1. Group 2
B A L C I T A , J O H N C A R L O
B A L O N G A , J O H N L O R V I
B A R A , A L S H I E B A
B A Y A N , B O N M A T H E W
K A B A N ATA 1
PA N I T I K A N :
M U L I N G PAG TA L A K AY
Members:
3. Panitikan
∙ ay bunga ng mapanlikha, malilikot na
isipan na kung susuriin ay sumasalin
sa pagkatao bilang tunay na Pilipino
∙ ayon kay Jose Arrogante, talaan ng
buhay ang panitikan sapagkat dito
isinisiwalat ng tao sa malikhaing
paraan ang kulay ng kanyang buhay
Depinisyon
4. ∙ayon kay Salazar, ang panitikan ay isang lakas na
nagpapakilos ng alinmang uri ng lipunan
∙ayon naman kay Webster, ang tunay na
panitikan ay kalipunan ng mga akdang
nasusulat na makikilala sa pamamagitan ng
malikhaing pagpapahayag aestetikong anyo,
pandaigdigang kaisipan at kawalang maliw
6. Mga Uri ng Panitikan
∙ Ang dalawang uri o anyo ng Panitikan ay ang
tinatawag na Tuluyan/Prosa at Patula.
7. ∙Ang uri o anyong Tuluyan o Prosa ay ang mas natural
na pagkakasulat.
∙ Tuloy-tuloy at gumagamit ng mga pangungusap at talata.
Walang binibilang na mga salita o tunog na kinakailangang
itugma sa iba pang salita.
∙Naglalayon itong makapagpahayag sa mas malayang
pamamaraan.
∙Nakadepende ang kagandahan nito sa kung paano bubuuin ng
manunulatang pagkakasunod-sunod na mga pangyayari.
Halimbawa nito ay ang mga maiikling kwento at mga alamat.
1. Tuluyan o Prosa
8. ∙Ang Patula naman ay pagpapahayag ng isang manunulat sa
pamamagitan ng mga may sukat, bilang, at espesyal na
pagkakaayos upang sa malikhaing paraan ay makapagpadala ng
mensahe o ng emosyon sa mga mambabasa.
∙Uri ng panitikan na nabuo sa pamamagitan ng pagsasama sama
ng mga malikhaing salita sa bawat taludtod na may sukat o
bilang ang pantig at may tugma sa hulihan ng bawat taludtod.
∙Halimbawa nito ay ang liriko, patnigan, tulang pantanghalan, at
tulang pasalaysay.
2. Patula
10. Mga Akdang Tuluyan o Prosa
1. NOBELA - isang mahabang salaysaying nahahati sa mga kabanata.
Hal.
∙ El Filibusterismo at Noli Me Tangere ni Jose Rizal
2. MAIKLING- KWENTO - salaysaying may isa o ilang tauhan na may isang pangyayari sa
impresyon.
Hal.
∙ Impeng Negro ni Rogelio Sikat
∙ Lupang Tinubuan Ni Narciso Reyes.
11. 3. DULA - itinatanghal sa ibabaw ng entablado o tanghalan.
Hal.
∙ Santacruzan - isang dula tungkol sa pagharap ni Maria Elena kay Kristo.
4. ALAMAT- ito'y mga salaysaying hubad sa katotohanan. Nagsasaad kung san nagmula
ang isang bagay.
Hal.
∙ Alamat ng Pinya
12. 5. PABULA - Ang pabula ay isang uri ng kathang-isip na panitikan kung saan ang mga hayop o kaya mga
bagay na walang-buhay ang gumaganap na mga tauhan. Ito ay kathang kuwentong nagbibigay-aral na may
layuning gisingin ang isipan ng mga bata sa mga pangyayaring makahuhubog ng kanilang ugali at kilos.
Hal.
∙ Si Pagong at Si Matsing
∙ Si Langgam at Si Tipaklong
6. ANEKDOTA - ay isang maikli ngunit isang interesanteng storya ng isang nakatutuwang pangyayari na
sa kadalasang ginagamit upang suportahan o upang patunayan ang isang punto sa isang diskusyon sa
pamamagitan ng pagpapatawa sa mababasa o nakikinig nito. Layunin rin nito na makapagbigay aral sa mga
mambabasa.
Hal.
∙ Anekdota sa buhay ni Manuel L. Quezon
13. 7. SANAYSAY - ito'y nagpapahayag ng kuru-kuro o opinyon ng may akda tungkol sa isang
suliranin o pangyayari.
