Amerika, 6.r

- Novi svijet 1492. god
- Kristofor Kolumbo
- Indijanci

Sjeverna i Južna Amerika
- granica - Panamska prevlaka (SA) - Karipsko more (SA)

- Grenland - najveći otok na Zemlji - pripada Americi

Panamski kanal 1914. god
- povezuje Atlantski i Tihi ocean

Angloamerika i Latinska Amerika
- Angloamerika - SAD i Kanada
- granica - rijeka Rio Grande

RELJEF
- četiri cjeline: - Kanadski štit i
staro gorje
- Apalačko gorje
- Kordiljeri
- prostrane
ravnice

Kanadski štit i prastara visočja
- Velika jezera i rijeka St. Lawrence - važan plovni put

- pratara visočja - Gvajansko i
Brazilsko visočje (JA)
- bogata rudama

Apalačko gorje
- šumoviti krajevi
- rudno bogatstvo
- hidroelektrane
- nastali veliki gradovi

Mlado ulančano gorje - Kordiljeri
- vulkani
- u JA - Ande
- velike visoravni i zavale

- jezero Titicaca
- velika plovna važnost

- glavni dio Kordiljera - Rocky Mountains

- najviši vrh SA - Mount McKinley

Središnje ravnice
- u SA - porječje rijeke Mississippi

- u JA - nizinski prostor vlažne, tropske Amazonije
- porječje La Plate
- uz rijeku Orinoco

KLIMA
- SA - snježno šumske i umjerene klime
- JA - tropske i umjerene klime

Tropska Amerika
- prašumska klima
- nizina Amazonija - tropske kišne šume,
- prašuma - SELVA
- svakodnevne kiše
- stepska klima
- u SJ - ljanosi
- u JA - camposi
- stepska i pustinjska klima
- sjever Meksika i JZ SAD-a
- najsušniji - poluotok Baja Californija
- URAGAN - tropski ciklon - pogađa otočja
u karipskom moru

Podneblje središnjih ravnica
- stepska klima
Stepe: - u SA - prerije
- u JA - pampe
- žitnice
- stočarstvo
- TORNADO - jak vrtlog vjetra

Hladni sjever
- nema suhe snježno-šumske klime
- samo vlažna snježno-šumska klima
- sjevernije sve oštrija
- područje oštre snježno-šumske klime - prostrane crnogorične
šume
- krajnji sjeverni rub kontinenta - klima tundre
- Grenland - polarna klima
- TUNDRA - lišajevi, mahovine, nisko kržljavo raslinje

STANOVNIŠTVO
- indijanski rezervati
- Europljani prisilno dovodili Afrikance - robovi na plantažama
- Afroamerikanci - potomci "robova"
- za useljavanje najprivlačnija AA - ali najveća ograničenja
- u LA - iz sela u gradove
- SA - 570 mil. stan.
- JA - 410.mil. stan.
- gusto naseljeno: - oko Velikih jezera
- JZ SAD-a
- kalifornijsko primorje
- Meksička visoravan

- LA - rimokatolička vjera
- mnogo mladih
- sluslužbeni jezik - portugalski
- Brazil - španjolski
- SA - službeni jezik - engleski
- Kanada - francuski
- JZ - španjolski - Kalifornija - službeni jezik

GOSPODARSTVO I GRADOVI
- velike razlike između visoko razvijene AA i srednje razvijene LA
- AD i Kanada - najnaprednije zemlje svijeta
- zemlje LA zaostaju - uzdignute - Meksiko, Brazil, Čile
- najsiromašnije - Haiti, Nikaragva, Honduras,
Gvajana i Bolivija

Problemi siromašnih zemalja LA
- brz porast stanovništva
- velik dio živi od poljoprivrede
- neravnomjerna raspodjela poljoprivrednog zemljišta
- zaduženost
- ovisnost o AA
- gospodarske i političke krize

Poljoprivreda
- AA - najmanji udio polj. stan. u svijetu
među najvećim proizvođačima polj. proizvoda
- žitarice, soja, uljarice
- šumarstvo
- LA - veći udio polj. stan.
- velik broj samo za vlastite potrebe
- krumpir, grah, perad, kukuruz
- najvažnije tržišne kulture - kava, banane, ananas
- izvoz i preradba drva - Brazil

Prirodna bogatstva
- SAD i Kanada svoj razvoj zahvaljuju prirodnim bogatstvima
- u JA ističe se Brazil
- raznovrsna industrija LA - Meksiko, Brazil i Argentina

Američki velegradovi
- u AA - 80% stan. živi u gradovima
- tipičan grad - izraženo poslovno središte s brojnim neboderima
- najveći gradovi:

- u LA - vrlo brz rast stan. u gradu (3/4)
- razlog - potraga za poslom i boljim uvjetima življenja
- neplanska izgradnja
- sirotinjske četvrti - FAVELE
- u mnogim gradovima prevladava siromašno stan. - kriminal
- gradovi postali nesigurni - manja zarada od turizma
- najveći gradovi:

