Contenu connexe
Similaire à Mis lecture 1
Similaire à Mis lecture 1 (20)
Mis lecture 1
- 1. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
Хичээлийн зорилго
Лекц 1 • Бизнес ба удирдлагад өнөөдөр мэдээллийн
системүүд яагаад тийм чухал байгаа тухай
Дижитал
• Өнөөгийн бизнесийн өрсөлдөөнт орчинд
байгууллагыг мэдээллийн системүүдийн гүйцэтгэж байгаа
үүрэг роль
удирдах
• Интернет ба мэдээллийн технологийн бизнес
ба засгийн газарт үзүүлж байгаа үр нөлөө
Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим
dbolormaa@ife.edu.mn
2.1 © 2006 by Prentice Hall 2.2 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
Хичээлийн зорилго Хаана, хэнд мэдээллийн систем хэрэгтэй байдаг вэ?
• Санхүү, нягтлан бодох бүртгэлийн алба: ажил гүйлгээнүүдийг
нэгтгэх, өгөгдлүүдийг зохион байгуулах, санхүүгийн шинжилгээ
• Мэдээллийн системийг техникийн болон хийх
бизнесийн талаас тодорхойлох, компьютерын
• Захиргаа, хүний нөөцийн алба: Ажилтнуудтай харилцах,
боловсрол ба мэдээллийн системийн боловсон хүчний бүртгэлийг хөтлөх, ажил, үйл ажиллагааг
боловсролын хоорондох ялгаа зохицуулах
• Үйлдвэрлэл, үйлдвэрлэлийн удирдлагын алба: үйлдвэрлэл,
• Мэдээллийн системийг байгуулах ба үйлчилгээг төлөвлөх, таамаглах, мониторинг хийх
хэрэглэхэд удирдлагад тулгардаг гол • Борлуулалт ба маркетингийн алба: брэнд болгох, урамшуулах,
сорилтууд ба шийдлүүд захиалга боловсруулах, хэрэглэгчдэд халамж үйлчилгээ үзүүлэх
• Мэдээллийн системийн алба: Бизнесийн хэрэгцээ шаардлагад
үйлчлэх шинэ мэдээллийн системийг хөгжүүлж, дэмжихийн тулд
удирдлага болон бизнесийн бусад мэргэжилтнүүдтэй ажиллах
2.3 © 2006 by Prentice Hall 2.4 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ, ТЕХНОЛОГИУДЫГ УДИРДАХ
DaimlerChrysler-ийн кейс
ШААРДЛАГАТАЙ БОЛГОЖ БАЙГАА ГОЛ ШАЛТГААНУУД
• Сорилт: 104 үйлдвэр, 37 улс орон, 14,000 нийлүүлэгч Капиталын удирдлага: Үйл ажиллагаа явуулах
• Шийдэл: Үйлдвэрлэлийн хэмжээг төлөвлөх нэгдсэн систем нь МТ-хөрөнгө оруулалтын хамгийн үндэс суурь:
том бүрэлдхүүн хэсэг. Ирээдүйн МТ-ийг өргөн хэрэглэхгүйгээр
бизнесийн эрэлтийн талыг нийлүүлэгчидтэй холбож, нөөцийг бизнесийн амжилт -МТ-ийн
бууруулах боломж олгох. үйл ажиллагаагаа явуулах,
хөрөнгө оруулалтын
оршин тогтнож чадахгүй болсон
• Powerway нь 3,400 нийлүүлэгчдэд эд ангиуд болон чанарыг шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргаснаас
маш их хамаарах болно
хянаж мөрдөх, хүчин чармайлтыг бууруулахад тусалж байна.
• Үйл ажиллагааны гүйцэтгэл, бүтээгдхүүний чанарыг илүү МС
сайжруулж, овсгоотой байх буюу зах зээлд гарах цаг хугацааг Стратегийн боломж, давуу
Байгууллагын бүтээмж, үр
бууруулахад МТ-ийн гүйцэтгэж буй үүргийг харуулж байна. байдал:
ашиг: Шинэ бизнесийн загварууд,
• Хэрэглэгчийн онцгой, дээд зэргийн ханамжийг бий болгохын Тэдгээрийг дээшлүүлэхэд
тулд бизнесийн түншүүдийн хооронд мэдээлэл саадгүй урсаж Шинэ үйлчилгээнүүд бий
менежерүүдэд хэрэгтэй хамгийн болгох, Бусад өрсөлдөгчдөөсаа
байдаг дижитал пүүс үүсэн хөгжиж байгааг харуулж байна чухал хэрэгслүүдийн нэг. ялгарах
2.5 © 2006 by Prentice Hall 2.6 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 1
- 2. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Мэдээллийн Технологийн хөрөнгө оруулалт
Капиталын удирдлага:
• МТ бол АНУ дахь хөрөнгө оруулалтын хамгийн том
бүрэлдхүүн хэсэг.
