1. 4.3.4.3 Virut đối xứng phức hợp
Điển hình như thể thực khuẩn T4 của vi khuẩn E. coli. Thể thực khuẩn T4 cấu tạo bởi ba
bộ phận: đầu, cổ và đuôi. Đầu có cấu trúc 20 mặt còn đuôi lại có cấu trúc đối xứng xoắn.
Chính vì vậy mà người ta gọi là đối xứng phức hợp (hình 56).
1. Phần đầu dài 95nm, rộng 65nm, dưới kính hiển vi điện tử có thể thấy rõ 20 mặt.
Capsit có cấu tạo bởi 8 loại protein, lượng chứa protein chiếm tới 76-81% trong thể
thực khuẩn. Có cả thảy 212 capsome, mỗi capsome có đường kính là 8nm. Bên trong
đầu có sợi ADN xoắn kép.
2. Phần cổ nối phần đầu với phần đuôi. Đó là một đĩa hình lục giác tạo thành, đường
kính 37,5nm, có 6 tua cổ (cảnh tu) mọc ra từ cổ.
3. Phần đuôi gồm có bao đuôi, ống đuôi, đĩa gốc, 6 mấu ghim và 6 sợi đuôi:
(a) (b)
(c)
Hình 56. (a) Cấu tạo thể thực khuẩn, (b) Thực khuẩn T4 của vi
khuẩn E.coli, (c) Các dạng hình thái của thể thực khuẩn
47