SAD
- prednost pred Europom - raspolaganje bogatim, golemim,
slabo nastanjenim prostorom
- savezna država - 50 saveznih država + Washington
- 310 mil. stan. - treća u svijetu (Rusija, Kanada)
- u sjevernom umjerenom pojasu
- povoljan položaj

Poljoprivreda
- udio stan. manji od 3%
- po izvozu - vodu u svijetu
- izvrsno opremljeni posjedi
- sustav poljoprivrednih pojasa (belt)
- veliki obiteljski poljodjelski posjedi
- sušnije prerije zapadno - veliki stočarski posjedi
- šumarstvo
- ribarstvo

Industrija
- jedna od najmoćnijih zemlja - proizvodnja/izvoz
- SI - gl. ind. područje
- elektronska i avionska industrija
- nalazišta nafte
- razvijena petrokemijska i kemijska industrija
- Silicijska dolina - Apple

Djelatnosti
- vodeća zemlja u međunarodnoj trgovini
- svjetska gospodarska velesila
- politička velesila
- vodeća zemlja po zračnom prometu
- bankarstvo
- turistička zemlja
- znatne zarade - kultura -film

KANADA
- 10 mil. km2 - druga zemlja po površini na svijetu
- zauzima 40% površine SA
- pruža se kroz 6 vremenskih zona
- vrlo razvedena obala
- položaj sličan položaju SAD-a

Dijelovi Kanade
- Kanadski štit
- tekućice se spuštaju s ruba štita
- bogatstva - voda, šume i rudno bogatstvo

Središnje ravnice
- uz granicu sa SAD-om
- prostrane kanadske plodne prerije
- u podnožju ravnica - stare stijene - rudno bogatstvo - ugljen,
nafta

Kordiljeri
- zapad
- bujne šume i vodna snaga

Prostor uz Velika jezera
- rijeka St. Lawrence
- mala ali važna prirodna cjelina
- Kanadi pripadaju svi dijelovi Velikih jezera osim Michigana
Kanadski Apalači

Klima
- jug - snježno šumska
- prostor oko Velikih jezera - klimatski najpogodniji dijelovi

Naseljenost i stanovništvo
- 35 mil. stan.
- prosječna naseljenost - 3 stan. na 1 km2
- veliki dio nepovoljan za život
- u pojasu uz južnu granicu sa SAD-om živi više od 90% stan.
- plodna Kanada
- 10 provincija i 3 teritorija na sjeveru
- nizina uz Velika jezera i uz rijeku St. Lawrence - polovica stan.
- francuski i engleski u svemu su ravnopravni
- većina govori eng - glavnina koji govore fra - okupljeni u
provincji Quebec
- Indijanci žive u rezervatima
- prevladavaju potomci doseljenika iz Europe
- Quebec

Gospodarstvo
- jedna od najrazvijenijih zemallja svijeta
- raznovrsna industrija
- visoka tehnologija
- pojas na jugu - kanadske prerije - jedna od najvećih žitnica
svijeta
- 40% - šume - drva, drvni proizvodi, papir
- nema nafte za izvoz - velike vlastite potrebe
- nalazišta ugljena, urana, zlata
- usmjerena na izvoz
- trgovina, bankarstvo, promet, turizam
- za razvoj važan - plovni put Velika jezera-St. Lawrence

Kanadski velegradovi
- 80% stan. - živi u gradu
- svi velegradovi - na jugu

MEKSIKO
- najsjevernija zemlja LA
- povoljan geografski položaj

Prirodna osnova
- glavnina zemlje - Meksička visoravan
- između dva planinsa laca - Sierra Madre Oriental
- Sierra Madre Occidental
- visoravan na jugu - ugasli i aktivni vulkani
- najviši - Citlatepetl
- Popocatepetl
- vulkanski, nemiran pojas - česti potresi

- dva veća poluotoka: - Yucatan
- Baja California

Yucatan
- nizinski i tropski prostor

Baja California
- pustinjski poluotok

- veliki dijelovi Meksika imaju suhe klime
- pustinja Sonora - uz obalu Baje Californie
- samo Yucatan ima tropsku kišnu klimu
- glavni klimatski činbenik u Meksiku - nadmorska visina

-TIERRA
NEVADA
- TIERRA
HELADA
- TIERRA
FRIA
- TIERRA
TEMPLADA
- TIERRA
CALIENTE

Naseljenost
- 2 mil. km2
- 120 mil. stan.
- mlado stan.
- na području današnjeg Meksika - prije Europljana - razvijene
američke civilizacije
- Meksikanci - potomci AZTEKA i MAYA
- mestici najviše
- skoro svi govore španjolski
- poznavanje eng. - pogranični gradovi
- turistička središta

