ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

1. Η ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
(έτος ιδρύσεως 1836)
180 χρόνια
Σχολικό έτος 2015-2016
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΡΑ!
Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού
60 χρόνια

2. Εισαγωγικό σημείωμα
Τα νήπια των τμημάτων Ν.5, και Ν.6, και οι νηπιαγωγοί τους κ. Γιώτα
Παππά, και κ. Ναταλία Ηλιάδη, συμμετείχαν την φετινή χρονιά σε
περιβαλλοντικό πρόγραμμα με τίτλο «Τα απορρίμματα». στο
ψηφιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Η ζωή χωρίς σκουπίδια: μείωση,
επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση». Βασικός στόχος τού
προγράμματος ήταν να ενημερώσει, και να αφυπνίσει τα παιδιά και
τους εκπαιδευτικούς για θέματα που αφορούσαν στην προστασία
τού περιβάλλοντος και την ανακύκλωση.
Απορρίμματα δημιουργούμε όχι μόνο στους χώρους του σπιτιού μας
αλλά και όπου ζούμε και κινούμαστε. Στις μέρες μας το ζήτημα της
διαχείρισης τους αναδεικνύεται μείζονος σημασίας καθώς ο
τεράστιος όγκος που δημιουργείται στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις,
δυσκολεύει και επιβραδύνει την αποκομιδή τους. Τα απορρίμματα
είναι υλικά που έχουν χάσει την αξία τους και συνήθως έχουμε την
τάση να τα «απορρίπτουμε» και να τα πετάμε.
Ο όρος ανακύκλωση σημαίνει την επαναχρησιμοποίηση των
χρήσιμων υλικών που υπάρχουν μέσα από τον όγκο των
απορριμμάτων, τα οποία όμως διατηρούν μέρος της αξίας τους. Αυτό
σημαίνει ότι πολλά από τα σκουπίδια που συνηθίζουμε να πετάμε
αποτελούν πρώτες ύλες οι οποίες μπήκαν σε έναν κύκλο
κατεργασίας προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ξανά.
Αυτή τη διαδικασία κληθήκαμε να υλοποιήσουμε στο σχολικό
περιβάλλον, μέσα από βιωματικές δράσεις που προωθούσαν την
ευαισθητοποίηση των παιδιών και τα βοηθούσαν να αντιληφθούν τη
διαδικασία της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης των
υλικών με οδηγό τη δημιουργικότητα και την φαντασία τους.
Υιοθετώντας λοιπόν το σύνθημα «Μειώνω τα απορρίμματα,
επαναχρησιμοποιώ, ανακυκλώνω…», στόχος μας ήταν :
να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά μειώνοντας την παραγωγή
απορριμμάτων στο σχολικό περιβάλλον
να αναπτύξουν την προβληματική των πολλαπλών και
μακροχρόνιων χρήσεων
να αναπτύξουν συνήθειες και συμπεριφορές που σχετίζονται με την
ανακύκλωση
να αναπτύξουν αισθητικά και περιβαλλοντικά κριτήρια,
καλλιεργώντας δημιουργικά την φαντασία τους.
Εισαγωγικό σημείωμα
Τα νήπια των τμημάτων Ν.5 και Ν.6 τού Αρσάκειου Νηπιαγωγείου Ψυχικού, με
υπεύθυνες νηπιαγωγούς τις κυρίες Γιώτα Παππά και Ναταλία Ηλιάδη, αντίστοιχα,
συμμετείχαν τη φετινή χρονιά σε Καινοτόμο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα, με τίτλο
«Ανακύκλωση τώρα!».
Για την υλοποίηση τού προγράμματος συνεργάστηκαν με το Διεθνές Θεματικό Δίκτυο
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Οικολογικά Σχολεία-Eco Schools (συντονιστής:
Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης) και με το ψηφιακό εκπαιδευτικό
πρόγραμμα τού Βιωματικού Σχολείου «Η ζωή χωρίς σκουπίδια: μείωση,
επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση». Βασικός στόχος τού προγράμματος ήταν να
ενημερώσει και να αφυπνίσει τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς για θέματα που
αφορούσαν στην προστασία τού περιβάλλοντος και την ανακύκλωση.
Απορρίμματα δημιουργούμε όχι μόνο στους χώρους τού σπιτιού μας, αλλά και όπου
ζούμε και κινούμαστε. Στις ημέρες μας το ζήτημα τής διαχείρισής τους είναι μείζονος
σημασίας, καθώς ο τεράστιος όγκος που δημιουργείται στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις
δυσκολεύει και επιβραδύνει την αποκομιδή τους.
Τα απορρίμματα είναι υλικά που έχουν χάσει την αξία τους και συνήθως έχουμε την
τάση να τα …απορρίπτουμε, να τα πετάμε.
Με τον όρο ανακύκλωση εννοούμε την επαναχρησιμοποίηση των χρήσιμων υλικών
που υπάρχουν μέσα από τον όγκο των απορριμμάτων, τα οποία όμως διατηρούν
μέρος τής αξίας τους. Αυτό σημαίνει ότι πολλά από τα σκουπίδια που συνηθίζουμε να
πετάμε αποτελούν πρώτες ύλες οι οποίες μπαίνουν σε έναν κύκλο κατεργασίας,
προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ξανά.
Αυτή τη διαδικασία κληθήκαμε να υλοποιήσουμε στο σχολικό περιβάλλον, μέσα από
βιωματικές δράσεις οι οποίες προώθησαν την ευαισθητοποίηση των παιδιών και τα
βοήθησαν να αντιληφθούν τη διαδικασία τής ανακύκλωσης και τής
επαναχρησιμοποίησης των υλικών, με οδηγό τη δημιουργικότητα και τη φαντασία
τους.
Υιοθετήσαμε λοιπόν το σύνθημα «Μειώνω τα απορρίμματα, επαναχρησιμοποιώ,
ανακυκλώνω…», με στόχο τα παιδιά:
 να ευαισθητοποιηθούν μειώνοντας την παραγωγή απορριμμάτων
στο σχολικό περιβάλλον,
 να αναπτύξουν την προβληματική των πολλαπλών και μακροχρόνιων χρήσεων,
 να αναπτύξουν συνήθειες και συμπεριφορές οι οποίες σχετίζονται με την
ανακύκλωση,
 να αναπτύξουν αισθητικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, καλλιεργώντας
δημιουργικά τη φαντασία τους.

