KANSA Mansgesondheid slideshow 2019 Afrikaans

www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22
072 197 9305
071 867 3530
English,
Xhosa, Zulu,
Afrikaans
Sotho, Siswati
#MensHealth
November 2019
MANLIKHEID
BESKERM JOU

Beskerm jou Manlikheid
 KANSA laat die kollig val op die bewusmaking van prostaatkanker wat die
mees algemene manlike kanker wêreldwyd en ook in ons land is en die
feit dat daar bewyse is dat prostaatkanker beduidend toeneem
 Volgens die Nasionale Kankerregister het SA mans ’n risiko van 1:19 om
in ’n leeftyd met prostaatkanker
gediagnoseer te word
 Internasionale en plaaslike navorsing
dui daarop dat die risiko vir
aggressiewe prostaatkanker groter is
vir swart mans
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22
Kyk na KANSA se
video:
bewusmaking
oor sifting vir
prostaat-
kanker

 Ons moedig maandelikse testikulêre selfondersoeke aan asook
jaarlikse mediese ondersoeke & siftingstoetse om kanker
vroegtydig op te spoor. Dit is belangrik om te weet
dat kankersimptome nie altyd teenwoordig
of opgemerk word voor dit versprei nie
 Mans behoort ook ’n aktiewe, gesonde en
gebalanseerde lewenstyl te handhaaf
en moet faktore in hul leefwyse uitskakel
wat risiko vir kanker kan verhoog
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Prostaatkanker - Simptome
Die Groot 5 Kankers
wat Mans in SA Affekteer
1 in 19* SA mans sal prostaatkanker ontwikkel
 Prostaat kanker ontwikkel gereeld sonder enige simptome
 Simptome indien gevorderd:
 Gereelde urinering, veral in die nag
 Probleme om te urineer
 Pynlike- of brandgevoel gedurende
urinering of ejakulasie
 Urine wat lek
 Bloed in urine/semen
 Gevorderde kanker kan diep pyn in
lae rug, heupe of bobene veroorsaak
*Nasionale Kankerregister 2014
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22
Kyk video: Jereme Prins, Prostaatkanker
Oorwinnaar moedig vroeë sifting en
ondersteuning aan

www.cansa.org.za
Toll free 0800 22 66 22
Prostaatkanker - Risikofaktore
 Die mees algemene risikofaktore sluit in:
 Afrika afkoms
 toenemende ouderdom (50 jaar en ouer)
 familiegeskiedenis (moeder/vaderskant)
 Dit mag wees dat prostaatkanker vinniger groei by swart mans
as by wit mans en dat die transformasie van latente tot
aggressiewe prostaatkanker vroeër by swart mans plaasvind
 Veral mans in afgeleë dele kan eers laat met gevorderde siektes
gediagnoseer word
Protect your Manhood

