истражување работни листови цврсти материи,течности и гасови Biljana CM

1. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 1
Истражување
цврста супстанца, течност и гас

2. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 2
1. Во која агрегатна состојба се:
а)оцетот
б) сода бикарбоната
в) тоа што се доби во ракавицата?
2. Нацртај цртеж на кој ќе прикажеш што се случува кога
ќе се измешаат оцет и сода бикарбона.
На цртежот означи ги течноста и гасот.
Прашања
Истражување
цврста супстанца, течност и гас

3. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 3
3. Спореди ги резултатите што ги доби кога се обиде да
ги размрдаш групите ученици кои претставуваа цврста
супстанца, течност и гас.
4. Што се случи кога учениците во различните групи се
обиде да ги приближиш или да ги оддалечиш?
5. Што се случи кај различните групи кога се обиде да ја
промениш формата на групата?
6. Нацртај цртеж на кој
ќе прикажеш честички
од воздух затворени во меур.
7. Нацртај цртеж на кој ќе
прикажеш ист број честички
воздух како и во првиот цртеж
во моментот кога меурот пука.
8. Зошто не можеш да
ја промениш формата на тулата со нејзино притискање?

4. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 4
9. Пополни ги празните места за да ја опишеш фазната
промена низ која поминала водата при нејзиното ладење.
водна пареа ( _______ фаза)
ладење ______ ( _______ фаза)
10. Што се случува со водата кога ја стави во замрзнувач?
11. Пополни ги празните места за да ја опишеш фазната
промена низ која поминала водата при нејзиното
замрзнување.
вода ( ________ фаза)
ладење ______ ( _______ фаза)
12. Како честичниот модел помага да го разбереме
топењето и мрзнењето?
13. Опиши ги сите фазни промени што се случуваат кај
супстанците ( чоколадото )при нивното загревање.
14. Што ќе се случи со водата ако продолжиш да ја
загреваш?

5. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 5
15. Која температура ја запиша за:
a)Точката на топење на водата?
б) Точката на вриење на водата?
в) Собната температура на водата?
16. На столбест графикон прикажи ги овие температури.
17. Зошто никогаш не треба да ја ставаш раката во жешка
водна пареа?
18. Кои од следниве супстанци се во цврста агрегатна
состојба? Кои од нив се во течна, а кои во гасовита
агрегатна состојба?
масло за јадење пластика хартија
јаглерод диоксид кислород вински оцет

6. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 6
19. Дознајте нешто за секој од овие гасови. напишете ја
вашата информации во облак на гас.
ксенон,
аргон
криптон
неон,
озон
јаглерод
диоксид
кислород
Азот
Воздух

7. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 7
20. Цврсти супстанци, течности и гасови
МАТЕРИЈАЛ ОДЛУКА
причина за
одлуката
1. Златен сируп
2. Млеко
3. Дрво
4. Пилевина
5. балон
6. внатрешноста на
балонот
7. пластелин
8. Жица
9. Лимонада
10. меурчиња во
лимонада
11. мраз
12. Вата
13. Внатрешноста на
празно шише

8. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 8
21. Пополни според барањата.
22. Кое од следниве тврдења опишува цврста супстанца,
течност, односно гас?
a) Ја зазема формата на садот во кој се наоѓа.
б) Го зазема целиот расположив простор.
в) Не ја менува формата лесно.
г) Често е безбоен.
д) Не може да се згмечи.
Дали на цртежот е претставен честичен
модел на цврста супстанца, течност или гас?
б) Објасни го твојот одговор подетално.

9. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 9
Работни листови за проверка на знаењата
1. Што е материја?
2. Од што е составена материјата?
3. За што го користиме микроскопот?
4. Во каква состојба се јавува материјата?

10. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 10
5. Дополни
Честичките на цврстата материја
Честичките на течноста
Честичките на гасот
Облик зафатнина
цврстата материја
Течностите
Гасот
6. Воздухот се наоѓа
Воздухот претставува

11. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 11
7. Како материјалите се менуваат кога се загреваат
или ладат?
8. Објасни го процесот на испарување
кога се загреваат
кога се ладат
Топење е
Точка на топење е
Мрзнење е
Точка на мрзнење е

12. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 12
Повторувам и се проверувам
Во светот постојат многу различни материи кои имаат
најразлични особини. Тие особини ни помагаат да откриеме за
која материја станува збор како и целта за која може да се
употреби
Агрегатна состојба на материјата
Материјата може да постои во агрегатни состојби, што зависи
од распоредот на атомите и молекулите.
Гас
Гасот е материја која нема постојан волумен, туку го исполнува
просторот со кој е опкружен. Честичките на гасот не се
меѓусебно поврзани, туку во сите правци се движат слободно и
брзо.
Течност
Течноста има постојан волумен, но го менува обликот така што
се прилагодува на садот во кој се наоѓа. Нејзините честички
меѓусебно се допираат, но не се цврсто поврзани.
Цврста материја

13. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 13
Цврстата материја има одредена големина како и одреден
облик. Честичките на цврстата материја цврсто се поврзани со
силни врски, и таа има цврста градба.
Водата е материја која често ја сретнуваме во различни
агрегатни состојби.
Мраз
Кога температурата на водата ќе падне под 0℃ , се претвора во
тврда материја и тогаш ја нарекуваме мраз.
Вода
Водата е течност кога нејзината температура е помеѓу 0℃ и
100℃.
Пареа
Водата се претвора во гасовита форма, таканаречена пареа,
кога нејзината температура е поголема од 100℃.
Испарување и кондензација
Честичките можат да се ослободат и исчезнат од течноста, и тоа
гонарекуваме испарување (евапорација). Сите течности се
претвораат во гас кога ќе ја достигнат својата точка навриење.
Кога гасот ќе се излади, се претвора во течност, т.е. се
кондензира.

14. Билјана Чурлевска Маневска работни листови природни науки 2015 Page 14
Замрзнување и топење
Кога течноста ќе се излади под одредена температура,
таканаречена точка на топење или мрзнење, таа се замрзнува
или станува тврда. Ако е температурата над точката на
замрзнување, пак се претвора во течност.
Сублимација
Некои материи, како на пример јаглеродниот диоксид,
преминуваат со загревање од тврда состојба во гас, а притоа не
поминуваат низ течна состојба. Тоа се вика сублимација.
Сублимација го нарекуваме и спротивното претворање, од гас
во тврда состојба.