PMBOK v5'e göre hazırlanmış olan Risk Yönetimi eğitimi sunusudur. Sunu ve sunudaki resimler türkçe hazırlanmıştır, sunularda bulunan dokümanlar zip olarak ayrıca yüklenecektir
2. Risk Yönetimi
Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
KapanışBilgi Alanı
Risk
Yönetimi
Risk Yönetimi
Planlama
Riskleri Belirleme
Risk Kontrolü
Niteliksel Risk
Analizi
Niceliksel Risk
Analizi
Risk Yanıtları
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
3. • Risk, gerçekleşmesi durumunda en az bir proje amacına etkisi olan, kesin olmayan
olay ve durumdur
• Risk yönetim amaçları:
• Olumlu olayların (fırsatların) olma olasılığını ve etkisini artırmak
• Olumsuz olayların (tehditlerin) olma olasılığını ve etkisini düşürmek
• Terimler ve kavramlar:
• Belirsizlik: bir olayın üzerine bilgi olmamasının güveni azaltması
• Riske karşı: risk almak istemeyen kişi
• Risk toleransı: kabul edilebilir/edilemez risk alanı
• Risk sınırı: bir riskin kabul edilemez noktaya gelmesi
Risk Yönetimi
Hazırlayan: Beka Cotur
5. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
• Proje kapsam planı
• Maliyet yönetim planı
• Takvim yönetim planı
• İletişim yönetim planı
• Çevresel İşletme faktörleri
• Organizasyonel süreç
varlıkları
• Analitik teknikler
• Uzman görüşü
• Toplantılar
• Risk yönetim planı
Risk Yönetimi Risk Yönetimi
Planlama
• Risk Yönetimi Planlama: Proje için risk yönetimi aktivitelerinin nasıl
yürütüleceğini planlamadır
Hazırlayan: Beka Cotur
6. • Risk yönetimi planlamanın önemi
• Risk yönetiminin derecesi, türü ve görünürlüğünün orantılı olduğunu teyid etmek
• Risk yönetim aktiviteleri için yeterli kaynak ve zaman sağlamak
• Riski değerlendirmek için üzerinde anlaşılmış bir temel oluşturmak
• Risk Kategorileri (Risk kaynakları)
• Standart risk kategorileri listesi, risk alanlarının unutulmamasını garantiler
• Şirketler ve PYO’nun riskleri belirlemek için standart risk kategorileri listesi olması
gerekir
• 2 tür Ana Risk
• İşletme – kazanma veya kaybetme riski
• Salt (sigortalanabilir) risk – Sadece kaybetme riski (örn: yangın, hırsızlık, kişisel zarar,
vs)
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Yönetimi
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
7. Risk yönetim planı
• Risk yönetim planı, risk yönetiminin nasıl yapılanacağını ve yürütüleceğini anlatır
• Proje yönetim planının alt kümesidir
• Aşağıdakileri içerebilir:
Metodoloji
Roller ve sorumluluklar
Bütçeleme
Zamanlama
Risk kategorileri.
Olasılık ve etki tanımı
Paydaş toleransları
Raporlama formatı
Kayıt
Olasılık ve etki matrisi
Risk Yönetimi
Çıktılar
Risk Yönetimi
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
8. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
•Risk yönetim planı
•Maliyet yönetim
planı
•Takvim yönetim
planı
•Kalite yönetim
planı
•IK yönetim planı
•Kapsam dayanağı
•Paydaş listesi
•Aktivite maliyet
ve zaman
tahminleri
•İhale dokümanları
•Çevresel İşletme
faktörleri
•Organizasyonel
süreç varlıkları
• Doküman gözden geçirmeleri
• Bilgi toplama teknikleri
• Kontrol listesi analizleri
• Varsayım analizi
• Şemalaştırma teknikleri
• SWOT Analizi
• Uzman görüşü
• Risk listesi
Riskleri BelirlemeRisk Yönetimi
• Riskleri Belirleme: Hangi risklerin projeyi etkileyebileceğini belirleme ve
bunların özelliklerini belgeleme sürecidir.
