Jaarlijks brengt Cito Kijk- en luistertoetsen Frans op de markt. Cito maakt deze toetsen zo betrouwbaar en valide mogelijk. Om zo onderscheid te maken tussen vaardige en minder vaardige leerlingen en luistervaardigheid te toetsen. In deze workshop laten twee medewerkers van Cito zien hoe een kijk- en luistertoets voor het havo/vwo tot stand komt.

1. Nationaal Congres Frans
Kijk- en luistertoetsen Frans
havo/vwo
Pauline Schuurman
Dennis van den Broek

2. • Hoe komen de Kijk- en luistertoetsen Frans tot
stand?
• Lopend onderzoek / verbeteringen
• Aandachtspunten bij itemconstructie
• Zelf opgaven construeren + screenen
• Plenaire bespreking
• Afsluiting
Programma

3. • Vergaren / produceren materiaal
• Constructie opgaven - januari – juni 2015
• Screening / bespreking - juli 2015
• Montage + controle - juli – september 2015
• Afname pretest - november 2015
• Selectie opgaven - januari 2016
• Her-montage + controle - februari – maart 2016
• Landelijke afname - januari 2017
Hoe komt een Kijk- en luistertoets tot stand?

4. 1. Beoordelen ruw materiaal
• Tempo
• Onderwerp
• Woordgebruik
• Grammaticale complexiteit
2. Beoordelen opgaven
• Vraagstelling
• Duidelijk goed antwoord?
Rol adviescommissie Frans

5. • Hoe moeilijk zijn de opgaven?
• Hoe goed maken de opgaven onderscheid tussen
vaardige en minder vaardige leerlingen?
• Welk commentaar kwam er uit de enquêtes onder
de docenten?
Selectie ná een pretest

6. • Pauzelengtes
− 10 sec (2-keuze)
− 22 sec (3-keuze)
− voor dyslecten x1,5
• Wat is een acceptabele pauzelengte?
Onderzoek & verbeteringen (1)

7. • Opgaven vwo in het Frans of in het Nederlands?
− experiment in 2014
− eenzelfde pretest zowel in het Frans als in het
Nederlands vertaald aangeboden
• Hoeveel verschil zit er in moeilijkheid en
onderscheidend vermogen van de opgaven?
Conclusies
• NL opgaven zijn 10% makkelijker
• NL opgaven maken minder goed onderscheid
tussen vaardige en minder vaardige leerlingen
Onderzoek & verbeteringen (2)

8. Quel est le but de la rénovation actuelle du Grand Palais?
A. On veut adapter l’espace aux technologies nouvelles.
B. On veut créer plus d’espace utilisable qu’au temps de son
ouverture.
C. On veut redonner au monument l’espace qu’il avait au début.
Wat is het doel van de huidige renovatie van het Grand
Palais?
A. Men wil de ruimte aanpassen aan de nieuwste technologie.
B. Men wil meer bruikbare ruimte creëren dan er oorspronkelijk
was.
C. Men wil het monument weer de ruimte geven die het in het
begin had.
Verschil NL <> FR (1)

9. Voorbeeldfragment Verschil NL<> FR

10. Quel est le but de la rénovation actuelle du Grand Palais?
A. On veut adapter l’espace aux technologies nouvelles.
B. On veut créer plus d’espace utilisable qu’au temps de son
ouverture.
C. On veut redonner au monument l’espace qu’il avait au début.
Wat is het doel van de huidige renovatie van het Grand
Palais?
A. Men wil de ruimte aanpassen aan de nieuwste technologie.
B. Men wil meer bruikbare ruimte creëren dan er oorspronkelijk
was.
C. Men wil het monument weer de ruimte geven die het in het
begin had.
Verschil NL <> FR (2)

11. Quel est le but de la rénovation actuelle du Grand Palais?
A. On veut adapter l’espace aux technologies nouvelles. 2%
B. On veut créer plus d’espace utilisable qu’au temps
son ouverture. 43%
C. On veut redonner au monument l’espace qu’il avait au
début. 55%
Wat is het doel van de huidige renovatie van het Grand
Palais?
A. Men wil de ruimte aanpassen aan de nieuwst technologie. 0%
B. Men wil meer bruikbare ruimte creëren dan er
oorspronkelijk was. 16%
C. Men wil het monument weer de ruimte geven die het in
het begin had. 84%
Verschil NL <> FR (3)

