1. Un terremoto é unha sacudida do terreo que se produce debido o
choque das placas tectónicas e da liberación de enerxía no curso dunha
reorganización dos materias da cortiza terrestre e propáganse en forma
de ondas sísmicas que tras alcanzar o centro do planeta regresan a
superficie. Despois dun terremoto séguenlle outros máis pequenos ós
que se lle chaman réplicas que poden chegar a causar grandes danos.
Dun terremoto distínguense dúas partes: o hipocentro que é a zona mais
profunda e o epicentro que é onde se repercuten con maior intensidade
as ondas sísmicas.
Sóense producir nas zonas dos límites das placas tectónicas o final
dun ciclo denominado ciclo sísmico. Prodúcense tanto na
superficie como na profundidade. A súa presencia é frecuente nas
costas do pacífico, a o largo de zonas de trazado lonxitudinal nos
océanos ou en rexións marxinais do interior dos continentes. O
litoral occidental de América é un dos principais cinturóns de
actividade sísmica. os terremotos teñen lugar nos bordos de
contacto d dás placas litosféricas que chocan ou se moven
lateralmente, xa que nestas zonas as rochas sofren presións que as
poden romper. Estes lugares teñen maior risco sísmico. Coñecer
este risco e moi importante sobretodo para a poboación asentada
na zona. Podendo construír edificios máis resistentes e preparar os
equipos de axuda en caso de sismo.
2. Pódense orixinar debido a acumulación de enerxia cando os
materias da Terra de moven qe son a consecuencia das actividades
volcánicas e tectónicas. Tamén se poden orixinar debido os
desprendementos de pedras nos laterais das montañas; na
modificación dos cauces dos ríos ou nas variacións bruscas na
presión atmosférica. Por outra banda mentres as forzas tectónicas
actúan as rochas van se dobrando e deformando a ambos lados da
fractura almacenado enerxía elástica. Cando se supera a resistencia
de fricción os bloques desprazaranse bruscamente recuperando a
deformación elástica. Liberándose así a maioría da enerxía
acumulada. A recuperación da deformación denominase rebote
elástico.
Os terremotos propáganse mediante ondas elásticas a partir do
hipocentro que se denominan ondas sísmicas e poden ser de tres tipos:
Ondas lonxitudinais, primarias(8 e 13 km/s) que circulan no interior da
Terra e son as primeiras que se rexistran nos sismógrafos; As ondas
transversais, secundarias (4 e 8 km/s) e as ondas superficiais (3,5km/s)
que son as que producen máis danos e rexístranse no último lugar nos
sismógrafos. A amplitude varía segundo o tipo. As ondas S teñen unha
amplitude maior as P e as L maior aínda. Estas son as que producen as
catástrofes. A diferente velocidade entre as ondas S e P permite localizar
3. o epicentro do terremoto. Unha vez coñecida a distancia dende os tres
observatorios o epicentro atopase no punto de intersección.
Distribución dos terremotos: o 95% da enerxía orixinase nos
chamados cinturóns sísmicos. Antes da tectónica das placas, estas
bandas chamábanse zonas de Wadati-Benioff en honor os
sismólogos que estudaron en profundidade a distribución dos
sismos.. Distínguense tres cinturóns sísmicos:
o Cinturón circum-Pacífico: onde se producen a maioría dos
grandes sismos. Con foco a máis de 100 Km de
profundidade. Conecta os arcos insulares de Asia e Australia,
e continua por a costa occidental do continente americano.
o Cinturón Atlántico-Indico e Pacífico: discorre por dorsais
destes océanos e os terremotos son de focos pouco
profundos.
o Cinturón Mediterráneo-Indonesia: coincide co limite entre
as placas Eurasiática e Africana, e có da Arábiga e
Indoaustraliana, que nunhas rexión presenta colisión e
noutras subdicción.
Na década do 1870 o xeólogo inglés JohnMilne ideou o predecesor
dos sismógrafos que consistía nun péndulo cunha agulla suspendido
sobre unha prancha de cristal afumado,este foi o primeiro aparello
empregado en sismoloxía que permitía discernir entre as ondas
primarias e as secundarias.O sismógrafo moderno foi inventado a
principios do século XX polo sismólogo ruso BorisGolitzyn e este
4. estaba dotado dun péndulo magnético suspendido entre os polos
dun electroimán.