3. Η ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
Τα σκουπίδια που προέκυπταν
στην καθημερινότητα τής τάξης μας ήταν πολλά.
Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε γι’ αυτό;
Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε στην τάξη μας
τη γωνιά τής ανακύκλωσης.
Συγκεντρωθήκαμε στην «παρεούλα» μας
και αναρωτηθήκαμε ποια σκουπίδια
μπορούν να ανακυκλωθούν.
Με τη βοήθεια βιβλίων
και με πληροφορίες που συλλέξαμε από το διαδίκτυο,
καταλήξαμε ότι μπορούν να ανακυκλωθούν:
το χαρτί, το πλαστικό, το γυαλί, το αλουμίνιο.
Μελετήσαμε τα σήματα ανακύκλωσης
και μάθαμε να τα ξεχωρίζουμε.
Αποφασίσαμε ότι χρειαζόμαστε 4 κάδους
–ένα για κάθε υλικό–
ώστε να μπορούμε να ανακυκλώνουμε τα σκουπίδια
που προκύπτουν από την παραμονή μας
στο νηπιαγωγείο.
Τοποθετήσαμε σε κάθε κάδο την αντίστοιχη ταμπέλα
και η ανακύκλωση ξεκίνησε!

4. Συζητήσαμε για τα σήματα τής ανακύκλωσης
και μάθαμε τι σημαίνει το καθένα.

5. Ψάξαμε και βρήκαμε τα σήματα τής ανακύκλωσης
σε διάφορες συσκευασίες.

6. Κολλήσαμε σε κάθε κάδο την αντίστοιχη ταμπέλα.

