This slide is deal with concept of Natural disaster, cause impact and adaptation to climate change in context to Nepal.

1. ch'{g b]j 1jfnL
jfujfgLljsf;clws[t
lhNnfs[lifljsf;sfof{no
c3f{vfFrL
k|fs[lts k|sf]k, hnjfo' kl/jt{g/ cg's'ng
:jfutd
1

2. प्रकोप
• कु नै पनन सङ्कटबाट माननसको जीवन र
सम्पत्ति प्रभात्तवत हुन्छ भने त्यसलाई प्रकोप
भननन्छ ।
• सम्पूर्ण दक्षिर् एससयामै प्रकोपद्वारा प्रभात्तवत
भई मृत्यु हुनेको दर नेपालमा सवाणधिक अर्ाणत्
शून्य दशमलव ४ प्रनतशत रहेको छ ।
• यसले नेपालको प्रकोप प्रनतकारका ननसमि
गररने पूवणतयारीको अवस्र्ा नाजुक रहेको प्रष्ट
पादणछ ।

3. प्राकृ नतक प्रकोपको कारर्
• भौगोसलक र भौगसभणक बनोट
• अव्यवस्स्र्त बसोबास,
• बढ्दो जनसंख्या,
• आधर्णक पछौटेपन,
• असशिा र अज्ञानताले गदाण नेपालमा प्राकृ नतक
एवं मानव ससस्जणत प्रकोपको सम्भावना
ददनानुददन बदिरहेको छ ।

4. प्राकृ नतक प्रकोपहरु
• महाभूकम्प,
• बािी पदहरो भुिय,
• सामुदिक आँिीहरुका कारर् हजारौँ माननसले
जीउज्यान गुमाउन पने, लाखौँ माननसहरु
घरबारत्तवहीन बन्नुपने अवस्र्ा नहुँदो हो । र,
यसले पूवणजानकारी ददएर आउँदो हो त यस्तो
मानवीय िनत हुनेधर्एन ।

5. नेपालमा अवस्र्ा के छ ?
• नेपालमा कररब ७५ प्रनतशत बािी तर्ा पदहरोहरू
प्राकृ नतक कारर्बाट हुने गदणछन ् ।
• बािी पदहरोको दर उच्च हुनुमा उच्च पहाडमा
कमलो माटो हुनु र नदीको गदहरो कटान हुनु नै
प्रमुख छन ् ।
• पदहरो जाँदा दिस्का नै बगेर जाने गदणछ । ठू ला
ठू ला िुंगाहरू हस्ललनु, खस्नु र बािीपदहरो जानु
तर्ा नदी ककनारा खखइएर जानु र गलछी बन्नु नै
दिस्का बग्नु (मास वास्ष्टँग) को मुख्य कारर्
देखखन्छन ् ।

6. नेपालमा अवस्र्ा के छ ?
• मानवीय कियाकलापले यो प्रकिया बढ्न र्प
बल पु¥याएको छ ।
• सीमान्त भूसममा गररने खेती
• वनत्तवनाश,
• सभरालो जसमनमा गररने खेती तर्ा नदीले
छाडेको जसमनमा हुने बसोबास
• बढ्दो चररचरन,
• भू–संरिर् सम्बन्िमा अपयाणप्त व्यवस्र्ा

7. असर के छ ?
• जन िन
• कृ त्ति र पशुपालनमा
• बनजगँल, जैत्तवक त्तवत्तविता
• जडडबुटी
• पयणटन
• जलस्रोत
• अन्य