Hazırlayan: Beka Cotur
9. Riskleri Belirleme
• Bilgi toplama teknikleri:
• Beyin fırtınası
• Delphi tekniği: konu ile ilgili uzmanlar anonim olarak dağıtılmış olan anketleri doldurur ve
birkaç defa anketler tekrar değerlendirilir. Veri toplamadaki önyargıları ve birbirini etkilemeyi
engeller
• Görüşme: konu uzmanları, paydaşlar, proje yöneticisi ile görüşme
• Neden sebep analizi: riskleri nedenlerine göre organize etmek, daha fazla riskin
tanımlanmasını sağlayabilir
• Kontrol listesi analizi: daha önceki benzer projede toplanmış olan bilgiye
dayanarak geliştirilen liste
• Varsayım analizi: tutarsızlık, kararsızlık, eksikliklerden riskleri tanımlamak
• SWOT Analizi: Güçlü yanlar, Zayıf Yanlar, Fırsatlar, Tehditler Analizi
Risk Yönetimi Riskleri Belirleme
Hazırlayan: Beka Cotur
10. Şemalaştırma Teknikleri
• Neden sonuç diyagramları (balık kılçığı şeması)
• Sistem veya süreç iş akış tabloları.
• Etki şemaları
Risk Listesi
• Riskleri belirleme sürecinden sonra listeye eklenen ilk girişler:
Tanımlanan Risklerin Listesi
Potansiyel cevap listesi
Risklerin kök nedenleri
Güncellenmiş risk kategorileri
Risk Yönetimi
Çıktılar
Riskleri Belirleme
Araçlar
Hazırlayan: Beka Cotur
11. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
• Risk listesi
• Risk yönetim planı
• Proje kapsam dayanağı
• Organizasyonel süreç
varlıkları
• Çevresel İşletme faktörleri
• Risk olasılık ve etki
değerlendirmesi
• Olasılık ve etki matrisi
• Risk veri kalitesi
değerlendirmesi
• Risk kategorizasyonu
• Risk aciliyet değerlendirmesi
• Uzman görüşü
• Risk listesi güncellemeleri
Niteliksel Risk
Analizi
Risk Yönetimi
• Niteliksel Risk Analizi: Risklerin meydana gelme olasılığı ve etkilerine göre
daha fazla analiz için önceliklendirilmesidir
Hazırlayan: Beka Cotur
12. Niteliksel Risk Analizi
• Yüksek öncelikli risklere odaklanmayı sağlar
• Öznel bir analizdir
• Analiz için:
• İlgili olasılık ya da meydana gelme ihtimali
• Proje amaçlarına etkisi
• Ne zaman cevaplanması gerektiği
• Organizasyonun risk toleransı dikkate alınır
• Diğer kullanım alanları:
• Diğer proje risklerinin geneline kıyaslanır
• Projenin seçilip seçilmeyeceğine, devamına veya bitirilişine karar verilir
• Niceliksel risk analizine devam edilip edilmeyeceğine karar verilir
Risk Yönetimi
Araçlar
Niteliksel Risk
Analizi
Hazırlayan: Beka Cotur
13. Olasılık ve Etki matrisi
• Maliyet, zaman ve kapsam için farklı matrisler kullanılabilir
• Risk cevaplarına kılavuzluk eder (öncelik aksiyonu ve cevap stratejileri)
Risk Yönetimi
Araçlar
Niteliksel Risk
Analizi
Renkler önem
seviyesini
gösterir
No Kategori Risk Tanımı Etki Olasılık
Risk
Seviyesi
1 Kaynak Test ortamı kullanılabilir değil 4 B SARI
2 Takvim
Doküman onayları daha fazla vakit
aldı
4 A KIRMIZI
Hazırlayan: Beka Cotur
15. Risk Listesi güncellemeleri
• Bir önceki çıktıya (Risk Listesi) ek bilgilerin konulması ya da güncellemelerin
yapılmasıdır
• İlgili sıralama / öncelik
• Kategorilere göre gruplanmış riskler
• Yakın zamanda ek analiz gerektiren risklerin listesi
• Ek analiz ve cevap gerektiren risklerin listesi
• İzleme listesi (kritik olmayan ve en başta olmayan riskler)
• Trendler
Risk analiz süreci tekrarlayan bir süreç olduğu için PY riskin yükselme, alçalma
ya da sabit kalma eğilimini bilmelidir
• Özel dikkat isteyen risk nedeni
Risk Yönetimi Niteliksel Risk
Analizi
Çıktılar
Hazırlayan: Beka Cotur
16. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
• Risk listesi
• Risk yönetim planı
• Maliyet yönetim planı
• Takvim yönetim planı
• Proje kapsam dayanağı
• Organizasyonel süreç varlıkları
• Çevresel İşletme faktörleri
• Veri toplama ve sunum
teknikleri
• Niceliksel risk analizi ve
modelleme teknikleri
• Uzman görüşü
• Risk listesi güncellemeleri
