1. №65 жалпы білім беретін орта мектебі
АШЫҚ САБАҚ
Құрақ құрау әдісімен көрпе тігу.
8 сынып
Пән мұғалімі: Жумабекова А.Б.
Қарағанды 2017
2. Сынып:8 сынып
Сабақтың тақырыбы: Құрақ тігу.Құрақ құрау әдісімен көрпе тігу.
Сабақтың мақсаты: Құрақ туралы мағлұмат беру.
Білімділік: Мата қиындыларынан түрлі қиықтар тігіп үйрену.Құрақ
қиындыларын әзірлеуді, мата түстерін таңдай білуді, дайын үлгіні пайдаланып қиюды,
дұрыс біріктіріп үйрену.
Дамытушылық : Оқушылардың ұлттық бұйымға қызығушылығын арттыру,
эскизді матаға сыздыру, эскиз бойынша матаны қию, құрақ қиындыларын біріктіру,
құрақ құрауға деген ептілік, икемділігін дамыту.
Тәрбиелік: Халқының өнерін, салт-дәстүрін бағалай білуге, әсемдікке,
ұқыптылыққа, төзімділікке баулу.Құрақ құрау өнері арқылы эстетикалық, ойлау қабілеті
терең дамыған тұлға тәрбиелеу
Пәнаралықбайланыс:Геометрия, сызу,бейнелеу, математика.
Сабақтың әдісі:Түсіндіру, сұрақ-жауап, сарамандық жұмыс.
Сабақтың барысы:.
I.Ұйымдастыру бөлімі:
Амандасу, тексеру, сабаққа дайындығын тексеру.
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Ұлттық қолөнерінің түрлері:Тақырыбы бойынша сынып оқушыларын екі топқа
болемін.
Бірінші топ « Шебер қолдар»,
Екінші топ « Өнерпаздар ».
Екі топ өздерінің білімдерін ортаға салу мақсатында « Сөз мерген » сайысын
бастайды. Бұл сайыстың ережесіқазақ халқынында көп қолданылатын сөздерге мақал
–мәтел құрап , түсіндіру.
Шебер – шебер деп қолөнерді жан-жақты меңгерген, қолөнерде өз қолтаңбасы
бар адамды айтады.
«Шебердің қолы көпке ортақ ».
Шеберді шеге қағысынан таны.
Өнерпаз- өнерпаз сөзі өнерсүйгіш, өнердің кез – келген саласын меңгерген
адамға байланысты айтылады.»
Өнерлі өрге жүзер.
Өнерлінің өрісі ұзақ.
Жігіт көркі – өнер.
Өнер алды қызыл тіл.
Өнерліге есік ашық.
Өнер өрге жүзгізеді.
ІІІ. Кіріспе бөлімі:Құрақ туралы түсінік.Ертеден келе жатқан қолөнердің бір
түрі- құрақ құрау. Құрақ құрау әдісі көшпенді халық арасында осыдан 2500-3000
жылдар бұрын дамып, тарады. Құрақ «құрау» деген сөзден алынған. Құрақ өнері
белгілі бір наным-сенім негізінде пайда болуы да мүмкін. Әжелеріміз қолына түскен
мата қалдықтарын тастамай, іске жаратып отырған. Жаман рухтан қорғау үшін — жаңа
туған сәбиге көйлекті қырық құрақтан тігетін, ал ересек балаларға қырық құрақтан
шапан, тақия дайындайтын. Құрақ — сан қилы қиықтан құрастырылады. Құрақтың
ерекшелігі — ол негізінен мата қиындыларынан геометриялық фигуралар үлгісімен
құрастырылып тігіледі. Құрастырылатын мата таза, тегіс үтіктелген болуы керек.
Құраққа пайдаланылатын мата жұқа, қалыңдылығына қарай бірыңғай іріктелініп
алынады.Жалпы қазіргі тұрмысымызға құрақтың көптеген түрлерін пайдалануымызға
болады. Мысалы орындықтарға, жиҺаздар бетіне, диванға, креслоға, т.б. әсемдеп
тігілген үлкенді-кішілі құрақ көрпешелер, төр көрпелер әрбір үйге сән берері сөзсіз.
3. Құрақ құрау бұл аса шеберлікті, шыдамдылықты қажет ететін қолөнер түрі.Құрақ
дегеніміз шығынсызөнім жасаудың бір түрі.