8. प्राकृ नतक प्रकोप र जलबायु पररवतणन

9. hnjfo'kl/jt{gsf kl/0ffdx¿
• hnjfo'kl/jt{gaf6ljifddf};d,jf9L,klx/f],v8]/L, /f]uls/fsf]k|sf]kcflb
;d:ofb]lvPsf5g.
• af9Lklx/f]n]ubf{pj{/s[lifhldg,jfnLgfnL,kz'klIf,a:tLx¿tyfljsf;sf
k"jf{wf/x¿b]lvdfgjLoIflt;d]tePsf]5.
• v8]/Lsfsf/0fpTkfbgdfx|f;cfpg'sf;fy}kfgLsf;|f]tx¿ ;'Sb} uPsf 5g.
– o;sf]kl/0ffd:j¿kg]kfnL;d'bfodfvfBfGg, kz'klIf pTkfbgdf;d:ofpTkGgePsf
5g.
• u/Lj,sdhf]/ /;LdfGts[tdflg;x¿dfhf]lvdsf]l:ylta9]sf]5.
– hnjfo'kl/j{tgsf]pRr;DefjgfePsf]7fpFdfa;f]af;ug]{x?dfo;sf]hf]lvda9L
x'G5.

10. s[lifdfhnjfo'kl/jt{gsfkl/0ffd
• hnjfo'kl/jt{gsf] lx;fjn] s[lif If]q ;ªs6df kb}{5.
• tfkqmddf j[l4, cl:y/ jiff{, / cGo hnjfo'hGo36gfsf] tLj|tf / af/Daf/tfn] s[lif
pTkfbg / Joj;fodf g/fd|f] k|efj kfg]{5.
• xfd|f] s[lif k|0ffnL ;|f]t;fwgsf]cefjn] / l;~rfOsf];'ljwf ;Lldt efudfdfq x'gfn]
;Dk"0f{¿kdf cfsfz]kfgLdf cfwfl/t 5 .
• hnjfo'kl/jt{gsf sf/0fkfgL kg]{ ;do / df};dfcfPsf]kl/jt{gsf sf/0f xfd|f] s[lif
k|0ffnL g/fd|f];Fu k|efljt eO/x]sf]5 .
• o;n] s[lif pTkfbgdf ef/L lu/fj6 cfPsf]5 .
• To;}u/Ltfkqmddf cfPsf]36a9, df6f]sf] cf]l;nf]kgfsf] Ifo, x'/Latf; / cl;gfkfgLh:tf
36gfx¿n] k/Dk/fut s[lif k|0ffnLnfO{ g/fd|/L k|efj kf/]sf] 5.
• a9bf] af9L / v8]/Ln] klg df6f]sf] pmj{/fzlQmnfO{ k|efj kf/]sf] 5 .
• To;}u/Lhnjfo' kl/jt{gsf sf/0fgofF k|hfltsf /f]uls/fx¿sf] ;ªqmd0f klg a9b}
uPsf]5 .

11. 2B-11-S190-EP

12. 2B-12-S190-EP

13. a9bf] e'–Ifo

14. l;d;f/ If]qx?sf] cltqmd0f tyf ;'Sb} hfg'

15. kfgL d"xfg tyf ;|f]tx? k|b'ifLt x'Fb} hfg'

16. कृ त्ति
• कृ त्तिको उत्पादकत्वमा ह्रास,
• उपत्यका एवं तराई िेत्रमा र्ेग्राहरू (सेडडमेन्ट)
को समस्या तर्ा पूवाणिारहरूका संरचनामा
प्रनतकू ल असर
• प्राकृ नतक कारर्बाट हुने भननएका भुइँचालो,
हुरीबतास, अससना, अनावृस्ष्ट तर्ा खडेरी,
बािी, पदहरो, ज्वालामुखी त्तवस्फोटजस्ता प्रकोप
उत्पन्न हुनुमा पनन माननसको भूसमका बढ्दै
आएको छ ।

17. lsg tflt/x]sf]5 k[lYj <
k|fs[lts xl/t u[x UofF; k|efj a9bf] xl/t u[x UofF; pT;h{gsf] k|efj
k[lYjsf];tx
xl/tu[x UofF;x?
k[lYjsf];tx
jfo'd08n
k[lYjsf]tfkqmd ;Gt'lnt /x]sf] k[lYjsf] tfkqmddf a[l4 ePsf]
;"o{
;"o{

