Presentatie gegeven door Hein Maas tijdens de 10e Informatiebijeenkomst Bijzondere Wetten en Openbare Orde en Veiligheid op 24 april 2012 te Utrecht (georganiseerd door Frank Joosten en Berkeley Bridge).

1. RIEC & Wet BIBOB
Utrecht, 24 april 2012
Informatiebijeenkomst Bijzondere Wetten
Hein Maas
Bibob Coördinator Breda a.i.
Projectleider Bibob RIEC ZO-Brabant a.i. (tot 01-02-
2012)
Onderzoeker LBB (2007)

2. • Wie is (niet) bekend met de Wet Bibob
– Wet bevordering integriteitsbeoordelingen
door het openbaar bestuur
• Wie kent het RIEC niet?
– Regionaal Informatie en Expertise Centrum
– Opgericht in 2008/2009 (pilotproject)
Hein Maas
Overheidsadvies

3. Doelstellingen RIEC
• Bestrijding georganiseerde criminaliteit
• Bestuurlijke aanpak ontwikkelen en versterken
• Informatiepositie van het bestuur qua
bestrijding georganiseerde criminaliteit
versterken
• Geïntegreerde aanpak: afstemming
strafrechtelijke, bestuur(srechte)lijke én
fiscaaljuridische aanpak
Hein Maas
Overheidsadvies

4. Doel Bestuurlijke Aanpak
• Voorkomen dat criminelen door de
overheid worden gefaciliteerd;
• Voorkomen dat er vermenging
onderwereld-bovenwereld ontstaat;
• De economische machtsposities
doorbreken die zijn opgebouwd met
kapitaal dat met criminele activiteiten is
verdiend.
Hein Maas
Overheidsadvies

5. RIEC Thema’s
• Georganiseerde Hennepteelt
• Mensenhandel en smokkel
• Vastgoedfraude (witwassen)
• (bestrijding) Handhavingsknelpunten
• Toepassing Wet Bibob
• Door convenantpartners te bepalen
verschijningsvormen van georg. crim.
Hein Maas
Overheidsadvies

6. Partners RIEC
• Gemeenten
• Politiekorps
• Openbaar Ministerie
• Belastingdienst
• FIOD-ECD en SIOD
• Provincie
• (Nationale Recherche, Koninklijke
Marechaussee, KLPD)
Hein Maas
Overheidsadvies

7. Gevolgen Nationale Politie
Hein Maas
Overheidsadvies

8. 10 RIEC’s in NL
• Einde pilotperiode 31/12/2011
• Oprichting LIEC (medio 2011)
– Afstemming tussen de RIEC’s onderling
– uniformering
• (Co)financiering(sperikelen)
• wederzijdse verwachtingen (te) hoog
• Wat is (te veel) succes, Veel thema’s
• Perikelen rondom convenanten/ privacy
Hein Maas
Overheidsadvies

9. (Co)-financiering
RIEC’s
• 50% wordt betaald door de Rijksoverheid
• Maximaal bedrag per RIEC vanuit het
Rijk: 735.000 euro
• 50% door de regionale partners
– Ook in fte’s
– Groot verschil in bijdrage per inwoner per
regio
Hein Maas
Overheidsadvies

10. Sturing RIEC’s
• Regionale Stuurgroep
– Bestaande uit alle participerende partners
• Management
• Projectleiders/ Accountmanagers
• Analisten
• Juristen
• Administratief personeel
• Thema-specialisten
Hein Maas
Overheidsadvies

11. Wat doet het Riec nu precies?
• Ondersteuning casusaanpak
• BIBOB-helpdesk
• Criminaliteitsanalyses (bestuurlijk CBA)
• Advisering t.a.v. privacy
• Kennisbijeenkomsten organiseren
• Netwerkfunctie/ Informatiemakelaar
• Informatiepositie Bestuur versterken
• Informatie analyseren en veredelen
Hein Maas
Overheidsadvies

12. Zijn gemeenten klaar
voor het RIEC?
• Awareness en informatiepositie
• Ambitieniveau bestuurlijke aanpak
• Privacyproof worden
• Interne afstemming en coordinatie
• Informatiehuishouding op orde brengen
• Integriteitsbeleid
• Intern veiligheidsbeleid
Hein Maas
Overheidsadvies

14. Stellingen
• Kun je als (kleine) gemeente invloed
uitoefenen op richting, beleid en uitvoering
van de RIEC’s?
• Levert het RIEC voldoende rendement?
Hein Maas
Overheidsadvies

15. Wet Bibob
• Wet bevordering integriteitsbeoordelingen
door het openbaar bestuur.
– Sinds 1 juni 2003
– Aanvullend Bestuurlijk Instrument
– Amsterdam voorloper
– Oprichting Landelijk Bureau Bibob (V&J)
– Onderzoek Berenschot (2008)
– +_ 50% van gemeenten voert Wet Bibob uit
Hein Maas
Overheidsadvies

16. Uitwerking van de Wet
Bibob als zelfstandige weigeringsgrond bij
aangewezen:
• Vergunningen, subsidies, aanbestedingen
– Toepassing vastleggen in beleidsregels
– Beoordeling door bestuursorgaan van
rechtsvorm, kapitaal & netwerk betrokkene
– Zo nodig advies van LBB
• Besluitvorming door bestuursorgaan
Hein Maas
Overheidsadvies

