2. A crise da democracia e o
ascenso do totalitarismo
3. • Unha das consecuencias da Gran Guerra foi a formación dunha corrente
de opición contraria ao sistema democrático, situación que se mantivo
durante o periodo de entreguerras. O motivo principal desta desconfianza
foi considerar que o parlamentarismo fracasara.
• A democracia e o sistema parlamentario mantivéronse nos EEUU e nos
países europeos de tradición máis liberal, como Reino Unido ou Francia.
• No centro e no sur de Europa se adoptaron outro tipo de réximes:
• Autoritarios, cun xefe único.
• Totalitarios, cun partido único e control social.
• Estes últimos contaron co apoio social:
• Da clase media, descontenta polo descenso do seu nivel de vida a causa da crise.
• Do gran capital, desexoso de deter o auxe do comunismo.
• De moitos excombatentes e parados descontentos.
• Dos sectores sociais máis conservadores.
• Dentro dos totalitarismos destacaron sobre todo o fascismo italiano e o nazismo alemán.
7. • Os totalitarismos controlaron o poder político de todos os ámbitos da
vida das persoas. Por iso, nos países nos que accederon ao poder,
implantaron:
1. Un sistema político autoritario:
• O Estado controla todo o poder e dito poder o exerce a través de un líder carismático
que esixe obediencia cega: O duce Mussolini, no caso de Italia; o führer Hitler, en
Alemania ou o caudillo Franco, en España.
• Non existen as liberdades persoais, nin o pluralismo político. Só un partido único, que
reprime con violencia calquera oposición.
2. Control económico e social:
• O Estado dirixe a economía e se proclama anticapitalista e anticomunista. Ademáis
controla a sociedade a través da propaganda, a censura dos medios de comunicación e a
educación.
10. 3. O rexeitamento da igualdade.
Defenderon a superioridade:
• Dos membros do partido único sobre
o demais.
• Dos homes sobre as mulleres.
• Dunhas razas sobre outras.
4. O pensamento irracional.
Proclamaron o fanatismo e a
obediencia cega, reforzados con
símbolos, escudos, cantos e
uniformes que fomentaban a
unidade dos seus seguidores.
Os nazis usaban espacios públicos para promover as súas ideas
sobre a raza. A táboa que se mostra aquí ten o título: “A
bioloxía do crecemento" e ten a lenda "Etapas do crecemento
correspondentes á raza nórdica".
Alemania, antes da guerra.
11. 3. O ultranacionalismo. Exaltaban a grandeza da propia nación, e
reclamaron territorios para lograr a súa unidade ou para dotala dun
espazo vital que permitise a súa supervivencia
4. O militarismo. Defenderon a forza e a guerra como instrumentos de
poder, prestixio e progreso dos pobos.
ESPAZO VITAL O LEBENSRAUM:
Territorio necesario para garantir
as necesidades e a supervivencia
da poboación dun Estado. O
cenpto foi usado por Hitler e os
ideólogos nazis para defender a
política de anexións territoriais
do III Reich
14. • Causas:
• Descontento polos acordos de paz alcanzados durante a Gran Guerra.
• A situación de posguerra, caracterizada pola crise económica, o paro, a
inflación e o malestar social. Dito malestar causou movementos
revolucionarios que asustaron aos sectores máis conservadores.
15. • Nacemento:
• O fascismo foi obra do xornalista Benito Mussolini, quen fundou –no ano 1921- o
Partido Nacional Fascista. Este partido congaba con grupos paramilitares –os Fascios
italianos di Combatimento ou “camisas negras”- que se dedicaban a reprimir o
movemento obreiro.
• Este partido contou co apoio dos grandes propietarios, da pequeña burguesía, da
Igrexa e do propio monarca, Vittorio Emmanuele III.
• En 1922 Mussolini e o Partido Fascista organizan a “Marcha sobre Roma” para
exercer presión sobre o goberno, logrando que o rei nomee a Mussolini xefe do
mesmo.
• Unha vez no poder, Mussolini implantou una ditadura fascista:
• Asumiu o poder.
• Prohibiu os partidos políticos.
• Reprimiu aos sindicatos e calquera oposición a través da policía política (Ovra).
• Dirixiu a economía.
• Controlou todos os aspectos da vida social a través da propaganda e a censura.
20. • Causas:
• Descontento na República de Weimar (1918-1933) pola humillación sufrida
no Tratado de Versalles.
• Situación de posguerra: crise económica, paro e malestar social manifestado
en movementos revolucionarios.
21. • Nacemento:
• O Nazismo xurdiu arredor do antigo soldado Adolf Hitler e do Partido
Nacionalsocialista dos Traballadores Alemáns, fundado en 1920, que contaba
cunha organización paramilitar (SA ou Seccións de Asalto), dedicada a
combater aos comunistas.
• Este partido contou co apoio dunha parte importante das clases medias
arruinadas pola crise económica de 1929 e dos capitalistas contrarios ao
comunismo.
23. • Nas eleccións de 1932, o partido nazi conseguiu 13,8 millóns de
votos. Un ano despóis, Hitler converteríase en chanceler de Alemania.
• Unha vez no poder, puxo fin á República de Weimar e proclamou o
Terceiro Reich alemán, e implantou una férrea ditadura:
• Disolveu ou prohibiu o resto dos partidos e sindicatos.
• Anulou os dereitos e as liberdades fundamentais.
• Controlou a economía.
• Dirixiu a educación, a cultura e a arte mediante a propaganda e a censura.
• Buscou cohesión social arredor da idea da superioridade da raza aria e a
persecución dos xudeus.
• Adoptou una política militarista baseada no rearme, o rexeitamento do
Tratado de Versalles e as reivindicacións territoriais.
• Todas estas actuacións desembocarían na II Guerra Mundial.