SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  15
Télécharger pour lire hors ligne
1
2015
jul
‫پێشبینی‬ ،‫بۆچوون‬ ،‫شیكردنەوە‬ ،‫زانیاری‬ | DATA , EXPLANATION, OUTLOOK, PRODUCT
‫كوردستان‬ ‫ههرێمی‬ ‫نهوتی‬
‫له‬‫گ‬ ‫نێو‬‫ێ‬‫ژاو‬‫سیاسیه‬ ‫ی‬‫كاندا‬
2
‫پۆسته‬‫مانگ‬ ‫ری‬
3
‫به‬‫ر‬‫هه‬‫نه‬ ‫ناپوختی‬ ‫می‬‫هه‬ ‫وتی‬‫گه‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫شتووه‬‫ته‬1‫و‬ ‫ملێۆن‬110‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬.
‫به‬‫له‬ ‫ناوخۆ‬ ‫كاربردنی‬170‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬.
‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫وت‬‫رزبووه‬‫ته‬‫وه‬‫بۆ‬940‫هه‬‫به‬ ‫زار‬.‫رمیل‬
‫داهاتی‬‫نه‬ ‫پوختی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫ما‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫نگانه‬850‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬‫مانگانه‬‫ئه‬ ‫و‬‫وه‬‫به‬ ‫ش‬‫به‬‫به‬ ‫راورد‬‫هه‬ ‫پێشبینیكراو‬‫داهاتی‬‫جو‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫رێم‬‫الی‬1‫و‬ ‫ملیارێك‬32‫زیانیكردووه‬ ‫ملیار‬
‫به‬‫دابه‬ ‫هۆی‬‫نه‬ ‫نرخی‬ ‫زینی‬‫وته‬‫وه‬.
‫له‬‫سه‬‫ره‬‫مان‬ ‫تای‬‫گ‬‫داهاتووه‬ ‫ی‬‫هه‬‫وڵه‬‫لێسه‬ ‫بۆ‬ ‫كان‬‫ندنه‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ی‬‫له‬.‫د‬‫هه‬ ‫ئاشتی‬‫ده‬ ‫ورامی‬‫سپێده‬.‫كات‬
‫زانیاری‬‫ته‬‫له‬ ‫واو‬‫سه‬‫پااڵوتگه‬ ‫ر‬...‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫ی‬‫پااڵوتگه‬‫سێهه‬ ‫ی‬‫كه‬ ‫كوردستان‬ ‫می‬‫به‬ ‫توانای‬‫رهه‬‫مھێنانی‬2500‫تا‬300‫به‬ ‫لیرت‬‫هه‬ ‫نزینی‬‫یه‬‫ڕۆژانه‬.
‫هه‬‫نه‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫وت‬‫له‬ ‫خۆی‬ ‫ی‬‫له‬ ‫جوالیی‬ ‫مانگی‬‫نێوان‬55‫ۆ‬59‫فرۆشتووه‬ ‫دۆالر‬‫نرخه‬‫پێشبینكراوه‬‫هه‬ ‫كانیش‬‫هه‬ ‫گونجاو‬ ‫م‬‫مه‬ ‫م‬.‫ترسیدارن‬
‫سه‬‫ردێڕه‬‫كان‬
4
/‫كوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫نەوتی‬ ‫بەرهەمهێنانی‬‫رۆژانە‬/‫جوالی‬2015
‫رسوشتیەكان‬ ‫سامانە‬ ‫وەزارەتی‬ ‫پالنی‬
‫كات‬ ‫ناپوخت‬ ‫بەرهەمی‬ ‫ناوخۆ‬ ‫بەكاربردنی‬ ‫پوخت‬ ‫بەرهەمی‬
15‫ى‬‫جوالی‬ 1.110.000 0.00017 940.000
‫بەرهەمی‬‫ناپوختی‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بۆ‬‫مانگی‬‫جوون‬
(7)‫واتە‬‫كۆی‬‫بەرهەم‬‫گەشتووە‬‫یەك‬‫ملیۆن‬‫و‬110
‫هەزار‬‫بەرمیلی‬‫ڕۆژانە‬‫ئەوەش‬‫بەبەراورد‬‫بە‬‫مانگی‬‫جوون‬
(6)‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بەرهەمی‬‫نا‬‫پوختی‬(70)‫هەزار‬
‫بەرمیل‬‫زیادیكردووە‬.
‫بەكاربردنی‬‫ناوخۆ‬‫واتە‬‫ئەو‬‫نەوتەی‬‫دەچێتە‬‫پاڵێوگەكان‬
‫و‬‫لەناوخۆدا‬‫بەكاردێت‬‫پێكهاتووە‬‫لە‬170‫هەزار‬
‫بەرمیلی‬‫ڕۆژانە‬‫كە‬‫بەراورد‬‫بە‬‫مانگی‬‫پێشوو‬‫وەكو‬
‫خۆیەتی‬.
‫هەناردەی‬‫نەوتی‬‫هەرێمی‬‫كوردست‬‫ان‬‫كە‬‫بەرەو‬‫دەرەوەی‬
‫هەرێم‬‫ڕەوانەكراوە‬‫پێكهاتووە‬‫لە‬(940)‫هەزار‬‫بەرمیلی‬
،‫ڕۆژانە‬‫واتە‬‫كۆی‬‫نەوتی‬‫هەناردەكراو‬‫لە‬‫ڕێگەی‬‫بۆری‬
‫نەوتبەری‬‫توركیا‬‫و‬‫تەنكەر‬‫و‬‫پرۆسەكانی‬‫ترەوە‬‫ئه‬ ،‫وه‬‫ش‬
‫ئه‬ ‫واتای‬‫وه‬‫یه‬‫به‬‫رهه‬‫نه‬ ‫می‬‫هه‬ ‫وتی‬‫له‬ ‫رێم‬‫مانگه‬ ‫م‬‫دا‬
‫ته‬‫گه‬ ‫كانێكی‬‫وه‬‫ره‬‫داوه‬ ‫ی‬.
‫ناپوخت‬ ‫بەرهەمی‬ ‫زیادەی‬ ‫زیادەی‬‫هەناردە‬
70.0000.0007
Bbld Bbld
‫بەگشتی‬ ‫نەوت‬ ‫بەرهەمهێنانی‬
5
‫كیڵگەكان‬ ‫بەپێی‬ ‫نەوت‬ ‫بەرهەمهێنانی‬‫جوالی‬2015/‫ڕۆژانە‬ /‫بەرمیل‬ ‫هەزار‬
‫رسوشتیەكان‬ ‫سامانە‬ ‫وەزارەتی‬ ‫پالنی‬
‫كات‬ ‫خورمەڵە‬
‫یەك‬ ‫فەیسی‬
‫دوو‬ ‫و‬
‫خورمەڵە‬ ‫تاوكی‬ ‫تەقتەق‬ ‫شێخان‬ ‫كێڵگەكانی‬
‫دهۆك‬ ‫تری‬
‫كیڵگەكانی‬
‫هەولێر‬ ‫تری‬
‫كیڵگەكانی‬
‫سلێام‬ ‫تری‬‫نی‬
‫گشتی‬ ‫كۆی‬
14‫جوالی‬
225 180 225 150 80 120 80 50 1. 201
‫زیادەی‬
‫بەرهەم‬
‫بە‬ ‫بەبەراورد‬
‫بەمانگی‬
‫جوون‬2015
+30 40+
‫بەرهەمهێنانی‬‫نەوت‬‫بەپێی‬‫كێ‬‫ڵگەكان‬
‫كیڵگەكانی‬‫خورمەڵە‬‫فەیسی‬‫یەك‬‫و‬‫دوو‬‫خودی‬
‫خورمەلە‬‫گەشتوونەتە‬‫بەرهەمی‬‫جێگری‬‫خۆیان‬‫و‬
‫ئاڕاستەی‬‫بەرهەمیان‬‫وەرگرتووە‬.
‫تاوكی‬‫و‬‫تەقتە‬r‫یش‬‫كە‬‫لەالیەن‬‫كۆمپانیای‬‫گنە‬‫ڵ‬
‫ئینیرجیەوە‬‫سەرپەرشتی‬‫دەكرێت‬‫ئاراستەی‬‫زیادبوونی‬
‫بەرهەمیان‬90‫تا‬100‫هەزار‬‫بەرمیلە‬‫لە‬2015
‫گەشتوونەتە‬‫ئاستی‬‫جێگیربوون‬‫له‬‫مانگه‬ ‫م‬‫كێڵگه‬ ‫شدا‬‫ی‬
‫خورمه‬‫ڵه‬‫زیادیكردووه‬.
‫كێڵگه‬‫ئاڕاسته‬ ‫شیخان‬ ‫ی‬‫به‬ ‫ی‬‫رهه‬‫له‬ ‫می‬80‫هه‬‫زار‬
‫به‬‫جێگیربو‬ ‫رمیل‬‫وه‬‫ئه‬ ،‫جێگیربوونه‬ ‫م‬‫تا‬ ‫ش‬‫مانگی‬
‫ئۆكتۆبه‬‫به‬ ‫ر‬‫رده‬‫ده‬ ‫وام‬.‫بێت‬
‫كیڵگەكانی‬‫دەرەوەی‬‫هەولێر‬‫و‬‫سلێامنی‬‫و‬‫دهۆكیش‬
‫ئاڕاستەی‬‫بەرهەمیان‬‫وەرگرتووە‬‫و‬‫جێگربوون‬‫لە‬
‫بەرهەمهێنان‬‫به‬ ،‫گه‬ ‫اڵم‬‫شه‬‫یه‬‫به‬ ‫كی‬‫رفر‬‫ا‬‫له‬ ‫وان‬
‫كێڵگه‬‫ده‬ ‫كانی‬‫روه‬‫ئه‬ ‫دهۆك‬ ‫ی‬‫زیادبوونه‬ ‫م‬‫به‬‫ڕیژه‬‫ی‬40
‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬‫بووه‬.
‫زیادەی‬‫بەرهەم‬‫لە‬‫خورمه‬ ‫كیڵگەكانی‬‫ڵه‬
‫دهۆك‬ ‫تری‬ ‫و‬
Bbld
70.000
‫نیشانده‬‫ره‬‫ئامارییه‬‫له‬ ‫كان‬‫هه‬‫گه‬ ‫و‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫شی‬
‫به‬‫رهه‬‫مهینان‬‫ئه‬ ‫و‬‫نیشانده‬ ‫و‬‫ره‬‫ئاماریانه‬‫له‬‫به‬‫نده‬‫جه‬ ‫ری‬‫و‬ ‫یهان‬
‫قسه‬‫به‬ ‫ی‬‫هه‬ ‫بااڵی‬ ‫رپرسانی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫توركیا‬ ‫و‬ ‫ریم‬‫وه‬‫پیشانده‬‫دده‬‫ن‬
‫گه‬‫به‬ ‫شی‬‫رهه‬‫له‬ ‫مهینان‬‫هه‬‫به‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ره‬‫چووه‬ ‫وپیش‬‫و‬
‫كاریگ‬ ‫هیچ‬‫ه‬‫ریه‬‫له‬ ‫خراپی‬ ‫كی‬‫سه‬‫نه‬ ‫ر‬‫به‬ ،‫بوو‬‫به‬ ‫اڵم‬‫هۆی‬
‫ته‬‫قاندنه‬‫وه‬‫نه‬ ‫بۆری‬ ‫ی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫چه‬ ‫_توركیا‬ ‫ریم‬‫هه‬ ‫رؤژیك‬ ‫ند‬‫نارده‬
‫وه‬‫ستاوه‬.
6
‫ج‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫نەوتی‬ ‫پێشبینكراوی‬ ‫داهاتی‬‫والی‬2015
‫كات‬ ‫ناپوخت‬ ‫داهاتی‬
‫ملیۆن‬$
‫بەلێند‬ ‫تێچووی‬‫ەر‬
‫ملیۆن‬$
‫بەلێندەر‬ ‫قازانجی‬
‫ملیۆن‬$
‫ثوخت‬ ‫داهاىت‬
‫ملیۆن‬$
15
‫جوالی‬
2.858 750 286 1882
1.36
‫پیشبینی‬‫كردنی‬‫داهات‬‫لەسەر‬83/$‫بەرمیل‬
‫داهات‬
•‫داهاتی‬‫پێشبینكراوی‬‫نەوتی‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بۆ‬
‫مانگی‬‫جون‬2‫ملیار‬‫و‬858‫ملیۆن‬‫دۆالربووە‬‫كە‬‫بەپێی‬
‫خەمڵ‬‫ندنەكانی‬‫وەزارەت‬‫بۆ‬‫هەر‬‫بەرمیلێك‬‫زیاتر‬‫لە‬80
‫دۆالر‬‫دانراوە‬.
•‫قازانجی‬‫بەلێندەر‬‫و‬‫تێچووی‬‫بەلێندەر‬‫كە‬‫لەسەر‬
‫داهاتی‬‫ناپوخ‬‫ت‬‫دەدرێت‬1‫ملی‬‫و‬ ‫ار‬36‫ملێۆن‬‫دۆالرە‬‫بۆ‬
‫مانگی‬‫جوون‬‫كە‬‫دەكاتە‬‫نزیكەی‬‫لەسەدا‬35‫زیاتری‬
‫داهاتی‬‫ناپوخت‬.
•‫داهاتی‬‫پوخت‬‫بەپێی‬‫خشتەی‬‫خەمڵندن‬‫ملیارێك‬‫و‬
1‫و‬ ‫ملیار‬882‫ملێۆن‬ ‫و‬‫دۆالرە‬‫كە‬‫بۆ‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬
‫لەكۆی‬‫داهات‬‫ماوەتەوە‬.
•‫بەهۆی‬‫بەرزبوونەوەی‬‫نرخی‬‫نەوت‬‫كە‬‫بەڕێژەی‬
‫ن‬‫اوەندیەتی‬‫لە‬‫بازاڕەكانی‬‫جیهان‬‫خاوی‬‫تەكساس‬
‫لەنێوان‬53‫د‬‫ۆالر‬‫بۆ‬59‫بۆ‬ ‫دۆالر‬‫هەر‬‫بەرمیلێك‬
‫سوڕاوه‬‫ته‬‫وه‬،‫زیانی‬‫هەرێمی‬‫كوردستا‬‫نیش‬20‫بۆ‬ $
30‫بووه‬ $‫كە‬‫بەپێی‬‫خەمڵندنەكان‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬
‫به‬‫به‬‫له‬ ‫راورد‬‫گریبه‬ ‫نێوان‬‫سته‬‫كه‬‫شه‬ ‫مانگی‬ ‫ی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫ش‬‫و‬
‫پیشیینه‬‫یه‬‫كرد‬ ‫ی‬‫وه‬‫یه‬‫یه‬ ‫تی‬‫و‬ ‫ملیار‬ ‫ك‬32‫ملیۆن‬
‫هه‬ ‫زیانی‬‫یه‬.‫زیانی‬‫هەرێم‬‫لە‬‫دابەزینی‬‫نرخی‬‫نەوت‬
30_20/$‫بەرمیل‬
‫هه‬‫ڕێكه‬ ‫جوون‬ ‫مانگی‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫له‬ ‫وتنی‬‫گه‬‫ڵ‬
‫نه‬ ‫كۆمپانیای‬‫نێوده‬ ‫وتی‬‫وڵه‬‫كردووه‬ ‫تی‬‫به‬‫مه‬‫به‬‫ستی‬
‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫كردنی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ره‬‫وه‬
‫له‬‫به‬‫رامبه‬‫بڕیاره‬ ‫ردا‬‫مانگانه‬‫ئه‬‫كۆمپانیایه‬ ‫و‬850‫ملیۆن‬
‫ڕاده‬ ‫دۆالر‬‫هه‬ ‫ستی‬‫بۆیه‬ "‫بكات‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ئیستا‬
‫داهاتی‬‫پوختی‬‫هه‬‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫م‬‫انگانه‬850$ ‫ملیۆن‬."
‫ڕێژه‬‫به‬ ‫زیان‬ ‫ی‬‫دابه‬ ‫هۆی‬‫نرخی‬ ‫زینی‬‫نه‬‫وت‬‫و‬
‫گرێبه‬ ‫گۆڕانی‬‫سته‬‫كان‬/‫ملیار‬
7

