Panel w ramach Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdroju (8-10 września 2015).

1. Systemowe aspekty
finansowania ochrony zdrowia
w Polsce
Łukasz Zalicki
Partner EY
VI Forum Ochrony Zdrowia
Krynica, 8 września 2015

2. 2
0,57%
2,21%
3,11%
4,77%
6,42%
7,36%
4,20% 4,21% 4,25%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
2020 2040 2060
%PKB
dostępne finansowanie ze
środków publicznych, przy
zachowaniu obecnego systemu
prognozowane zapotrzebowanie
(uwzględniające wpływ zmian
demograficznych, wzrost
gospodarczy i rozwój technologii)
luka finansowania
Obecny system nie pozwala na sfinansowanie
zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne
► Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia w Polsce, do 2060 roku
luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 3,1% PKB
* W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu.
Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2015 Ageing Report (scenariusz AWG risk).
Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*

3. 3
1,48%
2,38%
4,77%
6,42%
7,36%
4,20% 4,21% 4,25%
0,72% 0,72% 0,73%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
2020 2040 2060
%PKB
wpływ zwiększenia składki
dostępne finansowanie ze
środków publicznych, przy
zachowaniu obecnego systemu
prognozowane zapotrzebowanie
(uwzględniające wpływ zmian
demograficznych, wzrost
gospodarczy i rozwój technologii)
luka finansowania
2,21%
3,11%
Obecny system nie pozwala na sfinansowanie
zwiększonego popytu na świadczenia zdrowotne
► Przy założeniu utrzymania obecnego systemu finansowania ochrony zdrowia w Polsce, do 2060 roku
luka w finansowaniu potrzeb zdrowotnych ze środków publicznych może sięgnąć 3,1% PKB
► W przypadku stopniowego zwiększenia składki na ubezpieczenie zdrowotne (z 9% w 2015 r. do 11% podstawy
wymiaru składki w 2019 r.) lukę w finansowaniu uda się zniwelować wyłącznie w krótkim okresie
Luka finansowania rosnących potrzeb zdrowotnych w Polsce, 2020-2060*
* W analizie przyjęto konserwatywne założenie, że obecnie zgłaszane zapotrzebowanie na świadczenia w ochronie zdrowia odpowiada bieżącemu finansowaniu.
Dostępne finansowanie oszacowano na podstawie danych Ministerstwa Finansów. Popyt na podstawie European Commission, The 2015 Ageing Report (scenariusz AWG risk).

4. 4
Bezpośrednie koszty medyczne nie obrazują całego
ciężaru jaki ponosi polska gospodarka z tytułu chorób
► Do kosztów generowanych przez choroby, oprócz kosztów opieki medycznej i programów profilaktycznych, należy
zaliczyć również koszty pośrednie, a więc koszty utraconej produkcji w gospodarce wynikające z występowania
chorób w populacji
► W przypadku jednostek chorobowych dla których przeprowadzono stosowne analizy, wartość kosztów pośrednich
wielokrotnie przewyższa sumę kosztów bezpośrednich. Koszty pośrednie nowotworów złośliwych są ponad
2,5-krotnie wyższe od kosztów bezpośrednich
Źródło: Efektywność leczenia onkologicznego – prezentacja EY podczas Europejskiego Kongresu Medycznego, 2015.
EY, „Metodyka pomiaru kosztów pośrednich w polskim systemie ochrony zdrowia”, 2013.
EY, „Narodowy Program Zwalczania Grypy”, 2013.
Fundacja Onkologia 2025, „Skuteczna onkologia tu i teraz. Ewolucja systemu opieki onkologicznej w Polsce 2015-16”, 2015.
43,6
730
6 500 (dane z 2012)
836
4 302
705
16 795
0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 18000
Grypa (rok bez epidemii)
Grypa (rok z epidemią)
Astma (2012)
Nowotwory złośliwe (2013)
mln PLN
Koszty pośrednie
Koszty bezpośrednie
Brak danych
Koszty pośrednie i bezpośrednie wybranych jednostek chorobowych, mln PLN

5. 5
Czy możemy mówić o solidaryzmie w finansowaniu
systemu ochrony zdrowia? (1/2)
► „Koszt” dostępu do świadczeń ochrony zdrowia, wyrażony w postaci miesięcznej składki na ubezpieczenie
zdrowotne, różni się istotnie w zależności od typu osoby ubezpieczonej
► Wartość kontrybucji pracowników wynosi 52% łącznych przychodów ze składek NFZ, podczas gdy grupa ta stanowi
37% wszystkich ubezpieczonych
Struktura przychodów NFZ ze składek oraz liczba tytułów ubezpieczenia zdrowotnego wg kategorii ubezpieczonych, 2012
Źródło:NFZ, „Struktura przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne za 2012 rok”, 2013.
37%
52%
29%
25%
8%
3%
6%
9%
6%
2%
3%
2%
1%
2%
0,6%
0,3%
5%
3%
5%
2%
0,1%
0,1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Ubezpieczeni w ZUS:
pracownicy
emeryci i renciści
osoby bezrobotne niepobierające zasiłku ani świadczenia przedemerytalnego
osoby prowadzące działalność pozarolniczą
osoby wykonujące umowy zlecenia i umowy agencyjne
pozostałe osoby ubezpieczone w ZUS
służby mundurowe
osoby pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne
Ubezpieczeni w KRUS:
pozostałe osoby ubezpieczone w KRUS
emeryci i renciści
osoby prowadzące działy specjalne produkcji rolnej
Liczba ubezpieczonych
Wartość składek

