VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
EKONOMİDE ORTAYA ÇIKAN MUHTELİF HASTALIKLAR: KONJONKTÜREL HAREKETLER
1. Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır.
Coşkun Can Aktan, Tanıdan Tedaviye Ekonomik Hastalıklar
Sunumu Hazırlayan: Alexandr Bolgar
2. HASTALIĞINADI
DEPRESYON
DEFLASYON
DARBOĞAZ
STAGFLASYON
TAKSFLASYON
GLOBAL
EKONOMİK KRİZ
AÇIK İŞSİZLİK
GİZLİ İŞSİZLİK
TEKNOLOJİK
İŞZİLİK
KONJOKTÜREL
İŞSİZLİK
Üretim faktör ve girdilerin bir veya
birden fazla yetersizliği
Durgunluk ve enflasyon
Vergi ve enflasyon
Makro ve mikro açıdan beklenmedik
uluslararası ekonomik sarsıntı
Cari ücret seviyesinde çalışmak
isteyen ama iş bulamayan grup
Istihdam edilmesine rağmen üretime
önemli katkısı bulunmayan grup
Insan gücü yerine makine, robot vs
kullanılması sonucu ortaya çıkan işsizlik
Ekonomi bulunduğu konjoktür
durumundan kaynaklanan işsizlik
Yüksek işsizlik, düşük üretim ve yatırım,
fiyat genel seviyesinde azalma
Fiyatlar genel seviyesinin sürekli
düşüş
3. TEDAVİSİ
Ekonominin genelinde
etkileri olan ekonomik
hastalık
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Toplam yatırımlarda azalma
- Çeşitli darboğazlıklara zamanında
önlem alınmaması
- Yüksek faiz politikası
- Borsada çöküş
- Düşük tasarruf eğilimi
Keynezyen
iktisatçılar
Liberal
iktisatçılar
-Konjonktürel
dalgalanmaları
geçicidir
- Dalgalanmalar
kendiliğinden
zamanla ortadan
kalkacak
- Genişletici
Maliye
Politikası
- Açık
Finansman
Politikası
- Gevşek Para
Politikası
4. Ekonomide toplam arzın
toplam talepten fazla olduğu
durumlarda ortaya çıkan
ekonomik hastalıktır
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Daralama sürecinden hızla
depresyon sürecine girilmesi
- Yüksek faiz politikasının yatırımlar
üzerindeki olumsuz etkisi
- Para ve kredi çıkmazı
- Ihracat tıkanıklığı
- Piyasada piskolojik, sosyal ve siyasal
nedenlerden kötümserlik
TEDAVİSİ
Keynezyen
iktisatçılar
Liberal
iktisatçılar
- Doğal akışına
bırakılmalı
- Telafi Edici
Maliye
Politikası
Deflasyonist eğilimler
konjonktürün depresyon
döneminde ortaya çıkar
5. Ekonominin her iş dalında
çıkabilir stagnasyon ve
resesyon ortaya çıkabilir;
depresyon aşamasına kadar
ilerleyebilir
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Enerji kaynaklarındaki yetersizliği
- Ham petrol üretiminde ortaya çıkan
sıkıntılar
- Döviz ve para yetersizliği
- İşçi bulma zorlukları ve uzun süren
grevler
- Hammadde yetersizliği
- Kredi yetersizliği
- Mal stoklarının talebe anında cevap
vermemesi
TEDAVİSİ
- Devlet müdahalesi ve
regülasyonlar azaltılmalı
- Uzun ve planlı enerji
politikalar izlenmeli
- Iş barışı tesis edilmeli
- Dış ticarette korumacılık
azaltılmalı
6. Konjonktürün hem
canlanma, hem de
daralmaya geçiş
aşamalarında görülen
hastalıktır
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Enflasyonla mücadelede daraltıcı
maliye politikası uygulanması
- Global kriz sonucunda toplam
yatırımlarda azalma ve dolayısıyla
ekonomide ortaya çıkan durgunluk
ve işsizlik
TEDAVİSİ
Keynezyen
iktisatçılar
Liberal
iktisatçılar
-Konjonktürel
dalgalanmaları
geçicidir
- Dalgalanmalar
kendiliğinden
zamanla ortadan
kalkacak
- Genişletici
Maliye
Politikası
- Açık
Finansman
Politikası
- Gevşek Para
Politikası
7. Yüksek vergi yükü ve
yüksek enflasyonun bir
arada mevcut olduğu
ekonomik hastalıktır
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Bütçe açıklarının finansmanı için
kontrolsüz ve hızlı parasal gelişme
ve bununla beraber enflasyon
- Ağır vergi yükü
- Vergi oranlarının çok sık arttırılması
- Yeni vergiler konulması
- Vergi dışı piyasa ekonomisinin
mevcudiyeti
TEDAVİSİ
- Mali ve parasal disiplin tesis edilerek
enflasyonla etkin bir şekilde mücadele
- Vergi dışı piyasa ekonomisini daraltıcı
tedbirler alınmalı
- Düz oranlı vergiler uygulanmalı
