1.
Verduurzaming van woningen in Maasgouw
6 DAKISOLATIE

2.
DAK
2

3.
Waar verliezen we energie ?
3

4.
Dak of zolder isoleren.
welke volume moet of wil je verwarmen?
4
zolder voor bewoning onbewoonde zolder
dakisolatie zolder isolatie

5.
Type daken
• “KOUD” dak =
isolatie aan de “warme” zijde van de constructie
• “WARM” dak =
isolatie aan de “koude” zijde van de constructie
• Hellend dak
• Gordingen-dak
• Sporen-dak
• Platdak
• warm
• koud
5
bi. 20o
bu. 0o
bi.20o
bu. 0o
bi. 20o
bu. 0o
bi.20o
bu. 0o

6.
6
bron: Isover
gordingen-kap sporen-kap
dragende
dakelementen

7.
Dakisolatie hellend dak
• Van binnenuit (DHZ of professional)
 “koud dak”
of
• Van buitenaf (professional)
 “warm dak”
Het na-isoleren van het dak of van een zolder geeft
nauwelijks overlast of afval en kan binnen één dag
uitgevoerd worden.

8.
DAK: van binnen uit
dak isoleren
tussen en over
de sporen of gordingen
zoldervloer isoleren
tussen en over
de plafondhangers of vloer
8

9.
sporendak
9

10.
Dak - hoeveel isolatie toevoegen ?
• Er is nog helemaal geen isolatie aanwezig
of
• Er is al isolatie, maar te weinig.
• nu bijv. dakelement 3 á 4 cm isolatie (1980- 2010)
• nu bijv. na-geïsoleerd met 4 á 6 cm tussen de gordingen/sporen
• Hoeveel isolatie toevoegen?
10

11.
Dakisolatie
wat is het nu – wat moet het worden
11
bouwjaar geen isolatie
matige
isolatie
goede
isolatie
zeer goede
isolatie
supergoede
isolatie
uitmuntende
isolatie
vóór 1975
0 cm
(0,22 m2K/W)
3 cm
(0,89 m2K/W)
8 cm
(2,00 m2K/W)
17 cm
(4,00 m2K/W)
28 cm
(6,50 m2K/W) (8 m2K/W)
1975 - 1987
0 cm
(0,22 m2K/W)
5 cm
(1,33 m2K/W)
10 cm
(2,44 m2K/W)
17 cm
(4,00 m2K/W)
28 cm
(6,50 m2K/W) (8 m2K/W)
1988 - heden
5 cm
(1,33 m2K/W)
10 cm
(2,44 m2K/W)
17 cm
(4,00 m2K/W)
28 cm
(6,50 m2K/W) (8 m2K/W)
NOM – jas
BENG
isolatie in
bestaande
therm. schil
waarschijnlijk huidige situatie
gebouwd of
na-geïsoleerd
Bron: RvO

12.
Hoeveel isolatie toevoegen?
Voor ambitieniveau STANDAARD:
werken binnen de bestaande ruimte die de constructie biedt
• warmteweerstand van het totale dak: Rc minimaal 3,5 m2K/W
• afhankelijk van het isolatiemateriaal: 8 - 15 cm isolatie
12
isolatie in
bestaande
therm. schil
gordinghoogte ca. 13 tot 19 cm:
suggestie: opvullen
gordinghoogte ca. 13 tot 19 cm:
nog beter: met plaat over de gordingen

13.
dampdicht- dampremmend
luchtdicht
13
condensatie:
vocht , rot
koud
warm
hoe hoger de
temperatuur,
hoe meer waterdamp
de lucht kan bevatten
lage temperatuur laat
waterdamp
condenseren:
100% vochtigheid
relatieve vochtigheid = RV (% ) =
hoeveelheid vocht in de lucht
max. hoeveelheid vocht in lucht (bij deze temperatuur)

14.
Dampremmende-Winddichte laag
14
verspringende
naden
windzuiging
onderdruk
overdruk:
luchtdruk & waterdamp
warm
koud
condensatie:
vocht , rot
winddichte -
dampremmende
folie
naadloos,
van wand tot wand
altijd aan de
warme zijde
(plafond)-afwerking

15.
sporen-dak isoleren
15
bron: Isover

16.
afmetingen, verpakking = handling
• Isolatieplaat:
• Lang 100 , 120 of 140 cm
• Breedte 50, 60, 80, 100 cm
• Isolatierollen (dekens)
• Breed 40, 50, 60, 80 cm of 2 rollen aan elkaar
• diameter (doorsnede) 50 tot 80 cm
• Pak isolatieplaten
vaak 60 á 80 cm dik
 bedenk:
 transport in auto, aanhangwagen
 “intern transport” over trap, door trapgat, etc.
16