12. Quel est le but de la rénovation actuelle du Grand Palais?
A. On veut adapter l’espace aux technologies nouvelles. -10
B. On veut créer plus d’espace utilisable qu’au temps
son ouverture. de -32
C. On veut redonner au monument l’espace qu’il avait au
début. +35
Wat is het doel van de huidige renovatie van het Grand
Palais?
A. Men wil de ruimte aanpassen aan de nieuwste
technologie. --
B. Men wil meer bruikbare ruimte creëren dan er
oorspronkelijk was. -12
C. Men wil het monument weer de ruimte geven die het in
het begin had. +12
Verschil NL <> FR (4)

13. Verschil NL<> FR (5)
Enquête onder docenten
• ‘Mijn leerlingen begrijpen de Franstalige opgaven
soms helemaal niet’
• ‘Mijn leerlingen hebben de passage wel begrepen
maar kunnen het goede antwoord niet vinden’
• ‘Franstalig opgaven vwo moeten echt blijven’

14. Constructie van opgaven (1)
Wat is het doel van de advertentie? >stam
Reclame maken voor >voorloper
A een cursus zelfverdediging. >afleider
B een gezondheidsproduct. >sleutel
C een sportschool. >afleider
Afleiders en sleutel heten samen: alternatieven

15. Constructie van opgaven (2)
Passage
• Geselecteerd uit een interview/fragment
tv- / radioprogramma
• Bevat één hoofdgedachte
• Is meestal redundant

16. Constructie van opgaven (3)
• Formuleer eerst het goede antwoord, daarna pas
de afleiders
• Gebruik als afleiders vergissingen die de leerlingen
zouden kunnen maken
• Maak alleen afleiders waarvan u verwacht dat
leerlingen die ook werkelijk kiezen

17. Constructie van opgaven (4)
• Vermijd ontkenningen in de stam (negatieve
elementen eventueel vet maken of onderstrepen)
• Vermijd formuleringen waarbij het goede antwoord
direct opvalt (echo / valse echo)
• Formuleer de antwoorden zo, dat de onderlinge
verschillen tussen de afleiders duidelijk uitkomen

18. Constructie van opgaven (5)
• Zorg ervoor dat de alternatieven logisch zijn
gerangschikt
• Zorg ervoor dat alle alternatieven grammaticaal
correct aansluiten op de gestelde vraag
• Zorg ervoor dat de alternatieven ongeveer even
lang zijn

19. Constructie van opgaven (6)
• Zorg ervoor dat alle alternatieven ongeveer
dezelfde zinsbouwconstructie hebben (let op tijd
waarin het werkwoord staat)
• Zorg ervoor dat er geen overbodige informatie in de
vraag zit

20. Zelf opgaven construeren (1)
• Groepen van 3 à 4
• Bestudeer de passages uit een interview

21. Zelf opgaven construeren (2)
• Formuleer de stam (de vraag)
• Formuleer het goede antwoord
• Formuleer twee afleiders

22. Zelf opgaven construeren (3)
• Ruil de gemaakte vragen met die van een andere
groep
• ‘Screen’ het werk van de andere groep:
− geef commentaar op alles wat opvalt
− doe verbetervoorstellen

24. Wat is een kijk- en luistertoets Frans? (1)
• Schoolexamen
• +/- 90% van de scholen gebruikt de Kijk- en
luistertoets(en) van Cito
• Constructie door Cito-medewerkers
• Op schoolniveau toegespitst

25. Wat is een kijk- en luistertoets Frans? (2)
• Audio- en videodeel
• Lengte ongeveer 50 minuten
• Afname in twee lesuren
• Uitsluitend meerkeuzevragen
• 2- of 3-keuze

26. Wat is een kijk- en luistertoets Frans? (3)
• Onafhankelijke fragmenten van maximaal 1 minuut elk
• 1x afspelen
• Leespauze tussen elk fragment

27. Wat is een kijk- en luistertoets Frans? (4)
Soorten bevraging:
• 2-keuze cloze
− voorspellend luisteren
• 3-keuze
− globaal luisteren
− selectief luisteren

28. Wat is een kijk- en luistertoets Frans? (5)
• 5 à 6 onderdelen per toets
• Afwisselende onderwerpen
• Authentiek materiaal op de hogere niveaus
• Gescript materiaal op de lagere niveaus