυτό σε διαφορετικά πλαίσια και ρόλους στη ζωή και τον ψηφιακό κόσμο
 Πρόσβαση σε πλούσιο πολυμεσικό υλικό, στο διαδίκτυο και σε ποικίλες εφαρμογές
μαθησιακού περιεχομένου.
 Προσφέρει κεινοτόμες μορφές μάθησης,συνεργατικότητας,κριτικής ανάλυσης,
επικοινωνίας, κοινωνικοποίησης, άμεσης αναζήτησης και χρήσης της πληροφορίας που δεν
ήταν εφικτές πριν μερικά χρόνια.
 Συνδέονται οι μαθητές και όχι οι web σελίδες
 Οι μαθητές συνδημιουργούν
 Οι μαθητές αποκτούν εμπειρίες μάθησης από πολλές πηγές και χώρους.
 Οι μαθητές παρουσιάζουν τον εαυτό τους σε διαφορετικά πλαίσια και ρόλους στη ζωή και

4. τον ψηφιακό κόσμο.
 Οι μαθητές αναδεικνύουν τα δικά τους ενδιαφέροντα και ανάγκες, τα δικά τους μαθησιακά
project και συζητήσεις.
Flipped learning  ‘Αντιστρεφόμενη μάθηση’
 Οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα όσες φορές θέλουν, τα
κατανοούν και πηγαίνουν στο μάθημα έτοιμοι.
 Κατανοούν καλύτερα το μάθημα
 Ετοιμάζονται από το σπίτι για το μάθημα της επόμενης μέρας. Μπορούν να απαντούν
ερωτήσεις και να συνεργάζονται αποτελεσματικά με άλλα παιδιά για το συγκεκριμένο
θέμα.
 Συνεργάζονται σε διαδικτυακές συζητήσεις, ή διεξάγουν έρευνα στο σπίτι.
 Παρακολουθούν διαλέξεις σε απευθείας σύνδεση.
Blended learning  Συνδυασμός διαφορετικών στυλ μάθησης- ψηφιακές και ‘φυσικές’ πηγές
5. Ποιος ο ρόλος των ΤΠΕ στην ‘Κοινωνία’ ή στην ‘Οικονομία της Γνώσης’;
• Οικονομία:
• Η πληροφορία και η γνώση βρίσκονται στο επίκεντρο της οικονομικής προόδου
και ανάπτυξης.
• Παγκοσμιοποίηση:
• Η γνώση είναι σημαντικός παράγοντας στη δομή και τη διαδικασία παραγωγής
• Η γνώση είναι διεθνές προϊόν προς πώληση
• Η γνώση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις ΤΠΕ και την τεχνολογική ανάπτυξη.
• ‘Knowledge worker’:
• Μεγάλη γκάμα από υψηλού επιπέδου ικανότητες και δεξιότητες
(συνεργατικότητα,ηγετικές ικανότητες,κίνητρα και ικανότητα μάθησης,
ικανότητες επίλυσης προβλημάτων και αποτελεσματικής επικοινωνίας,
αναλυτική σκέψη, δεξιότητες τεχνολογίας,πληροφορίας και επικοινωνίας).

5. 6. Η έννοια της ‘ψηφιακής κουλτούρας’ βρίσκεται στο επίκεντρο.Ποιες τάσεις
βρίσκονται σε εξέλιξη (σύγκλιση τεχνολογιών,εμπόριο, επικοινωνία, έλεγχος).
4 μεγάλες τάσεις βρίσκονται σε εξέλιξη σε σχέση με τη ψηφιακή κουλτούρα:
 Σύγκλιση τεχνολογιών, μέσων και μορφών επικοινωνίας (η δημοτικότητα των
ιστοσελίδων Κοινωνικής Δικτύωσης υποδηλώνει ξεκάθαρα ότι τα όρια μεταξύ νέων και
παλιών μέσων δεν είναι ακόμα τόσο διακριτά)
 Εμπόριο: η εμπορευματοποίηση της δημόσιας κουλτούρας και του δημόσιου χώρου, και
η εμφάνιση σημαντικών εξειδικευμένων αγορών, παράλληλα με τις ανησυχίες σχετικά με
την ισότητα πρόσβασης,τόσο για την τεχνολογία αλλά και για τις δεξιότητες που
χρειάζονται για την αξιοποίησή της.
 Επικοινωνία: αυξημένη ‘μαζική’ επικοινωνία [‘mass’ communication], παράλληλα με
περισσότερες ευκαιρίες για τα άτομα να επικοινωνούν μεταξύ τους.
 Έλεγχος: αυξημένη ανησυχία για τους κινδύνους ‘άναρχης’ [unregulated]/ μη
ελεγχόμενης φύσης των πληροφοριών και του διαδικτύου παράλληλα με την αύξηση
‘ελεγχόμενων’ μαθησιακών πακέτων με προκαθορισμένα αποτελέσματα.
Παραδείγματα σελ. 47 συνάντηση 1
7. Πώς μπορεί η εκπαίδευση να δώσει τα απαραίτητα εφόδια για αντιμετώπιση των
προκλήσεων που προκύπτουν από τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα; Τι ενέργειες
χρειάζονται και πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε την επίδρασή τους;
Το Διαδίκτυοέχει πολλέςδυνατότητεςτιςοποίεςμπορούμενα ανακαλύψουμεκαινα
αξιοποιήσουμε.ΕίτεχρησιμοποιούμετοΔιαδίκτυογια ψυχαγωγία,είτεγια μάθηση,είτεγια
επικοινωνία,έχουμεστα χέρια μας εργαλεία καιπηγέςπουμπορούν να μας προσφέρουν
δυνατότητεςπουνα ενισχύουντηζωή μας στην κοινωνία του21ου αιώνα.Η αξιοποίησητου
Διαδικτύουκαιτων δυνατοτήτωντουέχειως προϋπόθεσητην ορθή χρήσητου. Η άγνοια,αλλά
καιη έλλειψηδεξιοτήτωνχρήσηςτων νέων τεχνολογιών είναιδυνατόσεκάποιεςπεριπτώσεις
να οδηγήσουνσεάβολεςκαταστάσειςήακόμηκαισε κάποιοκίνδυνο.
Οι κυριότεροικίνδυνοιπουσυνεπάγονταιαπότηχρήσητου Διαδικτύουείναι:Ακατάλληλο
Περιεχόμενο,Ανεπιθύμητα Μηνύματα (Spam),Αποξένωση,Αποπλάνηση(Grooming),Βίαια
Παιχνίδια,Εθισμός(InternetAddiction),Εκφοβισμός(Cyberbullying),Επιβλαβείς
Συμπεριφορές,ΗλεκτρονικόςΤζόγος,Ιοί(Virus),ΠαιδικήΠορνογραφία,Παραβίαση
Ιδιωτικότητας,Παραπληροφόρηση(Misinformation),ΠαραποίησηΓλώσσας,Υποκλοπή
Προσωπικώνστοιχείων (Phishing),ΦυσικέςΠαθήσεις.
Ο ΤομέαςΕκπαιδευτικήςΤεχνολογίαςτουΠαιδαγωγικούΙνστιτούτουέχεισχεδιάσεικαι
αναπτύξειεκπαιδευτικόυλικόπουέχει στόχοτην πληροφόρησηκαιτην ευαισθητοποίηση
εκπαιδευτικώνκαιγονέωναλλά καιάλλων ενδιαφερομένων σεθέματα ασφαλούςχρήσηςτου
Διαδικτύου.
Για τηνασφαλήχρήσητου Διαδικτύου,πέρα απότην πιστή εφαρμογήτουΚώδικα
Δεοντολογίας,θα πρέπεινα προωθήσετεμετη βοήθεια τουΤοπικού Υπεύθυνουτουσχολείου
σαςτη λειτουργία τηςυπηρεσίας SAFEINTERNETτης Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου.

6. Οι Διευθύνσειςτων σχολείων πρέπει,με την έναρξητηςσχολικήςχρονιάςκαιπριν τα παιδιά
χρησιμοποιήσουντουςηλεκτρονικούςυπολογιστές,να βεβαιωθούν ότιβρίσκεταισε
λειτουργία ηυπηρεσία.Σεπερίπτωσηπου κάποιοιυπολογιστέςδεν έχουν εγκατεστημένοτο
SAFEINTERNET, θα πρέπει να ενημερώσετεάμεσα τον σύμβουλοπληροφορικήςτουσχολείου
σας.
Παράλληλα,τοΥΠΠπροωθεί τηνεφαρμογήπολιτικήςπρόσβασηςσεδιαδικτυακούςχώρους
μέσα από τηνεφαρμογήφίλτρουστουςυπολογιστέςτων σχολείων που διαθέτουν «business
line».Στα σχολεία αυτά τοSafe Internetπρέπεινα αφαιρεθείγιατίέχουν ενταχθείπλέον κάτω
απόnetwork base.Για το θέμα αυτόη Δημοτική Εκπαίδευσηεκπροσωπείταιστην Σελίδα |7
αρμόδια ΔιαχειριστικήΕπιτροπήμεένα ΣύμβουλοΠληροφορικής.
Με τηνευκαιρία αυτήσαςυπενθυμίζουμε ότιη χρήση των εφαρμογών τουδιαδικτύουαπό
τους μαθητέςθα πρέπεινα γίνεταιπάντοτευπότην αυστηρήεποπτεία,παρουσίακαιπροσοχή
των εκπαιδευτικών.
Σαςενημερώνουμεότι,οι περισσότερεςσελίδεςκοινωνικήςδικτύωσηςθέτουν ωςελάχιστο
όριοηλικίαςτα 13 χρόνια για να μπορείνα εγγραφείκάποιος(π.χ. Facebook).Ωςεκτούτουδεν
επιτρέπεταιηχρήση τωνσυγκεκριμένων σελίδων στα σχολεία απόμαθητέςτηςΔημοτικής
Εκπαίδευσηςκαιοι εκπαιδευτικοίθα πρέπεινα αποφεύγουν να αποδέχονταιπροσκλήσεις
μαθητώντους για να προστεθούνστην λίστα των διαδικτυακών τουςφίλων.Συστήνεταιόπως
μιλήσετεστουςμαθητέςσας για τους ιστοχώρουςκοινωνικήςδικτύωσηςκαιτους κινδύνους
που ελλοχεύουνκαινα τους προτείνετεκατάλληλουςιστότοπουςοιοποίοιαπευθύνονταισε
μικρότερα παιδιά.
8. Τι σημαίνει ο όρος ‘ενσωμάτωση΄όσον αφορά εφαρμογή ΤΠΕστην εκπαίδευση και
ποιοι οι λόγοι και οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες πρέπει να στηρίζεται;
Όρος ενσωμάτωση:
• «Η χρήση του διαδικτύου, των υπολογιστών, ψηφιακών δίσκων, διαδραστικών
πολυμέσων, δορυφόρων, τηλεδιασκέψεων και άλλων τεχνολογικών μέσων στη
διδασκαλία με στόχο την υποστήριξη,ενίσχυση και βελτίωση της μάθησης» (Redmann
& Kotrlik, 2004:2).
• «Ο συνδυασμός όλων των τεχνολογικών μέσων, όπως μηχανημάτων και λογισμικών, με
κάθε γνωστικό αντικείμενο του Α.Π. με στόχο την ενίσχυση της μάθησης» (Shelly et al.,
2008: 327).
• H ένταξη πηγών και πρακτικής τεχνολογίας στην καθημερινότητα του σχολείου
(διδασκαλία και διοικητικά θέματα (National Centre for Education Statistics, 2003).
• Η τεχνολογία είναι ένα μέσο για διδασκαλία του περιεχομένου του Α.Π που ήδη έχει
εδραιωθεί (Woodbridge, 2004).
• Ο συνδυασμός τεχνολογίας με τη διδασκαλία και τις μεθόδους/θεωρίες μάθησης με
στόχο να επιτευχθούν οι στόχοι του Α.Π. για κάθε γνωστικό αντικείμενο, μάθημα ή
δραστηριότητα (Ramorola, 2013).