17. Successen Bibob
Hein Maas
Overheidsadvies

18. Belang van Bibob voor
gemeenten
- Buiten de deur houden van malafide
ondernemers;
- Voorkomen van faciliteren van criminele
ondernemers;
- Voorkomen van vermenging van boven-
en onderwereld;
- Voorkomen van waterbedeffect.
Hein Maas
Overheidsadvies

19. Toepassingsbereik Bibob
• Horeca
• Seksinrichtingen en Escortbranche
• Coffeeshops en Growshops
• Bouw, milieu, (ICT)-aanbestedingen
• Subsidies
• Speelautomatenhallen
• Evenementen (vechtsportgala’s) 2011!
Hein Maas
Overheidsadvies

20. Knelpunten in de Wet
• Signalen uit het ‘veld’
– Uitbreiding sectoren/branches gewenst
– Verbetering uitvoeringspraktijk
• Rechtsbescherming
• Termijnen (Landelijk Bureau Bibob)
• Positie RIEC’s
• Zakelijk Samenwerkingsverband
• Bibobformulieren
Hein Maas
Overheidsadvies

21. Recente Ontwikkelingen
• Evaluatie/ Wijziging Wet Bibob;
• Ontstaan/ ontwikkeling van de RIEC’s;
– Einde pilotperiode 31/12/2011
– Spanningsveld met deregulering
• Landelijk project screening coffeeshops
– In navolging gemeente Den Haag
• Rapport IOOV (aan de slag met Bibob)
• Nieuwe prostitutiewet/ nieuwe DH-wet
Hein Maas
Overheidsadvies

22. Wijziging Wet Bibob (2013)
• Belangrijkste Wijzigingen
– Volgende sheets
• Stand van zaken
– 8 mei voorbereidend onderzoek (EK)
• Inwerkingtreding
– 1 januari 2013 (naar verwachting)
–?
Hein Maas
Overheidsadvies

23. Belangrijkste Wijzigingen Bibob
• Verbeteringen in de uitvoering
- Verlenging termijnen advisering LBB
- Verbetering rechtsbescherming
- Landelijk Register bij LBB
- Formalisering en positionering RIEC’s
- Vergewisplicht
- Uitbreiding zak. samenwerkingsverband
Hein Maas
Overheidsadvies

24. Belangrijkste Wijzigingen Bibob
• Uitbreiding toepassingsbereik
– Vastgoedtransacties door de overheid
– Exploitatie van speelautomaten,
– Import van vuurwerk.
Hein Maas
Overheidsadvies

25. Besluit Bibob 2011
Uitbreiding toepassingsbereik
• Evenementen (vechtsportgala’s) 2011!
• Headshops
Hein Maas
Overheidsadvies

26. Nota van wijziging
• Verankering “eigen onderzoek”:
– Uniformiteit door landelijk formulier
• Handelsregister onderzoek “op naam”
Hein Maas
Overheidsadvies

27. Omissie in Milieuwetgeving
Opslaan van autobanden, demontage van
autowrakken, het recycling van metaal en
het opbulken van grond.
• Activiteitenbesluit dus niet meer
vergunningplichtig;
• Wabo (invoering voor lichte milieutoets)
• Reparatie Wet Bibob (2012)
Hein Maas
Overheidsadvies

28. Landelijk Project Screening
Coffeeshops 2011-2014
• In navolging gemeente Den Haag
• Oproep Opstelten aan alle gemeenten
• Screening alle coffeeshops
• Extra capaciteit LBB
• Afstemming met RIEC’s
• Welke gemeenten doen mee?
Hein Maas
Overheidsadvies

29. Aan de slag met Bibob
• Rapportage van IOOV (conclusies)
– Belangrijkste knelpunten
• Gemeenten hebben beperkt beeld van de
georganiseerde misdaad in hun gemeente
• Bibob-beleid is onvoldoende integraal en in
samenhang uitgewerkt
• De informatie-uitwisseling tussen gemeenten en
externe partners stokt
• Kennisniveau van gemeenten is laag
• Omvang van kleine gemeenten is afbreukrisico
Hein Maas
Overheidsadvies

30. Ondersteuning vanuit het RIEC
• Bibob-casus ondersteuning (vraagbaak)
– Bestuurlijk-juridisch (eigen huiswerkfase)
– Financieel-economisch
• Beleidsmatige en proces-ondersteuning
– Afstemming regionaal beleid
• Ondersteuning in de vergewisplicht (na
wetswijziging)
• Helpdeskfunctie
Hein Maas
Overheidsadvies

31. Ondersteuning vanuit het RIEC
• Training en opleiding
• Kennisdeling
• Signaleringsfunctie
• Netwerkfunctie (bijeenkomsten)
• Informatiepositie bestuur versterken
Hein Maas
Overheidsadvies

32. Stellingen
• De Wet Bibob verschuift steeds meer van
een integriteitsinstrument naar een
handhavend instrument.
• Met de ontwikkeling van de RIEC’s zal de
rol van het LBB gaan veranderen.
Hein Maas
Overheidsadvies

33. Meer weten?
• www.riecnet.nl of Linkedin-groep RIEC
• Hein Maas Overheidsadvies
• Wetgevingsproces (nr. 32676)
• Handboek Bibob (Frank Joosten)
• http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bi
bob/bureau-bibob
• Rapport IOOV (is te downloaden)