Prostaatkanker – Verlaag Risiko
Die Groot 5 Kankers
 Sommige risiko faktore soos ras, familiegeskiedenis en
ouderdom kan nie verhelp word nie
 Eet ’n gesonde dieet:
 Mans wat baie rooivleis of hoë-vet suiwelprodukte eet
blyk ’n geringe hoër risiko te hê
 Hoë alkoholinname verhoog risiko
 Handhaaf ’n gesonde gewig
 Steroïde-gebruik beïnvloed die ontwikkeling van prostaatkanker
 Vermy gebruik van tabakprodukte
BEHANDELING & PROGNOSE: Behandeling hang af van ouderdom en hoe
aggressief die kanker is. Opsies sluit in chirurgie, bestraling, chemoterapie en
hormoonbehandeling. Die prognose vir prostaatkanker is goed indien dit
vroeg gediagnoseer en behandel word
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Prostaatkanker – Sifting
Kontak jou naaste KANSA SorgSentrum vir inligting oor en besprekings vir
Prostaat Spesifike Antigeen (PSA) sifting
Die Groot 5 Kankers
 Sifting word gedoen deur ’n Prostaat Spesifieke Antigeen (PSA)
bloedtoets wat help om prostaat
abnormaliteite op te spoor
 KANSA beveel aan dat mans rondom
ouderdom 40, of vroeër indien jy ’n
familiegeskiedenis het, met ’n dokter
oor sifting gesels
 Die PSA toets word gereeld met ’n
digitale rektale ondersoek gekombineer,
gedoen deur ’n dokter
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Kolorektale kanker – Verlaag Risiko
Die Groot 5 Kankers
1 in 79* SA mans sal kolorektale kanker ontwikkel
Gaan gereeld
vir sifting
Eet 'n gesonde
dieet
Oefen
gereeld
Handhaaf 'n
gesonde gewig
Moenie
rook nie
Vermy
alkohol
Sifting:
 Gaan vir gereelde kolon
siftingstoetse soos
kolonoskopie /
sigmoïdoskopie vanaf
50 jaar - elke 10 jaar
 Sekere KANSA Sorgsentra
bied fekale okkult-
bloedtoetse aan.
Positiewe resultate vereis
verwysing na ’n dokter
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Die Groot 5 Kankers
Kolorektale kanker – Simptome
Jy kan vroeë kolorektale kanker hê sonder simptome
 Verandering in dermgewoontes
 Gevoel dat die derm nie volledig ontledig is nie
 Rektale bloeding
 Maagpyn
 Swakheid
 Onverklaarbare gewigsverlies
Behandeling & Prognose: Behandeling word bepaal op hoe ver gevorderd die kanker is
Behandeling mag insluit chirurgie, bestraling, chemoterapie of ’n kombinasie. Prognose
word ook bepaal op hoe ver gevorderd die kanker is. Vir vroeë fases (Fase 1) kolon of
rektum kanker is die 5-jaar oorlewingskoers omtrent 75%
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

1 in 80* SA sal longkanker ontwikkel
Longkanker - Simptome
Jy kan longkanker hê voordat simptome ontwikkel:
 Kortasem
 Hoes
 Bloeding in speeksel
 Borspyne
 Luide asemhaling
 Aanhoudende erge moegheid
Die Groot 5 Kankers
Behandeling & Prognose: Behandeling hang af van die tipe kanker, liggaamsarea
en hoe gevorderd dit is. Opsies sluit in chirurgie, bestraling, chemoterapie of ’n
kombinasie. Prognose hang af of die kanker versprei het. Vir kankers wat nie
versprei het nie is die 5 jaar oorlewingskoers omtrent 50%
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Longkanker – Sifting en Risiko
Sifting
 Ondersoek die longe met 'n optiese vesel teleskoop
 Speekselmonster om te kyk vir kankerselle
 'n CT skandering
 Indien jy ouer is as 50 en 'n geskiedenis het van rook of
Chroniese obstruktiewe lugwegsiekte (COPD), konsulteer
met jou dokter oor siftingstoetse
Die Groot 5 Kankers
Verlaag jou risiko
 Die risiko vir longkanker kan verlaag word in 90% van gevalle deur aksie en
bewusmaking
 Rook is verantwoordbaar vir die meerderheid voorkombare longkankers,
maar nie-rokers kan ook aksie neem om hul risiko te verlaag
 Die beste manier om longkanker te verhoed is om nie te rook nie en
tweedehandse rook te vermy
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Kaposi Sarkoom (KS)
Die Groot 5 Kankers
1 in 320* SA mans sal Kaposi Sarkoom ontwikkel
KS is 'n kanker wat die groei van abnormale weefsel onder die vel, in
die voering van die mond, neus en keel of in ander organe veroorsaak
Simptome
 Velletsels (pienk tot bruin, bruin-rooi of rooierige pers)
 'n Geswelde groeisel (nodule) of 'n plat area op die vel
 Swelling in die arms, bene en elders weens KS, veroorsaak
skade aan limfvate
 Long, maag en derm probleme
 Anemie, aangesien die velletsels by geleentheid stadig bloei
 Voor die MIV / vigs-epidemie, het KS gewoonlik stadig
ontwikkel. In MIV / vigspasiënte, ontwikkel die siekte
vinniger *Nasionale Kankerregister 2014
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Kaposi Sarkoom (KS)
Die Groot 5 Kankers
Verlaag die Risiko
Vermy bekende risiko faktore vir MIV:
 Riskante seksuele praktyke soos om
onbeskermde seks te hê
 Binne-aarse naalde wat deur iemand
anders gebruik is
Sifting
Om seker te maak of letsel deur KS
veroorsaak word, sal die dokter 'n
biopsie doen deur ’n klein monster
velweefsel uit die letsel te neem &
na laboratorium stuur vir analise
Behandeling & Prognose:
• Behandeling van KS kan bemoeilik word weens immuunonderdrukte toestand van baie mense
wat geaffekteer is
• Die dokter sal behandeling baseer op die pasiënt se algemene gesondheid sowel as waar,
hoeveel en hoe uitgebreid die letsels is
• Vir mense met VIGS word teen-MIV medikasie gebruik teen die virus. Dit kan die persoon se
algemene gesondheid verbeter en help om die KS te behandel
• Vooruitsigte vir KS hang af van die vorm van die siekte
• ± Een derde van mense met klassieke KS ontwikkel ander tipe kanker, wat fataal kan wees
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

