Ελένη Καλδούδη, Χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο για Εκπαίδευση και Επιστημονική Κατάρτιση, Ακαδημία Περιφερειακής Ενότητας Έβρου, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, “Ζώντας στο Σήμερα”, Αλεξανδρούπολη, 18 Ιανουαρίου 2017

1. Ακαδημία
Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης,
Περιφερειακή Ενότητας Έβρου
«Ζώντας στο Σήμερα»
Χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο για Εκπαίδευση και
Επιστημονική Κατάρτιση
Ελένη Καλδούδη
Αν. Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΔΠΘ
18 Ιανουαρίου 2017

2. γιατί εκπαίδευση στο διαδίκτυο?
για μαθητές:
διεύρυνση σε βάθος και πλάτος
για φοιτητές:
κατάρτιση σε άλλα επιστημονικά πεδία
διεύρυνση σπουδών
για επαγγελματίες:
συνεχιζόμενη κατάρτιση
ενημέρωση και εκπαίδευση σε νέες τεχνολογίες
για το κοινό, για τους λάτρεις της γνώσης:
εκπαίδευση σε θέματα υγείας
εκπαίδευση σε επιστημονικές εξελίξεις

3. επιστημονική ενημέρωση και εκπαίδευση
στο διαδίκτυο
επιστημονική
διαδίκτυο

4. τι είναι το διαδίκτυο (= internet)
 ένας υπολογιστής που είναι
συνδεδεμένος στο internet
μπορεί να πάρει μέρος σε μια
πληθώρα υπηρεσιών
 το internet χρησιμοποιεί ένα
συγκεκριμένο πρωτόκολλο για
την επικοινωνία των
υπολογιστών, το TCP/IP
ένα παγκόσμιο σύνολο από δίκτυα υπολογιστών που
επικοινωνούν με ένα συγκεκριμένο σύνολο από κανόνες
ηλεκτρονικής επικοινωνίας

5. ‘απογραφή’ διαδικτύου 2012
παγκόσμιος χάρτης με 460 εκατομμύρια IP διευθύνσεις που απάντησαν σε ICMP
ping requests ή port scans από Ιούνιο έως Οκτώβριο 2012
http://internetcensus2012.bitbucket.org/images.html

6. η γη στο σκοτάδι
Data Date: October 1, 1994 - March 31, 1995
Data: M. Imhoff of NASA GSFC and C. Elvidge of NOAA NGDC. Image by Craig Mayhew and Robert Simmon, NASA GSFC
http://eoimages.gsfc.nasa.gov/images/imagerecords/55000/55167/earth_lights.gif

7. • email
• chat
• lists
• τηλεφωνία
• εικονοτηλεφωνία
επικοινωνία
• συμβατικός
παγκόσμιος ιστός
• ραδιοφωνία &
τηλεόραση μέσω
παγκόσμιου ιστού
ενημέρωση
• πρόσβαση σε
βάσεις δεδομένων
• πρόσβαση σε
υπολογιστικούς
πόρους
πρόσβαση
σε πόρους
• wikis
• blogs
• social networks
• shared
spaces/media
συμμετοχή
• πρότυπα λεξιλόγια
• οντολογίες
• σημασιολογικός ιστός
διασύνδεση
πληροφορίας
υπηρεσίες στο διαδίκτυο
για τον χρήστη
για προγράμματα

8. η πρώτη ιδέα
1969 - (D)ARPAnet
 ερευνητικό πρόγραμμα του
Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ: (Defense)
Advanced Research Projects Administration
 σκοπός
 η επικοινωνία μεταξύ απομακρυσμένων, ασύμβατων και
ακριβών ΗΥ για συνεργασία στην έρευνα
 η μελέτη δυνατότητας για δίκτυο που θα μπορεί να μεταδώσει πληροφορία
ακόμα κι αν μέρος του είναι εκτός λειτουργίας
 συνδέονται 4 υπολογιστές, (1 Utah, 3 California)
 πρόβλεψη για επέκταση μέχρι και 19
 μεταφορά δεδομένων με ταχύτητα 50 Κbps
Εικόνα: T.B. Lee, 40 Maps that explain the internet, June 2014, http://www.vox.com/a/internet-maps