7. Λόγοι και βασικές αρχές:
SchoolRationale- Η αρχή του σχολείου
Κατά την άποψη μου, η αρχή αυτή έχει να κάνει με το πως τα ΤΠΕ ενσωματώνονται στα σχολεία
και πως γίνονται τα πρώτα βήματα τόσο από τους μαθητές όσο και από τους εκπαιδευτικούς να
τα αξιοποιήσουν όσο πιο σωστά γίνεται.
VocationalRationale- Η επαγγελματική αρχή
Η επαγγελματική αρχή αναφέρεται στο ότι οι μαθητές κάνουν τα πρώτα τους βήματα προς την
τεχνολογία που θα τους βοηθήσει στην μετέπειτα εξέλιξη τους και ένταξη τους στο κοινωνικό
σύνολο και στην επαγγελματική τους εργασία.
PedagogicRationale- Η παιδαγωγική αρχή
Όπως ανάφερα και στην πρώτη αρχή,γίνεται μια προσπάθεια για να ενταχθεί όσο πιο πολύ
γίνεται η τεχνολογία στην εκπαίδευση,έτσι ώστε να γίνεται το μάθημα ακόμη πιο ενδιαφέρον και
με περισσότερα ερεθίσματα προς τους μαθητές που θα τους ωθούν να προσπαθούν για το
καλύτερο.
CatalyticRationale- Η αρχή του ‘καταλύτη’
Η τεχνολογία ενσωματώνεται στο εκπαιδευτικό σύστημα τόσο για να προσφέρει ενδιαφέρουσες
στιγμές διδασκαλίας αλλά κυρίως για να επιταχύνει και να βοηθήσει το μάθημα να κυλήσει
ευκολότερα και πιο γρήγορα. Έτσι, η διαδικασία γίνεται σε πιο γρήγορους ρυθμούς και ο
εκπαιδευτικός γλυτώνει πολύτιμο χρόνο για να τον αξιοποιήσει με άλλο τρόπο.
IndustrialRationale- Η ‘βιομηχανοποιημένη’ αρχή
Εδώ μπαίνουμε στην αρχή της βιομηχανίας και συνεπώς την χρήση των υπολογιστών και των
"μηχανών". Ξεφεύγουμε λοιπόν από την στερεοτυπική μορφή μάθησης και περνάμε σε μια πιο
παραγωγική μορφή,όπου προετοιμάζουμε τους μαθητές για την μετέπειτα πορεία τους στον
επαγγελματικό τομέα. Παράγουμε δηλαδή πολίτες για εργασία.
CosteffectivenessRationale- Η αρχή της μείωσης κόστους
Αυτό είναι εύκολο! Με την χρήση της τεχνολογίας,υπάρχει κόστος στο short term, που
γλυτώνετε από το long term όμως. Δεν χρειάζεται να βγάζουμε φωτοτυπίες, βιβλία,να
αγοράζουμε μαρκαδόρους και τετράδια γιατί απλά βρίσκονται όλα στην οθόνη μας!
SpecialNeedsRationale- Η αρχή ειδικών αναγκών
Εδώ, όπως ανάφερε και η συμφοιτήτρια μου Νατάσα Ευγενίου,οι μαθητές με μαθησιακές
δυσκολίες και ειδικές ανάγκες στην εκπαίδευση,θα επωφεληθούν. Ειδικά εκείνοι που έχουν
πρόβλημα γραφής για παράδειγμα,θα ευκολυνθούν μιας και όλα θα γίνονται στον υπολογιστή.
Symbolic Rationale – Η αρχή του συμβολισμού
Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στα σχολεία μας, η διδασκαλία, η εισδοχή περισσότερων Η/Υ και
εκπαιδευτικών οι οποίοι θα πρέπει να γνωρίζουν όλα τα προγράμματα των Η/Υ, θα γίνει η αρχή
του συμβολισμού. Ας ελπίσουμε ότι όλοι οι φορείς θα ευαισθητοποιηθούν και σε αυτό το τομέα

8. στα σχολεία και να δούν πως στον αιώνα που ζούμε όλα εξαρτούνται πλέον στου Η/Υ καθώς
κάνουν τη ζωή των ανθρώπων πιο εύκολη και δημιουργική εφόσων τα χειρίζονται σωστά.
9. Για ποιους λόγους είναι απαραίτητη η ενσωμάτωση τεχνολογίας στη μαθησιακή
διαδικασία; Πώς μπορεί να γίνει σωστά (πολιτική ενσωμάτωσης); Ποιοι τρόποι
υπάρχουν; (οριζόντια/κάθετη). Ποιες οι βασικές αρχές πολιτικής εφαρμογής, ποιες
οι διαστάσεις και από ποια στάδια πρέπει να περάσει;
Οι λόγοι:
• «Οι μαθητές προετοιμάζονται για μια ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία του
μέλλοντος αποκτώντας δεξιότητες υπολογιστή που περιλαμβάνουν την εκμάθηση
βασικών εργαλείων απαραίτητων στην αγορά εργασίας π.χ. Προγράμματα επεξεργασίας
κειμένου (word processing), υπολογιστικών φύλλων (spreadsheets) και βάσεων
δεδομένων (databases)» (Yee,2000:291)
• Οι υπολογιστές χρειάζονται για υποστήριξη της διδασκαλίας. Μπορούν να
επεξεργαστούν δεδομένα, να ενισχύσουν τη διδασκαλία σε πολλαπλά μαθησιακά
περιβάλλοντα,να προωθήσουν τη μάθηση μέσωπολυμέσων άρα τη προώθηση
πολλαπλών μορφών μάθησης,και να στηρίξουν μαθησιακές πρακτικές μέσω πολλαπλών
ηλεκτρονικών συστημάτων
Πως μπορεί να γίνει σωστά (πολιτική ενσωμάτωσης):
Τι αποτελεί εκπαιδευτική καινοτομία;
Οι εκπαιδευτικές καινοτομίες μπορούν να είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής απόφασης [π.χ.
Υπουργείο Παιδείας,κυβερνητικές υπηρεσίες] δηλ. ‘από τα πάνωπρος τα κάτω’ ή να
αποτελεί μια ανάπτυξη ‘από τα κάτωπρος τα πάνω’, ή και τα δύο.
Η προσέγγιση πολιτικής απόφασης έχει 3 επίπεδα αλλαγής:
 Στοχευμένη καινοτομία, όπως παρουσιάζεται στα κυβερνητικά έγγραφα
 Εφαρμοσμένη καινοτομία, όπως παρουσιάζεται στις πρακτικές ρυθμίσεις για να
μετατρέψουν την πολιτική σε πρακτική
 Βαθμός ενσωμάτωσης καινοτομίας- περιγράφει τι ακριβώς συμβαίνει σε ‘πραγματικές
συνθήκες’
Οι τρόποι που υπάρχουν:
Κάθετη ενσωμάτωση:στην κάθετη ενσωμάτωση η τεχνολογία είναι αντικείμενο
μάθησης με στόχο την ανάπτυξη σχετικών δεξιοτήτων.
‘Κάθετη’ ενσωμάτωση:

9.  Οι ΤΠΕ θεωρούνται και αποτελούν ξεχωριστό μάθημα στο ΑΠ όπως π.χ. η Επιστήμη,τα
Μαθηματικά ή τα Ελληνικά.
 Εξειδικευμένοι δάσκαλοι εκπαιδεύονται για να εισαγάγουν τους μαθητές στις εφαρμογές
ΤΠΕ και οι ΤΠΕ αποτελούν το κύριο αντικείμενο μάθησης.
 Οι πρώτες προσπάθειες ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στο ΑΠ με αυτή την προσέγγιση έδωσαν
στο μάθημα το όνομα ‘Computer Studies’ ή ‘Computer Science’ για τους πιο
προχωρημένους μαθητές.
 Οι εκπαιδευτικοί κατέχουν σημαντική τεχνολογική πραγματογνωμοσύνη και εκτός από
τη διδασκαλία συχνά εμπλέκονται και στην υποστήριξη του δικτύου και τη συντήρηση
του εξοπλισμού, καθώς και στη λήψη διευθυντικών αποφάσεων.
Οριζόντια ενσωμάτωση: στηνοριζόντια ενσωμάτωση οι ΤΠΕ αξιοποιούνται ως μέρος της
διαδικασίας κατάκτησης της γνώσης με βάση το Α.Π.
Οριζόντια ενσωμάτωση:
 Όλα τα γνωστικά αντικείμενα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ ως κεντρικό μέσο
διδασκαλίας και μάθησης.
 Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται τεχνική και παιδαγωγική εμπειρογνωμοσύνη γιανα
μπορούν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία στο μάθημά τους αφού η ικανότητα και η
αυτοπεποίθηση για ενσωμάτωση των ΤΠΕ καταλαμβάνουν σημαντική θέση στην
καθημερινή πρακτική ενός εκπαιδευτικού.
 Αυτό αναμφίβολα προκαλεί ιδιαίτερο άγχος στους εκπαιδευτικούς αφού δεν έχουν
καταρτιστεί για παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ και συνήθως δεν μπορούν να
αντιληφθούν τους λόγους που πρέπει να αλλάξουν την παιδαγωγική πρακτική τους.
Βασικές Αρχές της πολιτικής εφαρμογής:
 Αναλυτικό ΠρόγραμμαΠαιδαγωγικά μοντέλα:Δασκαλοκεντρικό/Μαθητοκεντρικό
Σχετισμός με ισχύουσα πρακτική/εφαρμογή:Εφικτή η
ενσωμάτωση ΤΠΕ;
 ΥποδομήΠρόσβαση:σύνδεση,διασύνδεση,διαμοιρασμός πηγών
Λογισμικά:κατάλληλα; διαθέσιμα; προσιτά(τιμή);
 Επαγγελματική Ανάπτυξη προσωπικού Ιδεολογία και πρακτική: Γιατί/Πώς/Τι πρέπει
να αλλάξω
Εκπαίδευση:Τι είδους; Που στοχεύει; Σε τι
χρησιμεύει;
 Διαχείριση αλλαγής Προτεραιότητες:Διδασκαλία και μάθηση/Κατάρτηση
Προσωπικού/Ενσωμάτωση
 Πηγές: Ανθρώπινο δυναμικό/ Χρηματοδότηση/Χώρος

10. Ποιες οι Διαστάσεις της πολιτικής εφαρμογής:
1η
διάσταση: Μέσα- Υλικά
• Αποτελούν συχνά τους δημιουργούς της καινοτομίας, όπως παραγωγή έντυπου υλικού
για χρήση των ΤΠΕ με στόχο την επέκταση της νέας προσέγγισης. Προΰποθέτουν ότι
υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους συμμετέχοντες για την αναγκαιότητα της νέας
προσέγγισης και πιστεύουν ότι αν παρουσιάσουν ξεκάθαρα την καινοτομία οι
εμπλεκομένοι θα την υιοθετήσουν όπως ακριβώς προκαθόριστηκε. Αυτό συνήθως δε
συμβαίνει και η καινοτομία δεν επιτυγχάνεται όπως ακριβώς σχεδιάστηκε επειδή αυτοί
που πρέπει να την εφαρμόσουν είτε δεν ασπάζονται τις ίδιες αντιλήψεις με τους
δημιουργούς είτε δεν αναγνωρίζουν την ανάγκη για αλλαγή
2η
διάσταση: Παιδαγωγικές προσεγγίσεις-μεθοδολογίες
• Νέες καινοτομίες συνήθως περιλαμβάνουν νέες προσεγγίσεις-μεθοδολογίες διδασκαλίας
και μάθησης οι οποίες είναι διαφορετικές από αυτές που ήδη εφαρμόζονται από
αυτούς που καλούνται να τις υιοθετήσουν. Οι εκπαιδευτικοί με τα χρόνια αναπτύσσουν
τη δική τους επαγγελματική πρακτική μεθοδολογία,και αποτελούν μέρος μιας σχολικής
κουλτούρας που υιοθετεί δοκιμασμένες [‘tried and tested’] μεθόδους διδασκαλίας. Οι
δάσκαλοι έχουν μια ‘κρυμμένη γνώση’ [implicit knowledge] για το τι αποτελεί μια καλή
διδασκαλία και αυτό μπορεί να συγκρούεται με τη ‘νέα’ προσέγγιση.
3η
διάσταση: Αντιλήψεις για τη διδασκαλία και μάθηση
• Αυτές είναι επίσης πολύ σημαντικές για την αποδοχή μιας εκπαιδευτικής καινοτομίας,
αφού η αλλαγή συνήθως προΰποθέτει ένα διαφορετικό σύνολο αντιλήψεων για τη
διδασκαλία και μάθηση. Μια καινοτομία για να εφαρμοστεί και να πετύχει πρέπει να
υπάρχει η απαραίτητη συναίνεση για σημαντικά θέματα από όλους τους
εμπλεκομένους. Αν οι εκπαιδευτικοί, για παράδειγμα,δεν πιστεύουν ή παραμένουν
επιφυλακτικοί όσον αφορά τις δυνατότητες των ΤΠΕ για βελτίωση των ικανοτήτων τους
να βοηθήσουν τους μαθητές τότε το πιθανότερο είναι να μην τις ενσωματώσουν στον
προγραμματισμό και τη διδασκαλίας τους.
Στάδια που πρέπει να περάσει η πολιτική εφαρμογή:
Μια συνηθισμένη πρακτική στην εκπαιδευτική καινοτομία ‘από τα πάνωπρος τα κάτω’
[centralized] είναι το μοντέλο Έρευνα, Ανάπτυξη και Διάχυση [Μοντέλο RDD- Research,
Development and Dissemenation]. Αυτό περιλαμβάνει:
Έρευνα από ομάδα εμπειρογνωμόνων που δημιουργούν την καινοτομία
Ανάπτυξη σε συνεργασία με μια μικρή πιλοτική ομάδα σχολείων, εκπαιδευτικών και υλικών.
Διάχυση καινοτομίας στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα
Πως μπορεί να γίνει σωστά (πολιτική ενσωμάτωση):

11. Οι εκπαιδευτικές καινοτομίες μπορούν να είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής απόφασης [π.χ.
Υπουργείο Παιδείας,κυβερνητικές υπηρεσίες] δηλ. ‘από τα πάνωπρος τα κάτω’ ή να
αποτελεί μια ανάπτυξη ‘από τα κάτωπρος τα πάνω’, ή και τα δύο.
Η προσέγγιση πολιτικής απόφασης έχει 3 επίπεδα αλλαγής:
 Στοχευμένη καινοτομία, όπως παρουσιάζεται στα κυβερνητικά έγγραφα
 Εφαρμοσμένη καινοτομία, όπως παρουσιάζεται στις πρακτικές ρυθμίσεις για να
μετατρέψουν την πολιτική σε πρακτική
 Βαθμός ενσωμάτωσης καινοτομίας- περιγράφει τι ακριβώς συμβαίνει σε ‘πραγματικές
συνθήκες’
10. Πώς οι διαφορετικές θεωρίες μάθησης μπορούν να επηρεάσουν το σχεδιασμό και
την εφαρμογή ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία; Να είστε σε θέση να κάνετε
αναφορά σε όλες που υπάρχουν (σχετική παρουσίαση στο Moodle) αλλά και σε
αυτές που υπάρχουν στην παρουσίαση της Συνάντησης 2.
11. Με ποιο τρόπο μπορώ να πετύχω τη διάχυση μιας εκπαιδευτικής καινοτομίας;
Ποιες οι προκλήσεις; (ομάδες καινοτόμων, εμπόδια στην εφαρμογή, παράγοντες που
επηρεάζουν την εφαρμογή).Συζητήστε και με αναφορά στα δεδομένα της Κύπρου.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης;
Ο τρόπος που μπορούμε να πετύχουμε τη διάχυση μιας εκπαιδευτικής καινοτομίας βάση τον
Rogers είναι η επικοινονία μεσω διάφορων καναλιών , δια στόματος ή με προσωπική επαφή
αλλα και μέσω μιας πιο επίσημης κατάρτισης.
• Καινοτόμοι: Εισάγουν την καινοτομία και υπερασπίζονται τη χρησιμότητά της,
προωθώντας την.
• Early adopters:Είναι ευυπόληπτα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας και μπορούν να
αποτελούν και να λειτουργούν ως ‘κίνητρο’ για τους υπόλοιπους. Επηρεάζουν την κοινή
γνώμη και είναι αποτελεσματικοί στο να εμπλέκουν τους υπόλοιπους στη διαδικασία
διάχυσης της καινοτομίας.
• Early majority: Αυτή η ομάδα υιοθετεί τις νέες ιδέες ακριβώς πριν οποιοδήποτε άλλο
μέσο μέλος ενός συστήματος,συνήθως μέσω της πειθώς των early adopters.
• Late majority: Υιοθετούν νέες ιδέες ακριβώς μετά το μέσο μέλος ενός
συστήματος,συνήθως ως αποτέλεσμα πιέσεως από τα υπόλοιπα μέλη. Οι παρεμβατικές