• АНУ-ын байгууллагууд жил бүр 1,8 тэрбум гаруй
долларыг зарцуулж байна.
• Менежерүүд болон бизнесийн оюутнууд энэ капиталд
ухаалгаар хөрөнгө оруулах аргыг мэдэх хэрэгтэй байна.
• Ирээдүйн бизнесийн амжилт нь МТ-ийн хөрөнгө
оруулалтын шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргаснаас маш их
хамаарах болно
Мэдээллийн технологи буюу техник хангамж, програм хангамж, харилцаа холбоо,
Capital Management– Капиталын удирдлага сүлжээний тоног төхөөрөмжинд гаргах хөрөнгө оруулалт 1980-2009 онд 34%-50% өссөн.
Source: Based on data in U.S. Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis, National Income and Product Accounts, 2006.
2.7 © 2006 by Prentice Hall 2.8 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? БАЙГУУЛЛАГА БА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХАРИЛЦАН ХАМААРАЛ
Бизнес хийх үндэс суурь:
• Ихэнх байгууллагууд МТ-ийг өргөн хэрэглэхгүйгээр үйл Харилцан хамаарал
ажиллагаагаа явуулах, оршин тогтнож чадахгүй болсон
ТЕХНИК
• 2010-6 сар: Дэлхийд 99 сая гаруй байгууллага .com интернет ХАНГАМЖ
сайттай болсон байна. Бизнес стратеги
Дүрэм журмууд ПРОГРАМ
• МТ: ӨГӨГДЛИЙН
ХАНГАМЖ САН
• Зах зээлийн эзлэлтийг нэмэгдүүлж чадна Бизнес
процессууд
• Байгууллагуудад өндөр чанартай, бага зардалтай үйлдвэрлэгч
ХАРИЛЦАА
болоход нь тусалж чадна
ХОЛБОО
• Шинэ бүтээгдхүүнүүдийг хөгжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг
БАЙГУУЛЛАГА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ
2.9 © 2006 by Prentice Hall 2.10 Зураг 1-8 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Бүтээмж: Стратегийн боломж, давуу байдал:
• МТ – байгууллагын бүтээмж, үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд • Өрсөлдөх давуу байдлыг бий болгох: МТ нь
менежерүүдэд хэрэгтэй хамгийн чухал хэрэгслүүдийн өрсөлдөх давуу байдлыг хөгжүүлэх боломжийг
нэг олгоно
• МТ - Пүүс компаниудын хувьд зардлыг бууруулах гол • Шинэ бизнесийн загварууд: Dell Computer нь
хүчин зүйл гэсэн үг юм бусад компаниуд дуурайх боломжгүй МТ-д
суурилсан захиалга хийх бизнес загвар дээр
• МТ- ажиллах хүч ба хөрөнгийн үр ашгийн гол эх тулгуурлан өрсөлдөх давуу байдлаа бий болгосон
сурвалж
Сompetitive advantage – Өрсөлдөх давуу байдал
Productivity – Бүтээмж Business Models - Бизнесийн загварууд
2.11 © 2006 by Prentice Hall 2.12 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 2
- 3. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Стратегийн боломж ба давуу байдал: МТ аль хэр ач холбогдолтой вэ
• Шинэ үйлчилгээнүүд бий болгох: eBay сая сая • Николас Кар “Компаниуд МТ-ийг хэрэглэн давуу
хүмүүс болон байгууллагуудад зориулсан хамгийн байдлыг бий болгож байгаа боловч өрсөлдөгчид
том үнэ хаялцах худалдааны платформыг нь түүнийг амархан хуулбарлаж чадна”.
