Boodschap van paus Benedictus XVI voor de 26ste Wereldjongerendag (2011) in Madrid. In Jezus Christus geworteld, op Hem gebouwd, steunend op het geloof"(vgl. Kol 2:7).
Beste vrienden, Ik denk vaak terug aan de Wereldjongerendagen in Sydney in 2008. Daar hebben wij een groot geloofsfeest meegemaakt. Gods Geest was daar actief werkzaam in de diepe verbondenheid van deelnemers uit de hele wereld.
Vaticaan, 6 augustus 2010. Vertaling Herman Lohman MA
1. Boodschap van paus Benedictus XVI
voor de 26ste Wereldjongerendag (2011)
“In Jezus Christus geworteld, op Hem gebouwd,
steunend op het geloof” (vgl. Kol 2:7)
Beste vrienden,
Ik denk vaak terug aan de Wereldjongerendagen in Sydney 2008. Daar hebben we een groot
geloofsfeest meegemaakt. Gods Geest was daar actief werkzaam in de diepe verbondenheid van
deelnemers uit de hele wereld. Die samenkomst, als bij vorige keren, heeft rijke vrucht gedragen
in het leven van vele jongeren en in dat van de hele Kerk.
Nu zien we uit naar de volgende Wereld- en levende Heer, en van zijn liefde voor
jongerendag die in augustus 2011 in ieder van ons.
Madrid wordt gehouden. Eertijds in 1989,
enkele maanden voor de historische val 1. Aan de bron van onze diepste
van de Berlijnse muur, voerde de jonge- verlangens
renpelgrimstocht naar Santiago de Com-
postela in Spanje. Nu, in een tijd waarin In iedere periode van de geschiedenis, ook
Europa sterke behoefte heeft aan heront- die van ons, voelen vele jongeren een diep
dekking van zijn christelijke wortels, zal verlangen naar persoonlijke relaties die
onze ontmoeting in Madrid plaatsvinden. gekenmerkt worden door waarheid en soli-
Het thema is: “In Jezus Christus gewor- dariteit. Velen zien uit naar echte vriend-
teld, op Hem gebouwd, steunend op het schap, de ware liefde, een eigen gezin dat
geloof” (vgl Kol 2:7). Ik moedig jullie aan, bij elkaar blijft, persoonlijke levensvervul-
om aan dit voor de Kerk in Europa en ling en echte zekerheid. Allemaal garanties
voor de universele Kerk zo belangrijke voor een vredige en gelukkige toekomst.
evenement deel te nemen. Ik zou willen Als ik aan mijn eigen jeugd denk, besef ik
dat alle jongeren die net als wij in Jezus dat vastigheid en zekerheid niet de dingen
Christus geloven, maar ook zij die twij- zijn die de gedachten van jongeren het
felen, het nog niet weten, of niet in Hem meest bezighouden. Natuurlijk is het
geloven, deze ervaring meemaken. Ze kan belangrijk om werk te hebben en zo vaste
beslissend voor hun leven blijken te zijn. grond onder je voeten. Toch zijn onze
Het is een ervaring van Jezus, de verrezen jeugdjaren ook een tijd waarin we het
165 • 2010 25
2. meeste uit ons leven willen halen. Als ik als een pure privézaak te beschouwen,
terugdenk aan die tijd, herinner ik mij irrelevant voor de maatschappij. En hoe-
vooral dat we geen genoegen namen met wel haar basiswaarden uit het Evangelie
het streven naar een conventioneel mid- stammen, zoals de waardigheid van de
denstandsleven. We wilden iets groots, iets persoon, solidariteit, werk en gezin, zien
nieuws. We wilden het leven zelf ontdek- we een zekere "Godsverduistering", een
ken, in al zijn omvang en schoonheid. soort geheugenverlies. Weliswaar geen
Natuurlijk kwam dat deels door de tijd directe verwerping van het christendom,
waarin we leefden. Tijdens de nazidictatuur maar toch een ontkenning van de schat
en de oorlog waren we zogezegd "ingeslo- van ons geloof. En dat kan leiden tot ver-
ten" door de overheersende machtstruc- lies van onze diepste identiteit.