9. μέγεθος διαδικτύου
 οι συνδεδεμένοι υπολογιστές συνεχώς αυξάνουν
 ενδεικτικές τιμές από Internet Software Consortium
(http://www.isc.org/network/survey )
 Ιανουάριος 1981 – υπολογιστές = 213
 Ιανουάριος 1991 - υπολογιστές = 376.000
 Ιανουάριος 2003 - υπολογιστές = 171.638.297
 Ιανουάριος 2008 – υπολογιστές = 541.677.360
 Iανουάριος 2010 – υπολογιστές = 768.913.036
 Ιανουάριος 2014 – υπολογιστές = 1,010,251,829
 Ιανουάριος 2015 – υπολογιστές = 1,012,706,608
 Ιανουάριος 2016 – υπολογιστές = 1,048,766,623
> 1 δισ.
υπολογιστές
(servers)

10. μέγεθος διαδικτύου
χρονολογία
αριθμ.ΗΥστοΔιαδίκτυο
Internet Software Consortium
https://www.isc.org/network/survey/

11. υποβρύχιες συνδέσεις με οπτικές ίνες
Εικόνα: T.B. Lee, 40 Maps that explain the internet, June 2014, http://www.vox.com/a/internet-maps

12. παγκόσμιος ιστός
το Web δημιουργήθηκε το 1989 από τον Tim Berners-Lee στο CERN
για οργάνωση και παρουσίαση επιστημονικών κειμένων
 εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε πολύπλοκη
πληροφορία μέσα στην επιστημονική κοινότητα
 κοινή πρόσβαση, με λιγότερα βήματα,
σε όλες τις υπηρεσίες του διαδικτύου
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:CERN_Aerial_View.jpg
http://www.earth-heal.com/news/news/24-invasive-techology/2353-10-facts-cern-large-collider.html

13. Hobbes’ Internet Timeline v6.1,
2003 R.H. Zakon
http://www.zakon.org/robert/internet/timeli
ne/#Growth
και
Νetcraft Secure Server Survey
http://news.netcraft.com/archives/web_serv
er_survey.html
μήνας/έτος webserver
hostnames
12/1990 1
12/1991 10
12/1992 50
12/1993 623
12/1994 10.022
6/1995 23.500
12/1996 1.681.868
12/1997 3.689.227
12/1998 9.560.866
12/1999 25.675.581
12/2000 36.276.252
12/2002 42.298.371
12/2013 861,023,217
11/2014 947,029,805
10/2015 878,269,546
10/2016 1,429,331,486

14. http://news.netcraft.com/archives/web_server_survey.html

15. διείσδυση διαδικτύου
2005 2010 2013
World population 6.5 billion 6.9 billion 7.1 billion
Not using the Internet 84% 70% 61%
Using the Internet 16% 30% 39%
Users in the developing world 8% 21% 31%
Users in the developed world 51% 67% 77%
United Nations, International Telecommunication Union, “Statistics”
http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx

16. διείσδυση διαδικτύου
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
90,00
100,00
1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
percentage of population using internet
EU mean Greece Turkey United States
Canada China Japan
China
Turkey
Greece
EU mean
USA
Canada
Japan
United Nations, International Telecommunication Union, “Statistics, Time series by country, Percentage of individuals using the internet”
http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx

17. 19,20
23,96
33,09
39,40
45,06
49,26
53,98
58,44
62,33
65,84
69,06
70,86
73,17
9,14
10,94
14,67
17,80
21,42
24,00
32,25
35,88
38,20
42,40
44,40
51,65
55,07
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
80,00
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2010 2011 2012 2013
percentage of population using internet
EU mean Greece
διείσδυση διαδικτύου
United Nations, International Telecommunication Union, “Statistics, Time series by country, Percentage of individuals using the internet”
http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx

18. θέση στη γενική
κατάταξη χώρα
% όλου του
πληθυσμού
%
των νέων
1 Ισλανδία 13.9 95.9
5 Λιθουανία 13.2 92.7
6 ΗΠΑ 13.1 95.6
8-67 Σλοβακία, Λετονία, Δανία, Νορβηγία, Φιλανδία, Ολλανδία,
Ισραήλ, Καναδάς, Πολωνία, Εσθονία, Σουηδία, Ελβετία,
Αγγλία, Γαλλία, Μάλτα, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Αυστρία,
Ουγγαρία, Γερμανία, Σλοβενία, ΠΓΔ Μακεδονίας, Τσεχία,
Κύπρος, Ιρλανδία, Κροατία, Τουρκία, Πορτογαλία,
Μαυροβούνιο, Σερβία, Ισπανία, Βουλγαρία
12.7
έως
7.6
92.9
έως
68.3
68 Ελλάδα 7.5 74.6
69+ Ρουμανία, Βοσνία, Ιταλία, Λευκορωσία,
ψηφιακοί ιθαγενείς (= digital natives)
 νέοι 15-24 ετών με τουλάχιστο 5 χρόνια εμπειρίας σε διαδίκτυο
2012: 5% παγκόσμιου πληθυσμού = 30% των νέων παγκοσμίως
79% των νέων της Ευρώπης
Πηγή: International Telecommunication Union, Report 2013: Measuring the Information Society, ITU, Geneva, 2013
http://www.itu.int/go/mis2013