хөгжүүлсэн
• Энэ үзэл бодол батлагдахгүй байгаа:
• Бусад өрсөлдөгчдөөсаа ялгарах: Amazon асар том Amazon, eBay, Dell, Wal-Mart ба Apple's iTunes
онлайн агуулах удирдах мэдээллийн бол технологид суурилсан давуу байдлуудыг
системийнхээ давуу тал дээр тулгуурлан АНУ- бий болгож, хадгалж чадаж байгаа цөөхөн
хамгийн том номын жижиглэн худалдаалагч хэдэн компани мөн
болсон. Компаний хэмжээ, цар хүрээнийх нь хувьд
өрсөлдөгч байхгүй
2.13 © 2006 by Prentice Hall 2.14 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
МТ аль хэр ач холбогдолтой вэ
Бизнесийн байгууллагуудад МТ-ийн үр нөлөө өсөн
• Технологийн худалдан авалт нь гол төлөв нэмэгдэхэд нөлөөж байгаа 5 хүчин зүйл:
шинэчлэл ба бизнесийн шинэ загвар, бүтээгдхүүн
ба үйлчилгээнүүдэд түлхэц өгдөг 1. Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл
• Өрсөлдөх давуу байдал нь технологиос биш харин 2. Бизнесийн байгууллагуудын өөрчлөлт
байгууллагууд технологийг хэрхэн хэрэглэж 3. Глобалаар холбогдсон эдийн засгийн өсөлт
байгаагаас бий болдог 4. Мэдлэг ба мэдээлэлд суурилсан эдийн засгийн
• Бизнес процесс, удирдлага, ба байгууллага дахь өсөлт
шинэчлэлүүдийг нэг компаниас нөгөөд амархан 5. Дижитал пүүс компаний үүсэл хөгжил
хуулбарлах боломжгүй
2.15 © 2006 by Prentice Hall 2.16 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл: Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл:
• И-бизнес, и-худалдаа, и-засаглалын өсөлт
• Интернэтийн өсөлт: 2,3 тэрбум глобал
хэрэглэгч (2012 оны 4-р сар)
• Интернет нь зах зээл ба зах зээлийн бүтцэнд
маш хурдан өөрчлөлтийг бий болгож байна:
• Интернет нь харилцаа холбоо ба Ж.нь: санхүүгийн үйлчилгээнүүд ба банкууд
компьютерын технологиудыг нэгтгэж eTrade.com. (tdbm.mn)
байна. VoIP телефонууд
• Интернет бизнесийн уламжлалт олон
загваруудыг хуучруулж байна. Ж нь: Дуу
Technology Convergence - Технологийн нэгдэл
хөгжмийн болон видео дэлгүүр
2.17 © 2006 by Prentice Hall 2.18 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 3
- 4. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Глобалчлал:
Бизнесийн байгууллагын өөрчлөлт:
• Шат дараалал багасах • Глобал зах зээл дээрх удирдлага ба хяналт
• Төвлөрөл саармагжих
• Уян хатан болох • Дэлхийн зах зээл дээр өрсөлдөх
• Байрлалаас хамааралгүй болох
• Ажил гүйлгээ ба зохицуулалтын зардал буурах • Глобал ажлын бүлэглэлүүд
• Доод шатанд эрх мэдэл олголт
• Хамтын ажиллагаа ба багийн ажил • Глобал хүргэлтийн системүүд
Transformation of the Business Enterprise - Бизнесийн байгууллагын өөрчлөлт Globalization - Глобалчлал
2.19 © 2006 by Prentice Hall 2.20 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Мэдлэгийн эдийн засгийн өсөлт
Мэдээллийн эдийн засгийн өсөлт:
• Мэдлэг ба мэдээлэлд суурилсан эдийн засаг
• Шинэ бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээнүүд
• Мэдлэг – бүтээмжийн ба стратегийн гол хэрэгсэл
• Цагтай уралдсан өрсөлдөөн
• Бүтээгдхүүний амьдралын богино цикл
• Өрсөлдөөнт тогтворгүй орчин
Source: U.S. Department of Commerce, Bureau of the
Information Economy - Мэдээллийн эдийн засаг Census, Statistical Abstract of the United States, 2003,
Table 615; and Historical Statistics of the United States,
Colonial Times to 1970, Vol. 1, Series D, pp. 182-232.
2.21 © 2006 by Prentice Hall 2.22 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?