7. …και η ανακύκλωση ξεκίνησε αμέσως!
Η γωνιά τής ανακύκλωσης ήταν έτοιμη…

8. ΤΟ ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
Φτιάξαμε το κρυπτόλεξο τής ανακύκλωσης.
Σκεφτήκαμε λέξεις που να έχουν σχέση
με την ανακύκλωση και το περιβάλλον
και τις γράψαμε.
Έπειτα, ψάχναμε να τις βρούμε στο κρυπτόλεξο
και τις υπογραμμίζαμε με τον χάρακα.
Οι λέξεις που σκεφτήκαμε και γράψαμε ήταν:
περιβάλλον, σκουπίδια, δάσος, κάδος,
χαρτί, αέρας, πλαστικό,
αλουμίνιο, φύση, θάλασσα, γυαλί
και φυσικά… ανακύκλωση.
Στο τέλος, τα καταφέραμε
και τις βρήκαμε όλες!

10. ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ
ΚΑΙ ΣΤΟΛΙΔΙΑ
Τα Χριστούγεννα σκεφτήκαμε
να φτιάξουμε ένα δέντρο και πολλά στολίδια
με υλικά που είχαμε μαζέψει
στην γωνιά τής ανακύκλωσης.
Τα …δημιουργήματά μας ήταν
ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και πολλά αγγελάκια.
Για το χριστουγεννιάτικο δέντρο χρειαστήκαμε
ρολά από χαρτί υγείας
που τα βάψαμε πράσινα και καφέ
και για τα στολίδια του χρησιμοποιήσαμε
χάρτινα καρούλια από κορδέλες
και πλαστικά καπάκια από γιαούρτια.
Τα αγγελάκια μας τα φτιάξαμε με χάρτινα πιατάκια
που μας είχαν περισσέψει από κάποιο πάρτυ.
Το δέντρο και τα αγγελάκια
στόλισαν την τάξη μας
τις γιορτινές μέρες.

12. ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
Κατά τη διάρκεια
τού Περιβαλλοντικού Προγράμματος
ήρθαμε σε επαφή με πολλά βιβλία
που αναφέρονταν στο περιβάλλον
και την προστασία του,
αποκτήσαμε καινούργιες γνώσεις
και εμπλουτίσαμε το λεξιλόγιό μας με λέξεις,
που κάποιοι από εμάς άκουγαν για πρώτη φορά.
Γι’ αυτό τον λόγο αποφασίσαμε να φτιάξουμε
το αλφαβητάρι τής ανακύκλωσης.
Σκεφτήκαμε όσες λέξεις ξέραμε ή μάθαμε
σχετικές με το περιβάλλον και την ανακύκλωση,
τις γράψαμε και τις ταξινομήσαμε
στο αλφαβητάρι τής ανακύκλωσης
ανάλογα με το αρχικό τους γράμμα.

14. ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑΤΑ (ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ)
Η ΧΕΛΙΔΟΝΑ
Η άνοιξη έφθασε και εμείς την καλωσορίσαμε
με τα ανοιξιάτικα κάλαντα, τα χελιδονίσματα.
Στα παλιά χρόνια, σύμφωνα με το έθιμο,
όταν ερχόταν η άνοιξη,
τα παιδιά έφτιαχναν τη χελιδόνα
–ένα στεφάνι με λουλούδια,
στο οποίο στερέωναν ένα ομοίωμα χελιδονιού
και κρεμούσαν κορδέλες και κουδούνια–
και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι
λέγοντας τα κάλαντα τής άνοιξης.
Αφού μάθαμε τα κάλαντα τής άνοιξης,
φτιάξαμε τη δική μας χελιδόνα
με ,τι άλλο; Με ανακυκλώσιμα υλικά.
Τα λουλούδια τα φτιάξαμε από πλαστικά ποτήρια
και τα κολλήσαμε σ’ ένα χάρτινο στεφάνι.
Έπειτα, βάψαμε χάρτινα ρολά από αλουμινόχαρτο
στα οποία στερεώσαμε το στεφάνι.
Τέλος, κόψαμε ένα χάρτινο χελιδόνι,
κρεμάσαμε διάφορες κορδέλες και ένα κουδουνάκι
και η χελιδόνα μας ήταν έτοιμη!
Με τη χελιδόνα μας στο χέρι
πήγαμε στα άλλα τμήματα τού νηπιαγωγείου μας
και τραγουδήσαμε με χαρά τα χελιδονίσματα.

15. Κόψαμε τα πλαστικά ποτήρια για να φτιάξουμε τα λουλούδια.
Η χελιδόνα μας
είναι έτοιμη!