17.
Naadloos : geen valse spouwen en open naden
• Een goede aansluiting
is essentieel voor
optimale prestaties.
• bij slechte plaatsing van
isolatieplaten ten gevolge
van open naden
vermindert de
isolatiewaarde van het
bouwdeel met minimaal
25%.
• een valse spouw van
5 millimeter doet de
isolatiewaarde van de
opbouw dalen met maar
liefst 35%- 50%
17
- 25%
- 35%
- 35%
zachte
isolatiematerialen
sluiten beter aan !
steenwol
glaswol
.....
.....
voor berekeningen : indien naden 5 mm of meer
dan slechts 50% van de warmteweerstand RD

18.
18
zo niet a.u.b.
warmte (energie) lekt weg tussen
de naden
meer dan 50% van de gekochte
prestatie wordt niet gerealiseerd

19.
Verwerking
19
b + 5 á 10 mm
b over de diagonaal
doorsnijden /
zagen
minimale
afval
passend, klem,
zonder naden,
gemakkelijk te
verwerken
snij-afval

20.
in de breedte
20
minimale
afval
onnodig
veel
afval
passend, klem,
zonder naden,
gemakkelijk te
verwerken

21.
Sporen-dak(of dakspanten): isoleren tussen de sporen
21
bron: daksiolatieplaatsen.net
- winddichte dampremmende folie
hier evt. elektro-leidingen plaatsen !

22.
22

23.
23

24.
Gordingen dak isoleren
24
bron: Jaren zeventig verbouwen

25.
Dakisolatie
Indicatie kosten en besparingen - van geen naar goede isolatie
Dakisolatie
Eénmalige
kosten
(uitbesteden)
Eénmalige
subsidie
Jaarlijkse besparing
energiekosten
Jaarlijkse
besparing CO2
Isoleren schuin dak
(verwarmde zolder)
€ 4.400 € 1.900 € 800 1.700 kilo
Isoleren schuin dak
(onverwarmde zolder)
€ 4.400 € 1.900 € 450 900 kilo
Isoleren zoldervloer
(onverwarmde zolder)
€ 900 € 350 € 450 1.000 kilo
Isoleren plat dak
€ 3.200 € 1.300 € 700 1.500 kilo
25
Voorbeeld: hoekwoning of 2-onder-1-kap. Wat betaal en bespaar je dan gemiddeld?
warmteweerstand
Rc= 4,0 m2K/W
isolatie in
bestaande
therm. schil
Dit is op basis van de “oude” gasprijzen.
De besparingen op basis van de recente
gasprijzen zijn 2 tot 3 maal hoger

26.
Hoeveel dakisolatie heb je nodig?
Dikte van het isolatiemateriaal:
hoeveel heb je nodig? Hoeveel toevoegen ?
Warmte weerstand van het dak
(Rc = weerstand van alle lagen van de dakkonstructie)
Niveau van isolatie Isolatiewaarde (Rc)
Matige isolatie 1,3
Redelijke isolatie 2,5
Goede isolatie 4,0
Zeer goede isolatie,
nodig voor
energieneutrale woning
6,0-10,0
26
Materiaal isoleren schuin dak
Dikte nodig voor
Rc-waarde 4
Glaswol (dekens of platen of vlokken) 13 cm
Steenwol (dekens of platen of vlokken) 13 cm
EPS (piepschuim platen) 13 cm
XPS platen 13 cm
PUR hardschuimplaten 13 cm
PIR of resol hardschuimplaten 8 cm
Vlas, hennep, schapenwol, gerecycled
katoen, houtvezel, cellulose, kurk
14-16 cm
Multifolie met 2 luchtlagen van 20 mm
(reflecteert warmtestraling)
12 cm
Thermosheets van 7 lagen met 8
luchtlagen van 20 mm (reflecteert
warmtestraling)
16 cm

27.
Dak – isolatie van buiten
Dakpannen eraf, isolatie bovenop je dak, pannen er weer op
• nieuwe dakpannen nodig? dak renoveren?
• meest gebruikelijk: isolerende daklementen
• supergoede isolatie zonder koudebruggen
• door een professioneel bedrijf.
• door het isolatiemateriaal wordt het dak hoger:
• aansluitingen met de dakgoot, dakdoorvoeren, dakramen, dakkapellen, boeiboord
aanpassen. = bijkomende werkzaamheden en -kosten
27
€ 150 - € 225 / m2
+ bijkomende kosten
jaarlijkse besparing:
€ 70 - € 80 /m2

28.
28

29.
Platdak isoleren
29
“koud-dak” “warm-dak”
Aan de binnenzijde isoleren? Of aan de buitenzijde?
Bij voorkeur aan de buitenzijde !!
Bij voorkeur een “warm-dak” maken. (de konstruktie, het dakbeschot, ligt aan de warme zijde)
Echter een “koud” dak kan ook, maar vereist een heel zorgvulige uitvoering van het dampscherm
(dampscherm of dampremmende- en winddichte laag)
De dampremmende-winddichte laag (een dikke folie) moet altijd aan de warme zijde liggen (onder de isolatie)