tuur. Dus wilden we uitbreken naar buiten
om het hele scala van menselijke mogelijk- Om deze reden, beste vrienden, moedig ik
heden te ervaren. Ik denk dat deze drang jullie aan je geloof in God, de Vader van
om uit het gewone uit te breken tot op onze Heer Jezus Christus, intensief te
zekere hoogte in iedere generatie aanwezig beleven. Jullie zijn de toekomst van de
is. Deels verlangt jeugd iets dat verder reikt maatschappij en van de Kerk! Zoals de
dan het leven van alledag en een vaste apostel Paulus schreef aan de christenen
baan. Het is uitzien naar iets dat echt en van Kolosse, het is heel belangrijk wortels
wezenlijk groter is. Is dat gewoon maar een te hebben, een stevig fundament! Dat
ijdele droom, die weer verdwijnt naarmate geldt in het bijzonder vandaag. Veel men-
we ouder worden? Nee! Mannen en vrou- sen hebben geen vaste oriëntatie voor hun
wen zijn geschapen voor iets groots, voor leven en zijn daarom uiteindelijk diep van
de eeuwigheid. Iets anders zal nooit genoeg binnen onzeker. Er heerst een groeiende
zijn. De heilige Augustinus had gelijk toen mentaliteit van relativisme. Dat houdt in
hij zei “ons hart is onrustig tot het rust dat alles gelijkwaardig zou zijn, dat abso-
vindt in U”. Het verlangen naar een zinvol- lute waarheid niet bestaat. Maar deze
ler leven is een teken dat wij door God manier van denken leidt niet tot ware vrij-
geschapen zijn en zijn “afdruk” meedra- heid, maar veeleer tot onevenwichtigheid,
gen. God is leven, en daarom richt elk verwarring en blinde conformiteit aan de
schepsel zich op leven. Als mensen naar waan van het moment. Als jongeren heb-
Gods beeld doen wij dat op een unieke en ben jullie het recht om van vorige genera-
bijzondere wijze. We streven naar liefde, ties vaste oriëntatie te ontvangen voor je
vreugde en vrede. Zo kunnen we zien hoe keuzes en basis van je leven. Als een
absurd het is te denken dat we echt kun- jonge plant die vaste steun nodig heeft tot
nen leven door God uit beeld te verwijde- hij diep wortel kan schieten en een sterke
ren! God is de bron van het leven. God ter- boom kan worden die vrucht kan dragen.
zijde schuiven is onszelf scheiden van die
bron en, onvermijdelijk, onszelf beroven 2. In Jezus Christus geworteld, op Hem
van vervulling en vreugde. “Zonder de gebouwd
Schepper verdwijnt het schepsel in het
niets” (Vaticanum II, Gaudium et Spes, 36). Om de betekenis van het geloof te bena-
In sommige delen van de wereld, met drukken in het leven van gelovigen, wil
name het Westen, neigt de hedendaagse ik graag met jullie nadenken over elk van
cultuur ertoe God uit te sluiten en geloof de drie woorden die Paulus gebruikt als
26 2010 • 166
3. hij zegt: “In Jezus Christus geworteld, op Als we met Hem een persoonlijke relatie
Hem gebouwd, steunend op het geloof” aangaan, onthult Christus onze ware iden-
(vgl Kol 2:7). We kunnen drie beelden titeit en groeit, in vriendschap met Hem,
onderscheiden. “Geworteld” doet denken ons leven naar volledige vervulling. Er is
aan het planten van een boom met wor- een moment dat ieder van ons zich als
tels die hem voeden, “gebouwd” verwijst jongere afvraagt: wat is de zin van mijn
naar de constructie van een huis en “steu- leven? Welk doel en welke richting moet ik
nend” wijst op groei van fysieke en more- het geven? Dat is een heel belangrijk
le kracht. Deze beelden zijn zeer spre- moment en dat kan ons zorgen baren, mis-
kend. Voordat ik er commentaar op geef schien voor enige tijd. We beginnen ons af
wijs ik erop, dat ze in de oorspronkelijke te vragen wat voor werk we zullen kiezen
tekst alle drie de passieve grammaticale en welke kontakten of vriendschappen we
vorm hebben. Dat betekent dat het Chris- zullen aangaan. Hier denk ik weer aan
tus zelf is die het initiatief neemt om mijn eigen jeugd. Op een of andere manier
gelovigen te planten, te vormen en te was ik mij er al heel vroeg van bewust dat
steunen. de Heer mij priester wilde laten worden.