Niceliksel Risk
Analizi
Risk Yönetimi
• Niceliksel Risk Analizi: Niteliksel risk analizinde belirlenen risklerin sayısal
olarak analizidir
Hazırlayan: Beka Cotur
17. Niceliksel risk analizi
• Sayısal değerlendirmedir – daha objektif
• Yapılması zorunlu değildir
• Bu sürecin amacı :
• Hangi risklerin cevap gerektirdiğini belirlemek
• Tüm projenin riskini değerlendirmek (riske maruz kalma)
• Proje amaçlarını karşılamanın sayısal olasılığını belirlemek
• Maliyet ve zaman rezervlerini belirlemek
• En fazla dikkat gerektiren riskleri belirlemek
• Gerçekçi ve erişilebilir maliyet, takvim veya kapsam hedefleri belirlemek
Risk Yönetimi Niceliksel Risk
Analizi
Araçlar
Hazırlayan: Beka Cotur
18. Sayısal olasılık ve etki analizi yapma yöntemleri:
• Görüşmeler
• Maliyet ve zaman tahminleri
• Delphi tekniği
• Önceki projelerden geçmiş kayıtların kullanımı
• Uzman görüşü
• Hassasiyet analizi – hortum şeması
• Beklenen finansal değer (BFD) analizi
• Karar ağacı
• Monte Carlo analizi (simülasyon)
Risk Yönetimi Niceliksel Risk
Analizi
Araçlar
Hazırlayan: Beka Cotur
19. Karar ağacı ve BFD (Beklenen finansal değer)
Karar ağacı ve BFD gelecekteki olayları dikkate alarak birçok seçenek arasında seçim yapmayı sağlar
Risk Yönetimi Niceliksel Risk
Analizi
Araçlar
(Etki)(Olasilik)BFD
Hazırlayan: Beka Cotur
21. Hassasiyet Analizi
• Hangi risklerin projeye en fazla potansiyel etkisinin olduğunu belirlemek
• Bir veya daha fazla eleman/değişken değiştirilir ve diğer elemanlar temel
değerlere alınarak etkisi gözlenir
• Hortum şemasıyla gösterilir
Risk Yönetimi Niceliksel Risk
Analizi
Araçlar
Hazırlayan: Beka Cotur
22. Risk Listesi güncellemeleri
• Bir Risk Listesine ek bilgilerin konulması ya da güncellemelerin
yapılmasıdır
• Sayısallaştırılmış risklerin önceliklendirilmesi
• Beklenmedik durum maliyet ve takvim rezervi gereklidir
• Gerçekçi ve ulaşılabilir tamamlanma tarihleri, proje maliyeti belirlenir
• Proje amaçlarını karşılamanın sayısallaştırılmış olasılığı belirlenir
• Trendleri görmemizi sağlar
Risk Yönetimi Niceliksel Risk
Analizi
Çıktılar
Hazırlayan: Beka Cotur
23. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
• Risk listesi
• Risk yönetim planı
• Olumlu olaylar (fırsatlar)
için stratejiler
• Olumsuz olaylar (tehditler)
için stratejiler
• Beklenmedik durum cevabı
stratejileri
• Uzman görüşü
• Risk listesi güncellemeleri
• Riskle ilgili kontrat kararları
• Proje yönetim dokümanı
güncellemeleri
• Proje dokümanı
güncellemeleri
Risk Yanıtları
Planlama
Risk Yönetimi
• Risk Yanıtları Planlama: proje hedeflerini yakalamak amacıyla fırsatları
artırmak için opsiyon ve aksiyon belirleme, tehditleri azaltmaya yönelik
seçenekleri geliştirme aktivitesidir
Hazırlayan: Beka Cotur
24. Risk Yanıtlarını Planlama / Riski Azaltma
• Risk gerçekleşmeden önce tehdidi ortadan kaldıran aksiyon almak
• Fırsatları gerçekleştiren aksiyonları almak
• Tehditlerin olasılık ve/ya etkilerini azaltmak
• Fırsatların olasılık ve/ya etkilerini artırmak
• Kaldırılamayan, kalan tehditler için:
• Risk gerçekleşirse aksiyon almak (beklenmedik durum planı)
• Beklenmedik durumu işe yaramazsa aksiyon almak (yedek plan)
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Yanıtları
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
25. Tehditler için Stratejiler
• Kaçınma : Proje planında değişiklikler yapma, Ortaya çıkabilecek riskten uzak
durma, İşi gerçekleştirmenin başka yollarını arama.
• Transfer Etme : Riski bir başka kuruma veya bireye devretme. Bu uygulamada
aslında risk yokedilmiş olmayacaktır, sadece riskin sorumluluğunun başkası
tarafından yüklenilmesi sağlanacaktır. Bu şekilde risk yanıtlama planı hazırlanırken
sigorta firmaları da projenin bir yüklenicisi konumundadır.
