Presentatie tijdens prijsuitreiking duurzaamste boer van Duurzaam Boer Blijven Drenthe. BV Boerenverstand presenteert een vernieuwende aanpak om melkveehouders te stimuleren hun duurzaamheidsprestaties te verbeteren.

1. het kringloopcertificaat
meer stimulansen&maatwerk waar nodig
Frank Verhoeven
Boerenverstand

2. Programma Duurzaam Boer Blijven
538 melkveehouders
~ 325 miljoen liter melk

3. Gezonde koeien!
Gezonde bedrijven!
Gezonde aarde!
Duurzame melk?

4. Zorgt verdere aanscherping van regels voor een blije aarde?
Wet Ammoniak & Veehouderij (provinciaal
Besluit milieu (> 200 melkkoeien) – gemeentelijk)
Natura 2000 (provinciaal)
NEC-richtlijn(gemeente, NH3)
Besluit huisvesting/maatlat Duurzame
Melkveehouderij
Schoon & zuinig convenant
Besluit landbouw milieubeheer BGM (besluit gebruik meststoffen,
landelijk)
GLB – vergroening en beloning IPPC (klimaat,
collectieven landelijk)
Nitraatrichtlijn(Europees, landelijk)
Kader Richtlijn Water (waterschap)

5. - 90% gaat over N (stikstof), P (fosfor) en C (koolstof)
- Doel = meer uit minder halen = efficiëntie slag
- Schoon &zuinig (minder verliezen, lage kosten)
- Verhogen benutting eigen mest en eigen ruwvoer
- Lange termijn bodemvruchtbaarheid in stand houden
Ofwel de boodschap “beter boeren” verandert niet

6. Bedrijfspecifiek meten!
BEX (excretie)
BEA (ammoniak)
BEP (fosfaat)
BEN (nitraat)
BEK (broeikasgassen)
= Kringloopwijzer!

7. N en P N en P
Aanvoer Afvoer
(kracht)voer melk en
vlees
N en P N en P
Benutting excretie
eigen voer (BEX)
BEREKEND

8. N emissie
N en P (BEA) N en P
Aanvoer Afvoer
(kracht)voer melk en
vlees
N en P
Benutting
eigen voer
BEREKEND
Steeds betereinschattingverliezenuit de kringloop

9. Ammoniak
ammoniak ontstaat wanneer mest en urine bij elkaar komen
1) Hoe minder dat gebeurt, hoe beter (dus weidegang helpt, ook voor
kalveren + het stalsysteem)
2) Wat er niet in gaat, komt er ook niet uit (voerspoor)
BEX/BEA (kringloopwijzer) + checks door experts en collega’s in
studiegroepen  nauwkeurig en betrouwbare cijfers

10. N emissie
N en P (BEA) N
Aanvoer Afvoer
(kracht)voer melk en
vlees
N en P OVERSCHOT
- N BEA (NH3)
N en P
= N en P BODEMOVERSCHOT
Aanvoer
(BEN)
(kunst)mest

11. NETTO KVEM
BENUTTING
Hoeveel vreet de
VOERVERLIEZEN
BENUT
koe van eigen
land?
Hoeveel gras-
en maïs word INKUIL- EN OPSLAG
er geoogst? VERLIEZEN BEMEST
BEWEIDINGS
BRUTO KVEM PRODUCTIE VERLIEZEN
Bemesten
voor wat er GEGROEID
is gegroeid
BODEMVERLIEZEN/
OPBOUW BODEMVOORAAD

12. Kringloop centraal! INPUT – OUTPUT hard maken en verliezen aannemelijk maken

13. Mest als kunstmest biedt oplossingen, mits aangetoond meer gesloten kringloop

14. Kringloop centraal! INPUT – OUTPUT en verliezen aannemelijk maken

15. Kringloop centraal! INPUT – OUTPUT en verliezen aannemelijk maken

16. Welke winst is er nog te boeken?
• N en P input deelnemers neemt af, intensiteit toe
• OS gehaltes nemen toe
• Sommige bedrijven maken grote stappen =
spreiding groot!
• Kansen voor opschaling significant: alle bedrijven
1% verhoging dan 90.000 kg N en bij 3% P =
18.000 kg P winst op provincieniveau
• Maar stel iedereen komt bij de 20% beste?

17. Hoe borgen we blije aarde?

18. Belonen voor geborgde prestaties!  een groeimodel!
• Start maken met meest urgente problemen: N & P
• Voor zo veel mogelijk melkveehouders:
Rapportage duurzaamheidprestaties ter promotie en stimulering duurzamere productie
en meer focus op prestatieverbetering
• Voor een groep die het nodig heeft:
Geborgde duurzaamheidprestaties en onderbouwing van een eventuele
uitzonderingspositie (keurmerk)
• Nieuwe prestatie indicatoren toevoegen:
Bodem, biodiversiteit, CO2, enz.

19. Hoe meten we
bodemkwaliteit?
(SKB project 2012-2014)

20. Waarom werken aan borging?
- Mestscheiding/kunstmestloos boeren regelen
-Derogatie versterken (ofwel meer mest op het eigen bedrijf houden)
- Ruimte houden binnen PAS (programmatische aanpak stikstof)
- Waterschap (betere verdeling lasten, nieuwe impulsen)
- RFC Foqusplanet punten, CONO CaringDairy, Rouveengewoon duurzaam
- Nieuwe en hele andere vormen van (groen)financiering,
fondsen, banken, maatschappelijke organisaties en ander
voordelen/kortingen!
- Certificaat mogelijks als vergroeningsmaatregel(GLB)