30.
30
• voorzichtig-zorgvuldig
boven
keuken of badkamer-douche
• er is een goede en zorgvuldig
aangebrachte naadloze
dampremmende laag noodzakelijk
balklaag
Dampremmende laag & winddichte laag

31.
31
Meest “gezonde” oplossing
• nieuwe dakafdichting
• dakranden ophogen
• boeiboorden aanpassen
• loodslabben bij opgaand werk aanpassen
• dakdoorvoeren aanpassen
• voor de dakdekker

32.
Hoeveel dik moet het totale isolatiepakket worden?
32
? ?
Materiaal isoleren dak
Dikte nodig
voor
Rc-waarde 4
Glaswol (dekens of platen of vlokken) 13 cm
Steenwol (dekens of platen of
vlokken)
13 cm
EPS (piepschuim platen) 13 cm
XPS platen 13 cm
PUR hardschuimplaten 13 cm
PIR of resol hardschuimplaten 8 cm
Vlas, hennep, schapenwol,
gerecycled katoen, houtvezel,
cellulose, kurk
14 -16 cm
Multifolie met 2 luchtlagen van 20
mm (reflecteert warmtestraling)
12 cm
Thermosheets van 7 lagen met 8
luchtlagen van 20 mm (reflecteert
warmtestraling)
16 cm

33.
STANDAARD : minimale waardes
die opgeteld tot de standaard leiden
STREEFWAARDEN
Dak Rc = 3,5 m2K/W
(afhankelijk van het isolatiemateriaal 8 -15 cm isolatie)
€ 53/m2 excl.btw
Rc = 8 m2K/W
(ongeveer 35 cm isolatie;
meestal buitenzijde/dakelementen)
Vloer Rc = 3,5 m2K/W
(afhankelijk van het isolatiemateriaal en vloertype
7 - 14 cm isolatie onder de vloer)
€ 20/m2 excl.btw
Rc = 3,5 m2K/W
(ongeveer 14 cm isolatie)
Gevel Rc = 1,7 m2K/W
(parels, vlokken of schuim in de spouwmuur)
NB Uitsluitend voor naoorlogse woningen
€ 21/m2 excl.btw
Rc = 6 m2K/W
(ongeveer 26 cm isolatie;
meestal buitengevelisolatie)
Paneel Indien aanwezig: isolatiewaarde Rc = 1 m2K/W
(40 mm sandwichpaneel)
1,4 W/m2K (geïsoleerd)
Ramen en
Kozijnen
Uw-waarde raam = 1,4 W/m2K
(HR++ glas)
€ 145/m2 excl.btw
Uw = 1,0 W/m2K
(Triple glas in nieuwe kozijnen)
Voordeur 1,4 W/m2K (geïsoleerd) 1,4 W/m2K (geïsoleerd)
Ventilatie natuurlijke toevoer en mechanische afzuiging in toilet,
keuken en badkamer of gebalanceerde ventilatie met
sensorsturing in woonkamer en hoofdslaapkamer
gebalanceerde ventilatie met warmte terugwinning,
sturing op toe- of afvoer door CO2-meting
Kierdichting qv;10 = 0,7 dm3/sm2
(verbeterde kierdichting van ramen en deuren en
aansluiting gevel en dak)
qv;10 = 0,4 dm3/sm2
(verder verbeterde kierdichting van ramen en deuren en
aansluiting gevel en dak door
een professional)
Toelichting AI deze maatregelen opgeteld leiden tot de standaard.
Deze waardes zijn binnen de bestaande constructie te
realiseren
(naar 75 kWh/m2  hybride WP-systeem)
AI deze maatregelen opgeteld leiden tot een verdere
reductie van de warmtevraag dan de standaard.
(naar 30 kWh/m2  all electric WP) 33
isolatie in
bestaande
therm. schil
NOM – jas
BENG

34.
Dak of zolder isoleren.
welke volume moet of wil je verwarmen?
34
zolder voor bewoning onbewoonde zolder
dakisolatie zolder isolatie

35.
Zoldervloer isoleren.
35
onbewoonde zolder
zolder isolatie

36.
Vliering met plafondhangers isoleren
36
winddichte, dampremmende folie aanbrengen
naadloos aansluiten
op muur of dakbeschot
1 laag isolatie
evt. 2e laag isolatie:
toplaag hardere persing
nog beter: toplaag over
balken/plafondhangers
plafond
plafondhangers

37.
Vliering met plafondhangers isoleren
37
looppad of beplating voor hele zoldervlak
let op: luik vliezotrap moeilijk te isoleren !
let op: evt. verwarmingsketel moet vorstvrij geplaatst zijn !

38.
Zoldervloer isoleren; inblazen van losse wol
38

39.
Zoldervloer isoleren; over de bestaande vloer
39