• Azaltma : Karşılaşılabilecek riskler tanımlandıktan sonra bu risklerin etkisini veya
gerçekleşme olasılıklarını azaltmak için ek önlemler alarak, riske yanıt verme planı
oluşturma çalışmasıdır. Örn: Proje süresinin gecikme riskine karşılık ek insan
kaynağı alarak (bütçeyi artırarak) riskin gerçekleşme ihtimalini azaltmak.
• Kabullenme : Tanımlanan risklerin tümüne önlem almaya çalışmak proje bütçesini
bir hayli yükseltebilir. Bu yüzden gözardı edilebilecek riskler proje taraflarınca
kabul edilir. Bu tür riskler proje boyunca izlenir ve projeyi etkileme olasılığı
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Yanıtları
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
26. Fırsatlar için Stratejiler
• Yararlanma : fırsatların gerçekleşmesini sağlamaya çalışmak [Bir
binanın inşaatı sürerken ana caddeye bakan ön kısmına reklam almak]
• Paylaşım: Risk transferi ile benzer, riski o konuda uzman olan üçüncü
şahısa aktarılarak fırsat oluşturması sağlanabiliyor. Farklı
uzmanlıklarda şirketlerin bir araya gelerek fırsat yaratması gibi.
• Geliştirme: Ortaya çıkabilecek fırsatı geliştirmek ve bu riskin ortaya
çıkması için ortamı hazırlamaya çalışmak. [Bir ürünün satışını
kolaylaştırmak için yanında bir şey daha veriyor olmak…]
• Kabullenme: Oluşabilecek fırsat için herhangi bir aksiyon almamak
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Yanıtları
Planlama
Hazırlayan: Beka Cotur
27. Başlangıç Planlama Yürütme
İzleme
Kontrol
Kapanış
Girdiler Araçlar Çıktılar
• Risk listesi
• Proje yönetim planı
• İş performans bilgisi
• Performans raporu
• Yeniden risk
değerlendirmesi
• Risk denetimleri
• Varyans ve trend analizi
• Teknik performans ölçümü
• Rezerv analizi
• Durum toplantıları
• Risk listesi güncellemeleri
• Organizasyonel süreç varlıkları
güncellemeleri
• Değişiklik istekleri
• Proje yönetim dokümanı
güncellemeleri
• Proje dokümanı
güncellemeleri
Risk KontrolüRisk Yönetimi
• Risk Kontrolü: Proje boyunca risk yanıt planlarının uygulanması, belirlenen
risklerin ve artık riskierin izlenmesi, yeni riskierin belirlenmesi ve risk yönetimi
etkinliğinin değerlendirilmesi sürecidir.
Hazırlayan: Beka Cotur
28. Risk Kontrolü
• Proje varsayımlarının hala geçerli olduğunu teyid etmek
• Riskin değişip değişmediği ya da kaldırılabileceğini tespit etmek
• Risk yönetim prosedürü ve kuralının takip edildiğini doğrulamak
• Beklenmedik durum rezervlerini mevcut risk değerlendirmesi ile
dengelemek için
Riskler izlenir ve kontrol edilir
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Kontrolü
Hazırlayan: Beka Cotur
29. Risk Olasılığı ve Etkisinin Tanımlanması
• Niceliksel Risk Analizi için gereklidir
• Önyargıların etkisini azaltabilir
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Kontrolü
Ana Proje Hedeflerinde Riskin Etki Skalası
Proje
Hedefi Çok düşük / .05 Düşük / .10 Orta / .20 Yüksek / .40 Çok Yüksek / .80
Maliyet
Görünmeyen
maliyet artışı
<%10 maliyet artışı
%10 - 20 maliyet
artışı
%20 - 40 maliyet
artışı
>%40 maliyet artışı
Takvim
Görünmeyen
zaman artışı
<%5 zaman artışı %5 - 10 zaman artışı
%10 - 20 zaman
artışı
>%20 zaman artışı
Kapsam
Kapsam düşüşü zor
farkedilir
Kapsamın minör
alanları etkilendi
Kapsamın majör
alanları etkilendi
Kapsam azaltması
sponsor için kabul
edilemez
Proje sonu çıktısı
yararsız
Kalite
Kalite düşüşü zor
farkedilir
Sadece talepkar
uygulamalar
etkilendi
Kalite azaltması için
sponsor onayı
gerekli
Kalite azaltması
sponsor için kabul
edilemez
Proje sonu çıktısı
yararsızHazırlayan: Beka Cotur
30. Risk Kırılım Yapısı
• Risk kategorizasyonunu gösterir
• Risklerin tutarlı bir seviyede detaylandırılmasını sağlar
Risk Yönetimi
Araçlar
Risk Kontrolü
Hazırlayan: Beka Cotur