18. xl/tu[x k|efj ljZj pi0fLs/0f hnjfo' kl/jt{g s[lifdfhnjfo'kl/jt{gsf
k|efj
hghLljsfdfgsf/fTdsc;/
Xl/t u[xUof;sf]cToflwspT;h{g$@luuf6gk|lt
aif{(2000)
cg's"ng
vlgh OGwgsf]
cToflwspkof]u
;dfwfg
pTkfbg/ vkt
ug]{tl/sfdf
ljZjAofkL;'wf/

19. 2y = 0.039x + 19.335
R = 0.5973
18.0
18.5
19.0
19.5
20.0
20.5
21.0
1975
1977
1979
1981
1983
1985
1987
1989
1991
1993
1995
1997
1999
2001
2003
2005
Year
Temperature(°C)
नेपाल तातेकै छ !!!

20. जलबायु पररबतणनको असर
१. तापक्रममा वृद्धि २. बर्ाामा अननयममतता
३. समुद्रको सतहमा
वृद्धि

21. के के सम्भाववत प्रभाब हुन सक्छन त ?-
IPCC
सम्भाववत असर कृ वर् र बनमा के होला जलश्रोतमा
के होला
मानब स्वास््यमा के
होला
समाज, उद्योग र
बसोबासमा के होला
धेरै ठाउमा तापक्रममा वृद्धि,
गद्धमि हुने द्धिन/रातको
संख्यामा वृद्धि, तातो
हावा/लू बढ्ने
धचसो िेत्रमा उत्पादन
बढ्ने, गसमण िेत्रमा घट्ने,
रोग ककराको प्रकोप बढ्ने
| बबरुवाको िेत्र र
फे नोलोजी पररबतणन
दहमालको
दहउ घट्छ,
पानीको
उपलब्ितामा
कमी
जाडोले मने नहोला,
तर लू को बढ्न
सक्छ, नया रोग
ककरा, महामारी
फै सलन सक्छ
न्यानो बनाउन उजाण
नचादहए नन धचसोको
लाधग चादहन्छ,
पयणटन उद्योग घट्न
सक्छ
अद्धधकांस क्षेत्रमा द्धतब्र
वर्ािका घटनामा वृद्धि
बासल नस्ट, डुबानले खेनत
गनण नसककने, माटो बग्ने,
जंगल नास
पानीको
गुर्स्तर
खस्कने,
बािी पैरोले मृत्यु,
चोटपटक, अंग भंग,
छाला र स्वास
प्रश्वासका रोग बढ्ने
बसोबास, उद्योग,
यातायात िेत्र
उजाडीने, भौनतक
संरचन तहस नहस
सुक्खा खडेरीका घटनामा
वृद्धि भू-वन्जररकरर्, कम
उत्पादन, बालीनहुने,
चौपाया मने, बन डिेलो
बढ्न
जताततै
पानीको
अभाब
खाद्यान्न र पानीको
कमी, कु पोसर्, पानी
जन्य रोग र पोिर्
अभाबमा रोग बढ्ने
प्रार्ी र उद्योगलाई
पानी अभाब,
बबजुलीको कम
उत्पादन, बसाई
सराइ,
सामुद्धिक तुफान, हावा, हुरी
र द्धतब्र बर्ािका घटनामा वृि
बासल नस्ट हुने, रुख जरै
देखख उखासलने, सामुदिक
मुगा नस्ट हुने
पानी, बबजुली
कादटने
मृत्यु, चोटपटक,
रोग, धचन्ता/त्तपर
बढ्ने
चको हावा र बिीले
संरचना ध्वस्त,
सम्पनतको बबनास,

22. sxf hfG5g xf]nf oL hgfj/ ======

23. • नेपाल जलबायुको िेत्रमा चौर्ो अनत प्रभात्तवत
मुलुक हो
• यहाको औसत बात्तिणक तापिम वृद्धि बबश्वको
औसत भन्दा िेरै माधर् छ (०.०६ डडग्री
नेपालको)
• NAPA का अनुसार मुख्य ६ िेत्रमा प्रभाब पछण
कु न कु न िेत्रमा के के
प्रभाब पछण होला ?
नेपालमा के होला
?