Stanovništvo i gradovi
- 80% stan. u gradovima
- glavni grad - Ciudad de Mexico - jedan od najvećih svjetskih
gradova
- važna gospodarska središta: - Gualadajara
- Monterrey
- Puebla
- uz granicu sa SAD-om: - Juarez
- Tijuana
- važne luke: - Tampico
- Veracruz
- najvažnija tihooceanska luka - Mazatlan

- Ciudad de Mexico - glavni grad

- Veracruz - obala Meksičkog zaljeva - važna luka
- nafta

- Mazatlan - tihooceanska luka

Gospodarstvo
- kukuruz, grah i povrće - lavne prehrambene kulture
- kava, šećerna trska i vanilija - izvoz
- rudno bogatsvo
- najveći svjetski proizvođači nafte
- dugo su se oslanjali na poljoprivredu - dobili nov poticaj uz
oslonac na SAD
- Amerikanci podigli ind. pogone u meksičkim gradovima uz
granicu
- prednost jeftine radne snage
- tako nastali dvojni gradovi
- SAD, Kanada i Meksiko stvorili zajedničko slobodno tržište
- važan turizam - kulturno-povijese znamenitosti
- lijepe plaže
- Acapulco
- meksički radnici - radna snaga na kalifornijskim posijedima
- žele se iseliti - dozvolu teško dobivaju - ilegalno prelaze granicu i
ostaju u SAD-u
- većina Kalifornije - Meksikanci

- Acapulco - glavno turističko središte

- zid na američko-meksičkoj granici

BRAZIL
- 8, mil. km2
- najveća zemlja JA
- peta zemlja svijeta po veličini
- u žarkom pojasu
- najveća tropska zemlja na svijetu
- i prema broju stan. - najveća u JA
- 200 mil. stan.
- službeni jezik - por.
- polovica stan. - bijelci
- prisilno dovedeni crnci - rad na plantažama
- razlikujemo dva dijela: - slabo naseljena i pretežno nerazvijena
unutrašnjost
- gusto naseljeno i razvijeno priobalje

Naseljenost
- najveći dio - Amazonija - najveće područje tropskih kišnih šuma
- naseljavanje počinje kada počinje iskorištavanje kaučukuvca
- Manaus - grad u srcu Amazonije
- sukob s Indijancima (?)
- nastavljanje prodora u Amazoniju
- prašumska područja ugrožena
- unutrašnji dio Brazilskoga visočja - rijetko naseljeno
- rudarstvo, uzgoj soje
- Pantanal - rijetko naseljena nizina - turistički vrijedno - ekološki
osjetljivo
- Brasilia - glavni grad
- Goiania - milijunski grad - blizu glavnog grada

Razvijenost i gradovi
- priobalje - razvijenije od unutrašnjosti
- 80% stan. - živi na obali
- uzgaja se šećerna trska
- JI priobalje - najnaseljeniji dio
- poljodjelstvo, stočarstvo, kava
- rudno bogatstvo, nafta
- obilje vodne snage - Itaipu - slapovi Iguacu
- rudarstvo

- Rio de Janeiro - najveće turističko središte

Gospodarstvo
- velika zaduživanja
- najjače gospodarstvo na svijetu
- svejedno - mnogo siromašnih
- 80% stan. - u gradu
- doseljavanje u gradove - potraga za boljitkom
- FAVELA - sirotinjska četvrt
- kriminal

ARGENTINA
- površinom druga u JA
- većina - bijelci
- razlikuju se četiri regije: - Ande
- sjeverne nizine
- Pampa
- Patagonija

- Ande
- duž cijele zapadne granice
- Aconcagua - najviša planina Anda
- u podnožju, pri prijelazu u ravnice - milijunski gradovi Cordoba i
Mendoza
- voćarstvo, vinogradarstvo
- električna energija
- turističi važne - Ande
- poznata argentinska
skijališna središta

- sjeverne nizine
- Gran Chaco i Međurječje
- vruće podneblje
- suša
- močvarno i šumovito

- Pampa
- najrazvijeniji i najnaseljeniji dio
- plodnon praporno područje
- vlažna stepa
- najveći argentinski gradovi
- Buenos Aires - glavni grad - najveći - luka
- 90% sta. - u gradu
- sela nema zbog veleposjeda
- Rosario - milijunski grad

ČILE
- duž cijele južne polovice kontinenta
- tri velike cjeline: - sjeverni Čile
- središnji Čile
- južni Čile

- Sjeverni Čile
- pretežno pustinjski - Atacama
- veliko rudno bogatstvo
- ribarstvo
- Antofagasta - najveći grad i luka

- središnji Čile
- najnaseljeniji i najrazvijeniji dio zemlje
- razlog - klima
- poljodjelstvo
- nalazi se većina gradova
- Santiago - glavni grad
- Valparaiso - najveća luka, turističko središte

Amerika, 6.r

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (20)

Similaire à Amerika, 6.r

Similaire à Amerika, 6.r (6)

Amerika, 6.r