19. έρευνα Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας
Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας
στην Ελλάδα: έτος 2010
 1ο΄τρίμηνο του 2010
 6000 νοικοκυριά της Ελλάδας (0,16%) και ισάριθμα άτομα (0,07%)
 τουλάχιστο ένα μέλος 16-74 ετών
συμπέρασμα:
 1 στα 2 νοικοκυριά έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο
 η αύξηση στη χρήση του ΗΥ (2,3%) και
στην πρόσβαση στο διαδίκτυο (4,7%)
συνεχίζεται με μειωμένους ρυθμούς
Πηγή: http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-themes?p_param=A1901&r_param=SFA20&y_param=2010_00&mytabs=0

20. κυριότεροι λόγοι χρήσης διαδικτύου
αναζήτηση πληροφοριών/υπηρεσιών 93,4%
επικοινωνία 81,0 %
υπηρεσίες εκπαίδευσης 62,6%
συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες 29,5%
τραπεζικές συναλλαγές 13,0%
% του συνόλου ατόμων που
έκαναν χρήση διαδικτύου
το 1ο τρίμηνο του 2010
Έρευνα Χρήσης Τεχνολογιών
Πληροφόρησης και Επικοινωνίας
από τα Νοικοκυριά: έτος 2010
6000 νοικοκυριά της Ελλάδας (0,16%)
και ισάριθμα άτομα (0,07%)
Πηγή: http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-themes?p_param=A1901&r_param=SFA20&y_param=2010_00&mytabs=0

21. επιστημονική ενημέρωση και εκπαίδευση
στο διαδίκτυο

22. επιστημονικές πηγές
δημοσιεύσεις που παρουσιάζουν πρωτότυπα πειραματικά,
παρατηρησιακά ή/και θεωρητικά αποτελέσματα σε ένα ερευνητικό
(σχεδόν πάντα) πρέπει να
 έχουν αξιολογηθεί από άλλους επιστήμονες (peer-reviewed)
 έχουν γραφτεί από επιστήμονες
 προορίζονται να διαβαστούν από επιστήμονες
 κάνουν αναφορά σε άλλες επιστημονικές πηγές

23. είδη επιστημονικής βιβλιογραφίας
 1ου βαθμού: άμεσα αποτελέσματα ερευνητικής δραστηριότητας
 άρθρα που παρουσιάζουν πρωτότυπη, μη δημοσιευμένη αλλού
ερευνητική δουλειά
 διδακτορικές διατριβές
 δημοσιεύσεις σε πρακτικά συνεδρίων (μετά από αξιολόγηση)
 2ου βαθμού: γενικότερη γνώση και όχι απαραίτητα σύγχρονη
 άρθρα ανασκοπήσεων, επιστημονικά βιβλία
 3ου βαθμού: γενικού ενδιαφέροντος
σε επίπεδο επιστημονικού πεδίου
 εγκυκλοπαίδειες
 διδακτικά συγγράμματα
 εκλαϊκευμένα επιστημονικά κείμενα

24. ποιότητα & αξιολόγηση ιστοσελίδων
μερικά σημεία που αξίζουν προσοχής
 ακριβείς πληροφορίες για φορέα προέλευσης & συγγραφείς
 αναφορά στο προβλεπόμενο κοινό του ιστοχώρου
 επικαιρότητα πληροφοριών – συχνότητα ανανέωσης
 σύνδεσμοι από άλλους έγκυρους ιστοχώρους
 προσβασιμότητα και καλή λειτουργία του server

25. εκπαιδευτικό υλικό στο διαδίκτυο
 δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα
 διαδικτυακές βιβλιοθήκες και
συλλογές εκπαιδευτικού υλικού
 επιστημονικός τύπος

26. Massive Open Online Courses https://theteachingpractice.wordpress.com/2013/03/18/what
-is-a-mooc-why-should-you-care/mooc-2/