8. TALAMBUHAY – isang tala ng kasaysayan ng buhay ng isang tao.
9. BALITA - isang paglalahad ng mga pang- araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan, mga
industriya at agham, mga sakuna at iba pang paksang nagaganap sa buong bansa
15. Mga Akdang Patula
APAT ( 4 ) NA URI NG TULA
1.TULANG PASALAYSAY
2.TULA NG DAMDAMIN O LIRIKO
3.TULANG DULA O PANTANGHALAN
4.TULANG PATNIGAN
16. 1. Tulang Pasalaysay (Narrative Poetry)
Pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o pangyayari sa buhay, ang kagitingan at kabayanihan
ng tauhan.
A. EPIKO - nagsasalaysay ng kagitingan ng isang tao na hindi kapani-paniwala at puno
ng kababalaghan
∙ Hal. Indarapatra at Sulayman, Biag ni Lam-ang
B. AWIT at KURIDO- tungkol sa mga paksang may kinalaman sa mga dugong bughaw na ang
layunin ay palaganapin ang Kristiyanismo na dala ng mga Kastila.
∙ Hal. Ibong Adarna
17. 2. Tulang Damdamin o Liriko
Ang Tulang liriko na uri ng mga tula ay hindi nagpapahayag sa isang kuwento na naglalarawan sa
karakter at aksyon.
A. AWIT - Ito ay isang tula na may tig-aapat na taludtod bawat saknong. Ang bawat taludtod naman
ay binubuo ng labindalawang (12) pantig. Iisa rin ang tugma ng bawat taludtod. Katumbas nito sa
kasalukuyan ang awit o mga kantang mayroong liriko.
B. SONETO - Ito ay isang mahabang tula na binubuo ng 14 na linya. Karaniwang tumatalakay naman
ito sa kaisipan, diwa ng makata.
C. ODA - Nakatuon naman sa pagbibigay ng papuri o dedikasyon sa isang tao, bagay, o anumang
elemento ang oda.
D. ELEHIYA - Isang uri naman ng malungkot at pagdadalamhating babasahin ang elehiya. Ito ay
tulang damdamin na may temang kamatayan o pagluluksa.
E. DALIT - Tumutukoy naman ito sa isang uri ng tulang damdamin na nagpapakita ng luwalhati,
kaligayahan, o pagpapasalamat. Karaniwang para ito sa mga diyos o pinaniniwalaang panginoon
upang magpakita ng pagsamba. Karaniwan din itong isang saknong lamang.
18. 3. Tulang Patnigan
Uri ng tula na nakatuon sa pagbibigay ng damdamin habang mayroong kapalitan ng
opinyon o kuro-kuro. Karaniwang tinitignan ito bilang isang tulang nasa anyong padebate o
pagtatalo. Ang kaibahan lamang nito sa karaniwang debate ay gumagamit pa rin ito ng
tugma, ritmo, at taludturan.
A. BALAGTASAN - Tagisan ito ng talino sa pagbigkas ng tula, bilang pngangatwiran sa isang
paksang pagtatalunan. Ito’y sa karangalan ni Francisco “Balagtas” Baltazar.
B. KARAGATAN - Ito ay isang uri naman ng paligsahan sa pagtutula. Kilala rin ito sa tawag na
libangang tanghalan. Nagmumula sa isang alamat ang paksa ng tula.
C. DUPLO – Ito ay isa namang paligsahan sa pangangatwiran sa anyong patula. Hango ito sa Bibliya
na binubuo ng mga mahahalagang salita at kasabihan.
19. 4. Tulang Dula o Pantanghalan
Ito ay mga piyesa o tulang itinatanghal sa mga dulaan o
teatro. Karaniwan itong binibigkas ng patula sa saliw ng
tunog o musika upang mas maging kagiliw-giliw sa mga
manonood.
21. ∙ Ang panitikan ay may dalang mahahalagang impluwensiya sa buhay, kaisipan, at
ugali ng mga tao. Sa iba’t – ibang panig nito ay may matutukoy na isa o ilang
tanging aklat na naghatid ng kabisnan ng tao.
Ang Impluwensya ng Panitikan
Sinasabing ang impluwensiya ng panitikan ay may dalawang kalagayan:
1. Nagpapaliwanag sa kahulugan at kabihasnan ng lahing pinanggalingan
ng panitikan.
2. Dahil sa panitikan, ang mga tao sa sandaigdig ay nagkakalapit ang mga
damdamin at kaisipan, nagkakaunawaan at nagkakatulungan.
22. Ilan sa mga akdang pampanitikang ng dala ng impluwensiya sa daigdig ay:
1. Banal na kasulatan o Bibliya
∙ Naging batayan ng pananampalatayang kristiyano sa buong daigdig.