24. १. बन तर्ा जैत्तवक बबबबिता
• नेपाल जैववक बबबबिताको सन्दभामा संसारमै महत्वपूर्ा स्थानमा पछा |
• हाम्रो सानो देश नेपालमा पूवामा जापान देखि पश्चिममा इरान/टकी सम्म, दक्षिर्मा
इन्डोनेमसया देखि उत्तरमा साइबेररया(रुस) मा पाइने बनस्पनत/जन्तु पाइन्छन ् |
• नेपाल ७०००थररका बनस्पनत, १८५थररका स्तनिारी, ८७४थररका िरा, १८७थररका माछा,
६५१ थररका पुतली, ७८५थररका पुत्ला, ७८थररका सरीसृप, ११८थररका उभयिर र
१९५थररका सपाजातका प्राखर्को साझा घर हो | (Source: IUCN/UNEP-WCMC 2010-DB on
PA)
• यो बबबबिता हाम्रो भौगोमलक ववशेर्ताले जन्माएको बबमभन्न प्रकारको जलबायुले सम्भब
भएको हो | ववमभन्न जलाबयुमा ववमभन्न प्रार्ीको लाधग बासस्थान ननमाार् हुन्छ|
• नयनै प्रार्ीहरुले सुयाको प्रकास र ननजीव तत्वको पररिालन मार्ा त एक अकाालाई
आबचयक पने श्जबनोपयोगी बस्तु तथा सेवा उत्पादन गदाछन | र संसार िल्ने गछा | तर
• मानब सृश्जत कारर्ले गदाा यी प्रार्ीहरुको साझा घर पृ्वीमा नयनीहरुको बासस्थान नाश
हुदै छ | एउटा प्रार्ी नाश हुदा प्राकृ नतक सन्तुलन बबग्रन गइ एकले अकोलाई हानी
पुयााउछ | त्यो हानी मानब समुदायलाई पनन पने ननश्चित छ |

25. s]xL pbfx/0f M
 jg:ktLx? l56f] km'Ng] / j9g] k|lqmof b]lvPsf] 5.
 xf]rf] 7fpdf kfOg] hLj, ag:ktL/ ls6 k|hfltx? cUnf] 7fp+lt/ km}lnbf]
5g
Previously found: 1970m
Presently found: 2328m
बन डढेलोमा वृद्धि

26. २. जल श्रोत र उजाण
 lxdgbLx? v'Drg] jf ;'Sg]
k|s[ofdf a[l4 .
 xfn} ePsf] Ps cWoog cg';f/
;g @)#% ;Dddf k|fo ;j}
lxdgbLx? nf]k x'g] cg'dfg
 ६००० भन्दा बिी नदद
नालाहरु छन्

27. kfgLsf ;;fgf ;|f]tx? M s'jf, Ogf/ ;'Sg]

28. ३. जन-स्वास््य
•udL{af6 tyfcTolws lr;f] sfsf/0f x'g] d[To'b/df a[l4,
•dn]l/of, 8]Ë' ,kfgLaf6 pTkGg x'g] / ;?jf/f]usf] k|sf]k a9g]
•lzt k|b]lzo If]qdf 708Laf6 x'g] d[To'b/df sdL

