B

1. Luisteren of horen?
Kwaliteiten van een goede luisteraar:
Geduldig, betrokken, begrijpend,
empatisch, onzelfzuchtig, vriendelijk en
aandachtig. Tegelijkertijd wordt iemand
die laat blijken dat hij kan luisteren ook
gezien als intelligent en betrouwbaar.

2. Hoe kunnen we ACTIEF
LUISTEREN
1. Met de boodschap bezig zijn (niet met
zichzelf)
2. Non-verbale uitnodigende houding
aannemen
3. Verbale reacties geven (korte)
4. Parafraseren en zo naar de binnenkant
peilen

3. Actief luisteren
Non verbaal luisteren Verbaal luisteren
 Oogcontact
 Je gezichtsuitdrukking
 Lichaamstaal
 Aanmoedigende gebaren
 Kleine aanmoedigingen
 Stiltes
 Vragen stellen
(open/gesloten)
 Doorvragen
 Zoeken naar
vaagheden/weglatingen
 Parafraseren
 Samenvatten
 Gevoel weergeven
 interpreteren

4. Valkuilen bij actief luisteren
Mogelijke fouten
 Raad geven (meestal niet gevraagd)
 Moraliseren, preken
 Zelf al een oplossing geven
 Jij-taal
 Verwijten maken
 Minimaliseren, sussen
 …

5. Gevolgen van de fouten
 Ze willen niet meer praten;
 Ze nemen een defensieve houding aan;
 Ze gaan tegenspreken, doen een tegenaanval;
 Ze voelen zich hulpeloos, minderwaardig;
 Ze gaan wrokken en worden boos;
 Ze voelen zich schuldig of dom;
 Ze voelen zich niet geaccepteerd zoals ze zijn;
 Ze voelen dat men hen niet in staat acht hun
eigen problemen op te lossen;
 Ze voelen zich onbegrepen;

6. Gevolgen van de fouten
 Ze denken dat hun gevoelens verkeerd zijn;
 Ze voelen zich in de rede gevallen;
 Ze voelen zich gefrustreerd;
 Ze voelen zich aangevallen en aan een streng
verhoor onderworpen;
 Ze hebben het gevoel dat de ouder geen
belang in hen stelt.
 …

7. Iemand aankijken betekent dat je aandacht
voor hem hebt, maar iemand strak
aankijken (fixeren) werkt remmend.
Terug

8. Terug

9. Kleine aanmoedigingen
 Hmm,
 ‘ja?’
 ‘o’
 ‘en toen’
 ‘ga verder’
 ‘vertel, …
Terug

10. Vragen stellen
 je wil de andere uitnodigen, aanmoedigen om
verder te vertellen
 je wil meer duidelijkheid krijgen in een voor jou
onsamenhangend, onvolledig verhaal
 je wil weten wat het echt voor de ander
betekent, wanneer iemand aan de oppervlakte
blijft
 om de emoties van de ander beter te begrijpen
wil je meer zicht krijgen wat er concreet
gebeurd is
Terug

11. Open vragen Gesloten vragen
 wie, wat waar, wanneer en
hoe
 geen waarom-vragen
 Eigen standpunt
 Eigen gevoelens
 Eigen accenten
 Je kan er “ja” of “neen” of
“misschien” op antwoorden
 Vind jij dat ook niet…?
 Ben jij het hiermee eens..?
 Geen eigen inbreng
 Geen eigen emoties
Terug

12. Geen WAAROM-VRAGEN
 Geven geen kans om de gevoelens te
uiten
 vragen om een “verklaring” van het
gevoel = zeer moeilijk!
 geven geen kans om “intens” te uiten
wat er scheelt
Terug

13. Doorvragen
tot de kern van de zaak komen
 De vraag verduidelijken
 Het antwoord
herhalen/parafraseren/samenvatten
 Vragen stellen als: hoe bedoel je? Kun jij daar wat
meer over zeggen? Hoe kwam dat? Waarom denk je
dat? En toen?
 Doorvragen op een woord in het antwoord.
Terug

14. Parafraseren
en zo naar de binnenkant peilen
 In eigen woorden omschrijven van wat de
ouder (ander) vertelt, zo
 geef je aan hoe de boodschap bij jou
overkomt,
 Kan je aandacht geven aan de gevoelens
 wordt de ouder uitgenodigd om verder te
vertellen,
 help je mee het probleem verwoorden
 Niet zelf oplossingen willen aanreiken!
Terug

15.  Binnenkant: gevoelens, gedachten,
behoeften, verwachtingen, wensen
Terug

16. Gevoel weergeven
GEVOLGEN:
 De ander voelt zich begrepen
 Voelt dat je meeleeft
VOORBEELDEN:
 Je bent boos
 Je hebt het er erg moeilijk mee
 Je raakt erdoor gestrest
 Je bent bang,
 Bezorgd
 …
Terug