Later na de oorlog, via het seminarie en de
Het eerste beeld is dat van een boom die universiteit op weg naar dat doel, moest ik
stevig geplant is dankzij zijn wortels die die zekerheid opnieuw veroveren. Ik moest
hem recht houden en voeden. Zonder deze mezelf afvragen: is deze weg echt voor mij
wortels zou hij omwaaien en doodgaan. bedoeld? Is dit werkelijk Gods wil voor
Wat zijn onze wortels? Natuurlijk zijn mij? Ben ik in staat Hem trouw te blijven
onze ouders, familie en de cultuur van ons en volledig te dienen? Zo’n beslissing
land heel belangrijke elementen van onze vraagt een zekere strijd. Dat kan niet
persoonlijke identiteit. Maar de bijbel ont- anders. Maar toen kwam de zekerheid: dit
hult nog een element. De profeet Jeremias is het! Ja, de Heer heeft me nodig en zal
schreef: “Gezegend is hij die op de Heer me kracht geven. Als ik naar Hem luister
vertrouwd, en zich veilig weet bij Hem. Hij en met Hem ga zal ik echt mijzelf worden.
is een boom aan een rivier, met wortels tot Wat telt is niet de vervulling van mijn ver-
in het water. Hij heeft geen last van de langens, maar van zijn wil. Zo wordt het
hitte, zijn bladeren blijven groen. Een tijd leven authentiek.
van droogte deert hem niet, hij blijft
vrucht dragen” (Jr 17:7-8). Wortel schieten Net als de wortels een boom vast in de
betekent voor de profeet zijn vertrouwen grond planten, zo geeft de fundering aan
op God stellen. Van Hem krijgen wij ons een huis blijvende stabiliteit. Door het
leven. Zonder Hem kunnen we niet echt geloof zijn we op Christus gegrondvest
leven. “God heeft ons eeuwig leven gege- (vgl Kol 2:7), zoals een huis op zijn fun-
ven, en dat leven is in zijn Zoon” (1 Joh dering. De heilsgeschiedenis biedt vele
5:11). Jezus zelf zegt ons dat Hij ons leven voorbeelden van heiligen die hun leven
is (vgl Joh 14:6). Dus is christelijk geloof op Gods woord bouwden. Allereerst
niet alleen een kwestie van geloven dat Abraham, ons aller vader in het geloof.
bepaalde dingen waar zijn, maar bovenal Hij gehoorzaamde toen God hem vroeg
een persoonlijke relatie met Jezus. Het is het land van zijn voorouders te verlaten
een ontmoeting met de Zoon van God die en op weg te gaan naar een onbekend
nieuwe energie geeft aan heel ons bestaan. land. “Abraham geloofde God en het werd
167 • 2010 27
4. hem als gerechtigheid aangerekend, en hij 3. Steunend op het geloof
werd Gods vriend genoemd” (Jac 2:23).