12. στρατηγικές είναι συνήθως αναγκαίες για να τους πείσουν να υιοθετήσουν την
καινοτομία.
• Laggards [καθυστερημένοι]: Αυτοί αποτελούν τη τελευταία ομάδα ενός συστήματος
που υιοθετεί μια καινοτομία χωρίς να ενδιαφέρονται για τη γνώμη των άλλων.
12. Ποιο μοντέλο ενσωμάτωσης ΤΠΕ θα εισηγούσασταν; Πώς θα το διαφοροποιούσατε
και γιατί;
The Technology Integration Planning Cycle for Literacy
1 . Ικανότητα να θέτεις ξεκάθαρους διδακτικούς στόχους όταν ενσωματώνεις τεχνολογία.
2 . Ικανότητα να ταυτίζεις τη σωστή μεθοδολογία σε σχέση με το διδακτικό στόχο.
3 . Ικανότητα να επιλέγεις τα σωστά ψηφιακά και μη-ψηφιακά εργαλεία για ενίσχυση της
διδασκαλίας.
4 . Ικανότητα να προβλέπεις με ποιο τρόπο το επιλεγμένο εργαλείο μπορεί να συμβάλει στην
επίτευξη του διδακτικού στόχου.
5 . Ικανότητα να αναγνωρίζεις τους πιθανούς περιορισμούς που θα προκύψουν με τη χρήση ενός
εργαλείο και να βρίσκεις τρόπους να τους ξεπεράσεις.
6 . Ικανότητα να αντιληφθείς το πώς πρέπει να διαφοροποιήσεις τη διδασκαλία σου σε σχέση με
τα εργαλεία που έχεις επιλέξει.
7. Ικανότητα να αξιολογείς τα αποτελέσματα της διδασκαλίας και να προσαρμόζεις τη
μελλοντική εφαρμογή και τον τρόπο αξιοποίησης των συγκεκριμένων εργαλείων.
Δεν θα το διαφοροποιούσα για το λόγο ότι είναι αρκετά καλό, αφού συμπεριλαμβάνει όλα τα πιο
πάνω.
13. Τι είναι η CALL και από ποιες φάσεις έχει περάσει η εξέλιξή της;
CALL = Computer-Assisted Language Learning
Ο Warschauer (2004) αναγνωρίζει τρεις φάσεις της ‘Εκμάθησης Γλώσσας με Χρήση
Υπολογιστή’ [CALL], βασιζόμενος στις ‘κρυμμένες’ παραμέτρους και τις αντιλήψεις γύρω
από τη δομή της ΄Γλώσσας’. Όμως, αυτές οι τρεις φάσεις μπορούν να συνδεθούν και με πιο
βαθιές αντιλήψεις για τη δόμή της διαδικασίας μάθησης-
Στάδιο 1970s-1980s
Structural/Δομημένη CALL
1980s-1990s
Communicative/
Επικοινωνιακή CALL
21st
Century
Integrative/Ενοποιητική CALL

13. 14. Τι σημαίνει ‘Επικοινωνία Yποστηριζόμενη από Υπολογιστές’ [CMC- Computer
Mediated Communication]. Τι περιλαμβάνει; Ποια τα πλεονεκτήματα; Ποια τα
πιθανά προβλήματα;
Τι σημαίνει και τι περιλαμβάνει:
CMC: κάθε μορφή επικοινωνίας που προκύπτει μέσω των υπολογιστών (ήχο και βίντεο αλλά οι
περισσότερες μορφές CMC είναι μέσω γραπτού κειμένου [text-based])
 Η CMC γραπτού κειμένου υπάρχει σε σύγχρονη και ασύγχρονη μορφή.
 Ο ήχος και η εικόνα ως μορφές είναι ‘πολύτιμες’ (διδασκαλία ξένων γλωσσών).
 Ο ήχος είναι επίσης πολύ χρήσιμος (ηλικία ή αναπηρία)
 Ο ήχος και το βίντεο μπορούν να είναι ασύγχρονα (π.χ. ένα αρχείο ήχου -podcast,ή μια
βιντεογραφημένη απάντηση στο Youtube) αλλά η αμεσότητα ενός αρχείου ήχου ή βίντεο
μεταφράζεται σε ακόμα πιο άμεση μορφή επικοινωνίας σε σχέση με τα μέσα σύγχρονης
επικοινωνίας (π.χ. τηλεδιάσκεψη).
 Μέσω της CMC οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να βρίσκονται συνδεδεμένοι μέσω
διαδικτύου ταυτόχρονα αλλά μπορούν να συμμετέχουν όποια ώρα τους βολεύει.
Τεχνολογία Mainframe/Υπολογιστικά
συστήματα
PCs- Προσωπικοί
Υπολογιστές
Πολυμέσα και διαδίκτυο
Διδασκαλία
Αγγλικών
Παράδει-γμα
Γραμματική- Μετάφραση &
Γλωσσικο- ακουστικό
Επικοινωνιακή
διδασκαλία της
Γλώσσας
Έμφαση στο περιεχόμενο
(ESP/EAP)
Άποψη για τη
Γλώσσα
Δομική (ένα επίσημα δομημένο
σύστημα)
Γνωστική (ένα νοητικά
δομημένο σύστημα)
Κοινωνικοπολιτική
(αναπτύσσεται σε σχέση με την
κοινωνική αλληλεπίδραση)
Κύρια χρήση
υπολογιστή
Drill & Practice Επικοινωνιακές
ασκήσεις/εργασίες
Αυθεντική ομιλία/συζήτηση
Κύριος στόχος Ακρίβεια Ευφράδεια Ενέργεια

14.  Επιπρόσθετα,η ασύγχρονη γραπτή μορφή CMC επιτρέπει τα μηνύματα να είναι σε
φωλιασμένη μορφή [αλλιώς μορφή ‘νημάτων’ – threaded] και έτσι οι χρήστες βλέπουν
προηγούμενες αναρτήσεις. Αυτό σημαίνει ότι η ασύγχρονη CMC έχει μια συνέπεια που
απουσιάζει από τα μέσα σύγχρονης επικοινωνίας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για
ανάκληση αναρτήσεων εντός μιας συζήτησης [reflective discourse].
Τα πλεονεκτήματα:
 Παραγωγή γραπτού λόγου: αυθεντικά κείμενα και αυθεντικό ακροατήριο
προσφέροντας βοήθεια σε μαθητές που εξασκούνται στη μητρική τους γλώσσα ή όχι.
 Ιστολόγια- blogs’, ως ένα διαδικτυακό ημερολόγιο. Ιστολόγια, όπως το Blogger
(http://www.blogger.com) επιτρέπουν στους αναγνώστες να κάνουν σχόλια
δημιουργώντας μια πιο διαδραστική μορφή γραπτού
κειμένου/ανάρτησης/δημοσιεύματος.
 Ένα ‘wiki’ αποτελεί ένα συνεργατικό εργαλείο παραγωγής γραπτού λόγου π.χ.
Wikipedia
 Computer-Assisted Writing: μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να γράφουν πιο
γρήγορα και ευανάγνωστα και το τελικό γραπτό κείμενο να είναι καλύτερης ποιότητας
από αυτό που θα παραγόταν σε χαρτί (Pennigton, 1996).
 Αυθεντικές συνθήκες για παραγωγή προφορικού λόγου (speaking and listening),
ειδικά για εκμάθηση ξένων γλωσσών.
 H CMC μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εξ’ αποστάσεως διδασκαλία, π.χ. για
συζητήσεις, προσωπικές διδασκαλίες [personal tutorials] και ενισχυτική διδασκαλία.
Πολλές φορές η απόσταση κάνει τους μαθητές να νιώθουν απομονωμένοι αλλά μέσω της
CMC νιώθουν μέρος της ‘μαθησιακής κοινότητας’
Τα πιθανά προβλήματα:
 Έλλειψη δεικτών συναισθηματικής κατάστασης {emoticons}
 ‘Ανάρμοστη συμπεριφορά’,όπως σκόπιμη διακοπή συνομιλίας ή χρήση προσβλητικού
λεκτικού. Π.χ. Φλεγόμενη επικοινωνία/flaming’ (προσβλητική /υβριστική συμπεριφορά
με στόχο συγκεκριμένο συμμετέχοντα) ή ‘συρτή/trolling’ (συμπεριφορά που στοχεύει
στη διακοπή επικοινωνίας).
15. Ποιες οι προοπτικές από τη χρήση εικόνας και βίντεο στο μάθημα; (multi-literacy)
[οπτική επικοινωνία και εκπαίδευση].

15. Η χρήση των εικόνων, ήχου και βίντεο σε συνδυασμό με τη γραπτή επικοινωνία γενικά δείχνει
την ‘ πολυτροπική/multi-modal’ φύση της σύγχρονης παιδείας. Στη CMC,η πληροφορία
μεταφέρεται πλέον μέσω εικόνας με την ίδια συχνότητα όπως και γραπτώς. Επιπρόσθετα,λόγω
της φύσης και του μεγέθους των εικόνων, η πληροφορία συχνά παρουσιάζεται αποσπασματικά
σε σχέση με την έντυπη μορφή. Άλλο θέμα είναι η ιδιοκτησία ιστοσελίδων και ο τρόπος που
παρουσιάζονται τα δεδομένα σε σχέση με τα βιβλία. Η αντιγραφή από ένα βιβλίο είναι μια
επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία αφού προϋποθέτει να διαβάσεις σίγουρα το κείμενο πριν να
αντιγράψεις οτιδήποτε. Η αντιγραφή όμως στο υπολογιστή απλά προϋποθέτει την επιλογή
κειμένου και την εντολή copy/paste. Δε χρειάζεται η ανάγνωση κειμένου. Αυτό προκαλεί
προβλήματα στους δασκάλους που καθορίζουν γραπτές εργασίες με στόχο οι μαθητές να
διαβάσουν και να προβληματιστούν για το περιεχόμενο.
16. Πώς οι νέες τεχνολογίες έχουν επηρεάσει τον κόσμο και την καθημερινότητα των
σημερινών νεαρών μαθητών; Ποιες οι επιπτώσεις στη διαδικασία μάθησης;
(ψηφιακοί ιθαγενείς – Prensky) και στους ίδιους τους μαθητές;
Πως οι νέες τεχνολογίες έχουν επηρεάσει την καθημερινότητα των νεαρών μαθητών:
 Μέρος της καθημερινότητας μας είτε για ‘διοικητικά θέματα’ είτε για ψυχαγωγία.
 Δεν είναι τόσο ξεκάθαρα φυσικά τα όρια μεταξύ του ενός μέσου και του άλλου.
 Αποτέλεσμα αυτής της καθημερινότητας των νεαρών μαθητών,ο Prensky (2001)
εισήγαγε τον όρο ‘ψηφιακοί ιθαγενείς’, υποστηρίζοντας ότι ‘…οι μαθητές μας έχουν
αλλάξει δραστικά. Οι σημερινοί μαθητές δεν είναι ποια τα άτομα για τα οποία έχει
σχεδιαστεί το παρόν εκπαιδευτικό σύστημα’. (οι επιπτώσεις στη διαδικασία
μάθησης)
 Όμως, ισχύει αυτό στην πραγματικότητα; Πρέπει εμείς ως εκπαιδευτικοί να
προβληματιστούμε και να ανταποκριθούμε στις νέες προκλήσεις του εκπαιδευτικού μας
συστήματος.
Τι επηρεάζει τι;
 Τα τηλεοπτικά προγράμματα ενθαρρύνουν τους θεατές να επισκέπτονται ιστοσελίδες
και να βρίσκουν πληροφορίες, να λαμβάνουν μέρος σε διαγωνισμούς και να κάνουν
αγορές.
 Τα τηλεοπτικά προγράμματα,επίσης, αποζητούν τη διαδικτυακή επικοινωνία ή
χρησιμοποιούν τη ψηφοφορία μέσω γραπτών μηνυμάτων,τηλεφώνου, ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου κ.α.
 Τα βιβλία μετατρέπονται σε ταινίες και οι ταινίες σε DVD ή βιντεοπαιχνίδια.
 Μερικές φορές τα βιντεοπαιχνίδια βγαίνουν στην αγορά σχεδόν ταυτόχρονα (κάποτε και
από πριν) με την ταινία που σχετίζονται. Σε μερικές περιπτώσεις, η αγορά για τα
βιντεοπαιχνίδια είναι πολύ μεγαλύτερη από την αγορά για τις ταινίες και τα DCD,
θέτοντας τον προβληματισμό για το ποιο είναι το αρχικό προϊόν.