‫به‬ ...‫سپی‬ ‫ڕێوی‬ ‫خۆری‬‫ره‬‫ئاوابوون‬ ‫و‬‫؟‬
-‫كۆمه‬‫په‬ ‫ڵێك‬‫رله‬‫به‬ ‫كوردستان‬ ‫مانتاری‬‫ئه‬ ‫هۆی‬‫شه‬ ‫نا‬ ‫و‬‫ب‬ ‫فاف‬‫وونه‬‫له‬ ‫ی‬‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫هه‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫ده‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫بیرنێت‬‫و‬
‫به‬‫ڵگانه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫وه‬ ‫ر‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫كۆیانكردووه‬ ‫كان‬‫ته‬‫وه‬‫سه‬‫ئه‬ ‫رقاڵی‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ن‬‫له‬‫وه‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫(دكتۆر‬ ‫كان‬
‫هه‬ ‫ئاشتی‬‫بسه‬ )‫ورامی‬‫ننه‬‫وه‬‫لێپرسینه‬ ‫پاش‬‫وه‬‫له‬‫وه‬‫ئه‬ ‫زیر‬‫گه‬‫وه‬ ‫ر‬‫اڵمه‬‫به‬ ‫كانیان‬‫نه‬ ‫دڵ‬‫بوو‬‫به‬‫شیوه‬ ‫م‬‫یه‬:
-‫له‬‫دوای‬1/9/2015‫وه‬ ‫بانگهێشتی‬ ‫بۆ‬ ‫پێویست‬ ‫واژووی‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫پێشكه‬ ‫كان‬‫سه‬ ‫شی‬‫رۆكایه‬‫په‬ ‫تی‬‫رله‬‫مانی‬
‫ده‬ ‫كوردستان‬‫ئه‬ ‫بۆ‬ ‫كرێت‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫كۆمه‬ ‫ر‬‫له‬ ‫پرس‬ ‫ڵیك‬‫په‬‫رله‬‫لێپرسینه‬ ‫مانی‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫گه‬.‫بكرێت‬ ‫ڵ‬
-‫ئه‬‫گه‬‫ر‬‫وه‬‫اڵمه‬‫به‬ ‫كانیان‬‫نه‬ ‫دڵ‬‫ئه‬ ‫بوو‬‫لێسه‬ ‫داوای‬ ‫وا‬‫ندنه‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ی‬‫لێده‬ ‫ی‬.‫كرێت‬
‫رێگریه‬.‫كان‬
‫یه‬‫له‬ ‫كێك‬‫ڕیگریه‬‫ئه‬ ‫كان‬‫وه‬‫یه‬‫كێشه‬ ‫پارتی‬ ،‫به‬ ‫بكات‬ ‫دروست‬ ‫بۆ‬ ‫یان‬‫وه‬‫ت‬ ‫یاسای‬ ‫نیسابی‬ ‫ش‬‫ه‬‫نه‬ ‫واو‬‫به‬ ‫بێت‬‫ڕیژه‬‫ی‬3/1‫به‬ ،‫اڵم‬
‫ئه‬ ‫بۆ‬‫وه‬‫مه‬‫به‬‫سته‬‫په‬‫رله‬‫بڕیاریاند‬ ‫مانتاران‬‫اوه‬‫په‬‫یڕه‬‫هه‬ ‫ناوخۆ‬ ‫وی‬‫بكرێته‬ ‫موار‬‫وه‬‫ئه‬ "‫بڕگه‬ ‫و‬‫یه‬‫ئه‬ ‫باسی‬ ‫ی‬‫وه‬‫ده‬‫ده‬ ‫كات‬‫بێت‬
‫به‬‫ده‬‫له‬ ‫سێ‬ ‫نگی‬‫سه‬‫یه‬ ‫ر‬‫په‬ ‫كی‬‫رله‬‫متامنه‬ ‫مان‬‫له‬‫وه‬‫زیره‬‫بسه‬ ‫كان‬‫نرێته‬‫وه‬‫بۆ‬ ‫بگۆڕێت‬50+1
‫ئه‬‫به‬ ‫و‬‫ڵگانه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫وه‬ ‫ر‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫كۆكراوه‬ ‫كان‬‫ته‬‫وه‬
‫تیوه‬‫له‬ ‫گالن‬‫دۆسیه‬‫گه‬ ‫كانی‬‫نده‬‫بێده‬ ‫و‬ ‫ڵی‬‫له‬ ‫بوون‬ ‫نگ‬‫بۆداڕێ‬ ‫پالن‬ ‫دزی‬ ‫ئاست‬.‫ژراو‬
‫حیزبیه‬ ‫كۆمپانیا‬ ‫بۆ‬ ‫قۆرخكاری‬.‫كان‬
‫نه‬ ‫پێدانی‬‫ڕه‬ ‫وتی‬‫به‬ ‫ش‬‫وه‬ ‫كۆمپانیایی‬.‫همی‬
‫گرێبه‬ ‫پێدانی‬‫به‬ ‫ست‬‫كه‬‫بنه‬ ‫سانی‬‫ماڵه‬‫كه‬‫ی‬
‫ناشه‬‫له‬ ‫ڕیگری‬ ‫و‬ ‫فافی‬‫كاره‬ ‫چاودێریكردنی‬‫وه‬ ‫كانی‬‫زاره‬.‫ت‬
‫مه‬‫ترسیه‬‫ك‬.‫ان‬
-‫یه‬‫له‬ ‫كێك‬‫مه‬‫ترسیه‬‫ئه‬ ‫كان‬‫وه‬‫یه‬‫ئه‬‫شه‬ ‫نا‬ ‫و‬‫فافیه‬‫ی‬‫له‬
‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫و‬ ‫وت‬‫غاز‬‫په‬‫یڕه‬‫كر‬‫ا‬‫وه‬‫بێته‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫هۆی‬‫وه‬‫ی‬
‫له‬‫كێشه‬ ‫خۆی‬ ‫دوای‬‫گه‬ ‫ی‬‫وره‬‫وه‬ ‫بۆ‬‫زاره‬‫كاره‬ ‫و‬ ‫ت‬‫كانی‬
.‫بكات‬ ‫دروست‬
-‫شڵه‬ ‫دۆخی‬‫وه‬ ‫بۆ‬ ‫ژان‬‫به‬‫رهێنه‬‫نه‬ ‫رانی‬‫كڕیارانی‬ ‫و‬ ‫وت‬
‫چون‬ "‫بكات‬ ‫دروست‬‫كه‬‫به‬‫ئه‬ ‫زۆری‬ ‫شێكی‬‫و‬
‫گرێبه‬‫ستانه‬‫كه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫كراون‬‫وه‬ ‫هێنانی‬‫به‬‫رهێنه‬‫و‬ ‫ران‬
‫نه‬ ‫فرۆشتنی‬‫له‬ ‫وت‬‫سه‬‫ده‬ ‫ر‬‫هه‬ ‫ستی‬‫بووه‬ ‫ورامی‬‫بگره‬
‫له‬‫سه‬‫ر‬‫بنه‬‫ئه‬ ‫مای‬‫په‬ ‫و‬ ‫زموون‬‫یوه‬‫ندیه‬‫ئه‬ ‫كانی‬.‫كراون‬ ‫و‬
8
‫ناو‬ ‫شوێن‬ ‫پااڵوتن‬ ‫توانای‬
‫پااڵوتن‬ ‫گشنی‬
‫له‬24
‫كاتژمێردا‬
‫به‬‫ت‬‫ه‬‫ن‬
‫لیرت‬
‫ئه‬‫ماددانه‬ ‫و‬‫ی‬
‫ده‬‫یپاڵێوێت‬
‫یه‬‫كه‬‫كانی‬
‫پااڵوتن‬
‫توانای‬
‫ئه‬‫مباری‬
‫یه‬‫كه‬‫كانی‬
‫له‬ ‫پااڵوتن‬24
‫كاتژمێردا‬
‫(ته‬)‫ن‬
‫توانای‬
‫ئه‬‫مباری‬
‫نه‬‫خاو‬ ‫وتی‬
‫(ته‬)‫ن‬
‫ژماره‬‫ی‬
‫كارمه‬‫ند‬
‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫دووكان_سورقاوشان‬ 3000 ‫نه‬ .‫گازوایل‬.‫فتا‬
‫كیرۆسین.شله‬‫كانی‬
‫نه‬‫وت‬
1 4000 3500 150
‫سێهه‬ ... ‫ئۆیل‬ ‫كورد‬‫پااڵوتگا‬ ‫مین‬‫ی‬‫هه‬‫كوردستان‬ ‫رێمی‬
-‫پااڵوتگه‬‫نه‬ ‫كاری‬ ‫ئیستا‬ ‫تا‬ ‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫ی‬‫كردووه‬‫له‬ ‫هێشتاش‬‫دروستكردندایه‬ ‫كاتی‬‫ئه‬ ‫؛‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫ژماره‬‫ی‬
‫موڵه‬‫تی‬25713‫هه‬ ‫سلێامنی‬ ‫پارێزگای‬ ‫ی‬‫یه‬.
-‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫له‬‫پااڵوتگه‬ ‫دوای‬‫به‬ )‫(بازیان‬ ‫كانی‬‫دووه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫ده‬‫له‬ ‫دانرێت‬‫سل‬ ‫پارێزگای‬ ‫سنوری‬‫ێامنی‬
‫كه‬‫سه‬ ‫پااڵوتنی‬ ‫توانای‬‫ره‬‫تای‬3‫هه‬‫ته‬ ‫زار‬‫ن‬‫ده‬‫له‬ ‫بێت‬‫ماوه‬‫ی‬24"‫كاتژمێردا‬‫و‬‫ده‬‫توانێت‬2‫و‬ ‫ملیۆن‬500
‫هه‬‫بۆ‬ ‫لیرت‬ ‫زار‬3000‫هه‬‫به‬ ‫لیرت‬ ‫زار‬‫به‬ ‫نزین‬‫رهه‬.‫بهنێت‬ ‫م‬
-‫یه‬‫كه‬‫یه‬‫هه‬ ‫پااڵوتنی‬ ‫كی‬‫یه‬‫و‬‫مادده‬‫نفتا،كیرۆسین‬ ،‫(گازوایل‬ ‫كانی‬‫(ن‬‫ه‬‫شله‬ ،)‫مااڵن‬ ‫وتی‬‫نه‬ ‫تری‬ ‫كانی‬‫و‬‫ت‬
‫ده‬.)‫پاڵێوێت‬
-‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫داوای‬‫ئه‬‫وه‬‫یكردوو‬‫له‬‫وه‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬‫رسوشتیه‬‫كان‬‫گه‬‫وره‬‫تواناكه‬ ‫و‬ ‫بكرێت‬‫پااڵوتنی‬ ‫ی‬
‫بك‬ ‫باشرت‬‫ر‬‫له‬ ‫ێت‬‫ئیستا‬‫دا‬‫وه‬‫زاره‬‫كه‬ ‫داوای‬ ‫ت‬‫ژینگه‬ ‫شفی‬‫یی‬‫لێكردوه‬‫خاوه‬‫پااڵوتگه‬ ‫نی‬‫كه‬‫كه‬ ‫ش‬‫شفی‬
‫ژینگه‬‫كردووه‬ ‫بۆ‬ ‫یی‬‫به‬ ،‫له‬ ‫اڵم‬‫ئیست‬‫وه‬ ‫ادا‬‫زاره‬‫به‬ ‫ت‬‫ئه‬ ‫بیانووی‬‫وه‬‫الیه‬‫كه‬ ‫نی‬‫شفه‬‫كه‬‫ناڕوونه‬‫موڵه‬‫تی‬
‫گه‬‫وره‬‫هه‬ "‫ناداتێ‬ ‫كردنی‬‫ئه‬ ‫ر‬‫وه‬‫كێشه‬ ‫ش‬‫له‬ ‫ی‬‫وه‬ ‫نێوان‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫په‬ ‫و‬ ‫كان‬‫رله‬‫مانتاران‬
.‫دروستكردووه‬
‫كێشه‬ ‫ئیستا‬‫گه‬ ‫ی‬‫وره‬‫له‬‫په‬ ‫نێوان‬‫رله‬‫مانتارانی‬
‫بزووتنه‬‫وه‬‫ی‬‫وه‬ ‫و‬ ‫گؤڕان‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫س‬‫وشتیه‬‫كان‬
‫هه‬‫یه‬‫له‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫و‬‫پ‬‫ااڵوتگه‬‫یه‬‫له‬‫باره‬‫ی‬‫دا‬‫نه‬‫وه‬ ‫نانی‬‫زاره‬‫ت‬
‫به‬‫پااڵوتگه‬ ‫و‬‫یه‬‫موڵه‬ ‫و‬‫پێنه‬ ‫ت‬‫وه‬ ..‫دانی‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬
‫سوشتیه‬‫له‬ ‫كانیش‬‫به‬‫یاننامه‬‫یه‬‫تۆمه‬ ‫كدا‬‫ئاڕاسته‬ ‫تی‬‫ی‬
‫په‬‫رله‬‫عه‬ ‫مانتاری‬‫حه‬ ‫لی‬‫مه‬‫و‬ ‫و‬ ‫كرد‬ ‫ساڵح‬‫وتی‬‫دانانی‬ "
‫به‬‫وه‬‫ناوه‬ ‫دا‬‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫و‬‫یه‬‫بزووتنه‬ ‫هی‬‫وه‬‫گۆرانه‬ ‫ی‬‫و‬
‫كردووه‬ ‫داوای‬‫موڵه‬‫بدرێتێێ‬ ‫تی‬‫ئه‬ ،‫ویش‬
‫ڕه‬‫تیكرده‬‫وه‬".
‫بیرهێنانه‬‫وه‬
‫ڕوونكردنه‬‫وه‬
9
‫ده‬ ‫هۆكاری‬‫رنه‬‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫چوونی‬‫نه‬‫وتیه‬:‫كان‬
‫وه‬‫ده‬ ‫پیشبینی‬ ‫كو‬‫ئه‬ ‫كرا‬‫ماوه‬ ‫و‬‫یه‬‫ته‬‫كه‬ ‫واوبوو‬‫ئه‬ ‫بڕیاربوو‬ ‫بۆ‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫پێشكه‬ ‫كاندید‬ ‫زیران‬‫بۆ‬ ‫بكات‬ ‫ش‬
‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫دانانی‬‫نه‬‫وتیه‬‫به‬ ‫كان‬‫ئه‬ ‫ئیستا‬ ‫تا‬ ‫اڵم‬‫كاره‬ ‫و‬‫نه‬‫له‬ ‫كرا‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫هۆیانه‬ ‫م‬.
-‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫دانانی‬‫نه‬‫وتیه‬‫واته‬ ‫كان‬‫ڕزگاربوون‬‫نه‬ ‫داهاتی‬ ‫ی‬‫له‬ ‫وت‬‫مامه‬‫ڵه‬‫و‬ ‫حیزبی‬ ‫تاك‬ ‫ی‬
‫تاكه‬‫كه‬‫له‬ ‫ناڕوونی‬ ‫و‬ ‫سی‬‫چۆنیه‬‫وه‬ ‫تی‬‫خه‬ ‫و‬ ‫رگرتن‬‫داهاته‬ ‫رجكردنی‬‫ووردی‬ ‫چاودوێری‬ ‫كان"بوونی‬
‫په‬‫رله‬‫له‬ "‫دارایی‬ ‫چاودێری‬ ‫دیوانی‬ ‫و‬ ‫مان‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫داهاته‬ ‫و‬.
-‫به‬‫هه‬ ‫شداریكردنی‬‫الیه‬ ‫پێنج‬ ‫ر‬‫نه‬‫به‬‫شداره‬‫كه‬‫حكومه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫ت‬‫ئیداره‬‫د‬‫مه‬ ‫انی‬‫له‬‫نه‬ ‫فی‬‫و‬ ‫وت‬
‫داهاته‬ ‫چاودێریكردنی‬‫كه‬‫كه‬ "‫ی‬‫یه‬ ‫ئیستا‬‫كێكه‬‫له‬‫كێشه‬‫سه‬‫ره‬‫كیه‬‫الیه‬ ‫پێنج‬ ‫دانوستانی‬ ‫كانی‬‫نه‬‫كه‬‫ی‬