- Vergi oranlarının çok sık olarak değişmesini
önleyecek kurallar
- genel vergi yükünün artmasını engelleyecek
anayasal kurallar oluşturulmalı
8. Globalleşmenin bir
sonucu olarak ortaya
çıkan bir ekonomik
hastalık türü
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Yanlış döviz kuru politikaları
- Spekülatif amaçlı aşırı miktarda
sermaye girişi
- Bankacılık ve finans kesimindeki
yapısal sorunlar
- Kısa vadeli dış borçlarda sürekli
artış
TEDAVİSİ
- Makro-ekonomik göstergeler ve istatistikler doğru ve güvenilir olmalı ve düzenli olarak
yayınlanmalıdır
- Kamu ve özel şirketler uluslararası alanda genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve
standartlarına uymalıdırlar
- Bankacılık ve finans kesiminde etkin devlet gözetimi ve denetimi tesis edilmelidir
- Ödemeler bilançosu dikkatle izlenerek açıkların büyümemesine dikkat edilmelidir
- Uluslararası borçlanmalarda özel sektöre sağlanan hükümet garantileri sınırlı
tutulmalıdır
- Ülkeler, dış borç sözleşmelerinde yazılı kurallara tamamen uymalı ve taahhütlerini
yerine getirmeye özen göstermelidirler
9. Açık işsizlik ekonomide
tüm sektörlerde ortaya
çıkabilen bir ekonomik
hastalık
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Ekonomide stagnasyon ve resesyon
sürecine girilmesi
- Ağır vergi yükü dolayısıyla ekonomide
özel yatırımların azalması
- Kişileri aylaklığa sevk eden işsizlik
sigortası uygulamaları
- Ekonomide ortaya çıkan krizler
- Teknolojik gelişmeler sonucunda
vasıfsız işgücünün iş bulma
imkanlarının azalması
TEDAVİSİ
- Devletin özel sektör yatırımlarının gelişmesini
engelleyecek müdahaleci politikalara son vermesi
gerekli
- Kişilere bilgi ve beceri kazandıracak mesleki
eğitim programları desteklenmeli
- İşsizlik sigortası, ancak gerçekten iş arayıp da
bulamayan kimselere belirli bir süre sağlanmalı
- İşsizlere doğrudan sosyal yardımlar öngören
transfer harcamaları kaldırılmalı
10. Genellikle kamusal
organizasyonlarda ortaya
çıkan bir ekonomik
hastalık türü
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Kamusal organizasyonlarda
“sahiplik” olmaması dolayısıyla
politikacı ve bürokratların kendi
yakınlarını istihdam etmesi
- Kamusal organizasyonlarda ciddi
bir insan kaynakları yönetiminin
mevcut olmaması
- Kamusal organizasyonlarda düşük
performansa sahip kişilerin işten
çıkarılmasının çok güç olması ve
zaman içerisinde personel sayısının
artması
TEDAVİSİ
- Kamu istihdamı böylece
daraltılmalı
- Kamu sektöründe Toplam Kalite
Yönetimi ve İnsan Kaynakları
Yönetimi etkin bir şekilde
uygulanmalı
11. Ekonomideki tüm
sektörlerde teknolojik
işsizlik sorunu ortaya
çıkabilmekte
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Yeni makinelerin, bilgisayarların ve
robotların üretime sokulması
- Organizasyonda makine yoğun ya da
teknoloji yoğun üretim tekniklerinin
kullanılması
- Yeni temel teknolojilerdeki
gelişmelerin üretimde vasıfsız insan
gücünün önemini azaltması
TEDAVİSİ
- İşgücünün niteliğinin geliştirilmesine yönelik
mesleki eğitim programları yürürlüğe
konulmalı
- Bilim ve teknolojideki gelişmelerin gereği
olarak bilgi işçisi olarak adlandırılabilecek
insan gücü yetiştirilmesine önem verilmeli
12. Konjonktürel
dalgalanmaların mevcut
olduğu durumlarda
ortaya çıkar
ÇIKTIĞI ALANLAR
- Konjonktürde stagnasyon ya da
resesyon sürecine girilmesi
- Ekonominin “depresyon” sürecine
girmesi
- Ekonomide halkın satın alma
gücünün azalması ve toplam
talepteki yetersizlik
- Gayrisafi yurt içi yatırımların
azalması
- Konjonktürde enflasyon sürecinde
toplam talebi kısıcı devlet
politikaları nedeniyle tasarruf ve
dolayısıyla yatırımların azalması
TEDAVİSİ
Keynezyen
iktisatçılar
Liberal
iktisatçılar
-Tarafsız iktisat
Politikalar
Uygulanmalı
- Aktif Maliye
Politikası
- Aktif Para
Politikası