Op Christus gebouwd zijn betekent Gods Jullie zijn “In Jezus Christus geworteld,
roep met ja beantwoorden, op Hem ver- op Hem gebouwd, steunend op het geloof”
trouwen en zijn woord in praktijk bren- (vgl Kol 2:7). De brief waaruit deze woor-
gen. Jezus zelf berispte zijn leerlingen: den genomen zijn is geschreven door de
“Waarom roepen jullie Heer! Heer! tegen heilige Paulus als een antwoord dat de
mij en doen jullie niet wat ik zeg?” (Lc christenen in de stad Kolosse speciaal
6:46). Hij bleef bij het beeld van het bou- nodig hadden. Die gemeenschap werd
wen van een huis: “Iedereen die bij Mij bedreigd door de invloed van bepaalde
komt, Mij hoort en doet wat Ik zeg - Ik zal culturele trends, die de gelovigen van het
jullie laten zien op wie zo iemand lijkt. Evangelie afhielden. Onze eigen culturele
Hij lijkt op iemand die bij het bouwen omgeving, beste jongeren, is niet zo ver-
van zijn huis een diep gat groef en de schillend van die van de oude Kolossen-
fundering op de rots legde. Toen kwam er sen. In feite heerst er een sterke seculari-
een overstroming en de rivier beukte satie die God naar de marge van het leven
tegen het huis, maar kon het niet aan het en de maatschappij wil drijven en wil
wankelen brengen, want het was goed proberen een “paradijs” zonder Hem te
gebouwd” (Lc 6:47-48). creëren. Toch leert ons de ervaring dat
een wereld zonder God tot een “hel”
Beste vrienden, bouw je eigen huis op wordt. Namelijk vol egoïsme, gebroken
rotsbodem, zoals de man die “diep gegra- gezinnen, haat tussen individuen en vol-
ven” had. Probeer elke dag Christus’ keren, en een groot gebrek aan liefde,
woord te volgen. Luister naar Hem als een blijdschap en hoop. Daarentegen, waar
echte vriend met wie je je levensweg kunt individuen en volkeren Gods bestaan
delen. Met Hem naast je zul je moed en aanvaarden, Hem echt aanbidden en lui-
hoop vinden bij moeilijkheden en ook steren naar zijn stem, daar wordt de
teleurstellingen en tegenslagen te boven beschaving van liefde opgebouwd, de
komen. Constant houdt men jullie ge- waardigheid van allen geëerbiedigd, en
makkelijkere keuzes voor, maar je weet saamhorigheid gevormd met al zijn
zelf wel dat deze uiteindelijk teleurstellen vruchten. Toch laten sommige christenen
en geen tevredenheid en vreugde kunnen zich verleiden door de secularisatie of
brengen. Alleen Gods woord kan ons de door religieuze stromingen die hen van
ware weg wijzen, en alleen het geloof dat het geloof in Jezus Christus wegvoeren.
we ontvangen hebben is het licht dat ons Weer anderen geven wel niet toe aan deze
pad beschijnt. Neem dit geestelijke ge- verlokkingen, maar laten eenvoudig hun
schenk van jullie gezin dankbaar aan. geloof verflauwen, onvermijdelijk met
Probeer verantwoordelijk in te gaan op negatief effect op hun morele leven.
Gods roepstem en te groeien in je geloof.
