U.IT101

1. БИЕ ДААЛТЫН АЖИЛ 3. ТӨСӨЛ БИЧИЖ СУРАХ
ЗОРИЛГО: Стратеги, менежмент бүлэг сэдвүүдийн мэдлэгийн хүрээнд
төслийн баг бүрдүүлэн төсөл боловсруулах чадвартай болох. Төслийн
баг 3-4 гишүүдтэй байна.
Энэхүү бие даалтын ажил нь 4 хэсгээс бүрдэнэ.
I. Төслийн сэдэв сонгох, төслийн үндэслэл зорилгыг тодорхойлох,
төслийн ерөнхий болон дэлгэрэнгүй зураглал гаргах (IX-X долоо хоног)
II. Төслийн үр дүнд бий болох бүтээгдэхүүний зах зээлийн судалгаа хийх, үйл
ажиллагааны ба төсөлд оролцогчдын ажил үүргийг тодорхойлох (X-XI долоо хоног)
III. Төсөл боловсруулах (XII-XIV долоо хоног)
IV. Төслийн баримтыг канвас бизнес модель болгон хураангуйлж вэбэд оруулах
(XV долоо хоног)
ХЭСЭГ I. Төслийн багийн ахлагч, гишүүд санал, бодлоо солилцон өнөөгийн зах зээлд
шаардлагатай байгаа шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, мэдээлэл бий болгох төслийг
санаачилна. Төсөл хэрэгжүүлэх үндэслэл зорилгыг тодорхойлох нь эхний чухал алхам юм.
Иймээс дараах асуудлуудыг нарийвчлан авч үзэх шаардлагатай.
● Яагаад энэ төслийг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэж үзэж байна вэ?
● Төслийг хэн хэрэгжүүлэх вэ?
● Төсөл хэрэгжиж дуусахад ямар үр дүн гарах вэ?
● Төслийг ямар арга замаар хэрэгжүүлэх вэ?
● Төсөл хэрэгжүүлэхэд хэдий хэмжээний хөрөнгө шаардлагатай вэ?
ХЭСЭГ II. Байгууллагын маркетингийн үйл ажиллагааг үр дүнтэй
боловсронгуй болгож чадах төрөл бүрийн мэдээллийг цуглуулах үйл
явцыг зах зээлийн судалгаа гэнэ. Шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ,
мэдээллийн зах зээлийг судлахгүйгээр төсөл хэрэгжүүлнэ гэдэг бол
боломжгүй зүйл. Хамгийн түрүүнд тухайн бүтээгдэхүүний худалдан
авалт, эрэлт хэрэгцээг судлах шаардлагатай. Үүний тулд та дараах
судалгаануудыг хийх шаардлагатай:
● Зах зээлийн багтаамжийн судалгаа (Зах зээлийн хэмжээ, зах зээлийн хувийг
тодорхойлох. Зах зээлийн өсөлт, өрсөлдөөн зэрэг үндсэн мэдээллүүдийг
тодорхойлох)
● Борлуулалтын зах зээлийн судалгаа (Зах зээлийн багтаамж, борлуулалтын хэмжээ,
Зах зээл дэх бvтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнийн тvвшин, таны шинэ бүтээгдэхүүн,
үйлчилгээний үнийг бусадтай харьцуулсан байдал, томоохон худалдан авагчаас
хамааралтай эсэхийг тодорхойлох)
● Өрсөлдөгчийн судалгаа (Таны бүтээгдэхүүнд өрсөлдөгч бий эсэх, тухайн
бүтээгдэхүүний сул болон давуу талууд, таны бүтээгдэхүүнийн өрсөлдөгчдийн тоо,
зах зээлд тэргүүлж буй аж ахуйн нэгжийг судлах, томоохон үйлдвэрлэгчид болон
тухайн зах зээлд тэргүүлэгч өрсөлдөгчдийн үзүүлэх нөлөө, маркетинг,
идэвхижүүлэлт, үнийн бодлого гэх мэтийг судлах)