6. 6
Czy możemy mówić o solidaryzmie w finansowaniu
systemu ochrony zdrowia? (2/2)
► Wartość miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, przy takim samym dochodzie netto, różni się istotnie
w zależności od typu osoby ubezpieczonej
► Najwyższy koszt ubezpieczenia zdrowotnego ponosi osoba, która musi wykupić je samodzielnie, np. pracująca
wyłącznie na podstawie umowy o dzieło
► Osoby prowadzące gospodarstwo rolne płacą najniższe składki: 1 PLN za każdy hektar przeliczeniowy gruntu
rolnego dla gruntów powyżej 6 ha
Źródło: Opracowanie EY, NFZ, KRUS.
* Umowa o dzieło nie jest tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego i nie ma możliwości opłacania składki obliczonej od wynagrodzenia ustalonego dla takiej umowy. W celu objęcia
dobrowolnym ubezpieczeniem osoba powinna zawrzeć umowę z NFZ – szacunek prezentuje minimalną wartość składki.
** Uproszczony szacunek: stawka składki wynosi 1 PLN za 1 ha gruntu rolnego na 1 osobę ubezpieczoną; przeciętny miesięczny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach
rolnych z 1 ha przeliczeniowego wynosił w 2013 r. 239,08 zł.
Wartość miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne osoby osiągającej dochód netto 3 000 PLN miesięcznie
279,41
326,97
365,97
315,15
12,55
0
100
200
300
400
Samozatrudniony
(działalność gospodarcza)
Umowa o pracę Umowa o dzieło* Umowa zlecenie KRUS, działalność rolnicza
na gruntach rolnych**

7. 7
Jakie są alternatywne sposoby sfinansowania
rosnących potrzeb zdrowotnych Polaków?
Wprowadzenie
DUZ
Wzrost wydatków
zdrowotnych
Lepsze
zdrowie
WZROST
PKB
Spadek kosztów
pośrednich
Wzrost wydatków zdrowotnych
w ramach DUZ o 5 mld PLN doprowadzi
docelowo do wzrostu PKB o około
0,3% PKB (czyli 4,3 mld PLN
w warunkach 2013 roku).
„Odciążenie” publicznej
części systemu ochrony
zdrowia
PRZYKŁAD:
Skorzystają na tym:
Pracujący:
0,8
mld PLN
Przedsiębiorcy:
1,8
mld PLN
Sektor finansów
publicznych:
1,7
mld PLN

8. 8
Leczenie szpitalne – potencjalny obszar do zwiększania
efektywności? (1/2)
► Polska charakteryzuje się jednym z najwyższych udziałów wydatków na leczenie szpitalne wśród krajów UE,
około 1/3 wszystkich wydatków na ochronę zdrowia w 2012 r. przeznaczona została na leczenie szpitalne
► Na przestrzeni ostatnich 9 lat, udział wydatków na leczenie szpitalne w budżecie NFZ wzrósł – z 44,1% w 2005 r.
do 48% w 2014 r.
Udział wydatków na leczenie szpitalne w bieżących wydatkach
na ochronę zdrowia ogółem*, wybrane kraje**, 2012
Źródło: Eurostat.
*Zawiera zarówno wydatki publiczne jak i prywatne
** Wybór podyktowany dostępnością danych .
31,3%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Luksemburg
Węgry
Hiszpania
Belgia
Chorwacja
Niemcy
Litwa
Finlandia
Estonia
Czechy
Cypr
Francja
Holandia
Polska
Austria
Rumunia
Grecja
Struktura wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia
wg rodzaju świadczeń, 2005-2015 (plan)
44,1% 45,2% 45,4% 46,0% 48,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Pozostałe
Refundacja cen leków
Leczenie szpitalne
Ambulatoryjna opieka
specjalistyczna (AOS)
Podstawowa opieka
zdrowotna (POZ)
Źródło: Sprawozdania NFZ.