 Bloed in die urine
 Bloed kan die urine se kleur
verander of voorkom as
bloedklonte
 Die behoefte om gereeld te
urineer
 Brandpyn tydens urinering
 Grootse risiko faktor is rook -
dit verdubbel jou risiko
 Familiegeskiedenis van
blaaskanker
 Ouderdom bo 55
Blaaskanker
Tekens & Simptome
Die Groot 5 Kankers
Risiko Faktore
1 in 152* SA mans sal blaaskanker ontwikkel
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

 Noem aan dokter as jy
enige simptome of hoë
risiko het
 Ondersoeke word op
simptome gebaseer
 Toetse sluit in
sistoskopie, biopsie en
laboratorium- en
skanderingstoetse
 Chirurgie is mees algemene
behandeling
 Addisionele behandeling kan insluit:
 toedien van medikasie direk
in die blaas
 chemoterapie
 bestraling
 Prognose hang af van hoe vroeg die
kanker gediagnoseer word
 Vir Fase I blaaskanker is die 5 jaar
oorlewingskoers omtrent 90%
Blaaskanker
Sifting
Die Groot 5 Kankers
Behandeling & Prognose
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Testikulêre kanker
Die Groot 5 Kankers
1 in 1798* SA mans sal testikulêre kanker ontwikkel
Testikulêre kanker kom meestal in mans tussen die
ouderdomme 15-49 voor
Risiko Faktore
 Onafgesakte testikels
 Familie geskiedenis van testikulêre
kanker
 MIV infeksie
 Persoonlike geskiedenis van testikulêre
kanker
 Ouderdomsgroep *Nasionale Kankerregister 2014
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Testikulêre kanker
Die Groot 5 Kankers
Net soos in enige ander deel
van die liggaam kan die
testikels geaffekteer word deur
verskeie toestande en siektes,
wat tot simptome kan lei:
 Swelsel(s)
 Knop(pe)
 Pyn
 Diagnose van testikulêre
kanker word gedoen op
grond van simptome gevolg
deur fisiese ondersoek en
laboratorium- en
diagnostiese toetse
 Kanse op herstel is goed
indien vroeg opgespoor en
behandel
Simptome Behandeling & Prognose
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Testikulêre kanker
Die Groot 5 Kankers
 Die testikulêre selfondersoek
(TSO) is 'n maklike manier vir
ouens om hul eie testes te
ondersoek, om seker te maak
daar is nie enige ongewone
swelsel of knoppe nie – wat 'n
eerste aanduiding van
testikulêre kanker kan wees
 Probeer om elke maand 'n TSO
te doen sodat jy kan leer wat die
normale grootte en vorm is. Dit
maak dit makliker om te sien as
iets in die toekoms abnormaal
voel
Hanteer een testikel op 'n slag,
deur beide hande te gebruik –
dit word beste uitgevoer tydens
of na 'n warm bad/stort
Onderstoek deur die testikel
tussen die duim en vingers
te rol - gebruik ligte druk
Vergewis jouself van die
spermatiese koord en epididimis –
'n buisagtige struktuur aan die
agterkant van elke testikel
Voel vir knoppe, veranderinge
in die grootte of onreël-
matighede - dis normaal vir
een testis om groter te wees
as die ander
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Testikulêre kanker
Testi-monials
 Testi-monials, ’n veldtog vir KANSA geskep deur
HelloFCB Cape Town. Die veldtog is daarop ingestel om die ongemak van
gesprekvoering oor testikulêre kanker uit te wis. Die doel van die
veldtog is ook om mans bewus te maak van die belangrikheid om oor
testikels te praat en om selfondersoeke van testikels te doen
 Die veldtog bied die geleentheid om uit te vind hoe hul persoonlik
geaffekteer kan word. Raad oor selfondersoeke en hulp om tekens en
simptome op te spoor, word ook
ontleedtestimonials.co.za
Die Groot 5 Kankers
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