16. ΤΠΕ στην εκπαίδευση και νεαροί μαθητές (οι επιπτώσεις στους ίδιους τους μαθητές):
 Οι νέες τεχνολογίες παρέχουν νέες ευκαιρίες για μάθηση τόσο στο σχολείο, όσο και
στο σπίτι.
 Υπάρχει αυξητική τάση,κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, για αγορά υπολογιστή στο
σπίτι,κονσόλες για παιχνίδια,κινητά τηλέφωνα,ταμπλέτες…
 Τα νοικοκυριά αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά για τις εταιρίες που πουλούν
εκπαιδευτικά λογισμικά για υποστήριξη της μάθησης. Οι νεαροί μαθητές είναι
περικυκλωμένοι σήμερα με όλων των ειδών τη τεχνολογία και τις χρησιμοποιούν ως
μέρος της καθημερινότητάς τους. Είναι απίθανο να μην έχει κάποιος κινητό τηλέφωνο
στην Κύπρο, και αυτό συμπεριλαμβάνει και νεαρούς μαθητές, συχνά και από την
Α΄δημοτικού. ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΓΝΩΣΤΕΣ…
 Ακόμα και οι πιο νεαροί γονείς σήμερα δεν είχαν κινητό τηλέφωνο όταν ήταν μικροί
ενώ σπάνια σήμερα ένας 8χρονος και πάνω να μην έχει. Ακόμα κι έτσι όμως, οι γονείς
μπορούν να συνεργαστούν με το σχολείο για να ενισχύσουν την τεχνολογική ανάπτυξη
των μαθητών και να έχουν θετικά αποτελέσματα.
 Όμως είναι σημαντικό να αξιολογήσουμε αν αυτές οι σημαντικές αλλαγές έχουν
δημιουργήσει ένα ψηφιακό χάσμα λόγω διαφοροποιημένων παραμέτρων, π..χ. οι
μαθητές από οικογένειες ή χώρες που δεν έχουν πρόσβαση στη τεχνολογία…
17. Τι σημαίνει ηλεκτρονική ή διαδικτυακή μάθηση; Με ποιους τρόπους μπορεί να
επιτευχθεί (αναφορά στο learning, online learning, blended learning). Τι πρέπει να
περιλαμβάνει;
Τι σημαίνει ηλεκτρονική ή διαδικτυακή μάθηση:
- Οι ΤΠΕ σχετίζονται με την αγορά εργασίας. Οι μαθητές μαθαίνουν προγραμματισμό
ούτως ώστε να έχουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση γιανα ‘ασκούν εξουσία’ στη
συσκευή και ίσως να είναι μια βάση για να βρουν μελλοντικά μια θέση εργασίας.
- Τα προγράμματα εφαρμογής είναι παντού και θα είναι χρήσιμα στους μαθητές όταν
εργοδοτηθούν.
- Οι ΤΠΕ είναι παντού. Τα σχολεία προετοιμάζουν τους μαθητές για τη ζωή άρα πρέπει να
τους προετοιμάζουν για να ‘αντιμετωπίζουν’ τις ΤΠΕ.
- Η Μάθηση με Υπολογιστές- CAL (Computer Assisted Learning) έχει περισσότερα
πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες παιδαγωγικές μεθόδους.
- Οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ στη διαδικασία μάθησης
όλων των γνωστικών αντικειμένων.

17. - Οι ΤΠΕ βοηθούν στην αυτονόμηση των μαθητών από το δάσκαλο που θεωρείτο
παντογνώστης. Οι ΤΠΕ ενθαρρύνουν τους μαθητές να μαθαίνουν συνεργατικά και όχι να
ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο.
- Η οικονομία μας πρέπει να αναπτύξει μια ισχυρή βιομηχανία Τεχνολογιών
Πληροφορικής.
- Πρέπει να προωθήσουμε τη δημιουργία ενός πολύ ικανού ανθρώπινου δυναμικού με
υψηλού επιπέδου δεξιότητες που να έχει ευκαιρίες εργοδότησης εγχώρια αλλά και σε
άλλες χώρες.
- Υπάρχουν εκπαιδευτικά λογισμικά που μπορούν να κάνουν, ίσως και καλύτερα, τη
δουλειά του δασκάλου.
- Οι ΤΠΕ προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς περισσότερο χρόνο για εξατομικευμένη
διδασκαλία και μειώνουν το φόρτο διοικητικών θεμάτων.
- Οι μαθητές με αναπηρίες μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από τη χρήση των
υπολογιστών.
- -Οι ΤΠΕ ενθαρρύνουν τους μαθητές με χαμηλούς ρυθμούς μάθησης και αντιμετωπίζουν
τις ειδικές ανάγκες/αδυναμίες.
- Η χρήση των ΤΠΕ είναι αυτονόητη, ανάλογη με τη ανακάλυψη και χρήση του
ηλεκτρισμού, και πρέπει να εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας.
- Οι χρήση των ΤΠΕ δείχνει ότι προχωρούμε μπροστά και εξελισσόμαστε
Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί:
• Ε-Learning
• E- Learning: Οποιοδήποτε είδος διδασκαλίας ή μάθησης που πραγματοποιείται
μέσω της χρήσης των ΤΠΕ [F2F/εξ’ αποστάσεως]
• Π.χ. χρήση διαδραστικών πινάκων,τηλεψηφοφορία (Clicker voting system),
μάθηση μέσω υπολογιστή…
• Online Learning
• Διδασκαλία/μάθηση μέσωδιαδικτύου [F2F εντός τάξης΄ή διαδικτυακά)
• Στοιχεία που περιλαμβάνει:
• Τρόπους παροχής υλικού/πηγών (κείμενο, ήχο, βίντεο, παρουσιάσεις,
προσομειώσεις, ηλεκτρονικοί διαδραστικοί πίνακες)
• Αξιολόγηση:συντρέχουσα, επίσημη,συγκεντρωτική (π.χ. κουίζ
πολλαπλής επιλογής,ασφαλής παράδοση εργασιών…)
• Επικοινωνία (Computer Mediated Communication)- Σύγχρονη-
Ασύγχρονη (φόρουμ, συνομιλίες, προσωπικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο,
μπλοκ…)

18. • Συνεργατικά εργαλεία μάθησης
• Διοικητικά θέματα, επιτήρηση/ Διαχείριση τάξης
• Blended Learning
• Συνδυασμός διαφορετικών στυλ μάθησης- ψηφιακές και ‘φυσικές’ πηγές (Oliver
& Trigwell, 2005)
Τι πρέπει να περιλαμβάνει:
Ανεξάρτητα από αυτή την κατηγοριοποίηση,η ηλεκτρονική μάθηση ή διαδικτυακή μάθηση
(είτε συμπληρώνει τη διδασκαλία πρόσωπο-με-πρόσωπο ή τη ψηφιακή τάξη) περιλαμβάνει
μια σειρά από εργαλεία που έχουν:
• Τρόπους παροχής υλικού και πηγών (δηλ. κείμενο, ήχος, βίντεο,
παρουσιάσεις, προσομειώσεις, ηλεκτρονικούς πίνακες)
• Τρόπους αξιολόγησης: επίσημα ή μη (π.χ. κουίζ πολλαπλής επιλογής,
ασφαλή ανάρτηση εργασιών)
• Επικοινωνία Yποστηριζόμενη από Yπολογιστή (Computer-mediated
Communication—CMC)- π.χ.ομάδες συζητήσεως, προσωπικό ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο,συζήτηση σε πραγματικό χρόνο.
• Συνεργατικά εργαλεία, π.χ. wikis
• Εργαλεία διαχείρισης/διοίκησης της τάξης, π.χ. classdojo
18. Τι σημαίνει ο όρος ‘Web 2.0’ και τι σχέση έχει με τα διαδικτυακά περιβάλλοντα
διαχείρισης περιεχομένου (π.χ.Moodle).
Οι τεχνολογίες Web 2.0 δεν είναι τόσο ακριβής όρος γιατί είναι δύσκολο να τον ορίσεις και
επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι αποτελούν τις τεχνολογίες και
τις ανοιχτές δυνατότητες που δίνει το διαδίκτυο και περιλαμβάνει το κτίσιμο λογισμικών που
προάγουν την κοινωνικοποίηση, όπως τα ιστολόγια/μπλοκς, wikis, πολυμέσα (multimedia
sharing services), content syndication, podcasting and content tagging services. O Anderson
(2007) δίνει μια πιο ολοκληρωμένη περιγραφή.
Το Web 2.0 είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για τις ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν υλικό
‘user-created’,δηλαδή που παράγεται από τον ίδιο το χρήστη.