‫هه‬‫وایه‬ ‫پیان‬ ‫و‬ ‫ریم‬‫مه‬‫له‬‫نه‬ ‫فی‬‫شه‬ ‫الی‬ ‫وت‬‫حیزبه‬ ‫و‬ ‫خس‬"
-
‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬:‫كان‬
‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬‫به‬ ‫سپێرا‬ ‫كان‬‫میژوو؟‬
‫له‬ ‫ساڵ‬ ‫چوار‬‫مه‬‫له‬ ‫وپێش‬‫الیه‬‫ن‬
‫ئه‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫سندو‬ ‫یاسای‬‫قی‬‫داهاته‬
‫نه‬‫وتیه‬‫كان‬‫گه‬‫اڵڵه‬.‫كرا‬
‫كۆتا‬‫ی‬‫له‬ ‫مارچ‬ ‫مانگی‬ ‫ی‬‫الیه‬‫پ‬ ‫ن‬‫ه‬‫رله‬‫مانی‬
‫كوردستانه‬‫وه‬‫یاساكه‬‫په‬ ‫ی‬‫سه‬‫و‬ ‫ندكرا‬
‫سه‬‫هه‬ ‫رۆكی‬‫ده‬ "‫كرد‬ ‫واژووی‬ ‫رێمیش‬‫بوو‬
‫له‬‫ماوه‬‫ی‬90‫دروستكرایه‬ ‫ڕۆژدا‬‫به‬‫اڵم‬
‫ئه‬ ‫تائێستا‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫زیر‬‫ناوێكی‬ ‫هیچ‬ ‫ان‬
‫ڕه‬‫وانه‬‫په‬ ‫ی‬‫ره‬‫ل‬‫ه‬‫م‬‫ا‬‫ن‬‫نه‬‫كردووه‬‫بۆ‬
‫په‬‫سه‬.‫ندكردنیان‬
‫له‬‫كۆبونه‬ ‫دوای‬‫وه‬‫یه‬ ‫قۆڵی‬ ‫پێنح‬ ‫ی‬‫له‬ ‫كێك‬‫و‬
‫بابه‬‫ته‬‫گه‬‫رمانه‬‫باسده‬ ‫ی‬‫سندوقی‬ "‫كرێت‬
‫داهاته‬‫نه‬‫وتیه‬‫كانه‬‫پێده‬ ‫و‬‫الیه‬ ‫چێت‬‫نه‬‫كان‬
‫به‬‫تایبه‬‫دابه‬ ‫له‬ ‫ت‬‫پۆسته‬ ‫شكردنی‬‫كان‬
‫ئه‬‫گه‬‫هه‬ ‫ری‬‫یه‬‫بیته‬ ‫گرفت‬‫پێشیه‬‫وه‬‫بۆ‬
‫سندوقه‬‫كه‬.
‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬‫تایبه‬ ‫سندوقێكی‬ :‫كان‬‫ته‬‫به‬‫دانانی‬
‫پاره‬‫نه‬ ‫ی‬‫كه‬ ‫رسوشتی‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫له‬‫الیه‬‫ده‬ ‫ن‬‫سته‬‫یه‬‫كی‬
‫سه‬‫ربه‬‫خۆوه‬‫سه‬‫رپه‬‫ده‬ ‫رشتی‬‫ڕاسته‬ ‫كرێت‬‫سه‬ ‫وخۆ‬‫ر‬
‫ئه‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫ده‬ ‫زیران‬‫بێت‬
10
‫ساڵ‬ ‫مافه‬)‫(ملیار‬ ‫شایسته‬ ‫گشتی‬ ‫كۆی‬
)‫(ملیار‬‫به‬ ‫تێچووی‬‫ڵینده‬‫ر‬ ‫به‬ ‫قازانجی‬‫ڵێنده‬‫ر‬
2014 2.774 1.017 3.791
2015 4،306 1.720 266.0
‫(قه‬‫پیشینه‬ ‫رزی‬)
‫ئه‬‫قه‬ ‫و‬‫رزه‬‫به‬ ‫ی‬‫نه‬‫ده‬ ‫وت‬‫درێته‬‫وه‬
1.500 1500
‫شایسته‬ ‫مافی‬ ‫گشتی‬ ‫كۆی‬‫قه‬ ‫و‬ ‫كۆمپانیان‬ ‫ی‬‫پیشینه‬ ‫رزی‬(2014+2015) 1711.3
‫هه‬‫له‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ماوه‬‫ساڵێ‬ ‫ی‬2014‫و‬2015
5‫و‬ ‫ملیار‬291‫قه‬ ‫دۆالر‬ ‫ملیۆن‬‫كۆمپانیا‬ ‫رزاری‬
‫نه‬‫وتیه‬‫كانه‬.
‫شایسته‬ ‫مافی‬‫ی‬‫پێشبینیكراوی‬‫نه‬ ‫كۆمپانیا‬‫وتیه‬‫كان‬
‫مانگی‬ ‫تا‬72015(6‫و‬ ‫ملیار‬26‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬ )‫كه‬
‫دیارنیه‬ ‫تائیستا‬‫ئه‬‫پاره‬ ‫و‬‫یه‬‫چۆندراوه‬‫ته‬‫وه‬‫چۆن‬ ‫یان‬
‫ده‬‫درێته‬‫وه‬.
‫قه‬‫پێشینه‬ ‫رزی‬‫كه‬‫حكومه‬‫له‬ ‫ت‬‫قه‬ ‫م‬‫یرانه‬‫له‬ ‫دا‬‫كۆمپانیا‬
‫نه‬‫وتیه‬‫وه‬ ‫كانی‬‫رگرتووه‬1‫و‬ ‫ملیار‬500‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬‫و‬
‫بڕیاره‬‫ساڵی‬2016‫به‬‫نه‬‫بدرێته‬ ‫وت‬‫وه‬.
‫نه‬ ‫كۆمپانیاكانی‬‫له‬ ‫وت‬‫ڕیگه‬‫چه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫ندین‬‫یاننامه‬‫وه‬
‫نیگه‬‫ده‬ ‫خۆیان‬ ‫رانی‬‫ربڕیوه‬‫له‬‫دواكه‬‫مافه‬ ‫وتنی‬
‫داراییه‬‫به‬ " ‫كانیان‬‫هیشتاش‬ ‫اڵم‬‫به‬‫رده‬‫وامن‬
‫له‬"‫كاركردن‬.
‫ئه‬‫پاره‬ ‫و‬‫یه‬‫د‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫ابین‬‫كرێت‬
‫له‬‫نه‬ ‫پشكی‬‫دۆالر‬ ‫/ملیۆن‬ ‫فرۆرشاو‬ ‫وتی‬
‫له‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫مافی‬‫به‬‫رهه‬‫مهێنان‬/‫له‬‫یه‬‫ك‬
‫به‬‫نه‬ ‫رمیل‬‫وت‬
11
‫نه‬ ‫جۆری‬‫وت‬ 2014 2015 2016 ‫ساڵ‬
1st 2nd 3rd 4th 1st 2nd 3rd 4th 1st 2nd 3rd 4th 2014 2015 2016
‫ته‬ ‫خاوی‬‫كساس‬ 98.68 103.35 97.87 73.21 48.48 57.85 46.93 45.34 49.05 54.70 56.67 57.00 93.17 49.62 54.42
‫برێنت‬ 108.14 109.70 101.90 76.43 53.91 61.65 51.84 50.34 54.05 59.70 61.67 62.00 98.89 54.40 59.42
‫ڕ.ن.هاورده‬ 94.18 98.64 93.85 71.45 46.40 55.09 43.31 41.83 45.51 51.18 53.18 53.50 89.65 46.62 50.95
-‫ده‬‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫نه‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫نه‬ ‫نرخی‬ ‫بۆ‬ ‫پیشبینی‬ ‫مریكا‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ڕیژه‬ ‫و‬ ‫برینیت‬ ‫و‬ ‫كساس‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫ی‬
‫هاورده‬‫كردووه‬ ‫كردن‬‫به‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫پێی‬‫ڕیژه‬ ‫و‬‫یه‬:‫ش‬
-‫ساڵی‬2016‫ڕیژه‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫نه‬ ‫تی‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫كساس‬‫بێته‬54‫و‬ ‫دۆالر‬42‫سه‬.‫نت‬
-‫ساڵی‬2016‫ڕیژه‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫نه‬ ‫تی‬‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬‫بێته‬59‫و‬ ‫دۆالر‬42‫سه‬.‫نت‬
‫هه‬‫روه‬‫پێشبینیه‬ ‫پێی‬ ‫به‬ ‫ك‬‫چاره‬ "‫كان‬‫چواره‬ ‫كی‬‫می‬2015‫نه‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫كساس‬‫بێته‬(57‫و‬ ‫دۆالر‬ )
‫ده‬ ‫برێنتیش‬ ‫خاوی‬‫بێته‬(62.‫دۆالر‬ ‫و‬ )
-‫به‬‫پێشبینه‬ ‫پێی‬‫كه‬‫ده‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫هه‬ "‫بێت‬ ‫مریكا‬‫له‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫چاره‬‫كۆتا‬ ‫كی‬‫یی‬2015
‫نه‬ ‫دا‬‫به‬ ‫وت‬50‫به‬ $‫رامبه‬‫به‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫رمیلیك‬‫هه‬ ،‫فرۆشێت‬‫رچه‬‫ند‬‫ئه‬ ‫هیچ‬‫گه‬‫نیه‬ ‫رێك‬‫ئه‬‫ڕێژه‬ ‫م‬‫یه‬‫دانه‬‫به‬‫زێت‬
‫به‬‫ئه‬ ‫اڵم‬‫نرخه‬ ‫و‬‫هه‬ ‫بۆ‬‫نرخێكی‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫گو‬‫نجاو‬‫هه‬ ‫و‬‫مه‬ ‫م‬‫ترسیداره‬.‫بۆیی‬
-‫بۆ‬2016‫كه‬‫نه‬‫وته‬‫كه‬‫هاوتایه‬ ‫ی‬‫به‬‫نه‬‫كه‬ ‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫له‬ ‫مێك‬‫قورسرت‬ ‫و‬‫ه‬"‫ده‬‫توانێت‬‫نه‬‫له‬ ‫خۆی‬ ‫وتی‬
‫نێوان‬50‫بۆ‬55‫به‬ ‫بفرۆشێت‬ ‫دۆالر‬‫رامبه‬‫به‬ ‫ر‬.‫رملێك‬
‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫نرخی‬2016/‫به‬‫رمیل‬
12
opic n.oecd oecd
‫ووزه‬ ‫ئاژانسی‬‫ده‬ ‫پیشینی‬ ‫جیهان‬ ‫ی‬‫به‬ ‫كات‬‫زیادبوونی‬ ‫هۆی‬
‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫ی‬‫ئیرانه‬ ‫ی‬ ‫وت‬‫وه‬‫نه‬ ‫كۆگانی‬‫له‬ ‫وت‬‫جیهان‬
‫پڕببنه‬‫وه‬‫و‬‫گه‬‫شه‬‫به‬ ‫ی‬‫رهه‬.‫ببێت‬ ‫زیاتر‬ ‫م‬
‫له‬ "‫جوون‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫نرخی‬‫نێوان‬53‫بۆ‬ ‫دۆالر‬59
‫سوڕاوه‬ ‫دۆالر‬‫ته‬‫وه‬."
‫به‬‫رهه‬‫نه‬ ‫می‬‫گه‬ ‫جیهان‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫شتووه‬‫ته‬(96.94‫ملیۆن‬ )
‫به‬‫له‬ ‫رمیل‬‫ئه‬ ‫ڕۆژیكدا‬‫وه‬‫له‬ ‫شه‬‫گه‬ ‫پیشوودا‬ ‫مانگی‬ ‫چاو‬‫شه‬‫ی‬
‫كردووه‬‫به‬‫ڕیژه‬‫ی‬1.4.‫ملیۆن‬
‫ووزه‬‫جیهان‬ ‫ی‬
13
‫هه‬‫ڕێكخستنه‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫وه‬‫خۆی‬ ‫ئابوری‬ ‫ژیانی‬ ‫ی‬
‫به‬ ‫پێویستی‬‫كه‬ ‫ڕێكخستنی‬‫نه‬ ‫رتی‬‫رسوشت‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫هه‬ ‫ی‬‫یه‬
‫له‬‫پڕۆسه‬ ‫كۆی‬‫به‬ ‫كانیدا‬‫تایبه‬‫له‬ ،‫داهات‬ ‫ت‬‫یه‬ ‫خاڵی‬‫كه‬‫مدا‬
‫پێویسته‬‫ده‬‫حی‬ ‫ستی‬‫ز‬‫كه‬ ‫و‬ ‫بی‬‫له‬ ‫سی‬‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫بكێشینه‬ ‫وت‬‫وه‬
‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫یاسای‬ ‫دواتریش‬ ‫و‬‫نه‬‫وتیه‬‫كان‬‫دروستبكرێت‬،
‫به‬‫پێچه‬‫وانه‬‫وه‬‫ئه‬‫گه‬‫ئه‬ ‫ربێت‬‫كاره‬ ‫و‬‫نه‬‫كه‬‫به‬ ‫ین‬‫"له‬ ‫ر‬‫عنه‬‫تی‬
‫نه‬‫ده‬ ‫وت‬‫كه‬."‫وین‬
‫په‬‫دۆر‬ ‫یامی‬
14
‫وه‬ ‫پالنی‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬‫رسوشتیه‬‫كان‬
‫تۆگی‬2014
‫به‬‫یاننامه‬‫كاركه‬ ‫كۆمپانیا‬ ‫ی‬‫ره‬‫نه‬ ‫كانی‬‫له‬ ‫وت‬‫كوردستان‬
‫هه‬ ‫راپۆرتی‬‫ناره‬‫ده‬‫مانگی‬ ‫كردن‬‫جو‬‫الی‬‫وه‬‫زاره‬.‫ت‬
‫تایبه‬ ‫راپۆرتی‬‫تی‬‫ده‬‫نه‬ ‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫مریكا‬
‫ووزه‬ ‫ئاژانسی‬‫راپۆ‬ /‫جیهان‬ ‫ی‬‫جو‬ ‫مانگی‬ ‫رتی‬‫الیی‬
‫سه‬‫رچاوه‬‫كان‬
15
‫ڕێكخراوی‬‫دۆر‬‫خاوەنی‬‫موڵەتی‬‫ژم‬‫ارە‬
(2427)‫ی‬‫فەرمانگەی‬‫ڕێكخراوە‬
‫ناحكومیەكانی‬‫حكومەتی‬‫هەرێمی‬
‫كوردستانە‬.
- dopic2014@gmail.co
- MANGER: 7705542391
‫ڕێكخراوی‬‫دۆر‬‫بۆ‬‫زانیاری‬‫نەوتی‬‫كوردستان‬
Door Organization for Petroleum Information of Kurdistan