Geloof degenen niet, die zeggen dat je Tot die christenen, beïnvloed door ideeën
anderen niet nodig hebt om je leven vorm die vreemd zijn aan het Evangelie, sprak
te geven! Zoek steun in het geloof van je de apostel Paulus over de kracht van
dierbaren, dat van de Kerk en bedank de Christus' dood en verrijzenis. Dat mysterie
Heer dat je dat gekregen hebt en jezelf is het fundament van ons leven en de kern
eigen kunnen maken! van het christelijk geloof. Alle filosofieën
28 2010 • 168
5. die dit veronachtzamen en “dwaasheid” ring, toen hij het mysterie van het Kruis
noemen (1 Cor 1:23), laten hun beperkin- en Christus' opstanding aanvaardde. Tho-
gen zien waar het de grote vragen diep in mas was een van de twaalf apostelen. Hij
het hart van de mens betreft. Als de volgde Jezus en was ooggetuige van zijn
opvolger van de apostel Petrus wil ook ik genezingen en wonderen. Hij luisterde
jullie bevestigen in het geloof (vgl Lc naar Zijn woorden en ervoer ontzetting
22:32). Wij geloven vast dat Jezus Chris- bij Jezus' dood. Op die Paasavond toen de
tus zichzelf aan het kruis geofferd heeft Heer aan zijn leerlingen verscheen was
om ons zijn liefde te geven. In zijn lijden Thomas er niet bij. Toen hem verteld werd
droeg hij ons lijden, nam onze zonden op dat Jezus leefde en zich had laten zien
zich, verkreeg vergeving voor ons, ver- verklaarde Thomas: “Ik wil Zijn handen
zoende ons met God de Vader en opende zien met de gaten van de spijkers erin; ik
voor ons de weg naar het eeuwige leven. wil ze met mijn vingers voelen. Ik wil met
Zo werden wij verlost van wat ons leven mijn hand de opening in Zijn zijde voe-
het meest blokkeert: de slavernij van de len. Anders geloof ik niet” (Joh 20:25).
zonde. We kunnen nu iedereen liefhebben,
zelfs onze vijanden, en deze liefde delen Wij willen ook graag Jezus kunnen zien,
met onze armste broeders en zusters en met Hem praten en, zelfs nog sterker, zijn
ieder die in moeilijkheden zit. aanwezigheid voelen. Voor veel mensen
tegenwoordig is het moeilijk geworden
Beste vrienden, het Kruis schrikt ons vaak om tot Jezus te komen. Er zijn zoveel
af, omdat het een ontkenning van het Jezusbeelden in omloop met de claim van
leven lijkt. In feite is het tegendeel waar! wetenschappelijkheid, losgemaakt van de
Het is Gods “ja” tegen de mensheid, de grootheid en uniciteit van zijn persoon.
opperste uiting van zijn liefde en de bron Daarom heb ik gedacht, na vele jaren stu-
waaruit het eeuwige leven voortvloeit. deren en nadenken, om iets van mijn
Juist uit Jezus' doorboorde hart op het eigen persoonlijke ontmoeting met Jezus
Kruis stroomt dit goddelijke leven voort, te delen door een boek te schrijven. Het
altijd toegankelijk voor wie zijn ogen was een manier om anderen te helpen de
opheft naar de Gekruisigde. Ik kan jullie Heer te zien, horen en aanraken in wie
alleen maar aansporen om Jezus' Kruis te God tot ons kwam om zichzelf bekend te
omarmen als teken van Gods liefde en de maken. Jezus zelf, toen hij een week later
bron van nieuw leven. Buiten Jezus weer verscheen aan zijn leerlingen, zei
Christus, opgestaan uit de dood, kan er tegen Thomas: “Kijk maar, hier zijn mijn
geen redding zijn! Alleen Hij kan de handen; kom nu maar met je vinger. En
wereld bevrijden van het kwaad en de kom met je hand om de opening in mijn
groei bewerken van het Koninkrijk der zijde te voelen. Wees niet langer ongelo-
gerechtigheid, vrede en liefde waar wij vig, maar gelovig” (Joh 20:27). Ook wij
allemaal zo naar verlangen. kunnen tastbaar contact met Jezus hebben
en zo te zeggen onze hand leggen op de
4. In Christus geloven zonder Hem tekenen van zijn Lijden, de tekenen van
gezien te hebben zijn liefde. Het zijn in het bijzonder de
sacramenten waarin hij dichtbij komt en
In het Evangelie vinden we een beschrij- zich aan ons geeft. Beste jonge mensen,
ving van apostel Thomas' geloofserva- leer Jezus te “zien” en te “ontmoeten” in
169 • 2010 29
6. de Eucharistie, waar Hij aanwezig en geïsoleerde individuen, maar we zijn vee-
dichtbij ons is, en zelfs tot voedsel voor leer, door het Doopsel, leden van zijn grote
onze reis wordt. In het sacrament van de familie. Het is het geloof door de Kerk bele-
boete openbaart de Heer zijn barmhartig- den dat ons persoonlijke geloof versterkt.