Дижитал пүүс компанийн үүсэл хөгжил: Дижитал пүүс компанийн үүсэл хөгжил:
• Хэрэглэгчид, нийлүүлэгчид ба ажилчидтайгаа тоон • Гадаад орчны өөрчлөлтүүдийг хурдан мэдэрч
технологи дээр суурилсан харилцаа, түншлэлийг хариу үйлдэл хийх
зөвшөөрөх
• Байгууллага дотроо болон стратегийн
• Бизнесийн гол процессуудыг тоон сүлжээг хэрэглэн түншүүдийнхээ хооронд мэдээллийн урсгалыг
явуулах саадгүй болгох
• Корпорацийн гол хөрөнгийн тоон удирдлага
Digital Firm - Дижитал пүүс компани
2.23 © 2006 by Prentice Hall 2.24 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 4
- 5. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ? МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Дижитал пүүс компани Мэдээллийн систем гэж юу вэ?
ЭЛЕКТРОН БИЗНЕС
ЭЛЕКТРОН
Технологийн тодорхойлолт:
ХУДАЛДАА
Хэрэглэгчид
• Байгууллага доторх шийдвэр гаргалт ба хяналтыг
Үйлдвэрүүд • Онлайн маркетинг
•Яг цагт нь үйлдвэрлэл
•Агуулахын тасралтгүй сэлбэлт
• Онлайн борлуулалт
• Үйлдвэрлэх-захиалах
дэмжихийн тулд
•Үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө • бүтээгдэхүүнүүд
• Хэрэглэгчдэд үйлчлэх
• Борлуулалтын
• Мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, хадгалах,
• автомажтуулалт
Салбар офисууд ба ажлын
тарааж түгээдэг
хэсгүүд
• Төлөвлөгөө, бодлогуудыг
мэдээллэх • Өөр хоорондоо уялдаа холбоотой бүрэлдхүүн
• Бүлгийн хамтын ажиллагаа
• Электрон харилцаа
• Хуваарь төлөвлөлт
хэсгүүдийн иж бүрдэл
Бэлтгэн нийлүүлэгчид
• Худалдан авалт
Бизнесийн түншүүд • Нийлүүлэлтийн сүлжээний удирдлага
• Хамтарсан дизайн Information System - Мэдээллийн систем
• Аутсорсинг
2.25 © 2006 by Prentice Hall 2.26 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Мэдээллийн систем гэж юу вэ? Өгөгдөл ба мэдээлэл
• Өгөгдөл: Хүмүүс ойлгож, хэрэглэж чадахаас өмнөх
байгууллага эсвэл гадаад орчны үйл явдлуудыг Баянзүрх дүүрэг:
илэрийлсан түүхий баримт, тоо мэдээний урсгал 331 Гар нүүрийн саван 310 Every Day – 1
(Жишээ нь: Бизнесийн ажил гүйлгээ г.м үйл) 526 Шүдний оо 980
Код: Барааны нэр Борлогдсон тоо
453 Нүүр цэвэрлэгч 1780 331 Гар нүүрийн саван 790
239 Үнэр дарагч 1200
• Мэдээлэл: Хүний үйл ажиллагаанд (Шийдвэр Нийт борлуулалт
988 Угаалгын нунтаг 1700
гаргалт г.м ) утга учиртай, хэрэгтэй болж 244.900.00
боловсруулагдсан өгөгдлүүд
Өгөгдөл Мэдээлэл
Data – Өгөгдөл Information - Мэдээлэл
2.27 © 2006 by Prentice Hall 2.28 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Мэдээллийн системийн функцүүд
Компьютерт суурилсан мэдээллийн систем
ГАДААД ОРЧИН
НИЙЛҮҮЛЭГЧ ХЭРЭГЛЭГЧ • Өгөгдөл болон процедуруудын тогтсон
БАЙГУУЛЛАГА тодорхойлолтын дагуу
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ
• Мэдээллийг цуглуулж, хадгалж, боловсруулж,
Боловсруулалт
Орц Ангилах Гарц тарааж түгээх
Эрэмбэлэх
Тооцоолох
• Компьютерын техник ба програм хангамжийг
ашиглана
ЗОХИЦУУЛАГЧ ХУВЬ ӨРСӨЛДӨГЧИД Computer-Based Information System (CBIS)
АГЕНТЛАГУУД НИЙЛҮҮЛЭГЧИД - Компьютерт суурилсан мэдээллийн систем
2.29 © 2006 by Prentice Hall 2.30 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 5
- 6. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Мэдээллийн системийн бизнесийн тодорхойлолт Мэдээллийн системийн бизнесийн тодорхойлолт
Мэдээллийн систем бол зөвхөн технологи биш, (үргэлжлэл)
харин түүнээс илүү өргөн хүрээтэй ойлголт.