27. ΜΟΟCs: Massive Open Online Courses (2008, 2012)
διαδικτυακά μαθήματα που προσφέρονται εξ’ ολοκλήρου μέσω διαδικτύου
 (συνήθως) αυστηρή δομή και κανόνες παρακολούθησης
 ελεύθερη πρόσβαση αλλά και εμπορικά
 διαδραστική διδασκαλία και υλικό μέσω πολυμεσικών εφαρμογών,
αυτοαξιολόγηση και αξιολόγηση, κοινωνική δικτύωση
 πιστοποιητικά παρακολούθησης και επιτυχούς ολοκλήρωσης

28. MOOCs = Massive Open Online Courses
μερικά από τα πιο γνωστά παραδείγματα διεθνώς:
 Coursera https://www.coursera.org/
 edX (MIT, Harvard, Stanford, etc.) https://www.edx.org/
 FutureLearn https://www.futurelearn.com/
 Khan Academy https://www.khanacademy.org/
πρώτο Ελληνικό MOOC: Mathesis
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
http://mathesis.cup.gr/

29. ΜΟΟCs – μερικά νούμερα…
2016 εγγεγραμμένοι στα πιο δημοφική ΜOOCs:
 Coursera: 23.000.000
 edX: 10.000.000
 FutureLearn: 5.300.000
 Udacity: 4.000.000
440.000 εγγεγραμμένοι σε ένα μόνο μάθημα (FutureLearn - 2015)
 Understanding IELTS: Techniques for English Language Tests,
British Council
Class Central – συσσωρευτής MOOC https://www.class-central.com/
 τρέχοντα μαθήματα ~1625
Πηγή: D. Shah, Monetization over Massiveness: Breaking down MOOCs by the Numbers in 2016, EdSurge News, December 29, 2016
https://www.edsurge.com/news/2016-12-29-monetization-over-massiveness-breaking-down-moocs-by-the-numbers-in-2016

31. https://www.futurelearn.com/

32. https://www.edx.org/

35. https://www.coursera.org/

47. http://mathesis.cup.gr/

52. επιστημονικές βιβλιοθήκες και
συλλογές εκπαδιευτικού υλικού

53. ΗΕΑL-link
Δίκτυο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
http://www.heal-link.gr/
 φορείς-μέλη
 18 ΑΕΙ
 14 ΤΕΙ
 21 Ερευνητικά Ιδρύματα
 Πανεπιστήμιο Κύπρου
 Ακαδημία Αθηνών
 Εθνική Βιβλιοθήκη
 πρόσβαση σε
επιστημονικά περιοδικά
και εκπαιδευτικό υλικό
πρόσβαση στο πλήρες
κείμενο μόνο μέσα από το
πανεπιστημιακό δίκτυο

54. ηλεκτρονικό σύγγραμμα
Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα
http://www.kallipos.gr/
δωρεάν
διδακτικά συγγράμματα
πανεπιστημιακού επιπέδου
Επιστήμες Μηχανικών και Πληροφορική 163
Οικονομικές, Πολιτικές, Κοινωνικές και
Γεωπονικές Επιστήμες
92
Φυσικές Επιστήμες 89
Ανθρωπιστικές και Νομικές Επιστήμες,
Επιστήμες Τεχνών και Γραμμάτων
87
Ιατρικές Επιστήμες και
Επιστήμες της Ζωής
82

61. συλλογές εκπαιδευτικού υλικού
 Merlot
http://healthsciences.merlot.org/
 ARIADNE
http://www.ariadne-eu.org/
 MedEdportal
https://www.mededportal.org/
 …

62. MERLOT
 California State University https://www.merlot.org/
 εκπαιδευτικό υλικό που υπόκειται σε κρίση από ειδικούς
 δωρεάν υλικό σε όλες τις επιστήμες
 περισσότερα από 78.000 εκπαιδευτικά αντικείμενα
για παράδειγμα
 συλλογή για βιολογία
 >4.000 εκπαιδευτικά αντικείμενα
 http://biology.merlot.org/
 συλλογή για επιστήμες υγείας
 >4500 εκπαιδευτικά αντικείμενα
 http://healthsciences.merlot.org/

64. ARIADNE
http://www.ariadne-eu.org/
 Ευρωπαϊκή προέλευση
 ‘μηχανή’ αναζήτησης
εκπαιδευτικών αντικειμένων
ως κατάλογος με συνδέσμους σε
άλλα αποθετήρια εκπαιδευτικού
υλικού, μπορεί να έχει αρκετούς μη
ενεργούς συνδέσμους

