Een klimaatinstallatie moet optimaal functioneren om hygiëne te borgen. Door regelmatig onderhoud te plegen voorkom je vervuiling en herstelkosten.

1. © Colt International
Onderhoud klimaatinstallatie; noodzakelijk verlengstuk na
commissioning
Het belang van een goed ontwerp en een goede
uitvoering van klimaatinstallaties is al eerder ter sprake
gekomen. Maar: we kunnen nog zulke mooie
klimaatsystemen ontwerpen en in bedrijf stellen, deze
systemen moeten wel optimaal blijven functioneren.
Zeker in een high care-omgeving, waar hygiëne cruciaal
is. Wat kunnen we nu doen om deze hygiëne te borgen?
Daar ga ik in deze blog verder op in.
Van in bedrijf stellen tot commissioning
De voedingsindustrie spreekt vaak niet meer over het ‘in
bedrijf stellen’ (IBS) van een installatie, maar over
‘commissioning’. Commissioning gaat verder dan het
opleveren van een goed werkende klimaatinstallatie. Het
heeft als doel om te controleren of een installatie voldoet
aan de ontwerpspecificaties. Maar ook om exact vast te
leggen hoe een klimaatinstallatie in de toekomst dient te
functioneren. Allerlei waarden komen bij oplevering op
papier te staan. Bijvoorbeeld:
De thermostaat staat nu ingesteld op
• +4 graden Celsius
• De overdruk staat nu op 5 Pascal
Deze waarden komen in een zogenaamd ‘commissioning’-rapport te staan. Dit rapport dient als
leidraad bij een keuring.
Certificaat
Normaal gesproken duurt het in bedrijf stellen van een klimaatinstallatie één dag. In de foodindustrie
komen daar nog twee dagen bij vanwege de commissioning-fase. Die dagen zijn nodig om allerlei
zaken te controleren en vast te leggen. Staat alles eenmaal op papier, dan is het bedrijf klaar voor een
keuring. Voedingsmiddelenbedrijven moeten namelijk voldoen aan de strenge eisen van
bijvoorbeeld de BRC en de IFS. Komt het klimaatsysteem door de keuring, dan verkrijgt het
voedingsbedrijf een certificaat. Maar daarmee is het nog niet gedaan met de keuringen…

2. © Colt International
Audit
Een certificaat is geldig voor de periode van een jaar. Na dit jaar vindt er een audit plaats. Een
voedingsbedrijf is verplicht om mee te werken aan deze audit en direct het commissioning-rapport te
tonen, met hierin een overzicht van alle ingestelde waarden. De auditor controleert die waarden ter
plekke. Dus rapporten van oude waarden zijn niet acceptabel; de meters zelf moeten ‘live’ aantonen
dat alles nog klopt. Komt het bedrijf door de audit, dan verlengt de auditor het certificaat. Maar een
dergelijke audit kan ook onaangekondigd plaatsvinden. Zo blijven voedingsbedrijven scherp.
Scherp blijven
De voedingsindustrie moet wel alert blijven, hygiëne is een serieuze zaak. Dat vinden de klanten van
deze voedingsbedrijven ook. Om die reden kunnen klanten – net als auditors - zomaar langskomen bij
een voedingsmiddelenbedrijf. Zij kunnen dan ook alle waarden controleren. Bij een net opgeleverde
installatie kloppen deze waarden vaak nog wel. Maar als de klimaatinstallatie al enige tijd staat en er
nauwelijks onderhoud verricht is, kan vervuiling schade aanrichten.
Filters
Een voorbeeld: een filter heeft een bepaalde capaciteit om onder andere stof op te vangen. Normaal
gesproken moet je een filter na een half jaar vervangen. Doe je dat niet, dan loopt de weerstand op.
Een frequentieregelaar speelt hier handig op in: is het filter vuiler, dan draait de ventilator gewoon wat
harder. Maar daar zit natuurlijk wel een maximum aan. Vervang je het filter niet op tijd, dan scheurt het
voorfilter. Het tweede (duurdere) filter krijgt het vervolgens zwaar te verduren. Als ook dit filter
doorslaat, dan krijgt een derde filter – het nafilter – het voor zijn kiezen. Als ook dit filter het begeeft,
dan kost het vervangen hiervan je nog meer geld. Niet de kosten, maar het vuil dat de installatie
inschiet is het grootste probleem dat veroorzaakt wordt door verstopte filters. Hierdoor raken
luchtslangen vervuild en erger nog: het vuil komt in de hygiënische ruimte zelf terecht. De (financiële)
gevolgen hiervan zullen vele malen groter zijn dan de kosten van preventief onderhoud. Het is dus
belangrijk om dit soort situaties te voorkomen.
Onderhoud
Voor de meeste bedrijven is twee keer per jaar onderhoud voldoende. Tijdens een onderhoudsbezoek
staan de volgende acties centraal:
• filters vervangen
• ventilator inspecteren
• luchtslangen wassen
Verder is een controle nodig van:
• luchtkwaliteit
• luchtverversing
• recirculatie
• overdruk

3. © Colt International
Na een onderhoudsbezoek kan het voedingsbedrijf weer een half jaar – zonder zorgen – vooruit! Nu
ben ik benieuwd naar jouw mening: vind jij onderhoud een luxe of een must? Ik lees je reactie graag
terug!
Tekst: Kees Sietsma