Contenu connexe

En vedette

149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a
149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a
149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.aPogled kroz prozor
 
دراسة في الادب الفولکلور الکردي
دراسة في الادب الفولکلور الکرديدراسة في الادب الفولکلور الکردي
دراسة في الادب الفولکلور الکرديChalak Muhamad
 
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماك
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماكیادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماك
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماكChalak Muhamad
 
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...Ist. Superiore Marini-Gioia - Enzo Exposyto
 
Taller de analisis connotativo y denotativo
Taller de analisis connotativo y denotativoTaller de analisis connotativo y denotativo
Taller de analisis connotativo y denotativodanielatapazco8b2015
 
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72luisprista
 
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90luisprista
 

En vedette (12)

Giaronomo Rec
Giaronomo RecGiaronomo Rec
Giaronomo Rec
 
149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a
149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a
149 sigurnost osobnih podataka na internetu! marijana ereiz 8.a
 
دراسة في الادب الفولکلور الکردي
دراسة في الادب الفولکلور الکرديدراسة في الادب الفولکلور الکردي
دراسة في الادب الفولکلور الکردي
 
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماك
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماكیادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماك
یادکردنەوەی رۆژی جیهانی زمانی زگماك
 
Fotoboek YOG 2008
Fotoboek YOG 2008Fotoboek YOG 2008
Fotoboek YOG 2008
 
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...
CUBICA: dall'EQUAZIONE al GRAFICO - USO della TABELLA - CALCOLI e GRAFICO PAS...
 