• Зөвхөн мэдээллийн технологид тулгуурлаад
зогсохгүй байгууллагын ба удирдлагын
Байгууллагууд үнэ цэнийг бий болгох,
өөрчлөлт ба шинэчлэлтэнд чухал хөрөнгө
бүтээмжийг дээшлүүлэхийн тулд МС-д хөрөнгө
оруулалт хийхийг шаардана.
оруулж байна.
• МС – гол төлөв бизнес процессууд ба
Мэдээллийн системүүд бол бизнесийн орчноос удирдлагын шийдвэр гаргалтыг өөрчлөх замаар
гарч ирсэн бизнесийн сорилтонд өгч байгаа үнэ цэнийг бий болгоно
байгууллага ба удирдлагын шийдэл
2.31 © 2006 by Prentice Hall 2.32 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Бизнес мэдээллийн үнэ цэнийн гинж Мэдээллийн систем бол зөвхөн компьютерууд биш
Нийлүүлэлтийн Үйлдвэрлэлийн Хэрэглэгчтэй Мэдлэгийг
Сүлжээний удирдлага харилцах удирдах
удирдлага Компаний
ашиг орлого
ба БАЙГУУЛЛАГА МЕНЕЖМЕНТ
стратегийн
байршил
Өгөгдөл Бизнесийн Тарааж түгээх МЭДЭЭЛЛИЙН
цуглуулах системүүдээр СИСТЕМ
ба боловсруулах
хадгалах
Төлөвлөлт Зохицуулалт Хяналт Загварчлал
шийдвэр
гаргалт
ТЕХНОЛОГИ
Мэдээлэл боловсруулах үйл ажиллагаа Менежментийн үйл ажиллагаа
Бизнесийн үнэ цэнэ
2.33 © 2006 by Prentice Hall 2.34 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Бизнесийн үндсэн функцүүд мэдээллийн системийг
• Мэдээллийн системийн боловсрол: Мэдээллийн ашиглаж байна.
системүүдийг ашиглаж буй байгууллага, удирдлага, хувь
хүмүүсийн талаарх зан төлвийн мэдлэг ба • Борлуулалт ба маркетинг
компьютеруудын тухай техникийн мэдлэгийг агуулсан
мэдээллийн системийн талаарх өргөн хүрээтэй ойлголт
• Үйлдвэрлэл
• Компьютерын боловсрол: Компьютерын технологиуд яаж
ажилладгийг ойлгох дээр төвлөрсөн, мэдээллийн
• Санхүү
технологийн тухай (текст боловсруулах, электрон хүснэгт,
файлуудыг удирдах, програм ажиллуулах, вэб браузер,
имэйл зэрэг ) мэдлэг чадвар • Нягтлан бодох бүртгэл
Computer literacy – Компьютерын боловсрол • Хүний нөөц
Information systems literacy - Мэдээллийн системийн боловсрол
2.35 © 2006 by Prentice Hall 2.36 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 6
- 7. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Бизнесийн үндсэн функцүүд мэдээллийн системийг Мэдээллийн системийн хэмжээсүүд
ашиглаж байна.
