Dagdromende mens groot gevaar op de werkvloer

1. Avans Academielezing
“Dagdromen en veiligheid, een
ongelukkige combinatie….”
Peter Bakker
27 januari 2016
28-1-2016

2. De drie dimensies van veiligheid op de werkvloer
28-1-2016

3. 5/13
Veiligheid op de werkvloer
een drietal dimensies
28-1-2016

4. De organisatorische driehoek van Guldenmond
28-1-2016
Structuur
Cultuur Processen
Gedrag

5. De organisatorische dimensie
Organisaties zijn niet primair ingericht om veilig gedrag te
bevorderen:
• De processen worden vooral bepaald in termen van
flexibiliteit, beheersbaarheid, innovatievermogen en
productkwaliteit.
• De besturingsstructuur is er op gericht om deze processen te
managen.
28-1-2016

6. De Mens dimensie
De mens dimensie omvat het feitelijk gedrag van medewerkers in de context
van de organisatie -structuur, de –cultuur en de –processen.
Gedrag
• Gedrag wordt voor een belangrijk deel onbewust aangestuurd door interne
en externe prikkels uit de omgeving (de fysieke werkomgeving, de structuur
van de organisatie en de organisatiecultuur).
• Via onze perceptie(filters) nemen we de informatie waar en geven er
betekenis aan. Op deze manier ontstaan onze subjectieve ervaringen.
• Via verschillende mentale processen zijn gedrag en taal het resultaat. Deze
processen worden gevoed door onze subjectieve ervaringen uit het
verleden en bepalen dus voor een deel hoe we ons zullen gedragen in de
toekomst.
28-1-2016

7. 28-1-2016
Klassieke en Operante conditionering:
1. De prikkel: belonen en straffen
2. Externe prikkel
3. Stimulus-respons
4. groepsdynamica

8. 28-1-2016
(Veiligheids)cultuur vlgs. Edgar Schein:

9. 28-1-2016

10. 28-1-2016
Veiligheidscultuur met “Hearts & Minds”:

11. Criteria H&M:
 Commitment van het management;
 Betrokkenheid van de werkvloer;
 Vertrouwen en empathie;
 Een lerende organisatie;
 Audits en reviews;
 Bekwaamheidstrainingen;
28-1-2016

12. Life Saving Rules (Shell):
 H&M blijkt onvoldoende resultaat te hebben;
 Insteek is Operante Conditionering;
 12 regels op een kaartje;
 Overtredingen ernstig gestraft;
 Inmiddels veel weerstand (vnl. bij contractorpersoneel);
28-1-2016

13. 28-1-2016

14. 28-1-2016

15. Casus:
 De vrijdagmiddag liep op zijn einde toen industrieel
reiniger X het verzoek kreeg om nog een laatste klus te
doen. Hij pakte zijn spuitlans, bracht de druk van het
water op 2000 bar en ging aan de slag. Eerst vergat hij
de verplichte afzetting te plaatsen en daarna spoot hij
enkele tenen van zijn voet.
 Bij het ongevalsonderzoek werd de ene na de andere
oorzaak uitgesloten. X was vakbekwaam en wist wat hij
moest doen, de vergunning was in orde, de apparatuur
deugde. Alles klopte kennelijk….
28-1-2016

16. Veiligheidsprogramma’s toen…
28-1-2016

17. Veiligheidsprogramma’s nu…
28-1-2016

18. 95% reductie ongevallen
door veiligheidsprogramma’s
De missing link………..
Reductie van de overige 5%.....
5%
??
28-1-2016

19. VEILIGHEID
Externe
Veiligheidsprogramma’s
Extern maar ook intern….
Bevlogen
Energie-
bronnen
Leider-
schapsstijl
28-1-2016

20. Laat de balans doorslaan!
Intrinsieke motivatie
Regelruimte
Ontplooiingsmogelijkheden
Sociale steun directe leiding
Sociale steun collegae
Sociale steun prive
Zelfstandigheid
Feedback
Inspraak
Communicatie
Energie-
bronnen
28-1-2016

21. Bevlogen
Het begrip bevlogenheid
 Bevlogenheid kan omschreven worden als een positieve toestand van voldoening die gekenmerkt wordt door:
 Vitaliteit – Toewijding – Absorptie
 Hoe zien bevlogen medewerkers eruit?
 Geen bepaalde leeftijd
 Nemen lot in eigen hand, zijn ook bevlogen buiten ‘t werk
 Hebben dezelfde waarden als de organisatie
(Gedragen zich – geen onbeschoft gedrag)
 Zijn niet werkverslaafd
 Wat zijn de gevolgen
 Hoger veiligheidsgedrag
 Meer arbeidssatisfactie, minder verloop
 Betere mentale en
psychosomatische gezondheid
 Meer pro-actief gedrag,
meer neiging om te leren, Go the extra mile’
 Een betere performance
 Klanten meer tevreden
28-1-2016

22. Bevlogen en leiderschapsstijl?
Verdere verhoging veiligheidsgedrag
Verschillen in % tussen bevlogen en niet bevlogen medewerkers
Bron: Gallup
consulting
0
%
20
%
Verzuim Klantgroei Productiviteit Ongevallen
40
%
- 27%
12% 18%
60
%
- 62%
Leider-
schapstijl
28-1-2016

23. Stelling:
 Sociale steun van de direct leidinggevende
leidt tot een hoger veiligheidsgedrag
Onderzoek toont aan dat bevlogenheid leidt
tot een hoger veiligheidsgedrag
Mijn taak is het te vragen:
gaat het nog jongens?
Frank de Winne
Commandant van een legerdetachement
Bron:
Building Engagement in this Economic Crisis.
Gallup consulting - © 2009
28-1-2016

24. Gedragstypen binnen een bedrijf:
28-1-2016

25. De gevolgen
• Vooral kans op
ongevallen bij
onverwachte situaties
• Ongevallen door
meer (inschattings)
fouten
• minder corrigerend
vermogen en
miscommunicatie
• Ongevallen door
onverschilligheid,
• minder
betrokkenheid,
lakse houding tov
procedures
• Minste ongevallen
door hoge
verantwoordelijk-
heid en maximale
alertheid
28-1-2016

26. Job demands versus Job resources
Job Demands Burnout
Health
problems
Engagement
Positive Work
Attitudes
Job Resources
JD-R model
Job
Resources
28-1-2016

27. Stelling:
Een fijne chef is één, maar medewerkers
worden pas echt bevlogen van het
hebben van interessant en leuk werk
Correct is: Medewerkers die bevlogen zijn
vinden dat zij interessant en leuk werk
hebben!
28-1-2016