Atlas mô phôi
Atlas mô phôiAtlas mô phôi
Atlas mô phôi
 
Sitios web
Sitios webSitios web
Sitios web
 
1 utn-frba manual excel 2010 - introducción
1  utn-frba manual excel 2010 - introducción1  utn-frba manual excel 2010 - introducción
1 utn-frba manual excel 2010 - introducción
 
Taller de analisis connotativo y denotativo
Taller de analisis connotativo y denotativoTaller de analisis connotativo y denotativo
Taller de analisis connotativo y denotativo
 
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6 aula 71 72
 
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90
Apresentação para décimo primeiro ano de 2015 6, aula 89-90
 

راپۆرتی-مانگی-جون

  • 1. 1 2015 jul ‫پێشبینی‬ ،‫بۆچوون‬ ،‫شیكردنەوە‬ ،‫زانیاری‬ | DATA , EXPLANATION, OUTLOOK, PRODUCT ‫كوردستان‬ ‫ههرێمی‬ ‫نهوتی‬ ‫له‬‫گ‬ ‫نێو‬‫ێ‬‫ژاو‬‫سیاسیه‬ ‫ی‬‫كاندا‬
  • 3. 3 ‫به‬‫ر‬‫هه‬‫نه‬ ‫ناپوختی‬ ‫می‬‫هه‬ ‫وتی‬‫گه‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫شتووه‬‫ته‬1‫و‬ ‫ملێۆن‬110‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬. ‫به‬‫له‬ ‫ناوخۆ‬ ‫كاربردنی‬170‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬. ‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫وت‬‫رزبووه‬‫ته‬‫وه‬‫بۆ‬940‫هه‬‫به‬ ‫زار‬.‫رمیل‬ ‫داهاتی‬‫نه‬ ‫پوختی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫ما‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫نگانه‬850‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬‫مانگانه‬‫ئه‬ ‫و‬‫وه‬‫به‬ ‫ش‬‫به‬‫به‬ ‫راورد‬‫هه‬ ‫پێشبینیكراو‬‫داهاتی‬‫جو‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫رێم‬‫الی‬1‫و‬ ‫ملیارێك‬32‫زیانیكردووه‬ ‫ملیار‬ ‫به‬‫دابه‬ ‫هۆی‬‫نه‬ ‫نرخی‬ ‫زینی‬‫وته‬‫وه‬. ‫له‬‫سه‬‫ره‬‫مان‬ ‫تای‬‫گ‬‫داهاتووه‬ ‫ی‬‫هه‬‫وڵه‬‫لێسه‬ ‫بۆ‬ ‫كان‬‫ندنه‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ی‬‫له‬.‫د‬‫هه‬ ‫ئاشتی‬‫ده‬ ‫ورامی‬‫سپێده‬.‫كات‬ ‫زانیاری‬‫ته‬‫له‬ ‫واو‬‫سه‬‫پااڵوتگه‬ ‫ر‬...‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫ی‬‫پااڵوتگه‬‫سێهه‬ ‫ی‬‫كه‬ ‫كوردستان‬ ‫می‬‫به‬ ‫توانای‬‫رهه‬‫مھێنانی‬2500‫تا‬300‫به‬ ‫لیرت‬‫هه‬ ‫نزینی‬‫یه‬‫ڕۆژانه‬. ‫هه‬‫نه‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫وت‬‫له‬ ‫خۆی‬ ‫ی‬‫له‬ ‫جوالیی‬ ‫مانگی‬‫نێوان‬55‫ۆ‬59‫فرۆشتووه‬ ‫دۆالر‬‫نرخه‬‫پێشبینكراوه‬‫هه‬ ‫كانیش‬‫هه‬ ‫گونجاو‬ ‫م‬‫مه‬ ‫م‬.‫ترسیدارن‬ ‫سه‬‫ردێڕه‬‫كان‬
  • 4. 4 /‫كوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫نەوتی‬ ‫بەرهەمهێنانی‬‫رۆژانە‬/‫جوالی‬2015 ‫رسوشتیەكان‬ ‫سامانە‬ ‫وەزارەتی‬ ‫پالنی‬ ‫كات‬ ‫ناپوخت‬ ‫بەرهەمی‬ ‫ناوخۆ‬ ‫بەكاربردنی‬ ‫پوخت‬ ‫بەرهەمی‬ 15‫ى‬‫جوالی‬ 1.110.000 0.00017 940.000 ‫بەرهەمی‬‫ناپوختی‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بۆ‬‫مانگی‬‫جوون‬ (7)‫واتە‬‫كۆی‬‫بەرهەم‬‫گەشتووە‬‫یەك‬‫ملیۆن‬‫و‬110 ‫هەزار‬‫بەرمیلی‬‫ڕۆژانە‬‫ئەوەش‬‫بەبەراورد‬‫بە‬‫مانگی‬‫جوون‬ (6)‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بەرهەمی‬‫نا‬‫پوختی‬(70)‫هەزار‬ ‫بەرمیل‬‫زیادیكردووە‬. ‫بەكاربردنی‬‫ناوخۆ‬‫واتە‬‫ئەو‬‫نەوتەی‬‫دەچێتە‬‫پاڵێوگەكان‬ ‫و‬‫لەناوخۆدا‬‫بەكاردێت‬‫پێكهاتووە‬‫لە‬170‫هەزار‬ ‫بەرمیلی‬‫ڕۆژانە‬‫كە‬‫بەراورد‬‫بە‬‫مانگی‬‫پێشوو‬‫وەكو‬ ‫خۆیەتی‬. ‫هەناردەی‬‫نەوتی‬‫هەرێمی‬‫كوردست‬‫ان‬‫كە‬‫بەرەو‬‫دەرەوەی‬ ‫هەرێم‬‫ڕەوانەكراوە‬‫پێكهاتووە‬‫لە‬(940)‫هەزار‬‫بەرمیلی‬ ،‫ڕۆژانە‬‫واتە‬‫كۆی‬‫نەوتی‬‫هەناردەكراو‬‫لە‬‫ڕێگەی‬‫بۆری‬ ‫نەوتبەری‬‫توركیا‬‫و‬‫تەنكەر‬‫و‬‫پرۆسەكانی‬‫ترەوە‬‫ئه‬ ،‫وه‬‫ش‬ ‫ئه‬ ‫واتای‬‫وه‬‫یه‬‫به‬‫رهه‬‫نه‬ ‫می‬‫هه‬ ‫وتی‬‫له‬ ‫رێم‬‫مانگه‬ ‫م‬‫دا‬ ‫ته‬‫گه‬ ‫كانێكی‬‫وه‬‫ره‬‫داوه‬ ‫ی‬. ‫ناپوخت‬ ‫بەرهەمی‬ ‫زیادەی‬ ‫زیادەی‬‫هەناردە‬ 70.0000.0007 Bbld Bbld ‫بەگشتی‬ ‫نەوت‬ ‫بەرهەمهێنانی‬
  • 5. 5 ‫كیڵگەكان‬ ‫بەپێی‬ ‫نەوت‬ ‫بەرهەمهێنانی‬‫جوالی‬2015/‫ڕۆژانە‬ /‫بەرمیل‬ ‫هەزار‬ ‫رسوشتیەكان‬ ‫سامانە‬ ‫وەزارەتی‬ ‫پالنی‬ ‫كات‬ ‫خورمەڵە‬ ‫یەك‬ ‫فەیسی‬ ‫دوو‬ ‫و‬ ‫خورمەڵە‬ ‫تاوكی‬ ‫تەقتەق‬ ‫شێخان‬ ‫كێڵگەكانی‬ ‫دهۆك‬ ‫تری‬ ‫كیڵگەكانی‬ ‫هەولێر‬ ‫تری‬ ‫كیڵگەكانی‬ ‫سلێام‬ ‫تری‬‫نی‬ ‫گشتی‬ ‫كۆی‬ 14‫جوالی‬ 225 180 225 150 80 120 80 50 1. 201 ‫زیادەی‬ ‫بەرهەم‬ ‫بە‬ ‫بەبەراورد‬ ‫بەمانگی‬ ‫جوون‬2015 +30 40+ ‫بەرهەمهێنانی‬‫نەوت‬‫بەپێی‬‫كێ‬‫ڵگەكان‬ ‫كیڵگەكانی‬‫خورمەڵە‬‫فەیسی‬‫یەك‬‫و‬‫دوو‬‫خودی‬ ‫خورمەلە‬‫گەشتوونەتە‬‫بەرهەمی‬‫جێگری‬‫خۆیان‬‫و‬ ‫ئاڕاستەی‬‫بەرهەمیان‬‫وەرگرتووە‬. ‫تاوكی‬‫و‬‫تەقتە‬r‫یش‬‫كە‬‫لەالیەن‬‫كۆمپانیای‬‫گنە‬‫ڵ‬ ‫ئینیرجیەوە‬‫سەرپەرشتی‬‫دەكرێت‬‫ئاراستەی‬‫زیادبوونی‬ ‫بەرهەمیان‬90‫تا‬100‫هەزار‬‫بەرمیلە‬‫لە‬2015 ‫گەشتوونەتە‬‫ئاستی‬‫جێگیربوون‬‫له‬‫مانگه‬ ‫م‬‫كێڵگه‬ ‫شدا‬‫ی‬ ‫خورمه‬‫ڵه‬‫زیادیكردووه‬. ‫كێڵگه‬‫ئاڕاسته‬ ‫شیخان‬ ‫ی‬‫به‬ ‫ی‬‫رهه‬‫له‬ ‫می‬80‫هه‬‫زار‬ ‫به‬‫جێگیربو‬ ‫رمیل‬‫وه‬‫ئه‬ ،‫جێگیربوونه‬ ‫م‬‫تا‬ ‫ش‬‫مانگی‬ ‫ئۆكتۆبه‬‫به‬ ‫ر‬‫رده‬‫ده‬ ‫وام‬.‫بێت‬ ‫كیڵگەكانی‬‫دەرەوەی‬‫هەولێر‬‫و‬‫سلێامنی‬‫و‬‫دهۆكیش‬ ‫ئاڕاستەی‬‫بەرهەمیان‬‫وەرگرتووە‬‫و‬‫جێگربوون‬‫لە‬ ‫بەرهەمهێنان‬‫به‬ ،‫گه‬ ‫اڵم‬‫شه‬‫یه‬‫به‬ ‫كی‬‫رفر‬‫ا‬‫له‬ ‫وان‬ ‫كێڵگه‬‫ده‬ ‫كانی‬‫روه‬‫ئه‬ ‫دهۆك‬ ‫ی‬‫زیادبوونه‬ ‫م‬‫به‬‫ڕیژه‬‫ی‬40 ‫هه‬‫به‬ ‫زار‬‫ڕۆژانه‬ ‫رمیلی‬‫بووه‬. ‫زیادەی‬‫بەرهەم‬‫لە‬‫خورمه‬ ‫كیڵگەكانی‬‫ڵه‬ ‫دهۆك‬ ‫تری‬ ‫و‬ Bbld 70.000 ‫نیشانده‬‫ره‬‫ئامارییه‬‫له‬ ‫كان‬‫هه‬‫گه‬ ‫و‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫شی‬ ‫به‬‫رهه‬‫مهینان‬‫ئه‬ ‫و‬‫نیشانده‬ ‫و‬‫ره‬‫ئاماریانه‬‫له‬‫به‬‫نده‬‫جه‬ ‫ری‬‫و‬ ‫یهان‬ ‫قسه‬‫به‬ ‫ی‬‫هه‬ ‫بااڵی‬ ‫رپرسانی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫توركیا‬ ‫و‬ ‫ریم‬‫وه‬‫پیشانده‬‫دده‬‫ن‬ ‫گه‬‫به‬ ‫شی‬‫رهه‬‫له‬ ‫مهینان‬‫هه‬‫به‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ره‬‫چووه‬ ‫وپیش‬‫و‬ ‫كاریگ‬ ‫هیچ‬‫ه‬‫ریه‬‫له‬ ‫خراپی‬ ‫كی‬‫سه‬‫نه‬ ‫ر‬‫به‬ ،‫بوو‬‫به‬ ‫اڵم‬‫هۆی‬ ‫ته‬‫قاندنه‬‫وه‬‫نه‬ ‫بۆری‬ ‫ی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫چه‬ ‫_توركیا‬ ‫ریم‬‫هه‬ ‫رؤژیك‬ ‫ند‬‫نارده‬ ‫وه‬‫ستاوه‬.