Мэдээллийн системийн гурван чухал хэмжээс:
Топ
менежмент • Байгууллагууд
• Менежерүүд
Борлуулалт, Үйлдвэрлэл
Маркетинг үйлчилгээ
• Технологиуд
МС
Бизнесийн үнэ цэнийг бий болгохын тулд
мэдээллийн системийн эдгээр хэмжээсүүдийг
Хүний Санхүү, ойлгож, тэнцвэржүүлэх шаардлагатай
нөөц НББ
2.37 © 2006 by Prentice Hall 2.38 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Мэдээллийн системийн байгууллагын хэмжээс Мэдээллийн системийн удирдлагын хэмжээс
Менежерүүд бол:
• Хүмүүс
• Санаачлагчид • Шинэ процессуудыг
• Бүтэц зохион байгуулалт санаачлагчид
• Шийдвэр гаргагчид
• Манлайлагчид
• Бизнес процесс • Төлөвлөгчид
• Соёл
Бизнесийн үнэ цэнэд мэдээллийн системүүдийн гүйцэтгэх
• Бодлого үүрэг ролийг ойлгож чадсан менежерүүд өрсөлдөгчид
амархан дуурайж чадахгүй системүүдийн амжилтанд
чухал нөлөөтэй
The Organizational Dimension of Information Systems –
Мэдээллийн системийн байгууллагын хэмжээс The Management Dimension of Information Systems – Мэдээллийн системийн удирдлагын хэмжээс
2.39 © 2006 by Prentice Hall 2.40 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД
Мэдээллийн системийн технологийн хэмжээс Мэдээллийн технологийн (МТ) дэд бүтэц
Мэдээллийн технологи - өөрчлөлтийг удирдахад менежерүүдийн
хэрэглэх нэг гол хэрэгсэл: • Байгууллагын хэмжээнд дундаа ашиглах боломжтой
МТ-ийн нөөцүүдийн цогц иж бүрдэл:
• Техник хангамж: Бодит төхөөрөмжүүд
Компьютерын техник хангамж
• Програм хангамж: Урьдчилан програмчлагдсан дэлгэрэнгүй зааврууд
• Хадгалах технологи: Өгөгдөл ба програм хангамжийг хадгалахад
Програм хангамж
зориулагдсан бодит зөөгчүүд Өгөгдөл/мэдээллийн нөөц
• Харилцаа холбооны технологи: Нэг газраас нөгөөд өгөгдөл дамжуулна Хадгалах технологи
• Сүлжээ: Өгөгдөл эсвэл нөөцүүдийг дундаа ашиглахын тулд Сүлжээ
компьютеруудыг холбох
• Өөрийн онцлог мэдээллийн системүүдийг байгуулах
Бизнесийн үнэ цэнийг бий болгохын тулд мэдээллийн технологийг суурь буюу платформаар байгууллагыг хангана.
яаж хэрэглэх талаар ухаалаг шийдвэр гаргахын тулд менежерүүд
мэдээллийн технологийн талаар хангалттай мэддэг байх ёстой
The Technology Dimension of Information Systems – Мэдээллийн системийн технологийн Information Technology (IT) infrastructure – Мэдээллийн технологийн (МТ) дэд бүтэц
2.41 хэмжээс © 2006 by Prentice Hall 2.42 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 7
- 8. СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
2011-2012 оны хичээлийн жил
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД
Нэмэлт хөрөнгө ба Байгууллагын капитал Байгууллагын капитал:
Нэмэлт хөрөнгүүд : • Үнэ цэнийн үр ашиг, үр өгөөжийг үнэлдэг
дэмжлэг үзүүлдэг бизнесийн соёл
• Шинэ бизнес процессууд
• Үр ашигтай бизнес процесс, төвлөрсөн бус эрх
• Менежментийн зан төлөв мэдэл
• Байгууллагын соёл • Маш сайн тараан хуваарилагдсан шийдвэр
гаргах эрхүүд
• Сургалт
• Мэдээллийн системийг хөгжүүлэх хүчтэй баг
2.43 © 2006 by Prentice Hall 2.44 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД
Нийгэм техникийн системүүд МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН
НИЙГЭМ -ТЕХНИКИЙН ОЙЛГОЛТ
• Байгууллагууд нь үйлдвэрлэлд хэрэглэж ТЕХНОЛОГИ БАЙГУУЛЛАГА
байгаа Хувилбар Хувилбар
• Нийгэмийн (байгууллага) ба техникийн 1 1
Хувилбар Хувилбар
(технологи) системүүдийг 2 2
• Хоёуланг нь хамтад нь оновчтой Хувилбар Хувилбар
3 3
болгосноор
Технологийн Байгууллагын
• Байгууллагын гүйцэтгэл оновчтой болно. эцсийн
эцсийн
дизайн дизайн
Sociotechnical Systems – Нийгэм техникийн системүүд SOURCE: Liker, et al, 1987
2.45 © 2006 by Prentice Hall 2.46 © 2006 by Prentice Hall
Менежментийн Мэдээллийн Системүүд
Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах
Лекц 1
Дижитал
байгууллагыг
удирдах
Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим
dbolormaa@ife.edu.mn
2.47 © 2006 by Prentice Hall
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 8