9. 9
Leczenie szpitalne – potencjalny obszar do zwiększania
efektywności? (2/2)
Liczba hospitalizacji na 100 tys. mieszkańców, wszystkie jednostki chorobowe za
wyjątkiem zewnętrznych przyczyn zachorowań i zgonów
Przeciętna długość hospitalizacji, dni
Źródło: OECD. Źródło: OECD.
► Pomimo wzrostu wartości środków przeznaczanych na leczenie szpitalne w 2012 r. liczba hospitalizacji na 100 tys.
mieszkańców pozostaje w Polsce na względnie stabilnym poziomie
► Wśród krajów regionu Polska cechuje się najkrótszym przeciętnym czasem trwania hospitalizacji.
Od 2005 r. wartość ta wykazuje tendencję spadkową
► Powyższe może cieszyć, o ile nie jest skutkiem tego, że w trybie hospitalizacji realizowane
są procedury, które mogłyby zostać z powodzeniem wykonane w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (AOS)
0
10 000
20 000
30 000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Polska Czechy Słowacja Holandia Węgry
5
7
9
11
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Polska Czechy Węgry Słowacja

10. 10
► Polacy nie tylko żyją krócej niż przeciętny mieszkaniec Unii Europejskiej, ale również krócej cieszą się dobrym
zdrowiem. Różnica w porównaniu ze średnią unijną jest najbardziej widoczna
w przypadku mężczyzn
► W Polsce choroby układu krążenia są znacznie częstszą przyczyną zgonów niż ma to miejsce przeciętnie w Unii.
To właśnie ta grupa chorób odpowiada za większość luki pomiędzy umieralnością w Polsce i Unii Europejskiej
Źródło: Eurostat.
Wciąż jest przed nami wiele wyzwań w obszarze zdrowia
publicznego
Oczekiwana dalsza długość trwania życia osoby
w wieku 65 lat, 2012
Najczęstsze przyczyny zgonów, standaryzowane wskaźniki umieralności
(na 100 tys. mieszkańców) Polska i Unia Europejska, 2012
Źródło: Eurostat.
7,2 8,5 7,8 8,6
8,3
9,4 12,1 12,7
0
5
10
15
20
25
PL UE PL UE
Mężczyźni Kobiety
W zdrowiu W chorobie
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
Wszystkie
przyczyny zgonów
Choroby układu
krążenia
Nowotwory
złośliwe
Objawy, cechy
chorobowe
niesklasyfikowane
gdzie indziej
Choroby układu
oddechowego
Zewnętrzne
przyczyny
zachorowalności i
umieralności
PL
UE-28

11. 11
Bodźce wyzwalają zachowania
Błędne ustalenie bodźców w systemie ochrony zdrowia często
jest podstawową przyczyną nieodpowiednich i sprzecznych
z intencjami regulatora zachowań poszczególnych podmiotów:
POZ
koncepcja „czystej” stawki kapitacyjnej generuje
bodźce do poszukiwania pacjentów relatywnie
„zdrowych” (np. osoby młode), oraz do
„wypychania” procesu leczenia / diagnostyki
do AOS
AOS
dalsze „wypychanie” pacjenta – z ambulatorium
do szpitala, np. w celu przeprowadzenia
diagnostyki
Leczenie
szpitalne
realizowanie w trybie hospitalizacji tych procedur,
które w innych systemach ochrony zdrowia
realizowane są w trybie ambulatoryjnym –
rezultat definicji JGP
Pytania do dyskusji:
Czy chcemy płacić za świadczenie
/ procedurę czy za ochronę
zdrowia?1
Czy zasada równego dostępu
do świadczeń opieki zdrowotnej
nie oznacza w praktyce prawa
do równego braku dostępu?
2

12. 12
Dziękuję za uwagę!

13. 13
Zastrzeżenia prawne
Informacje zawarte w niniejszej prezentacji nie stanowią w żadnym wypadku świadczenia usług.
Mimo iż dołożono należytych starań w celu zapewnienia rzetelności prezentowanych tu informacji przez
autorów, istnieje ryzyko pojawienia się nieścisłości. EY nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności ani
nie gwarantuje poprawności i kompletności informacji zamieszczonych w prezentacji.
Ponadto w najszerszym dopuszczonym przez prawo zakresie EY wyłącza jakiekolwiek gwarancje,
wyraźne lub dorozumiane, w tym między innymi dorozumiane gwarancje sprzedaży i przydatności do
określonego celu. W żadnym wypadku EY, powiązane z EY spółki ani też partnerzy, agenci lub
pracownicy EY lub spółek powiązanych z EY nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności wobec
czytelnika lub innych osób z tytułu jakiejkolwiek decyzji lub działania podjętego na podstawie informacji
znajdujących się w niniejszej prezentacji ani też z tytułu jakichkolwiek pośrednich, szczególnych lub
ubocznych strat, nawet w przypadku otrzymania informacji o możliwości ich wystąpienia.
© Copyright by EY.