  • 6. 6 ‫ج‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫هەرێمی‬ ‫نەوتی‬ ‫پێشبینكراوی‬ ‫داهاتی‬‫والی‬2015 ‫كات‬ ‫ناپوخت‬ ‫داهاتی‬ ‫ملیۆن‬$ ‫بەلێند‬ ‫تێچووی‬‫ەر‬ ‫ملیۆن‬$ ‫بەلێندەر‬ ‫قازانجی‬ ‫ملیۆن‬$ ‫ثوخت‬ ‫داهاىت‬ ‫ملیۆن‬$ 15 ‫جوالی‬ 2.858 750 286 1882 1.36 ‫پیشبینی‬‫كردنی‬‫داهات‬‫لەسەر‬83/$‫بەرمیل‬ ‫داهات‬ •‫داهاتی‬‫پێشبینكراوی‬‫نەوتی‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬‫بۆ‬ ‫مانگی‬‫جون‬2‫ملیار‬‫و‬858‫ملیۆن‬‫دۆالربووە‬‫كە‬‫بەپێی‬ ‫خەمڵ‬‫ندنەكانی‬‫وەزارەت‬‫بۆ‬‫هەر‬‫بەرمیلێك‬‫زیاتر‬‫لە‬80 ‫دۆالر‬‫دانراوە‬. •‫قازانجی‬‫بەلێندەر‬‫و‬‫تێچووی‬‫بەلێندەر‬‫كە‬‫لەسەر‬ ‫داهاتی‬‫ناپوخ‬‫ت‬‫دەدرێت‬1‫ملی‬‫و‬ ‫ار‬36‫ملێۆن‬‫دۆالرە‬‫بۆ‬ ‫مانگی‬‫جوون‬‫كە‬‫دەكاتە‬‫نزیكەی‬‫لەسەدا‬35‫زیاتری‬ ‫داهاتی‬‫ناپوخت‬. •‫داهاتی‬‫پوخت‬‫بەپێی‬‫خشتەی‬‫خەمڵندن‬‫ملیارێك‬‫و‬ 1‫و‬ ‫ملیار‬882‫ملێۆن‬ ‫و‬‫دۆالرە‬‫كە‬‫بۆ‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬ ‫لەكۆی‬‫داهات‬‫ماوەتەوە‬. •‫بەهۆی‬‫بەرزبوونەوەی‬‫نرخی‬‫نەوت‬‫كە‬‫بەڕێژەی‬ ‫ن‬‫اوەندیەتی‬‫لە‬‫بازاڕەكانی‬‫جیهان‬‫خاوی‬‫تەكساس‬ ‫لەنێوان‬53‫د‬‫ۆالر‬‫بۆ‬59‫بۆ‬ ‫دۆالر‬‫هەر‬‫بەرمیلێك‬ ‫سوڕاوه‬‫ته‬‫وه‬،‫زیانی‬‫هەرێمی‬‫كوردستا‬‫نیش‬20‫بۆ‬ $ 30‫بووه‬ $‫كە‬‫بەپێی‬‫خەمڵندنەكان‬‫هەرێمی‬‫كوردستان‬ ‫به‬‫به‬‫له‬ ‫راورد‬‫گریبه‬ ‫نێوان‬‫سته‬‫كه‬‫شه‬ ‫مانگی‬ ‫ی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫ش‬‫و‬ ‫پیشیینه‬‫یه‬‫كرد‬ ‫ی‬‫وه‬‫یه‬‫یه‬ ‫تی‬‫و‬ ‫ملیار‬ ‫ك‬32‫ملیۆن‬ ‫هه‬ ‫زیانی‬‫یه‬.‫زیانی‬‫هەرێم‬‫لە‬‫دابەزینی‬‫نرخی‬‫نەوت‬ 30_20/$‫بەرمیل‬ ‫هه‬‫ڕێكه‬ ‫جوون‬ ‫مانگی‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫له‬ ‫وتنی‬‫گه‬‫ڵ‬ ‫نه‬ ‫كۆمپانیای‬‫نێوده‬ ‫وتی‬‫وڵه‬‫كردووه‬ ‫تی‬‫به‬‫مه‬‫به‬‫ستی‬ ‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫كردنی‬‫هه‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ره‬‫وه‬ ‫له‬‫به‬‫رامبه‬‫بڕیاره‬ ‫ردا‬‫مانگانه‬‫ئه‬‫كۆمپانیایه‬ ‫و‬850‫ملیۆن‬ ‫ڕاده‬ ‫دۆالر‬‫هه‬ ‫ستی‬‫بۆیه‬ "‫بكات‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ئیستا‬ ‫داهاتی‬‫پوختی‬‫هه‬‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫م‬‫انگانه‬850$ ‫ملیۆن‬." ‫ڕێژه‬‫به‬ ‫زیان‬ ‫ی‬‫دابه‬ ‫هۆی‬‫نرخی‬ ‫زینی‬‫نه‬‫وت‬‫و‬ ‫گرێبه‬ ‫گۆڕانی‬‫سته‬‫كان‬/‫ملیار‬
  • 7. 7 ‫به‬ ...‫سپی‬ ‫ڕێوی‬ ‫خۆری‬‫ره‬‫ئاوابوون‬ ‫و‬‫؟‬ -‫كۆمه‬‫په‬ ‫ڵێك‬‫رله‬‫به‬ ‫كوردستان‬ ‫مانتاری‬‫ئه‬ ‫هۆی‬‫شه‬ ‫نا‬ ‫و‬‫ب‬ ‫فاف‬‫وونه‬‫له‬ ‫ی‬‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫هه‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫ده‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ئه‬ ‫و‬ ‫بیرنێت‬‫و‬ ‫به‬‫ڵگانه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫وه‬ ‫ر‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫كۆیانكردووه‬ ‫كان‬‫ته‬‫وه‬‫سه‬‫ئه‬ ‫رقاڵی‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ن‬‫له‬‫وه‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫(دكتۆر‬ ‫كان‬ ‫هه‬ ‫ئاشتی‬‫بسه‬ )‫ورامی‬‫ننه‬‫وه‬‫لێپرسینه‬ ‫پاش‬‫وه‬‫له‬‫وه‬‫ئه‬ ‫زیر‬‫گه‬‫وه‬ ‫ر‬‫اڵمه‬‫به‬ ‫كانیان‬‫نه‬ ‫دڵ‬‫بوو‬‫به‬‫شیوه‬ ‫م‬‫یه‬: -‫له‬‫دوای‬1/9/2015‫وه‬ ‫بانگهێشتی‬ ‫بۆ‬ ‫پێویست‬ ‫واژووی‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫پێشكه‬ ‫كان‬‫سه‬ ‫شی‬‫رۆكایه‬‫په‬ ‫تی‬‫رله‬‫مانی‬ ‫ده‬ ‫كوردستان‬‫ئه‬ ‫بۆ‬ ‫كرێت‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫كۆمه‬ ‫ر‬‫له‬ ‫پرس‬ ‫ڵیك‬‫په‬‫رله‬‫لێپرسینه‬ ‫مانی‬‫وه‬‫له‬ ‫ی‬‫گه‬.‫بكرێت‬ ‫ڵ‬ -‫ئه‬‫گه‬‫ر‬‫وه‬‫اڵمه‬‫به‬ ‫كانیان‬‫نه‬ ‫دڵ‬‫ئه‬ ‫بوو‬‫لێسه‬ ‫داوای‬ ‫وا‬‫ندنه‬‫وه‬‫متامنه‬ ‫ی‬‫لێده‬ ‫ی‬.‫كرێت‬ ‫رێگریه‬.‫كان‬ ‫یه‬‫له‬ ‫كێك‬‫ڕیگریه‬‫ئه‬ ‫كان‬‫وه‬‫یه‬‫كێشه‬ ‫پارتی‬ ،‫به‬ ‫بكات‬ ‫دروست‬ ‫بۆ‬ ‫یان‬‫وه‬‫ت‬ ‫یاسای‬ ‫نیسابی‬ ‫ش‬‫ه‬‫نه‬ ‫واو‬‫به‬ ‫بێت‬‫ڕیژه‬‫ی‬3/1‫به‬ ،‫اڵم‬ ‫ئه‬ ‫بۆ‬‫وه‬‫مه‬‫به‬‫سته‬‫په‬‫رله‬‫بڕیاریاند‬ ‫مانتاران‬‫اوه‬‫په‬‫یڕه‬‫هه‬ ‫ناوخۆ‬ ‫وی‬‫بكرێته‬ ‫موار‬‫وه‬‫ئه‬ "‫بڕگه‬ ‫و‬‫یه‬‫ئه‬ ‫باسی‬ ‫ی‬‫وه‬‫ده‬‫ده‬ ‫كات‬‫بێت‬ ‫به‬‫ده‬‫له‬ ‫سێ‬ ‫نگی‬‫سه‬‫یه‬ ‫ر‬‫په‬ ‫كی‬‫رله‬‫متامنه‬ ‫مان‬‫له‬‫وه‬‫زیره‬‫بسه‬ ‫كان‬‫نرێته‬‫وه‬‫بۆ‬ ‫بگۆڕێت‬50+1 ‫ئه‬‫به‬ ‫و‬‫ڵگانه‬‫له‬ ‫ی‬‫سه‬‫وه‬ ‫ر‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫كۆكراوه‬ ‫كان‬‫ته‬‫وه‬ ‫تیوه‬‫له‬ ‫گالن‬‫دۆسیه‬‫گه‬ ‫كانی‬‫نده‬‫بێده‬ ‫و‬ ‫ڵی‬‫له‬ ‫بوون‬ ‫نگ‬‫بۆداڕێ‬ ‫پالن‬ ‫دزی‬ ‫ئاست‬.‫ژراو‬ ‫حیزبیه‬ ‫كۆمپانیا‬ ‫بۆ‬ ‫قۆرخكاری‬.‫كان‬ ‫نه‬ ‫پێدانی‬‫ڕه‬ ‫وتی‬‫به‬ ‫ش‬‫وه‬ ‫كۆمپانیایی‬.‫همی‬ ‫گرێبه‬ ‫پێدانی‬‫به‬ ‫ست‬‫كه‬‫بنه‬ ‫سانی‬‫ماڵه‬‫كه‬‫ی‬ ‫ناشه‬‫له‬ ‫ڕیگری‬ ‫و‬ ‫فافی‬‫كاره‬ ‫چاودێریكردنی‬‫وه‬ ‫كانی‬‫زاره‬.‫ت‬ ‫مه‬‫ترسیه‬‫ك‬.‫ان‬ -‫یه‬‫له‬ ‫كێك‬‫مه‬‫ترسیه‬‫ئه‬ ‫كان‬‫وه‬‫یه‬‫ئه‬‫شه‬ ‫نا‬ ‫و‬‫فافیه‬‫ی‬‫له‬ ‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫و‬ ‫وت‬‫غاز‬‫په‬‫یڕه‬‫كر‬‫ا‬‫وه‬‫بێته‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫هۆی‬‫وه‬‫ی‬ ‫له‬‫كێشه‬ ‫خۆی‬ ‫دوای‬‫گه‬ ‫ی‬‫وره‬‫وه‬ ‫بۆ‬‫زاره‬‫كاره‬ ‫و‬ ‫ت‬‫كانی‬ .‫بكات‬ ‫دروست‬ -‫شڵه‬ ‫دۆخی‬‫وه‬ ‫بۆ‬ ‫ژان‬‫به‬‫رهێنه‬‫نه‬ ‫رانی‬‫كڕیارانی‬ ‫و‬ ‫وت‬ ‫چون‬ "‫بكات‬ ‫دروست‬‫كه‬‫به‬‫ئه‬ ‫زۆری‬ ‫شێكی‬‫و‬ ‫گرێبه‬‫ستانه‬‫كه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫كراون‬‫وه‬ ‫هێنانی‬‫به‬‫رهێنه‬‫و‬ ‫ران‬ ‫نه‬ ‫فرۆشتنی‬‫له‬ ‫وت‬‫سه‬‫ده‬ ‫ر‬‫هه‬ ‫ستی‬‫بووه‬ ‫ورامی‬‫بگره‬ ‫له‬‫سه‬‫ر‬‫بنه‬‫ئه‬ ‫مای‬‫په‬ ‫و‬ ‫زموون‬‫یوه‬‫ندیه‬‫ئه‬ ‫كانی‬.‫كراون‬ ‫و‬