16. Χελιδονίσματα
Χελιδονάκι πέταξε,
βρήκε πύργο κι έκατσε
και γλυκοκελάηδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ.
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
και Απρίλη δροσερέ,
τα πουλάκια κελαηδούν,
τα δεντράκια φύλλα ανθούν.
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
και Απρίλη δροσερέ,
τα πουλάκια αυγά γεννούν
κι αρχινούν να τα κλωσούν.

17. ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Σ’ ένα από τα βιβλία που διαβάζαμε,
με μεγάλη μας έκπληξη, βρήκαμε
ένα επιτραπέζιο παιχνίδι κρυμμένο
στην τελευταία σελίδα.
Μια ιδέα μάς ήρθε αμέσως!
Να φτιάξουμε ένα δικό μας επιτραπέζιο παιχνίδι.
Συγκεντρωθήκαμε στην «παρεούλα» μας
και αποφασίσαμε όλοι μαζί
ποιοι θα είναι οι κανόνες τού παιχνιδιού.
Και …από τη θεωρία στην πράξη!
Ζωγραφίσαμε, κόψαμε, κολλήσαμε
και το επιτραπέζιο παιχνίδι μας ήταν έτοιμο.
Πήραμε πλαστικά καπάκια για πιόνια,
ένα ζάρι και το παιχνίδι ξεκίνησε!
Το ονομάσαμε «Το παιχνίδι τής ανακύκλωσης».
Τα εμπόδια φυσικά στο παιχνίδι μας ήταν
τα σκουπίδια που σε πήγαιναν
μερικά τετράγωνα πίσω.
Αντίθετα, εάν πρόσεχες το περιβάλλον
χρησιμοποιώντας το ποδήλατό σου
ή φυτεύοντας κάποιο δέντρο,
μπορούσες να προχωρήσεις
μερικά τετράγωνα μπροστά.
Νικητής ήταν αυτός που έφτανε πρώτος
στην καθαρή μας γη.

19. ΑΦΙΣΑ - ΟΙΚΟΚΩΔΙΚΑΣ
Έχοντας μιλήσει
για την προστασία τού περιβάλλοντος,
αποφασίσαμε να συγκεντρώσουμε,
σε μία ομαδική αφίσα,
όλα αυτά που μάθαμε.
Κάθε παιδί ζωγράφισε τον εαυτό του
και οι σκέψεις του
για μια όμορφη και καθαρή γη
γράφτηκαν σ’ ένα συννεφάκι
που μπήκε από πάνω του.
Η αφίσα μας ήταν έτοιμη
και τη βάλαμε έξω από την τάξη μας,
ώστε όλοι όσοι την βλέπουν
να ευαισθητοποιούνται
για την προστασία τής γης μας.

21. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Οργανώσαμε στο νηπιαγωγείο μας
μια Ημέρα Ανοιχτής Δράσης
και καλέσαμε τους γονείς μας
και τους εκπροσώπους τού Βιωματικού Σχολείου
αλλά και τού
Κέντρου Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου,
στο πλαίσιο τού προγράμματος
«Η ζωή χωρίς σκουπίδια:
μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση».
Εκείνη την ημέρα είχαμε την ευκαιρία
να γνωρίσουμε τις χρήσεις τού γυαλιού,
τού αλουμίνιου και τού πλαστικού
και να μάθουμε τη διαδικασία που χρειάζονται
για να ανακυκλωθούν.
Παίξαμε λεκτικά παιχνίδια
και παιχνίδια γνώσεων,
με οδηγό τον Κύριο Αλουμίνιο
και την παρέα του.

25. ΕΝΑ ΑΝΘΙΣΜΕΝΟ ΔΕΝΤΡΟ
ΜΕ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΟΥΣ ΚΑΡΠΟΥΣ!
Συγκεντρώσαμε μαρκαδόρους,
παλιά cd και καπάκια από μπουκάλια.
Και με οδηγό το σύνθημα:
«Χρησιμοποίησε ξανά το υλικό
για να φτιάξεις δέντρο μαγικό»,
…άνθισε το πρώτο δέντρο τής άνοιξης
μέσα στον χώρο
τού Νηπιαγωγείου μας.