19. Αυτό περιλαμβάνει σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. FaceBook), blogs, wikis, σελίδες
διαμοιρασμού εικόνας (photo-sharing sites), σελίδες για ανέβασμα βίντεο (eg. YouTube).
Πολλά VLEs (όπως το Moodle, BlackBoard…) περιλαμβάνουν εργαλεία Web 2.0. Όμως, σελίδες
που από μόνες τους αποτελούν ‘εργαλείο’ Web 2.0 μπορούν φυσικά να συμπεριληφθούν στην
εργασία σας.
19. Τι είναι τα προσαρμοστικά συστήματα διδασκαλίας; Τι περιλαμβάνουν; Πώς
μπορούν να αξιοποιηθούν στη μαθησιακή διαδικασία; Πότε έχουν την περισσότερη
‘επιπρόσθετη αξία’ για το μαθητή;
 ‘Ολοκληρωμένα Συστήματα Μάθησης/ Integrated Learning Systems (ILS)
 Ολοκληρωμένα Συστήματα Διδασκαλίας/Integrated Tutoring Systems (ITS).
 Μία από τις παλαιότερες εφαρμογές εκπαιδευτικής τεχνολογίας και επανέρχονται ή
φεύγουν από το προσκήνιο αναλόγως της έρευνας και των εκπαιδευτικών στόχων.
 Το ‘ιερό δισκοπότηρο/ holy grail’ σε αυτά τα συστήματα είναι τα ΄Συναισθηματικά
Συστήματα Διδασκαλίας/Affective Tutoring Systems’ τα οποία αντιδρούν μόνο με βάση
την απόδοση του μαθητή αλλά και με βάση τη συναισθηματική του κατάσταση (π.χ. Mao
& Li, 2010).
Μπορούν οι υπολογιστές να διδάξουν;
• H αντίληψη ότι οι υπολογιστές μπορούν να διδάξουν υπήρξε καθοριστικός παράγοντας
στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με υπολογιστή.
• Το ότι οι υπολογιστές όμως είναι σε θέση να μιλήσουν, να διαβάσουν και να γράψουν δε
σημαίνει ότι μπορούν κιόλας να διδάξουν προφορικό ή γραπτό λόγο το ίδιο καλά (Self.
2005), όχι κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
• Η εκπαιδευτική ψυχολογία αναφέρει φυσικά ότι τα εξατομικευμένα προγράμματα
οδηγούν σε πιο αποτελεσματική διδασκαλία, υποστηρίζοντας τα υπολογιστικά
συστήματα.
20. Ποια τα 3 βασικά μέρη των έξυπνων συστημάτων διδασκαλίας(ILS/ITS), ποιες οι
βασικές τους λειτουργίες, με ποιο τρόπο αλληλεπιδρούν και πώς επιτυγχάνεται η
μάθηση μέσω τέτοιων συστημάτων; Υπάρχουν προκλήσεις στην εφαρμογή;
Τα 3 βασικά μέρη των έξυπνων συστημάτων διδασκαλίας:

20. 1. πεδίο (domain)
2. μαθητής (learner)
3. στρατηγικές διδασκαλίας (teacher strategies)
Οι βασικές τους λειτουργίες:
 Το πεδίο είναι το γνωστικό αντικείμενο ή θέμα που διδάσκεται
 Οι πληροφορίες για το μαθητή μπορούν να περιλαμβάνουν οτιδήποτε,από το όνομα του
μαθητή μέχρι και το ιστορικό που αποθηκεύεται από τα αρχεία που διαχειρίζεται ο
μαθητής
 Οι μεθοδολογίες διδασκαλίας που υιοθετεί ο υπολογιστής.
Με ποιο τρόπο αλληλεπιδρούν/Αλληλεπιδράσεις των βασικών στοιχείων ενός ITS:
Πεδίο ορισμού [Domain Model]:
• Λεπτομερές εννοιολογικό δίκτυο του γνωστικού αντικειμένου που προσεγγίζεται
Μαθητικό μοντέλο [Student Model]
• Οι αντιδράσεις ενός ‘ιδανικού’ μαθητή στην πλοήγηση εντός του εννοιολογικού
δικτύου που περιγράφεται από το μοντέλο του εκπαιδευόμενου/μαθητικό
μοντέλο.
Σύστημα διαχείρισης [Management system]:
• Συγκρίνει τις απαντήσεις του εκπαιδευόμενου με αυτές του ‘ιδανικού’ μαθητή.
• Επιλέγει διαδρομές μάθησης ανάλογα με τις απαντήσεις του εκπαιδευόμενου
στις ερωτήσεις διδασκαλίας.
• Κρατά αρχείο με την εξέλιξη του εκπαιδευόμενου
• Παρέχει εξατομικευμένη βοήθεια
Πως επιτυγχάνεται η μάθηση:
Οι μαθητές συνήθως μαθαίνουν από ένα σύστημα ITS λύνοντας προβλήματα και παίρνοντας
ανατροφοδότηση
Προκλήσεις στην εφαρμογή:
 Αντιστοίχηση δομής του ILS και των ερωτήσεων στο δοκίμιο:Το είδος των
ερωτήσεων που είχαν οι μαθητές στις διεθνής εξετάσεις δεν είχαν την ίδια δομή με

21. το ILS. Αυτό μπορεί να επηρεάζει την επίδοση των μαθητών και να παρεμποδίζει την
εξαγωγή συμπερασμάτων.
 Ενσωμάτωση του ILS εντός τουπλαισίουτης τάξης:Μια σειρά από πρακτικές
υιοθετήθηκαν από τα σχολεία στα πλαίσια της αξιοποίησης των ILS και έτσι ήταν
δύσκολο να αξιολογηθεί η συνέπειά τους προς τη δομή των ILS.
 Ο ρόλος των δασκάλων:Αυτό θεωρήθηκε πολύ σημαντικό και είχε να κάνει με την
αυτοπεποίθηση και τις ικανότητες των δασκάλων στην αξιοποίηση του ILS στην τάξη. Η
στάση τους απέναντι στην τεχνολογία θεωρήθηκε επίσης σημαντική αφού επηρέαζε
τη στάση τους απέναντι στο ILS και τη χρήση του.
21. Πώς τα έξυπνα συστήματα διδασκαλίας συνδέονται με το συμπεριφορισμό;
Η αξιοποίηση των ILS παραπέμπει στο Συμπεριφορισμό αφού αποτελεί την ίδια προσέγγιση
απλά εφαρμόζεται σε περιβάλλον υπολογιστή. Σύμφωνα με τον Συμπεριφορισμό η μάθηση
επιτυγχάνεται:
- Όταν διασπάτε η ενότητα σε μικρά στάδια
-Όταν διδάσκονται βήμα-βήμα οι μαθητές,αφού ολοκληρώσουν με επιτυχία το προηγούμενο
στάδιο κάθε φορά
-Δίνοντας συχνές ‘αμοιβές’ στα πρώτα στάδια με ελεγχόμενη ‘ενίσχυση’ στα κατοπινά στάδια
-Δίνοντας γρήγορα και άμεσα την ‘αμοιβή’ μέσωανατροφοδότησης αμέσως μετά τη σωστή
απάντηση
-Επιτρέποντας την ανακάλυψη των ‘διαδρομών επιτυχίας’ μέσωδιαφόρων ερεθισμάτων
Οι Συμπεριφοριστές αναφέρουν πως αυτή η διαδικασία βοηθά στο κτίσιμο από τους μαθητές
συγκεκριμένων και επιθυμητών προτύπων συμπεριφοράς.
22. Τι είναι ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον Μάθησης; Τι πρέπει να περιλαμβάνει για να
είναι ολοκληρωμένο;
Τι είναι ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον Μάθησης:
• Χρήσιμο και εύχρηστο προς και από το χρήστη. Βασικές έννοιες: προσβασιμότητα,
αποτελεσματικότητα,ασφάλεια,χρησιμότητα,μάθηση.
• Αποτελεσματικό από την άποψη του ότι πρέπει να αυξάνει τις πιθανότητες για μάθηση.
Βασικές έννοιες: σωστή παιδαγωγική,αλληλεπίδραση,ενεργός εμπλοκή, συμβολή προς
την αύξηση της προσδοκίας για επιτυχία.

22. • Συναισθηματική προσέγγιση,αυτό σημαίνει να προωθεί θετικά συναισθήματα όπως τη
χαρά και την εμπιστοσύνη. Βασικές έννοιες: διασκεδαστικό, κίνητρο για μάθηση
Τι πρέπει να περιλαμβάνει για να είναι ολοκληρωμένο:
Πρέπει να περιλαμβάνει τα 4 πιο κάτω στάδια:
• Αναγνώριση των αναγκών και καθορισμός απαραίτητων στοιχείων (Identifying needs
and establishing requirements)
• Ανάπτυξη εναλλακτικών σχεδιασμών που να ανταποκρίνονται στα απαραίτητα στοιχεία
• Ανάπτυξη αλληλεπιδραστικών εναλλακτικών σχεδιασμών
• Αξιολόγηση των όσων ‘χτίζονται’ καθ΄ όλη την διαδικασία
Τα βασικά του χαρακτηριστικά:
• Η επικέντρωση στους χρήστες και τις απαιτήσεις τους.
• Οι σχεδιαστές κάνουν υποθέσεις προς εξέταση (testable claims) όσον αφορά τις
εμπειρίες των χρηστών (αυτό που θα βιώσουν)
• Οι σχεδιαστές εκτελούν τον κύκλο διαδικασίας αρκετές φορές (επανάληψη) για
ανατροφοδότηση,εμπλουτισμό και αλλαγή στο σχεδιασμό, (iterative process-
επαναλαμβανόμενος κύκλος διαδικασίας).
23. Ποια η σωστή διαδικασία σχεδιασμούενός WBLE? (Αναφορά στο συντονισμό
διαφόρων προοπτικών).
Ο σχεδιασμός ενός μαθησιακού περιβάλλοντος προϋποθέτει το συντονισμό διαφόρων
προοπτικών: του δασκάλου, του μαθητή και του σχεδιαστή (Squires & MacDougal, 1994).
Προοπτική του δασκάλου
 Θεωρία μάθησης
 Μαθησιακά αποτελέσματα
 Παιδαγωγικές πρακτικές και μάθηση
 Ρόλοι δασκάλου και μαθητή
 Α.Π.,στόχοι και περιεχόμενο
 Αξιολόγηση
Στάσεις των μαθητών απέναντι:
 Στη δική τους μάθηση