  • 8. 8 ‫ناو‬ ‫شوێن‬ ‫پااڵوتن‬ ‫توانای‬ ‫پااڵوتن‬ ‫گشنی‬ ‫له‬24 ‫كاتژمێردا‬ ‫به‬‫ت‬‫ه‬‫ن‬ ‫لیرت‬ ‫ئه‬‫ماددانه‬ ‫و‬‫ی‬ ‫ده‬‫یپاڵێوێت‬ ‫یه‬‫كه‬‫كانی‬ ‫پااڵوتن‬ ‫توانای‬ ‫ئه‬‫مباری‬ ‫یه‬‫كه‬‫كانی‬ ‫له‬ ‫پااڵوتن‬24 ‫كاتژمێردا‬ ‫(ته‬)‫ن‬ ‫توانای‬ ‫ئه‬‫مباری‬ ‫نه‬‫خاو‬ ‫وتی‬ ‫(ته‬)‫ن‬ ‫ژماره‬‫ی‬ ‫كارمه‬‫ند‬ ‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫دووكان_سورقاوشان‬ 3000 ‫نه‬ .‫گازوایل‬.‫فتا‬ ‫كیرۆسین.شله‬‫كانی‬ ‫نه‬‫وت‬ 1 4000 3500 150 ‫سێهه‬ ... ‫ئۆیل‬ ‫كورد‬‫پااڵوتگا‬ ‫مین‬‫ی‬‫هه‬‫كوردستان‬ ‫رێمی‬ -‫پااڵوتگه‬‫نه‬ ‫كاری‬ ‫ئیستا‬ ‫تا‬ ‫ئۆیڵ‬ ‫كورد‬ ‫ی‬‫كردووه‬‫له‬ ‫هێشتاش‬‫دروستكردندایه‬ ‫كاتی‬‫ئه‬ ‫؛‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫ژماره‬‫ی‬ ‫موڵه‬‫تی‬25713‫هه‬ ‫سلێامنی‬ ‫پارێزگای‬ ‫ی‬‫یه‬. -‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫له‬‫پااڵوتگه‬ ‫دوای‬‫به‬ )‫(بازیان‬ ‫كانی‬‫دووه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫ده‬‫له‬ ‫دانرێت‬‫سل‬ ‫پارێزگای‬ ‫سنوری‬‫ێامنی‬ ‫كه‬‫سه‬ ‫پااڵوتنی‬ ‫توانای‬‫ره‬‫تای‬3‫هه‬‫ته‬ ‫زار‬‫ن‬‫ده‬‫له‬ ‫بێت‬‫ماوه‬‫ی‬24"‫كاتژمێردا‬‫و‬‫ده‬‫توانێت‬2‫و‬ ‫ملیۆن‬500 ‫هه‬‫بۆ‬ ‫لیرت‬ ‫زار‬3000‫هه‬‫به‬ ‫لیرت‬ ‫زار‬‫به‬ ‫نزین‬‫رهه‬.‫بهنێت‬ ‫م‬ -‫یه‬‫كه‬‫یه‬‫هه‬ ‫پااڵوتنی‬ ‫كی‬‫یه‬‫و‬‫مادده‬‫نفتا،كیرۆسین‬ ،‫(گازوایل‬ ‫كانی‬‫(ن‬‫ه‬‫شله‬ ،)‫مااڵن‬ ‫وتی‬‫نه‬ ‫تری‬ ‫كانی‬‫و‬‫ت‬ ‫ده‬.)‫پاڵێوێت‬ -‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫م‬‫یه‬‫داوای‬‫ئه‬‫وه‬‫یكردوو‬‫له‬‫وه‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬‫رسوشتیه‬‫كان‬‫گه‬‫وره‬‫تواناكه‬ ‫و‬ ‫بكرێت‬‫پااڵوتنی‬ ‫ی‬ ‫بك‬ ‫باشرت‬‫ر‬‫له‬ ‫ێت‬‫ئیستا‬‫دا‬‫وه‬‫زاره‬‫كه‬ ‫داوای‬ ‫ت‬‫ژینگه‬ ‫شفی‬‫یی‬‫لێكردوه‬‫خاوه‬‫پااڵوتگه‬ ‫نی‬‫كه‬‫كه‬ ‫ش‬‫شفی‬ ‫ژینگه‬‫كردووه‬ ‫بۆ‬ ‫یی‬‫به‬ ،‫له‬ ‫اڵم‬‫ئیست‬‫وه‬ ‫ادا‬‫زاره‬‫به‬ ‫ت‬‫ئه‬ ‫بیانووی‬‫وه‬‫الیه‬‫كه‬ ‫نی‬‫شفه‬‫كه‬‫ناڕوونه‬‫موڵه‬‫تی‬ ‫گه‬‫وره‬‫هه‬ "‫ناداتێ‬ ‫كردنی‬‫ئه‬ ‫ر‬‫وه‬‫كێشه‬ ‫ش‬‫له‬ ‫ی‬‫وه‬ ‫نێوان‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫رسوشتیه‬‫په‬ ‫و‬ ‫كان‬‫رله‬‫مانتاران‬ .‫دروستكردووه‬ ‫كێشه‬ ‫ئیستا‬‫گه‬ ‫ی‬‫وره‬‫له‬‫په‬ ‫نێوان‬‫رله‬‫مانتارانی‬ ‫بزووتنه‬‫وه‬‫ی‬‫وه‬ ‫و‬ ‫گؤڕان‬‫سامانه‬ ‫زیری‬‫س‬‫وشتیه‬‫كان‬ ‫هه‬‫یه‬‫له‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫و‬‫پ‬‫ااڵوتگه‬‫یه‬‫له‬‫باره‬‫ی‬‫دا‬‫نه‬‫وه‬ ‫نانی‬‫زاره‬‫ت‬ ‫به‬‫پااڵوتگه‬ ‫و‬‫یه‬‫موڵه‬ ‫و‬‫پێنه‬ ‫ت‬‫وه‬ ..‫دانی‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬ ‫سوشتیه‬‫له‬ ‫كانیش‬‫به‬‫یاننامه‬‫یه‬‫تۆمه‬ ‫كدا‬‫ئاڕاسته‬ ‫تی‬‫ی‬ ‫په‬‫رله‬‫عه‬ ‫مانتاری‬‫حه‬ ‫لی‬‫مه‬‫و‬ ‫و‬ ‫كرد‬ ‫ساڵح‬‫وتی‬‫دانانی‬ " ‫به‬‫وه‬‫ناوه‬ ‫دا‬‫ئه‬‫پااڵوتگه‬ ‫و‬‫یه‬‫بزووتنه‬ ‫هی‬‫وه‬‫گۆرانه‬ ‫ی‬‫و‬ ‫كردووه‬ ‫داوای‬‫موڵه‬‫بدرێتێێ‬ ‫تی‬‫ئه‬ ،‫ویش‬ ‫ڕه‬‫تیكرده‬‫وه‬". ‫بیرهێنانه‬‫وه‬ ‫ڕوونكردنه‬‫وه‬
  • 9. 9 ‫ده‬ ‫هۆكاری‬‫رنه‬‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫چوونی‬‫نه‬‫وتیه‬:‫كان‬ ‫وه‬‫ده‬ ‫پیشبینی‬ ‫كو‬‫ئه‬ ‫كرا‬‫ماوه‬ ‫و‬‫یه‬‫ته‬‫كه‬ ‫واوبوو‬‫ئه‬ ‫بڕیاربوو‬ ‫بۆ‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫پێشكه‬ ‫كاندید‬ ‫زیران‬‫بۆ‬ ‫بكات‬ ‫ش‬ ‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫دانانی‬‫نه‬‫وتیه‬‫به‬ ‫كان‬‫ئه‬ ‫ئیستا‬ ‫تا‬ ‫اڵم‬‫كاره‬ ‫و‬‫نه‬‫له‬ ‫كرا‬‫به‬‫ئه‬ ‫ر‬‫هۆیانه‬ ‫م‬. -‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫دانانی‬‫نه‬‫وتیه‬‫واته‬ ‫كان‬‫ڕزگاربوون‬‫نه‬ ‫داهاتی‬ ‫ی‬‫له‬ ‫وت‬‫مامه‬‫ڵه‬‫و‬ ‫حیزبی‬ ‫تاك‬ ‫ی‬ ‫تاكه‬‫كه‬‫له‬ ‫ناڕوونی‬ ‫و‬ ‫سی‬‫چۆنیه‬‫وه‬ ‫تی‬‫خه‬ ‫و‬ ‫رگرتن‬‫داهاته‬ ‫رجكردنی‬‫ووردی‬ ‫چاودوێری‬ ‫كان"بوونی‬ ‫په‬‫رله‬‫له‬ "‫دارایی‬ ‫چاودێری‬ ‫دیوانی‬ ‫و‬ ‫مان‬‫سه‬‫ئه‬ ‫ر‬‫داهاته‬ ‫و‬. -‫به‬‫هه‬ ‫شداریكردنی‬‫الیه‬ ‫پێنج‬ ‫ر‬‫نه‬‫به‬‫شداره‬‫كه‬‫حكومه‬ ‫ی‬‫له‬ ‫ت‬‫ئیداره‬‫د‬‫مه‬ ‫انی‬‫له‬‫نه‬ ‫فی‬‫و‬ ‫وت‬ ‫داهاته‬ ‫چاودێریكردنی‬‫كه‬‫كه‬ "‫ی‬‫یه‬ ‫ئیستا‬‫كێكه‬‫له‬‫كێشه‬‫سه‬‫ره‬‫كیه‬‫الیه‬ ‫پێنج‬ ‫دانوستانی‬ ‫كانی‬‫نه‬‫كه‬‫ی‬ ‫هه‬‫وایه‬ ‫پیان‬ ‫و‬ ‫ریم‬‫مه‬‫له‬‫نه‬ ‫فی‬‫شه‬ ‫الی‬ ‫وت‬‫حیزبه‬ ‫و‬ ‫خس‬" - ‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬:‫كان‬ ‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬‫به‬ ‫سپێرا‬ ‫كان‬‫میژوو؟‬ ‫له‬ ‫ساڵ‬ ‫چوار‬‫مه‬‫له‬ ‫وپێش‬‫الیه‬‫ن‬ ‫ئه‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫سندو‬ ‫یاسای‬‫قی‬‫داهاته‬ ‫نه‬‫وتیه‬‫كان‬‫گه‬‫اڵڵه‬.‫كرا‬ ‫كۆتا‬‫ی‬‫له‬ ‫مارچ‬ ‫مانگی‬ ‫ی‬‫الیه‬‫پ‬ ‫ن‬‫ه‬‫رله‬‫مانی‬ ‫كوردستانه‬‫وه‬‫یاساكه‬‫په‬ ‫ی‬‫سه‬‫و‬ ‫ندكرا‬ ‫سه‬‫هه‬ ‫رۆكی‬‫ده‬ "‫كرد‬ ‫واژووی‬ ‫رێمیش‬‫بوو‬ ‫له‬‫ماوه‬‫ی‬90‫دروستكرایه‬ ‫ڕۆژدا‬‫به‬‫اڵم‬ ‫ئه‬ ‫تائێستا‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫زیر‬‫ناوێكی‬ ‫هیچ‬ ‫ان‬ ‫ڕه‬‫وانه‬‫په‬ ‫ی‬‫ره‬‫ل‬‫ه‬‫م‬‫ا‬‫ن‬‫نه‬‫كردووه‬‫بۆ‬ ‫په‬‫سه‬.‫ندكردنیان‬ ‫له‬‫كۆبونه‬ ‫دوای‬‫وه‬‫یه‬ ‫قۆڵی‬ ‫پێنح‬ ‫ی‬‫له‬ ‫كێك‬‫و‬ ‫بابه‬‫ته‬‫گه‬‫رمانه‬‫باسده‬ ‫ی‬‫سندوقی‬ "‫كرێت‬ ‫داهاته‬‫نه‬‫وتیه‬‫كانه‬‫پێده‬ ‫و‬‫الیه‬ ‫چێت‬‫نه‬‫كان‬ ‫به‬‫تایبه‬‫دابه‬ ‫له‬ ‫ت‬‫پۆسته‬ ‫شكردنی‬‫كان‬ ‫ئه‬‫گه‬‫هه‬ ‫ری‬‫یه‬‫بیته‬ ‫گرفت‬‫پێشیه‬‫وه‬‫بۆ‬ ‫سندوقه‬‫كه‬. ‫داهاته‬ ‫سندوقی‬‫نه‬‫وتیه‬‫تایبه‬ ‫سندوقێكی‬ :‫كان‬‫ته‬‫به‬‫دانانی‬ ‫پاره‬‫نه‬ ‫ی‬‫كه‬ ‫رسوشتی‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫له‬‫الیه‬‫ده‬ ‫ن‬‫سته‬‫یه‬‫كی‬ ‫سه‬‫ربه‬‫خۆوه‬‫سه‬‫رپه‬‫ده‬ ‫رشتی‬‫ڕاسته‬ ‫كرێت‬‫سه‬ ‫وخۆ‬‫ر‬ ‫ئه‬‫نجومه‬‫وه‬ ‫نی‬‫ده‬ ‫زیران‬‫بێت‬