27. ΜΙΑ ΚΑΜΠΙΑ
ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΑΠΑΚΙΑ
Με φαντασία
και δημιουργικότητα,
τα καπάκια από πλαστικό
μπορούν να χρησιμοποιηθούν
με ποικίλους τρόπους.
Εμείς αποφασίσαμε να κατασκευάσουμε
πολύχρωμες μικρές κάμπιες,
πριν μεταμορφωθούν
σε πεταλούδες.

29. ΜΙΑ ΚΑΛΤΣΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ…
ΤηνΗμέρα Ανοιχτής Δράσης με τους γονείς μας
είχαμε την ευκαιρία να μεταμορφώσουμε
και να δώσουμε «ζωή»
σε υλικά που κάποιοι μπορεί να τα θεωρούν
...άχρηστα.
Κι όμως! Στα δικά μας χέρια
και με τη βοήθεια των γονιών μας
μεταμορφώθηκαν
σε υπέροχα καδράκια
που θα στολίζουν το σπίτι μας!

30. Κι όμως… Τα καλτσάκια δε φοριούνται μόνο
για να ζεσταίνουν τα ποδαράκια μας.
Αν τα δούμε με τα μάτια τής φαντασίας μας
γρήγορα μεταμορφώνονται
σε …χρυσόψαρα τού γλυκού νερού,
αλλά και σε …δυναμικά μαχητικά αεροπλάνα τύπου F 16,
έτοιμα να πετάξουν στον ουρανό!

31. Είναι αλήθεια! Ένα cd δεν παίζει μόνο μουσική,
αλλά μπορεί να μεταμορφωθεί
με κόλλα, ψαλίδι και χαρτί
σε καλοκαιρινό καβουράκι ή σε χαρούμενο προσωπάκι.
ΕΝΑ CD ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ ΜΟΝΟ ΜΟΥΣΙΚΗ…

32. ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ,
ΑΠΟ ΚΟΥΤΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ!
Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 180 χρόνια
από την ίδρυση τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας
και για τα 60 χρόνια συνεχούς λειτουργίας
τού Αρσακείου Νηπιαγωγείου Ψυχικού, αποφασίσαμε να
δουλέψουμε όλοι μαζί και να μεταμορφώσουμε άχρηστα κουτιά
-που είχαμε στην τάξη μας-
στα Αρσάκεια Σχολεία Ψυχικού.

33. Ανακαλύψαμε ότι τα χάρτινα κουτιά έχουν και μια άλλη χρήση.
Αν τα κοιτάξει κανείς με φαντασία και δημιουργικότητα…

34. …τότε μπορεί να κατασκευάσει ολόκληρα κτίρια,
ακόμα και το Αρσάκειο Σχολείο Ψυχικού,
το δικό μας σχολείο!

35. ΑΝΤΙΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΣ!
Το τέλος τού σχολικού έτους πλησιάζει
και εμείς αποφασίσαμε να αποχαιρετίσουμε
το αγαπημένο μας Νηπιαγωγείο
με έναν ιδιαίτερο τρόπο:
Ένα χάρτινο κουτί από γλυκίσματα
μεταμορφώθηκε σε ένα καραβάκι
πάνω στο οποίο κολλήσαμε τις φωτογραφίες μας
και γράψαμε τις ευχές μας
για το καλοκαίρι.
ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ!!!

36. Σχολείο μου αγαπημένο,
στην καρδιά μου θα είσαι
πάντα ζωγραφισμένο!

37. Το Καινοτόμο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα
Ανακύκλωση τώρα!
οργάνωσαν και υλοποίησαν οι νηπιαγωγοί
Γιώτα Παππά και ΝαταλίαΗλιάδη,
στα τμήματα νηπίων Ν.5 και Ν.6, αντίστοιχα.
Ομάδα Καινοτόμων Προγραμμάτων:
Ναταλία Ηλιάδη (υπεύθυνη),
Αλεξάνδρα Λύκαρη, Ζαφείρα Ντούλη, Ελένη Φλεβάρη
Διόρθωση κειμένων - Γενική επιμέλεια: Άνσυ Νικολοπούλου,
Διευθύντρια τού Αρσακείου Νηπιαγωγείου Ψυχικού.
© Αρσάκειο Νηπιαγωγείο Ψυχικού, Αθήνα 2016