23.  Στην πρόσβαση
 Στον έλεγχο
 Στα κίνητρα
Σχεδιαστικό μοντέλο που αφορά:
 Διαδικασίες μάθησης
 Επιθυμητά αποτελέσματα
 Μαθητές
 Πλαίσιο μάθησης
Αυτά τα 3 αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
24. Ποια η σημασία της παραμέτρου ‘μαθητής’ στο σχεδιασμό Διαδικτυακών
Περιβαλλόντων Μάθησης; (π.χ. ψηφιακοί ιθαγενείς, στυλ μάθησης)
Ψηφιακοί ιθαγενείς:
• Συχνά υπάρχουν συζητήσεις ότι τα σημερινά παιδιά δρουν και μαθαίνουν διαφορετικά
από τα παιδιά προηγούμενων γενεών λόγω της εδραίωσης και της φύσης των ψηφιακών
τεχνολογιών.
• Τα παιδιά (σίγουρα στις ανεπτυγμένες χώρες τουλάχιστον) είναι εκτεθειμένα σε
ηλεκτρονικά παιχνίδια σχεδόν από τη μέρα που γεννήθηκαν και ερευνητές, όπως ο
Prensky (2001a, 2001b) πιστεύουν ότι αυτό επηρεάζει τον εγκέφαλό τους όχι μόνο στο
πόσο πιο άμεσα αντιδρούν στις ψηφιακές τεχνολογίες σε σχέση με τους ενήλικες, αλλά
επίσης στο ότι αυτοί οι ‘Ψηφιακοί Ιθαγενείς’ είναι συνηθισμένοι να λαμβάνουν
πληροφορίες με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό. Τους αρέσει να ασχολούνται παράλληλα με
διάφορες διαδικασίες και να εκτελούν πολλαπλά καθήκοντα (multi-task). Προτιμούν τα
γραφικά σε σχέση με το κείμενο παρά το αντίθετο. Προτιμούν να έχουν άμεση πρόσβαση
και συσχετισμό πηγών (όπως τα υπερκείμενα/hypertext). Λειτουργούν καλύτερα όταν
είναι δικτυωμένοι. Είναι ευχαριστημένοι με τη στιγμιαία ικανοποίηση που δίνει ο
υπολογιστής ή και με συχνές ανταμοιβές ανάλογα με την εφαρμογή. Προτιμούν τα
παιχνίδια παρά πιο ‘ουσιαστικές’ εργασίες (Prensky,2001a).
• Οι Green & Hannon (2007) εμφανίζουν τους νεαρούς ως δημιουργούς περιεχομένου, πως
είναι συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως την πρωταρχική πηγή
πληροφοριών και πως χρησιμοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες για την καθημερινή τους
επικοινωνία. Αυτό ισχύει φυσικά και για πολλούς ενήλικες αλλά για τους νεαρούς αυτός
είναι ο φυσιολογικός τρόπος να συνυπάρχουν με την τεχνολογία,και όχι μια προσαρμογή
προς την τεχνολογία.

24. Στυλ μάθησης:
• Ο λόγος που πρέπει να συνυπολογίσετε τα στυλ μάθησης στο σχεδιασμό του WBLE σας
δεν είναι για να επιλέξετε ποιο από αυτά θα υποστηρίξετε αλλά για να συμπεριλάβετε
διαφορετικά στυλ μάθησης.
Ο Kolb (1984) υποστηρίζει ότι η μάθηση περιλαμβάνει 4 διαφορετικές φάσεις αλλά το στυλ
μάθησης καθορίζει το σημείο αφετηρίας στον κύκλο.
Ο κύκλος με τις 4 διαφορετικές φάσεις:
• συγκεκριμένη εμπειρία
• αντανακλαστική παρατήρηση
• αφηρημένη αντίληψη
• ενεργός πειραματισμός
25. Τι σημαίνει Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός; Τι πρέπει να περιλαμβάνει σήμερα και
γιατί; Πού πρέπει να δίνει έμφαση και ποια τα βασικά στάδια (κύκλος σχεδιασμού).
Τι σημαίνει Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός:
• Ο σχεδιασμός μαθησιακών περιβαλλόντων, παραδοσιακών ή διαδικτυακών, πολλές
φορές αποκαλείται ‘Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός’.
• Αν γράψετε στο Google ‘Τι είναι ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός’ ή ‘What is instructional
design?’ θα εμφανίσει πολλούς ορισμούς.
• Για παράδειγμα,το 2007, η Wikipedia όριζε το ID ως ‘scientifically derived processes
which are intended to optimize learning gains in knowledge and performance from
precisely engineered (and designed) instruction”. Το πρόβλημα με αυτόν τον ορισμό, και
άρα με τον όρο, είναι πως προδιαγράφει κάποιες συνθήκες παιδαγωγικής που δίνουν
έμφαση σε συγκεκριμένη θεωρία μάθησης.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει σήμερα και γιατί:
• H διαδικασία αποτελείται από τον καθορισμό της υπάρχουσας θέσης και των αναγκών
του μαθητή,περιγράφοντας το τελικό στόχο της διδασκαλίας και δημιουργώντας ‘την
παρέμβαση’ για να βοηθήσει στη μετάβαση προς τη γνώση και την επίτευξη του στόχου.

25. • Ιδανικά η διαδικασία έχει να κάνει με τη θεωρία μάθησης στην οποία βασίζεται το
παιδαγωγικό περιεχόμενο. Το αποτέλεσμα της διδασκαλίας μπορεί να είναι άμεσα
παρατηρήσιμο ή εντελώς ‘κρυμμένο’.
Που πρέπει να δίνει έμφαση και ποια τα βασικά στάδια:
• Πολλά μοντέλα εκπαιδευτικού σχεδιασμού έχουν αναπτυχθεί για να προσεγγίσουν την
πολυπλοκότητα των Διαδικτυακών Περιβαλλόντων Μάθησης και αυτό αποτελεί
πρόβλημα για το σχεδιαστή. Ποιο μοντέλο να διαλέξει; Μερικοί σχεδιαστές υιοθετούν
ένα ισχύον μοντέλο ενώ άλλοι εντοπίζουν τα πιο συχνά εμφανιζόμενα και χρήσιμα
στοιχεία υφιστάμενων μοντέλων και δημιουργούν τη δική τους προσέγγιση.
• Κοινά στοιχεία
Έννοιες που είναι πολύ σημαντικές: χρησιμότητα (usability), αποτελεσματικότητα
(effectiveness),συναισθηματικός παράγοντας (affectiveness).
26. Σε τι ακριβώς αναφέρεται ‘Η Θεωρία των Δραστηριοτήτων΄ (Activity Theory) και
πώς σχετίζεται με τον Εκπαιδευτικό Σχεδιασμό;
• Η διδασκαλία και μάθηση δεν αποτελούν τυχαίες διαδικασίες.
• Έχουν συγκεκριμένους στόχους που καθοδηγούν τη σειρά των δράσεων και τη χρήση
των πηγών που είναι αναγκαία για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.
• Αυτό εξαρτάται από πολλούς πρακτικούς παράγοντες όπως το να υπάρχουν τα
κατάλληλα εργαλεία και πηγές σε συγκεκριμένο χρόνο και με τέτοιο τρόπο που να
επιτρέπει τις ενέργειες και τη δραστηριότητα.
• Ένας τρόπος αναπαράστασης αυτής της διαδικασίας,για σκοπούς σχεδιασμού,είναι η
Θεωρία Δραστηριοτήτων (Activity Theory).
• Αναγνωρίζει την ουσιαστική ενότητα των συστημάτων, των χρηστών και των στόχων
τους, τα πλαίσια δράσης συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας μέσα στην οποία η
δραστηριότητα υλοποιείται.
• Δύο βασικές ιδέες διαμορφώνουν τη Θεωρία Δραστηριοτήτων όσον αφορά τη
μοντελοποίηση της διδασκαλίας,της μαθησιακής διαδικασίας και του τρόπου που οι
ΤΠΕ ενσωματώνονται μέσα σε αυτά.
• Δομή Δραστηριοτήτων (Activity Structure) (Leont’ ev, 1978): για κατάκτηση της δομής
της διδασκαλίας και μάθησης διαχρονικά,και πώς αυτή διαμορφώνεται από θεσμικούς
παράγοντες.

26. • Σύστημα Δραστηριοτήτων (Activity System) (Engestrom, 1987): περιγράφει τη σχέση
μεταξύ της χρήσης των εργαλείων, των δασκάλων και των μαθητών
• Η Θεωρία της Δραστηριότητας αναγνωρίζει τρία αλληλένδετα επίπεδα για ανάλυση του
τρόπου που οι δραστηριότητες εξυπηρετούν ή όχι τους στόχους. Το διάγραμμα πιο κάτω
δείχνει πως οι δραστηριότητες διαμορφώνονται από το στόχο, τη διαχρονική τους δομή
και τις πραγματικές συνθήκες που μπορούν να ενεργοποιήσουν ή όχι την επίτευξη του
στόχου.
• Αριστερά φαίνονται οι όροι που έχει εισηγηθεί ο Leont’ ev (Δραστηριότητα-activity,
Δράση- action, Λειτουργία- operation) και στα δεξιά φαίνεται η σχέση που υπάρχει με τις
πραγματικές πρακτικές καταστάσεις.
• Αυτή η προσέγγιση αρχίζει με τη χρήση της τεχνολογίας από το μαθητή που συνήθως
συνδέεται με μια τριγωνική σχέση,όπως στο διάγραμμα πιο κάτω.
•
• Φαίνεται η προσπάθεια που καταβάλλει ένα άτομο σε
συνδυασμό/συνεργασία/χρησιμοποιώντας το τεχνολογικό εργαλείο για να έχει ένα
επιθυμητό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα ένας μαθητής που πρέπει να ολοκληρώσει μια
εργασία στον υπολογιστή ή ένας δάσκαλος που χρησιμοποιεί τον ηλεκτρονικό πίνακα για
να δείξει κάτι σε σχέση με ένα θέμα. Τα συστήματα δραστηριοτήτων θέτουν αυτή τη
σχέση σε ένα πλαίσιο που δίνει έμφαση στο πώς φυσικοί, θεσμικοί και πολιτιστικοί
παράγοντες καθορίζουν/διαμορφώνουν το τι συμβαίνει. Το διάγραμμα που ακολουθεί
προσδίδει ένα δεύτερο επίπεδο στο τρίγωνο για να δείξει αυτή τη σχέση.

