In dit artikel lees je over luchtkwaliteit in de verspanende industrie. Binnenluchtverontreiniging staat hierbij centraal. Lees snel verder.

1. E-filter: duurzame oplossing voor olienevel
Luchtkwaliteit in de verspanende industrie is een
thema waar niet alleen de overheid maar ook de
sector zelf steeds meer op gefocust is. De overheid
stelt de MAC waarde voor verontreinigingen vast
om gezonde arbeidsomstandigheden te kunnen
waarborgen, de sector zelf is op zoek naar
mogelijkheden om de binnenluchtverontreiniging
op een duurzame manier aan te pakken. Maar over
wat voor soort verontreiniging spreken we dan, wat
is gevaar en hoe kan aan de norm voldaan worden
zonder extreem hoge kosten?
Gevaren olienevel/ oliedamp
Het zijn juist de technieken die in de verspanende industrie gebruikt worden voor het bewerken en
verwerken van metaal, zoals draaien en frezen, die de oorzaak van de vervuiling zijn. Een oorzaak die
daarom dus ook niet weggenomen kan worden. Wat gebeurt er? Bij het verspanende proces en vooral
wanneer dit bij hoge snelheden gebeurt, wordt het product warm. Om de wrijving tussen het product
en de CNC- of conventionle machine te verminderen wordt koelsmeerstof (smeerolie) op het
oppervlak gebruikt. De belangrijkste functies van die koelsmeerstof, de naam zegt het al, zijn warmte-
afvoer (koeling) en warmte-ontwikkeling tegengaan door wrijving te verminderen (smeren). Door het
gebruik van koelsmeerstof ontstaan echter olienevel, oliedamp en komen ontledingsproducten vrij.
Oliedamp zijn hele kleine druppels olie (doorsnede minder dan 1 µm) die ontstaan door de wrijving en
die verstuiven onder invloed van de druk. Olienevel ontstaat doordat oliepartikels worden
weggeslingerd. Die nevel kan dan minerale olie, water, chemicaliën, metaalslijpsel en micro
organismen bevatten en deze kunnen worden ingeademd. Wordt de koelsmeerstof excessief heet,
dan kan deze gaan ‘branden’ en uit elkaar vallen. De belangrijkste ontledingsproducten die vrijkomen,
zijn koolmonoxide en kooldioxide. Soms zijn deze zichtbaar als rook.
In de praktijk is het zo dat de koelsmeerstoffen complexe mengsels van een grote hoeveelheid stoffen
zijn. Tussen deze stoffen kunnen weer chemische reacties ontstaan waardoor nieuwe stoffen
ontstaan. Het is niet wetenschappelijk onderzocht. Wel is bekend dat de stoffen allemaal een gevaar
voor de gezondheid van de personen die in de buurt werken opleveren en bovendien het eindproduct
of het functioneren van de machine nadelig kunnen beïnvloeden. De gezondheidsgevaren liggen
vooral op het gebied van de ademhaling, huidirritatie (allergieën/eczeem) en oogirritatie. De
grenswaarde vastgesteld door de SER (Sociaal Economische Raad) is een TGG8 (Tijd Gewogen
Gemiddelde over 8 uur) en bedraagt 5mg/m3 voor minerale olienevel. Maar hoe kunnen nu effectief
gezondheidsklachten voorkomen worden?
© 2012 Colt International

2. Oplossingen: traditioneel vs duurzaam
Traditioneel wordt het afvoeren van olienevel of -damp opgelost door het installeren van een
ventilatiesysteem al dan niet in combinatie met filtratie. Een goed ventilatiesysteem voert de olienevel
af naar buiten. Om er echter voor een hoge luchtkwaliteit op de werkvloer te zorgen en te voldoen aan
alle eisen, moet een enorme hoeveelheid lucht afgevoerd worden. Energetisch gezien is dat in deze
tijd niet echt wenselijk. Bovendien krijgen we het al koud wanneer we denken aan de hoge
stookkosten die dit in de wintermaanden met zich meebrengt. Het kan anders. Het kan duurzaam en
zonder extra stookkosten met de nieuwe generatie electrostatische filters.
E-filter
De nieuwe generatie elektrostatische filter biedt een alternatief dat energie bespaart en daarmee de
carbon footprint (CO2 productie) vermindert. Het elektrostatisch filter, kortweg E-Filter, maakt gebruik
van de oplading van deeltjes. De deeltjes worden eerst opgeladen door een sproei-elektrode met
hoge positieve lading (ioniseren) en vervolgens afgevangen met een geaarde verzamelelektrode.
Ofwel het E-filter vangt de olienevel of - dampen en scheidt ze af op een neerslagelektrode. Dit kan op
machineniveau gebeuren, waar de olienevel en de ontledingsproducten (rook) worden afgevangen
aan de bron. Afvangen aan de bron heeft voorkeur, is echter enkel mogelijk bij kleinere machines.
Daar waar het niet mogelijk is aan de bron kan een E-filter op de achtergrond op ruimtelijk niveau de
olienevel afvangen.
De winst die behaald kan worden op energetisch gebied heeft te maken met de recirculatie van de
lucht. Traditioneel wordt gewerkt met onderdruk en ventilatie waarbij in de wintermaanden veel
bijgestookt moet worden. Daarnaast biedt het decentraal filtreren een aantal bijkomende voordelen.
Zo worden tocht en energieverlies door onderdruk voorkomen; zijn geen lange kanalen door het
gebouw, met risico op olielekkage, nodig; is het brandgevaar minder doordat geen ophoping van olie
in kanalen plaatsvindt; en bieden decentrale systemen meer bedrijfszekerheid omdat ze onafhankelijk
van elkaar blijven functioneren.
Het grootste voordeel echter van een E-filter ten opzichte van een conventioneel filter is dat een E-
filter ook juist de ontledingsproducten afvangt, de kleine rookdeeltjes die te klein zijn voor de
conventionele filters. Waardoor het E-filter extra effectief is in het voorkomen van
gezondheidsklachten.
© 2012 Colt International

3. Koeling verhoogt kwaliteit
Het is bekend dat de luchtkwaliteit in een omgeving waar veel warmte vrijkomt sterk af neemt. Een
warme omgeving is niet goed voor de mensen die er werken, maar ook niet voor de machines en het
product. Producten hebben een hoge tolerantie. Hoge temperaturen geven een afwijking. Is de lucht
koel dan blijft dit binnen de grenzen. Wordt de temperatuur te hoog dan kan de operator dit corrigeren.
Een totaaloplossing waarbij de luchtkwaliteit gewaarborgd wordt, aangevuld met koeling biedt dan ook
rust voor mens en machine.
Of klik hier
Volg Colt op LinkedIn
Volg Colt op Pinterest
Volg Colt op Google+
Volg Colt op Twitter
Volg Colt op YouTube
Volg Colt op Facebook
Volg Colt op Slideshare
© 2012 Colt International