2. ХЭСЭГ III. ТӨСӨЛ БОЛОВСРУУЛАХҮЙЛ ЯВЦ НЬ ДАРААХЬ ҮЕ ШАТЫГ ДАМЖДАГ:
1. Хэрэгцээ ба боломжийг судалж дүн шинжилгээ хийх;
2. Төслийн ерөнхий санааг тодорхойлох;
3. Төслөө боловсруулах;
4. Төсөл санхүүжүүлэх боломжийг судлах;
5. Үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх;
6. Үр дүнг үнэлэх.
Бид энэхүү бие даалтын ажлын эхний I ба II хэсэгт төсөл боловсруулах эхний 2 шатанд
хийгдэх ажлыг гүйцэтгэсэн. Харин III хэсэгт төсөл боловсруулах ажлыг гүйцэтгэх болно.
Төсөл нь ямар нэг бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ эсвэл ямар нэг сайн сайхан үйл хэргийг
амжилттай хийж гүйцэтгэхэд зориулагдсан тооцоолол, судалгаа, хийгдэх аргачлал зэргийг
тусгасан баримт бичиг байдаг. Иймээс төслийг өмнөх I ба II хэсэгт судалж боловсруулсан
баримтууддаа тулгуурлан хэлбэрээр дараахь бүтэцтэй боловсруулна. Үүнд:
 Нүүр хуудас;
 Төсөл (төслийн сэдэв, үндэслэл, зорилго, зорилт, зах зээлийн судалгаа, үйл
ажиллагаа, төсөлд оролцогчдын ажил үүрэг, гарах үр дүн);
 Төслийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө;
 Төсөв;
 Хавсралт;
 Ашигласан эх үүсвэрийн жагсаалт.
Нүүр хуудас:
Нүүр хуудас нь 1 хуудаснаас хэтрэхгүй.
 Төслийн нэр;
 Төслийн саналыг хүлээн авагч байгууллагын нэр;
 Багийн нэр, логоны хамт;
 Төслийн талаар холбоо барих хүний овог нэр, утас, э-мэйл хаяг;
 Он сар өдөр;
 Санхүүжилтын хэмжээ, эх үүсвэр багтана.
Төсөлд :
 Дэвшүүлсэн асуудлын одоогийн нөхцөл байдал, үндэслэл;
 Төслийн зорилго, зорилт;
 Зах зээлийн судалгаа, шинжилгээ, төсөлд оролцогчид;
 Төслийн хүрээнд хийх гол үйл ажиллагаанууд;
 Ямар үр дүнд хүрэх;
 Хэн гол ашиг хүртэгсэд байх;
 Төслийн үргэлжлэх хугацаа;
 Нийт төсөв зэргийг багтаан бичнэ.
Төслийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө:
Төслийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг хийхдээ ямар стратеги бодлогын чиглэлүүд энэхүү
асуудлыг шийдэхэд нөлөөлөх, тухайн нөхцөл байдалд юу хийх ёстой, хэрхэн хийх, хэн
хийх, хэзээ хийх, зорилтдоо хүрч буй ахицаа хэрхэн хэмжих шалгуур зэргийг бодолцоно.
Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулахдаа дараах дарааллаар боловсруулалт хийнэ:

3.  Төслийн бүх үйл ажиллагааны жагсаалт гаргах;
 Үйл ажиллагааг дотор нь задлан нарийвчлах;
 Дараалал болон хамаарлыг тодруулах;
 Даалгавар бүрийн гүйцэтгэх хугацааг товлох;
 Багийн гишүүдэд даалгаврыг хуваарилах;
 Дээр боловсруулсан даалгаврын жагсаалт, тэдгээрийн хоорондын хамаарал, багийн
гишүүдэд хуваарилсан даалгаврыг Ганттын хүснэгтээр төлөвлөн харуулах
(тодорхой цаг хугацааны мөчлөг, үйл ажиллагаа бүрийн хамаарал, дарааллыг
харуулдаг. Үүнийг хийгдэх цаг хугацааны дарааллаар жагсаах, үйл ажиллагаагаар
бүлэглэх, зорилтоор төрөлжүүлэх, судалгааны асуудлаар төрөлжүүлэх зэрэг
төрлөөр хийж болно).
Төсөв:
Төслийн төсөв зохиохдоо төслийг хэрэгжүүлэх явцад хийгдэх бүх үйл ажиллагаанууд,
үйлчилгээнүүдийг жагсааж бичнэ. Сайн санааны зардлууд эсвэл санхүүжилтийг хуваан
төлөх боломж, мөнгөн бус зардал зэргийг тусгана. Төсөв зохиогч болон үйл ажиллагааны
төлөвлөгч нь үйл ажиллагаа бүрийн төсвийг дэлгэрэнгүй ярилцаж өртгийг тооцоолох ба
дараахь зардлуудыг багтаан тооцно. Үүнд:
 Хүн хүчний зардлууд;
 Үйл ажиллагааны зардлууд;
 Үндсэн зардлууд;
 Төслийн тоног төхөөрөмжийн зардлууд.
Санал болгож буй үйл ажиллагаанууд болон зардлууд хоорондоо нягт уялдаатай байх.
Тухайн зардлыг үнэн бодитоор төсөвлөх.
Хавсралт:
Хэрэв төсөл хийж байсан бол өмнөх туршлагаа харуулсан баримтыг төслийн саналд
хавсаргах. Тухайн төсөлд ашиглаж буй стандарт, тоо баримтын харьцуулалт, авсан
судалгааны маягт гэх мэт баримтыг хавсралтад оруулна.
Ашигласан эх үүсвэрийн жагсаалт:
Төслийн баримт бичиг боловсруулахад ашигласан баримт, сурах бичиг, судалгааны ажил,
интернетийн сайт гэх мэт бүх материалын жагсаалтыг цагаан толгойн үсгийн дарааллаар
жагсаан бичнэ.
Боловсруулсан төслийг 14-р долоо хоногт багтаан хамгаална.
ХЭСЭГ IV. ТӨСЛИЙН БАРИМТЫГ КАНВАС БИЗНЕС МОДЕЛЬ БОЛГОН ВЭБЭД БАЙРШУУЛАХ