29. $= s[lifIf]qdfk|efj...
• a9bf] tfkqmd
• x'/L / v8]/L
• t'jfFnf] / s'lx/f]
• c;fdGo jiff{
• clgoldt jif{f
• clgo;dlt ;fk]lIft cfb|{tf
• jftfj/0fdf j9bf] sfj{g
8fO{ cS;fO8
/f]u sL/fsf] a9bf] k|sf]k
afnLsf k|hflt nf]k
afnL j[4L ljsf;df cj/f]w
k|ljlwsf]c;kmntf
a9bf] e'Ifo
af9L pTkGg k|sf]k
Dff6f]sf] d?e'lds/0f
gofF /f]u ls/fsf] ljsf;
s[lif
pkhsf]
kl/df0f/
u'0f:t/df
lu/fj6
vfB ;+s6
glthf

30. dg;'gLjiff{3g3f]/ x'g] /af9Lsf] c;/
५. प्रकोपको घटनामा
वृद्धि...

31. ६. सहरी ववकास तथा पुबािारमा प्रभाब...

32. समस्या संग कसरर जुध्ने...
१. जलबायु पररबतणनको मुख्य कारक हररत गृह ग्यासको
ब्यबस्र्ापन गने जसलाई न्यूनीकरर् वा MITIGATION
भननन्छ!
– हररत गृह ग्यासको उत्सजणनलाई न्यूनीकरर् गने
– उत्सस्जणत हररत गृह ग्यासलाई शोिर् गने
२. पररबनतणत जलबायु अनुकु ल आफु लाई समानुकु लन गने (Adaptation)
 स्वतस्फु तण
 अनुमानमा आिाररत
 योजना बद्ि

33. :yfgLotxdf ePsfcg's"ngsfk|of;x?

34. le/fnf]hldg ;'wf/ sfo{qmd M df6f] tyf
kfgL Aoj:yfkg

35. hnjfo' kl/jt{g cg's"ngsf k|of; (ICCA)
;|f]t;Gbe{MPnPkmlk÷?kfGt/0ftyflna8{,cfO{=l8O{
:yfgLocg's"ngsfs]lxpbfx/0fx?

36. :yfgLocg's"ngsfs]lx pbfx/0fx?
;|f]t;Gbe{McfO{=l8=O=,PnPkmlk÷?kfGt/0ftyfcGo
hnjfo' kl/jt{g cg's"ngsf k|of; (ICCA)

37. ;|f]t;Gbe{MPnPkmlk÷?kfGt/0ftyfcGo

38. के हह बबदेशका उदाहरर्:
बाढीको पानीमा माछा र हााँस पालन र तरकारी िेनत

39. बािीको पानी एबम जलकु म्भी ब्यबस्र्ापन

40. s[liftyf vfB ;'/Iff

41. sd vlr{nf] k|ljwLM glb lsgf/f;+/If0fnflu
k|efjsf/LdfWod

42. jfof] OGhLlgo/Lª
k|lalw

43. jfof]OGhLlgo/Lª k|lalw===

44. jfof]OGhLlgo/Lª k|lalw===

45. jfof]OGhLlgo/Lª k|lalw===

46. ;fd'bflos lap a}+s

47. kfgL d"xfg tyf ;|f]t ;+/If0f

48. 49
kfgLd"xfgtyf;|f]tsf]lgoldt ;/;kmfO{

49. बबकाश र अनुकु लन.....

50. स्जलला र स्र्ानीय तहमा के गनण सक्छौ?
• हाम्रा योजना तर्ा कायणिमहरु जलबायु सम्बेदनशील छन ्छन ्
कक छैनन ्
• हाम्रा कायणिमले संकटासन्न समुदायको अनुकु लन िमता
बिाएको छ कक घटेको छ?
• संकतासन्ना िेत्रमा अनुकु लन योजना बनाउन सक्छौ
• बनेका अनुकु लन योजनाका प्रार्समकता प्राप्त कायणिमहरु
बबियगत कायाणलयका बात्तिणक कायणिममा समादहत गनण
सककन्छा
• िमता बबकाश, सचेतना वृद्धि, अनुगमन मुलयांकनका कायणिम
गनण सककन्छ !

51. िन्यबाद