  • 10. 10 ‫ساڵ‬ ‫مافه‬)‫(ملیار‬ ‫شایسته‬ ‫گشتی‬ ‫كۆی‬ )‫(ملیار‬‫به‬ ‫تێچووی‬‫ڵینده‬‫ر‬ ‫به‬ ‫قازانجی‬‫ڵێنده‬‫ر‬ 2014 2.774 1.017 3.791 2015 4،306 1.720 266.0 ‫(قه‬‫پیشینه‬ ‫رزی‬) ‫ئه‬‫قه‬ ‫و‬‫رزه‬‫به‬ ‫ی‬‫نه‬‫ده‬ ‫وت‬‫درێته‬‫وه‬ 1.500 1500 ‫شایسته‬ ‫مافی‬ ‫گشتی‬ ‫كۆی‬‫قه‬ ‫و‬ ‫كۆمپانیان‬ ‫ی‬‫پیشینه‬ ‫رزی‬(2014+2015) 1711.3 ‫هه‬‫له‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫ماوه‬‫ساڵێ‬ ‫ی‬2014‫و‬2015 5‫و‬ ‫ملیار‬291‫قه‬ ‫دۆالر‬ ‫ملیۆن‬‫كۆمپانیا‬ ‫رزاری‬ ‫نه‬‫وتیه‬‫كانه‬. ‫شایسته‬ ‫مافی‬‫ی‬‫پێشبینیكراوی‬‫نه‬ ‫كۆمپانیا‬‫وتیه‬‫كان‬ ‫مانگی‬ ‫تا‬72015(6‫و‬ ‫ملیار‬26‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬ )‫كه‬ ‫دیارنیه‬ ‫تائیستا‬‫ئه‬‫پاره‬ ‫و‬‫یه‬‫چۆندراوه‬‫ته‬‫وه‬‫چۆن‬ ‫یان‬ ‫ده‬‫درێته‬‫وه‬. ‫قه‬‫پێشینه‬ ‫رزی‬‫كه‬‫حكومه‬‫له‬ ‫ت‬‫قه‬ ‫م‬‫یرانه‬‫له‬ ‫دا‬‫كۆمپانیا‬ ‫نه‬‫وتیه‬‫وه‬ ‫كانی‬‫رگرتووه‬1‫و‬ ‫ملیار‬500‫دۆالره‬ ‫ملیۆن‬‫و‬ ‫بڕیاره‬‫ساڵی‬2016‫به‬‫نه‬‫بدرێته‬ ‫وت‬‫وه‬. ‫نه‬ ‫كۆمپانیاكانی‬‫له‬ ‫وت‬‫ڕیگه‬‫چه‬ ‫ی‬‫به‬ ‫ندین‬‫یاننامه‬‫وه‬ ‫نیگه‬‫ده‬ ‫خۆیان‬ ‫رانی‬‫ربڕیوه‬‫له‬‫دواكه‬‫مافه‬ ‫وتنی‬ ‫داراییه‬‫به‬ " ‫كانیان‬‫هیشتاش‬ ‫اڵم‬‫به‬‫رده‬‫وامن‬ ‫له‬"‫كاركردن‬. ‫ئه‬‫پاره‬ ‫و‬‫یه‬‫د‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫بۆ‬ ‫ی‬‫ده‬ ‫ابین‬‫كرێت‬ ‫له‬‫نه‬ ‫پشكی‬‫دۆالر‬ ‫/ملیۆن‬ ‫فرۆرشاو‬ ‫وتی‬ ‫له‬ ‫كۆمپانیاكان‬ ‫مافی‬‫به‬‫رهه‬‫مهێنان‬/‫له‬‫یه‬‫ك‬ ‫به‬‫نه‬ ‫رمیل‬‫وت‬
  • 11. 11 ‫نه‬ ‫جۆری‬‫وت‬ 2014 2015 2016 ‫ساڵ‬ 1st 2nd 3rd 4th 1st 2nd 3rd 4th 1st 2nd 3rd 4th 2014 2015 2016 ‫ته‬ ‫خاوی‬‫كساس‬ 98.68 103.35 97.87 73.21 48.48 57.85 46.93 45.34 49.05 54.70 56.67 57.00 93.17 49.62 54.42 ‫برێنت‬ 108.14 109.70 101.90 76.43 53.91 61.65 51.84 50.34 54.05 59.70 61.67 62.00 98.89 54.40 59.42 ‫ڕ.ن.هاورده‬ 94.18 98.64 93.85 71.45 46.40 55.09 43.31 41.83 45.51 51.18 53.18 53.50 89.65 46.62 50.95 -‫ده‬‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫نه‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫نه‬ ‫نرخی‬ ‫بۆ‬ ‫پیشبینی‬ ‫مریكا‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ڕیژه‬ ‫و‬ ‫برینیت‬ ‫و‬ ‫كساس‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫ی‬ ‫هاورده‬‫كردووه‬ ‫كردن‬‫به‬ ‫و‬‫ئه‬ ‫پێی‬‫ڕیژه‬ ‫و‬‫یه‬:‫ش‬ -‫ساڵی‬2016‫ڕیژه‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫نه‬ ‫تی‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫كساس‬‫بێته‬54‫و‬ ‫دۆالر‬42‫سه‬.‫نت‬ -‫ساڵی‬2016‫ڕیژه‬‫ناوه‬ ‫ی‬‫ندیه‬‫نه‬ ‫تی‬‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬‫بێته‬59‫و‬ ‫دۆالر‬42‫سه‬.‫نت‬ ‫هه‬‫روه‬‫پێشبینیه‬ ‫پێی‬ ‫به‬ ‫ك‬‫چاره‬ "‫كان‬‫چواره‬ ‫كی‬‫می‬2015‫نه‬‫ته‬ ‫خاوی‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫ده‬ ‫كساس‬‫بێته‬(57‫و‬ ‫دۆالر‬ ) ‫ده‬ ‫برێنتیش‬ ‫خاوی‬‫بێته‬(62.‫دۆالر‬ ‫و‬ ) -‫به‬‫پێشبینه‬ ‫پێی‬‫كه‬‫ده‬ ‫ی‬‫نه‬ ‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫هه‬ "‫بێت‬ ‫مریكا‬‫له‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫چاره‬‫كۆتا‬ ‫كی‬‫یی‬2015 ‫نه‬ ‫دا‬‫به‬ ‫وت‬50‫به‬ $‫رامبه‬‫به‬ ‫ر‬‫ده‬ ‫رمیلیك‬‫هه‬ ،‫فرۆشێت‬‫رچه‬‫ند‬‫ئه‬ ‫هیچ‬‫گه‬‫نیه‬ ‫رێك‬‫ئه‬‫ڕێژه‬ ‫م‬‫یه‬‫دانه‬‫به‬‫زێت‬ ‫به‬‫ئه‬ ‫اڵم‬‫نرخه‬ ‫و‬‫هه‬ ‫بۆ‬‫نرخێكی‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫گو‬‫نجاو‬‫هه‬ ‫و‬‫مه‬ ‫م‬‫ترسیداره‬.‫بۆیی‬ -‫بۆ‬2016‫كه‬‫نه‬‫وته‬‫كه‬‫هاوتایه‬ ‫ی‬‫به‬‫نه‬‫كه‬ ‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫له‬ ‫مێك‬‫قورسرت‬ ‫و‬‫ه‬"‫ده‬‫توانێت‬‫نه‬‫له‬ ‫خۆی‬ ‫وتی‬ ‫نێوان‬50‫بۆ‬55‫به‬ ‫بفرۆشێت‬ ‫دۆالر‬‫رامبه‬‫به‬ ‫ر‬.‫رملێك‬ ‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫نرخی‬2016/‫به‬‫رمیل‬
  • 12. 12 opic n.oecd oecd ‫ووزه‬ ‫ئاژانسی‬‫ده‬ ‫پیشینی‬ ‫جیهان‬ ‫ی‬‫به‬ ‫كات‬‫زیادبوونی‬ ‫هۆی‬ ‫هه‬‫نارده‬‫نه‬ ‫ی‬‫ئیرانه‬ ‫ی‬ ‫وت‬‫وه‬‫نه‬ ‫كۆگانی‬‫له‬ ‫وت‬‫جیهان‬ ‫پڕببنه‬‫وه‬‫و‬‫گه‬‫شه‬‫به‬ ‫ی‬‫رهه‬.‫ببێت‬ ‫زیاتر‬ ‫م‬ ‫له‬ "‫جوون‬ ‫مانگی‬ ‫بۆ‬ ‫برێنت‬ ‫خاوی‬ ‫نرخی‬‫نێوان‬53‫بۆ‬ ‫دۆالر‬59 ‫سوڕاوه‬ ‫دۆالر‬‫ته‬‫وه‬." ‫به‬‫رهه‬‫نه‬ ‫می‬‫گه‬ ‫جیهان‬ ‫خاوی‬ ‫وتی‬‫شتووه‬‫ته‬(96.94‫ملیۆن‬ ) ‫به‬‫له‬ ‫رمیل‬‫ئه‬ ‫ڕۆژیكدا‬‫وه‬‫له‬ ‫شه‬‫گه‬ ‫پیشوودا‬ ‫مانگی‬ ‫چاو‬‫شه‬‫ی‬ ‫كردووه‬‫به‬‫ڕیژه‬‫ی‬1.4.‫ملیۆن‬ ‫ووزه‬‫جیهان‬ ‫ی‬
  • 13. 13 ‫هه‬‫ڕێكخستنه‬ ‫بۆ‬ ‫كوردستان‬ ‫رێمی‬‫وه‬‫خۆی‬ ‫ئابوری‬ ‫ژیانی‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫پێویستی‬‫كه‬ ‫ڕێكخستنی‬‫نه‬ ‫رتی‬‫رسوشت‬ ‫غازی‬ ‫و‬ ‫وت‬‫هه‬ ‫ی‬‫یه‬ ‫له‬‫پڕۆسه‬ ‫كۆی‬‫به‬ ‫كانیدا‬‫تایبه‬‫له‬ ،‫داهات‬ ‫ت‬‫یه‬ ‫خاڵی‬‫كه‬‫مدا‬ ‫پێویسته‬‫ده‬‫حی‬ ‫ستی‬‫ز‬‫كه‬ ‫و‬ ‫بی‬‫له‬ ‫سی‬‫كه‬‫نه‬ ‫رتی‬‫بكێشینه‬ ‫وت‬‫وه‬ ‫داهاته‬ ‫سندوقی‬ ‫یاسای‬ ‫دواتریش‬ ‫و‬‫نه‬‫وتیه‬‫كان‬‫دروستبكرێت‬، ‫به‬‫پێچه‬‫وانه‬‫وه‬‫ئه‬‫گه‬‫ئه‬ ‫ربێت‬‫كاره‬ ‫و‬‫نه‬‫كه‬‫به‬ ‫ین‬‫"له‬ ‫ر‬‫عنه‬‫تی‬ ‫نه‬‫ده‬ ‫وت‬‫كه‬."‫وین‬ ‫په‬‫دۆر‬ ‫یامی‬
  • 14. 14 ‫وه‬ ‫پالنی‬‫زاره‬‫سامانه‬ ‫تی‬‫رسوشتیه‬‫كان‬ ‫تۆگی‬2014 ‫به‬‫یاننامه‬‫كاركه‬ ‫كۆمپانیا‬ ‫ی‬‫ره‬‫نه‬ ‫كانی‬‫له‬ ‫وت‬‫كوردستان‬ ‫هه‬ ‫راپۆرتی‬‫ناره‬‫ده‬‫مانگی‬ ‫كردن‬‫جو‬‫الی‬‫وه‬‫زاره‬.‫ت‬ ‫تایبه‬ ‫راپۆرتی‬‫تی‬‫ده‬‫نه‬ ‫زانیاری‬ ‫زگای‬‫ئه‬ ‫وتی‬‫مریكا‬ ‫ووزه‬ ‫ئاژانسی‬‫راپۆ‬ /‫جیهان‬ ‫ی‬‫جو‬ ‫مانگی‬ ‫رتی‬‫الیی‬ ‫سه‬‫رچاوه‬‫كان‬