Sismoloxía e Sísmica: Apartacións da sismoloxía e conclusións derivadas
da sísmica activa permiten definir a morfoloxía e estrutura internas do
globo terrestre. Estas investigacións proporcionan información sobre as
áreas máis profundas do planeta, mentres que a sísmica estuda os
primeiros kilómetros dondo se verifica o terremoto.
Podémolos medir con diferentes escalas de magnitudes, A magnitude
depende da cantidade de enerxía liberada.
A Escala magnitude de onda superficial.
A Escala magnitude das ondas de corpo.
A Escala sismográfica de Richter que é unha escala logarítmica
arbitraria que asigna un número para cuantificar o efecto do
terremoto.
A Escala sismolóxica de magnitude de movemento que se usa para
medir e comparar sismos.
E tamén con escalas de intensidades:
A Escala sismográfica de Mercalli que é unha escala de 12 puntos
desenrolada para avaliar a intensidade dos terremotos través dos
danos causados.
A Escala Medvedev-Sponheuer-Karnik que é unha escala qe se usa
para avaliar a forza do movemento de terra. Ten doce grados de
intensidade.
.
5. Magnitude dos terremotos: En función da profundidade do
hipocentro distínguense:
Dependendo da escala de magnitude e sismográfica os terremotos
poden ser de tres clases:
o profundos (entre os 300 e 500Km),
o superficiais (entre os 0 e 70Km),
o intermedios (entre os niveis anteriores).
Efectos dos terremotos
Os terremotos poden causar diversos efectos como:
Movementos e rupturas do solo que estes son os principais efectos
que causan os terremotos debido o roce das placas tectónicas
causando danos en edificios … etc.
Corrementos de terra que se se xuntan os terremotos xunto a
tormentas producen inestabilidade nos bordes en elevacións de
terra.
6. O lume tamén se pode producir polo corte do suministro eléctrico
se se xunta ca rede do gas nas grandes cidades.
O maremoto ou tsunamis que son ondas mariñas que viaxan
desplazando unha grande cantidade de anga asta as costas.
¿Cómo se pode prever ou actuar mediante un terremoto?
7. Pois se te atopas no interior dun edificio: buscar
refuxio debaixo dos marcos das portas ou debaixo dun moble sólido.
Manterse lonxe de ventas e outros vidros. Non empregar o ascensor xa
que pode haber un apagón de luz e utilizar lanternas en lugar de veas.
E se te atopas no exterior: fuxir ata unha
zona de área aberta alxandose dos edificios dañados e se estas dentro dun
coche permanecer dentro del e alexarse de pontes e zonas de
desprendementos.
Sismoloxía e Sísmica: Apartacións da sismoloxía e conclusións
derivadas da sísmica activa permiten definir a morfoloxía e
estrutura internas do globo terrestre. Estas investigacións
proporcionan información sobre as áreas máis profundas do
planeta, mentres que a sísmica estuda os primeiros kilómetros
dondo se verifica o terremoto.
Un terremoto importante na península foi:
O Terremoto de Lisboa
Aconteceu o redor das dez da maña do un de novembro de 1755
caracterizándose pola súa duración e por a súa virulencia, causando a
8. morte do redor de 60.000 e 100.000 persoas. O sismo foi seguido dun
maremoto que a súa vez foi seguido dun incendio que causárona a
destrución de case toda Lisboa. O suceso marcou o nacemento da
sismoloxía moderna. Os xeólogos estiman que a magnitude do
terremoto foi aproximadamente un 9 na escala e Richter, cun epicentro
na zona de fractura Azores-Gibraltar a 300 km da cidade.
Os superviventes que fuxiran cara os múelles puideron observar
como corenta e cinco minutos despois tres tsunamis de entre 6 e
20 metros asolaban a cidade. Nos lugares afectadas por os
maremotos os incendios xurdiron rapidamente consumindo a
cidade durante cinco días.
Efectos en Portugal: o 85% dos edificios foron destruídos.
Efectos en España: o rei Fernando VI ordenou a preparación dun
informe sobre o terremoto. Na actualidade gardase no Arquivo
Histórico Nacional. Grazas a esta información sabemos dos danos
en:
Andalucia: derrubáronse unhas 300 casas e causou danos en
50.000, causou nove mortes, Na costa creouse a Ila
Cristina.
Castilla León:
Castilla La Mancha
Cataluña
Efectos no resto do mundo: as ondas sísmica foron sentidas
ata en Finlandia e África do Norte. Maremotos de ata 20
metros varreron a costa Norte de África e golpearon as illas
Martinicia e Barbados o outro lado do Atlántico.