27. • Η διδασκαλία και μάθηση περιλαμβάνουν και τους δασκάλους και τους μαθητές οι
οποίοι μαζί εμπλέκονται σε δραστηριότητες που ελέγχονται από πολιτικές, νόρμες και
διαμοιρασμό πηγών (Κανόνες/Rules),κοινές αξίες και πρακτικές (Κοινότητα-
Community) και μορφές διαχείρισης (όπως καταμερισμός εργασίας εντός του θεσμικού
πλαισίου ενός Οργανισμού/Organization).
• Διαφορετικές προσεγγίσεις διδασκαλίας και μάθησης έχουν διαφορετική δομή και
οργάνωση εργαλείων και ρόλων. Για παράδειγμα,στο πιο πάνωδιάγραμμα φαίνεται
γραμμική δομή μιας δραστηριότητας που μπορεί να γίνει πρόσωπο-με-πρόσωπο ή
διαδικτυακά. Άλλες αλληλουχίες μπορεί να περιλαμβάνουν δεντροδιαγράμματα και
δίκτυα, όπου οι δραστηριότητες δεν έχουν γραμμική δομή. Σε κάθε στάδιο, όμως, πρέπει
να λαμβάνεται υπόψη το ποιος καθοδηγεί τη δραστηριότητα και πώς οι πηγές και τα
εργαλεία χρησιμοποιούνται από τους συμμετέχοντες.
Τι πρέπει να συνυπολογιστεί

28. Σκοπός Στόχοι: γιατί γίνεται η δραστηριότητα
Αποτελέσματα: γνώση, κατανόηση, δεξιότητες που πρέπει να
κατακτηθούν
Έμφαση του πεδίου: περιοχή γνώσης
Μέθοδος αξιολόγησης: δοκίμιο, project, πολλαπλής επιλογής
κουίζ, πρόβλημα
Δομή και αλληλουχία δραστηριότητας Αλληλουχία δράσεων: γραμμική, δεντρική, δικτυωμένη
Ρόλοι: διάλεξη, ομαδική εργασία, ατομικά
Εργαλεία: επικοινωνία, παράδοση εργασίας
Θεσμικό πλαίσιο/οργανισμός: έμφαση στις πηγές, έμφαση στο
μαθητή
Συνθήκες Πλαίσιο: ρυθμός,τόπος,χρόνος, επίπεδο,συμμετέχοντες
Πηγές: URLs (ηλεκτρονικές διευθύνσεις), αρχεία, βίντεο,
αρχεία ήχου
Προϋποθέσεις: γνώση,κατανόηση,δεξιότητες

29. 27. Τι είναι το SUNΑ, για ποιος λόγους και με ποιο τρόπο χρησιμοποιείται στο
σχεδιασμό Περιβαλλόντων Μάθησης;
• Το Scenario-based User Needs Analysis (SUNA) ‘Σενάριο για Ανάλυση Αναγκών των
Χρηστών’ είναι ένα παράδειγμα χρήσης της συγγραφής σεναρίου (Scenario-based
Design) με βάση το σχεδιασμό με εφαρμογές ΤΠΕ. Αυτό αποτελεί μια μεθοδολογία με
επίκεντρο το μαθητή και το χρήστη που βοηθά στην αναγνώριση των απαιτήσεων του
χρήστη και στην ανάπτυξη των προδιαγραφών του συστήματος. Σε αυτή τη συνάντηση
θα αρχίσουμε να γράφουμε το σενάριο του δικού σας διαδικτυακού περιβάλλοντος
μάθησης (WBLE) και θα το χρησιμοποιήσουμε για να σημειώσουμε τις
προδιαγραφές/όρους του περιβάλλοντος και να καταλήξουμε σε μια λίστα από τις
‘απαιτήσεις’ που πρέπει να αναπτυχθούν/ικανοποιηθούν.
• Συγγραφή σεναρίου με βάση το σχεδιασμό (Scenario-based Design) και Ανάλυση
Αναγκών Χρήστη (User Requirement Analysis)
• To SBD είναι ένας τρόπος για να συνδυάσεις τη γνώση με την οργάνωση.
• Όπως έχει αναφέρει και ο Carol (1996), ‘design representations that are at once concrete
but flexible help to manage ambiguous and dynamic situations’ (Rosson & Carroll,
2002:2).
• Πρόκειται για να προσπάθεια αυθεντικής αναπαράστασηςτης χρήσης του υπολογιστή
(Go & Carroll, 2004) που αποφεύγει τον ‘τεχνοκεντρισμό’ (Papert,1990). Ο Carroll
(1996) υποστηρίζει ότι υπάρχει κενό ανάμεσα στην παραδοσιακή ανάλυση (traditional
task analysis) και την ανάπτυξη προδιαγραφών ενός συστήματος που διαπνέεται από ένα
SBD.
• Οι σχεδιαστές μαθησιακών περιβαλλόντων πρέπει να βρουν προμελετημένους τρόπους
διασύνδεσης του τρόπου που πιστεύουν πως μαθαίνουν οι μαθητές με τη δομή και το
περιεχόμενο του μαθησιακού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβάνοντας οργανωτικά θέματα.
• Το SBD αποτελεί ‘ιδανική σχεδιαστική επέμβαση’ (‘envisioned design intervention’)
(Carroll, 1996: 267) και ‘τα σχεδιαγράμματα παρουσιάζονται ως αναγκαιότητες και
προαπαιτούμεναγια τους χρήστες και ως προδιαγραφές λειτουργικότητας (ο.π.:267).
Για ποιους λόγους και με ποιο τρόπο χρησιμοποιείται στο σχεδιασμό Περιβαλλόντων
Μάθησης:
 Στη Συγγραφή Σεναρίου με βάση το Σχεδιασμό,οι περιγραφές για το πώς οι χρήστες
μπορούν να ολοκληρώσουν με επιτυχία τις εργασίες τους μέσω ΤΠΕ αποτελούν το κύριο
σχεδιαστικό εργαλείο.
 Τα σενάρια είναι ιστορίες για τους ανθρώπους και τις ενέργειες τους και σε αυτή την
περίπτωση, τις ενέργειες τους χρησιμοποιώντας τεχνολογία.
Τα σενάρια περιλαμβάνουν:

30. -Πλαίσιο
-Εμπλεκόμενους (agents)
-Στόχο και πλοκή
Τα σενάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για σχεδιασμό εφαρμογών ΤΠΕ αφού
υπερτονίζουν την εμπειρία του χρήστη παρά την τεχνολογία καθαυτή.
Με τη συγγραφή ενός σεναρίου, ο σχεδιαστής αρχίζει και αφηγείται μια ιστορία για το
πώς ο χρήστης θα χρησιμοποιήσει το σύστημα. Μέσω αυτού, ο σχεδιαστής μπορεί να
αναγνωρίσει τις ανάγκες του χρήστη και μπορεί μετά να καθορίσει τι πρέπει ακριβώς να
κάνει το σύστημα για να ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες. Από το Σενάριο δηλαδή
καταλήγουμε στις Προδιαγραφές του Συστήματος.
Διαδικασία καθορισμού προδιαγραφών της τεχνολογικής εφαρμογής από ένα σενάριο:
• ΣενάριοΠεριγραφή της τεχνολογικής εφαρμογής όπως σκοπεύει να χρησιμοποιηθεί
από το χρήστη
• Ανάγκες του χρήστηΛειτουργίες που πρέπει η τεχνολογία να παρέχει στο χρήστη
• Λειτουργικές ΙεραρχίεςΟργάνωση των λειτουργιών ιεραρχικά
• ΠρωτότυποΠροδιαγραφές της εφαρμογής για πρακτική χρήση/εφαρμογή
28. Τι καθορίζει το πόσο εύκολα διαχειρίσιμο είναι ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον
Μάθησης από το μαθητή;
Πλοήγηση και αναζήτηση:
• Ποια είναι τα μέσα για να δομήσουμε και να χρησιμοποιήσουμε ψηφιακές πηγές με
στόχο το σωστό διαδικτυακό σχεδιασμό;
• Στο σχεδιασμό ιστοσελίδων ή περιβαλλόντων μάθησης,είναι σημαντικό να
προσφέρουμε στους χρήστες εύκολο τρόπο πλοήγησης. Πώς θα θέλατε οι χρήστες να
κινηθούν μέσα στο διαδικτυακό σας περιβάλλον; Αυτοί είναι οι κύριοι τρόποι με τους
οποίους χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο:
• Σερφάροντας/Surfing: Ελεύθερη περιήγηση στο διαδίκτυο για να εντοπίσουμε
ενδιαφέρον στοιχεία χωρίς συγκεκριμένο στόχο.
• Περιήγηση/Browsing: Ακολουθώντας συγκεκριμένη πορεία σύμφωνα με τα
ενδιαφέροντά μας συλλέγοντας σχετικές πληροφορίες
• Αναζήτηση/Searching: Ψάχνοντας απαντήσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα ή
συγκεκριμένες πηγές πληροφορίας.
• Πλοήγηση/Navigating: Η πορεία προς συγκεκριμένο τελικό σημείο (end point)