heid en schenkt ons altijd zijn vergeving. Het Credo dat we in de Zondagsmis uitspre-
Herken en dien Jezus in arme mensen, in ken behoedt ons voor het gevaar dat we in
zieken, in onze broeders en zusters met een andere God geloven dan ons door
problemen en hen die hulp nodig hebben. Christus geopenbaard: “Iedere gelovige is
als een schakel in de grote keten van gelo-
Ga een persoonlijke dialoog aan met Jezus vigen. Ik kan niet geloven zonder gedragen
Christus en onderhoud die in geloof. Leer te worden door het geloof van anderen en
Hem beter kennen door de Evangeliën te door mijn geloof draag ik ertoe bij het
lezen en de Catechismus van de Katholieke geloof van anderen te dragen” (Catechis-
Kerk. Praat met Hem in gebed en stel je mus van de Katholieke Kerk, 166). Laten we
vertrouwen op Hem. Hij zal nooit dat ver- altijd de Heer bedanken voor de gave van
trouwen beschamen! “Het geloof is op de de Kerk. Immers de Kerk helpt ons veilig
eerste plaats een zich persoonlijk bekennen voort te gaan in het geloof dat ons het ware
van de mens tot God; het is tegelijkertijd, leven geeft (vgl Joh 20:31).
en hiermee onlosmakelijk verbonden, de
vrije instemming met geheel de waarheid In de geschiedenis van de Kerk hebben de
die God geopenbaard heeft” (Catechismus heiligen en martelaren altijd aan het glo-
van de Katholieke Kerk, 150). Zo zullen rievolle Kruis van Christus de kracht ont-
jullie een volwassen en vast geloof verkrij- leend om God trouw te blijven. Zelfs tot
gen. Een geloof dat niet simpelweg op reli- het punt dat zij hun eigen leven moesten
gieus sentiment is gebaseerd, of op een offeren. In het geloof vonden zij de
vage herinnering aan de catechismus die je kracht om over hun zwakheid heen te
als kind hebt bestudeerd. Je zult God leren komen en elke tegenslag te overwinnen.
kennen en authentiek in vereniging met Vandaar dat de apostel Johannes zegt
Hem leren leven, net als de apostel Thomas “Wie anders kan de wereld overwinnen
die zijn vaste geloof in Jezus liet zien in de dan hij die gelooft dat Jezus de Zoon van
woorden: “Mijn Heer en mijn God!”. God is?” (1 Joh 5:5). De overwinning die
voortkomt uit het geloof is die van de
5. Gesteund door het geloof van de Kerk, liefde. Er waren, en er zijn nog steeds,
om getuigen te zijn vele christenen die in de naastenliefde
getuigen van de kracht van het geloof.
Jezus zei tegen Thomas: “Omdat je Me Dat zijn vredestichters geweest, voor-
gezien hebt geloof je? Gelukkig zij die zon- vechters van gerechtigheid en werkers
der gezien te hebben toch tot geloof aan een menselijker wereld. Een wereld in
komen” (Joh 20:29). Hij dacht aan de weg overeenstemming met Gods plan. Compe-
die de Kerk moest volgen, gebaseerd op het tent en vakbekwaam hebben zij zich
geloof van ooggetuigen: de apostelen. Zo ingezet in verschillende sectoren van het
komen we ook tot het inzicht, dat ons per- maatschappelijke leven en effectief bijge-
soonlijk geloof in Christus, ontstaan door dragen aan het welzijn van allen. De
onze dialoog met Hem, verbonden is met naastenliefde vanuit het geloof bracht
het geloof van de Kerk. We geloven niet als hen tot concreet getuigenis door hun
30 2010 • 170