 KANSA se ‘MANVan’- inisiatief
samel ook fondse in deur middel
van die Hollard ‘Daredevil’
veldtog
 Hierdie mobiele gesondheids-
kliniek bied gratis gesondheids-
toetse en ondersteunings-
programme aan en verskerp
bewustheid oor kankers wat
mans raak
Die Groot 5 Kankers
MANVan
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Wat doen KANSA om te help?
Die Groot 5 Kankers
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22
 KANSA bied sifting aan by KANSA SorgSentrums :
 Prostaat Spesifieke Antigeen (PSA) bloedtoets wat enige abnormaliteite van die
prostaat opspoor
 Kolorektale sifting - Fekale Okkult bloedtoetse ondersoek mikroskopiese bloeding in
ontlasting, wat ’n teken kan wees van ’n groeisel, inflammasie of bloeding in die
spysverteringstelsel
 KANSA is in ’n nuwe vennootskap met Apteke by Spar winkels landswyd.
Professionele verpleegpersoneel bied in Nov 2019 PSA siftingstoetse teen
’n spesiale prys van R150 aan
 KANSA bied berading en ondersteuning by ons KANSA SorgSentrums,
asook ondersteuningsgroepe of sluit aan by ons aanlyn ondersteunings-
programme soos iSurvivor of CANSA Champions of Hope Facebook groep

 KANSA finansier ’n studie deur Prof Riana Bornman
(UP) wat sal bydra tot insig rakende die risiko van
prostaatkanker, die progressie van die siekte en die
uitkoms van die siekte onder spesifiek SA mans
 Ons koördineer ook die IRONMAN: International
Registry for Men with Advanced Prostate Cancer wat
befonds word deur Movember en geborg word deur
die Prostate Cancer Clinical Trials Consortium. Dit is
’n groot wêreldwye studie van 5 000 mans wat die
behandeling en uitkomste van pasiënte wat
gerapporteer is, evalueer om te bepaal wat is die
beste manier om gevorderde prostaatkanker te
hanteer en te behandel
KANSA Navorsing - Mansgesondheid
Die Groot 5 Kankers
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Om KANSA te help om ons kankersiftings- en
opvoedkundige programme uit te brei,
oorweeg dit asseblief om 'n skenking by enige
van ons KANSA Sorgsentra landswyd te maak
of Aanlyn by
http://www.cansa.org.za/personal-donation-options/
of maak ’n donasie deur
SnapScan of Zapper apps
op jou slimfoon:
Wat kan jy doen om help?
Die Groot 5 Kankers
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

Die Groot 5 Kankers
Vrywaring:
Terwyl die Kankervereniging van Suid-Afrika (KANSA) elke voorsorgmaatreël getref het met
die samestelling van hierdie aanbieding, kan dit of enige bydraer(s) tot hierdie aanbieding
nie verantwoordelik gehou word vir enige optrede (of die gebrek daaraan) wat deur enige
persoon of organisasie waarookal hulle gebaseer is, as 'n gevolg, direk of andersins, van
inligting vervat in, of bekom is deur middel van hierdie aanbieding.
www.cansa.org.za
Tolvry 0800 22 66 22

KANSA Mansgesondheid slideshow 2019 Afrikaans

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (6)

Similaire à KANSA Mansgesondheid slideshow 2019 Afrikaans

Similaire à KANSA Mansgesondheid slideshow 2019 Afrikaans (13)

Plus de CANSA The Cancer Association of South Africa

Plus de CANSA The Cancer Association of South Africa (20)

KANSA Mansgesondheid slideshow 2019 Afrikaans