∙ Ito ay nagsasaad ng pananampalataya sa Diyos, ang mga kautusan, paglikha
sa buong sanlibutan at buhay ni Abraham.
2. Koran
∙ Mula sa Arabia na siyang bibliya ng mga Muslim.
∙ Itinuturing din itong pinakamarikit na piraso ng panitikan sa wikang Arabe. Nahahati ito sa
114 na kabanata , tinatawag ang bawat is na Surah , at pinaniniwalan sinulat ni
Muhamamad sa loob ng 23 taon mula noong 610 at hanggang mamatay siya noong 632.
23. 3. Iliad at Odysey
∙ Isinulat ni Homer ng Gresya. Ito ay naglalaman ng mga mitolohiya at mga alamat
∙ Isang mahabang paglilibot at nakamamanghang paglalakbay.
4. Mahabharata
∙ Isinulat ni Vyasa Mula sa Indiya na syang kasaysayan ng kanilang pananampalataya.
∙ Ipinalalagay itong pinakamahabang epiko sa buong daigdig.
∙ Ay isang sinaunang tula ng Sanskrit na nagsasalaysay tungkol sa kaharian ng kurus.
Ito ay batay sa isang taong digmaan na naganap noong ika 13 o ika 14 na siglo BC sa
pagitan ng tribong kuru at Pachala na sub benepisyo ng India. Itinuturing na
parehong kasysayan ng pagsilang ng Hinduismo at isang code ng etika para sa mga
tapat
24. 5. Divina Comedia
∙ Isinulat ni Dante Alighieri ng Italya. Ito ay nagpapahayag ng moralidad,
pananampalataya at pag-uugali ng mga Italyano ng panahong iyon.
∙ Isang pinakadakilang akda sa literaturang pandaigdig. Sa kalakihan ng
impluwensiya nito naapektuhan nito hanggang sa kasalukuyan ang
kristyanong pananaw ukol sa kabilang buhay.
6. Isang Libo’t Isang Gabi
∙ Isang akdang nagmula sa Arabya at Persya naglalarawan ito ng
pamahalaan, kabuhayan at lipunan ng mga Arabo at Persyano
25. ∙Malaking impluwensiya ang mga akdang ito upang matukoy na
isa o ilang tanging aklat na naghatid ng kabisnan ng tao. Talaan
ng buhay ang panitikan sapagkat dito isinisiwalat ng tao sa
malikhaing paraan ang kulay ng kanyang buhay, ang buhay ng
kanyang daigdig, ang mga taong nakapaligid, mga paniiwala,
pananampalataya, ang daigdig na kanyang kinabibilangan at
pinapangarap.
Konklusyon
27. ∙Ang salitang panitikan ay nagmula sa salitang pang-titik-an
na kung saan ang unlaping "pang" ay ginamit at hulaping
"an". At sa salitang "titik" naman ay nangunguhulugang
literatura o literature, na ang literatura ay nagmula sa Latin
na littera na ibigsabihin ay titik. Nasasalamin dito ang
kahalagahan ng mga kultura na kung saan nagpapakilala sa
isang bansa.
Kahalagahan ng Pag-aaral ng Sariling Panitikan
28. ∙ Isinasalaysay ng panitikan at ipinakikilala ang uri ng pamahalaan,
lipunan, paniniwala at mga ibat-ibang uri ng mga damdamin tulad
ng paglalahad ng pag-ibig, pagiging masayahin, pighati, pag-asa,
galit, paghihiganti, katarungan, tapang, alinlangan at iba pa.
∙Napayaman ng panitikan ang ating bansa sapagkat marami
tayong mga taong makata na nagtuon ng panahon, talento
at oras upang ipakilala kung gaano kayaman ang Pilipinas sa
larangang nito.
29. 1. Nalalaman ang minanang yaman ng kaisipan at katlinuhang taglay na ating
pinagmulan.
2. Ipinapakilala ang mga ibat-ibang tradisyon na nagsisilbing gabay mula sa mga
impluwensya ng ibang kabihasnan na nagnggaling sa mga karatig bansa.
3. Upang mabatid natin ang mga kaisipan sa ating panitikan at makapagsanay
upang maiwasto ang mga ito.
4. Upang higit na mapaunlad ang mga kasanayan sa pagsulat at ipagpatuloy
hanggang sa susunod na lahi.
5. Ipakilala sa mga kapwa Pilipino ang pagmamahal at pagmamalasakit sa sariling
kultura, wika at panitikan.
Kahalagahan ng Pag-aaral ng Sariling Panitikan