Құрақ түрлері:
Геометриялық Зооморфты Өсімдіктектес Тұрмыстық Космогоникалық
Тұрмыста құрақтың қолданылуы
Панно Жапқыш Көрпе Көпшік
4. Қоржын Аяққап Жастық Жерге төсеуіш
Жұмыс басталмас бұрын оқушыларға қауіпсіздік ережесін есіне түсіру.
Техникалық қауіпсіздік ережелері:
1.Қол инесімен жұмыс:
Инені киімге қыстыруға болмайды.
Инені арнаулы қобдишада сақтау керек
Ине жібін тіспен үзуге болмайды
Инемен жұмыс кезінде оймақ киген дұрыс
Инені жіпсіз тастауға болмайды
2.Қайшымен жұмыс жасаған кезде:
Қайшыны арнаулы қобдишада сақтау керек
Қайшыны жолдасыңа үшкір ұшымен берме.
Қайшыны ашық қалдыруға болмайды.
Қайшымен жұмыс кезінде жолдасыңның көңілін бөлме.
Қайшыны ойыншық ретінде пайдалануға болмайды
3. Үтікпен жұмыс:
Үтіктеу алдында өткізгіштің үзілген, желінген жерлерін тексер.
Үтікті мата түріне қарай қыздыру керек.
Үтікті арнайы тіреуішке қою керек
Үтікті тұтқасынан ұста
Үтікті мұғалімнің рұқсатымен токқа қосуға болады
Ылғал қолмен токқа қосылған үтікті ұстауға болмайды
ІV. Сарамандық жұмыс :
Құрақтан жасалған бұйымдар
5. Нұсқау картасы
Гүл өрнегінінің сызбасын орындау реттілігі
.
Технологиялық карта
.
№
Жұмыстың орындалуы
Қажетті заттар
1
1
Материал дайындау Мата қиындысы
2
2
Үлгінідайындау Картон, қайшы
3
3
Құрақты қырқып дайындау Қайшы, бор, үлгі
4
4
Көктептігу Ине-жіп, тігін машинасы
5
5
Тұмарша дайындау Мата қалдығы
6
6
Құрақ көрпешені астарлау Мата, ине-жіп
7
7
Бұйымды мақта салып аяқтау Ине-жіп, мата
№ Орындалу тәртібі Сызбасы Құрал-жабдықтар
1
1
Текше сызу Жұқа қатырма
қағаз,сызғыш,қарындаш
2
2
Екшенің ортасын анықтау
үшін диоганал сызық
жүргізу
Жұқа қатырма
қағаз,сызғыш,қарындаш
3
3
Ортаңғы нүкте арқылы
өтетін қарама-қарсы
қабырғаларды қосатын
сызықтармен текшені
тігінен және көлденең екіге
бөлу
Жұқа қатырма
қағаз,сызғыш,қарындаш
4
4
Гүл өрнегін
ерекшелеп,бояу
Жұқа қатырма
қағаз,сызғыш,қарындаш,флома
стер, маркер
6. Технологиялық карта бойынша тапсырманы дұрыс орындап жатқандықтарын
тексеру.
Кемшіліктерін түзету, көмектесу.
Қауіпсіздік ережелерінің сақталуын қадағалау.
Жұмыс арасында ой бөлісу,ойлау қабілеттерін жетілдіре отырып,мақал-
мәтелдер, жұмбақтар айту арқылы пәнге қызығушылығын арттыру.
V.Ой толғаныс кезеңі
Мақалдың жалғасын тап
1.Еңбектіңнанытәтті, … (жалқаудыңжанытәтті)
2.Еріншектің … (ертеңітаусылмас)
3.Көз қорқақ, … (қол батыр)
4.Еңбек етсең … (емерсің)
5.Өнерлі … (өрге жүзер)
6.Атакөргеноқжонар, … ( анакөрген тон пішер)
7.Жеті ретөлшеп, … (бір реткес)
8.Өнерлінің қолы алтын, … (өлеңшінің сөзі алтын)
9.Еңбекеүйренеміндесеңерінбе, … (өнергеүйренеміндесеңжерінбе)
10.Талаппен бастап …. (талғаммен аяқта)
VI.Қорытындылау.
ҮIІ. Оқушылардың білімін бағалау. Оқушылардың сабаққа белсене қатысып
сұрақтарға жауап беруіне және сарамандық жұмыстарына қарай білімдерін бағалау.
VIII. Үйге тапсырма. Құрақты аяқтап тігу, қиялдарыңыздағы құрақ түріне мата,
ине - жіп алып келу.
