Achtergrondartikel over de knip en plak-islam. Online discussie onder moslimjongeren over wat halal is en wat haram.

1. © Copyright 2015 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Vrijdag, 30 januari 2015
De islam als bouwpakket
JONGEREN EN GELOOF
door Johan vd Beek en Claire v Dyck
S
Of verkiezingen ha-
ram (verboden) zijn,
is slechts een van de
vele twistpunten tus-
sen jonge moslims.
Op internet wemelt
het van de ‘schrift-
geleerden’ die elkaar
met knip-en-plak-
werk de maat ne-
men. „Het epileren
van de wenkbrauwen
behoort tot de grote
zonden.”
S
tel, je bent een jonge mos-
lim. Je houdt van Beyon-
cé. En dan zegt iemand:
die muziek is haram. Mag
niet van Allah. Lees maar
op internet: „De islam staat zingen
toe op voorwaarde dat dit gebeurt op
muziek die niet opwindend is (…) als
het onderwerp van het lied tegen de
leer van de islam ingaat door bijvoor-
beeld mensen uit te nodigen te drin-
ken, dan is het haram. Als het lied
niet tegen de leer ingaat, maar de zan-
ger wel seksueel suggestieve bewegin-
gen maakt, is het ook haram. Dat
geldt ook als het gezang dierlijke in-
stincten aanwakkert. De Profeet (vre-
de zij met hem) heeft gezegd dat mos-
lims die wijn drinken terwijl ze luiste-
ren naar gezang begeleid door mu-
ziekinstrumenten, door de aarde zul-
len worden verzwolgen en sommigen
van hen zullen in apen en varkens
worden veranderd.”
Dat is nogal wat. Je besluit om je
Facebook-account te gebruiken om
jonge geloofsgenoten te raadplegen.
Hoe doen die dat? En daar is lesje
nummer één al: „Er zijn vele overle-
veringen te vinden die duiden op het
verbod op muziek en het toekomen
van een verschrikkelijke bestraffing
aan degenen die muziek toegestaan
verklaren en zich hier schuldig aan
maken (…). Gezang is verboden, en
in het bijzonder als het gepaard gaat
met muziekinstrumenten.”
En dan volgen de adviezen elkaar
snel op: „Wereldse muziek is eigen-
lijk verboden. Ten eerste omdat er
veel gescholden wordt en er zitten
vaak pittige beelden bij. Ten tweede
omdat het een duivelse boodschap
kan bevatten.” Of: „Muziek is haram,
alles wat je in staat stelt om te dan-
sen is ook haram. Dus er is muziek
die je aanzet tot dansen en die is ha-
ram zoals (hip hop, rock etc.) en er is
muziek die je niet aanzet om te dan-
sen zoals anasheed (religieuze liede-
ren).”
Er is haast geen onderwerp denk-
baar of het wordt online naast de
meetlat van het Zuivere Geloof ge-
legd. Onderwerpen die regelmatig
de revue passeren: Disneydieren
op kinderkleding (het is gewenst
dat de moslim dit soort kleding niet
aanschaft), parfum voor vrouwen
buiten de deur (een vrouw dient al-
les te vermijden wat de aandacht
trekt van mannen), Nieuwjaar (elke
broeder/zuster zal zich als een echte
moslim/moslima gedragen en dus
geen nieuwjaar vieren?), het epileren
van wenkbrauwen (iets dat de Pro-
feet verboden heeft en diegene die het
toch doet wordt door Allah ver-
vloekt), nagels lakken en lang laten
groeien (verfoeilijk gebruik dat door
moslimvrouwen is overgenomen van
verdorven vrouwen uit Europa), ma-
ke-up (Allah de Verhevene verbiedt
de vrouw om haar schoonheid ten
toon te stellen aan anderen behalve
haar echtgenoot), bioscoopbezoek
(films waar men zijn religie niet kan
schaden of de schepping van Allah
kan bezichtigen zijn zeker aan te ra-
den, zoals natuurfilms. Bij Holly-
woodfilms behoren naakte vrouwen
en immorele gebeurtenissen die tegen
de islam ingaan), zoenen (het is niet
halal om te zoenen of seks te hebben)
enzovoort, enzovoort. Het patroon
is steeds hetzelfde. Iemand plaatst
een ‘topic’. Bijvoorbeeld over het
gebruik van ringen door vrouwen.
Prompt komt er iemand die ergens
op het internet een fatwa (ban-
vloek) over ringen heeft gevonden.
En dan buitelen citaten uit de Ko-
ran en de Hadith (daden en gezeg-
den van de Profeet) over elkaar
heen in een wedstrijd die erom
lijkt te gaan wie het vroomst is. Dit
is wat de religiewetenschapper en
islamoloog Anne Dijk de ‘pick and
choose’-islam noemt die je ook ziet
bij jongeren die radicaliseren. „Het
is een doe-het-zelfmanier van gelo-
ven waarbij zeer gebrekkige theolo-
gische kennis wordt gecompen-
seerd door knippen en plakken van
op het internet bij elkaar geraapte
citaten. De motor hiervan zijn vaak
onzekerheid en de afwezigheid van
autoriteit. Als hun ouders hen niet
kunnen helpen met antwoorden
op religieuze vragen, dan gaan jon-
geren zelf die antwoorden zoeken.
Het is een kwestie van het te goed
willen doen.”
Ook uit onderzoek van Lotty van
de Eldering, emeritus hoogleraar in-
terculturele pedagogiek, is de fixa-
tie op een zuivere islam bij jonge-
ren vaak een vorm van afzetten te-
gen de traditionele cultuur van de
ouders, die vaak nog een sterke
band hebben met het land van her-
komst.
Vaak wijzen jongeren de islambele-
ving van hun ouders af of maken
die zelfs belachelijk. Hierdoor
wordt wat Dijk de authority gap
tussen ouders en kinderen noemt,
steeds breder. De Belgische politico-
loog prof. Rik Coolsaet rept over de
aantrekkingskracht van uiterst sim-
pele en duidelijke regels voor pu-
bers die houvast zoeken. „Zij pik-
ken uit de islam alleen die elemen-
ten die in hun kraam passen. In el-
kaar geknutselde islam, vaak aange-
haakt aan het islamitische concept
van al-wala wa-l-bara: verbonden-
heid met wat islamitisch is, en af-
stand van alles wat dat niet is.” Het
is zwelgen in een zelfgekozen isole-
ment van ‘puurheid’. Het gevaar is
dat het ook de eerste stap naar radi-
calisering kan zijn.
De islam als bouwpakket
Discussies over wat ‘haram’ (verboden) is, worden door moslimjongeren gevoerd op internet. foto Thinkstock