67. wikis
ιστοσελίδα ή ιστοχώρος που επιτρέπει στους χρήστες να προσθέσουν,
να αφαιρέσουν και να επεξεργαστούν το περιεχόμενό της ελεύθερα και
εύκολα
 1994 το πρώτο wiki (Ward Cunningham)
 2001 η wikipedia
 2000 και μετά γρήγορη διάδοση
 κάθε αλλαγή καταγράφεται
 διατηρούνται οι προηγούμενες εκδόσεις
 υποστηρίζονται συζητήσεις σε
θέματα του περιεχομένου
 ανοικτά, με διαχείριση ή και
κλειστά μόνο για εγγεγραμμένους χρήστες

68. wiki.c2.com  το πρώτο wiki

69. wikipedia.org
ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια που αναπτύσσεται
συνεργατικά από όλους τους χρήστες του
διαδικτύου
 ίδρυση 15 Ιαν. 2001
 ~μερικές χιλιάδες τακτικοί συντάκτες
και >12 εκατ. άλλοι συντάκτες με
μικρότερη συμμετοχή
 0,1% των συντακτών δημιουργούν
περίπου το μισό περιεχόμενο
http://en.wikipedia.or
g/wiki/Wikipedia:Statis
tics

70. Wikipedia statistics (English version)
Δεκ 2013 Δεκ 2014 Δεκ 2015 Δεκ 2016
pages 31,750,170 34,561,484 37,934,773 40,878,396
articles 4,399,998 4,672,761 5,023,574 5,297,540
edits 672,172,425 748,043,389 802,494,052 861,791,961
registered users 20,305,648 23,475,282 26,892,995 29,667,146
administrators 1,423 1,377 1,330 1,272
ranked as 6th top visited site worldwide (by Alexa)
Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:About

71. Wikipedia για την υγεία και την ιατρική
 συνεργατικός έλεγχος ποιότητας:
 watchlist, recent changes, bots, page protection, edit filter,
blocking and banning,…
 2004 - WikiProject Medicine (200 μέλη το 2010)
peer review άρθρων
 άρθρα για θέματα υγείας στην wikipedia –
150 εκατ. page views κάθε μήνα
Heilman et al (2011)

72. https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject_Medicine

74. επιστημονικός τύπος

75. επιστημονικά περιοδικά
είναι το κυριότερο και εγκυρότερο μέσο για την παρουσίαση και την
αξιολόγηση νέας επιστημονικής γνώσης από τους ερευνητές
 έχουν καλά καθορισμένο επιστημονικό πεδίο και στόχους
 την ευθύνη για τη δημοσίευση των άρθρων έχει ο επιστημονικός
συντάκτης (editor) με μια ομάδα (editorial board) επιστημόνων
υψηλού κύρους
 η δημοσίευση γίνεται μόνο μετά από κρίση του άρθρου από άλλους
επιστήμονες που επιλέγoυν οι editors (συντάκτες) - στην καλύτερη
περίπτωση ανώνυμη και τουλάχιστο από 2 κριτές)

76. 1900-1960
εκθετική αύξηση του αριθμού των
δημοσιεύσεων
διπλασιασμός κάθε 15 χρόνια
Cumulative number of abstracts in various
scientific fields, from the beginning of the
abstract service to given data [1960].
πηγή: Little Science, Big Science, by Derek J. de
Solla Price. Columbia Paperback Edition 1965.
Copyright © 1963 Columbia University Press.
αναδημοσίευση στο: P. Olesen, M. von Ins, The
rate of growth in scientific publication and the
decline in coverage provided by Science Citation
Index, Scientometrics, 84(3), 575-603, 2010

77. αριθμός περιοδικών/άρθρων
μόνο εκτιμήσεις που ποικίλουν…
ενδεικτικά…
 από το 1665 έως 2009,
>25.000 περιοδικά και >50 εκατομμύρια άρθρα [1]
 για το 2006,
~24.000 περιοδικά και 1,3 εκατομμύριο άρθρα [2]
[1] A.E. Jinha, Article 50 million: An estimate of the number of scholarly articles in existence, Learned Publishing vol. 23(3),
258-263, 2010
[2] B.-C. Bjork, A. Roos, M. Lauri, Scientific journal publishing: yearly volume and open access availability, Information
Research, vol. 14(1), paper 391, 2009 Available from 12 January, 2009 at http://InformationR.net/ir/14-
1/paper391.html

78. δημοσίευση άρθρου με
αξιολόγηση
οι συγγραφείς διεξάγουν
πρωτότυπη έρευνα
οι συγγραφείς
(ακολουθώντας
“instructions for
authors”) παρουσιάζουν
τα αποτελέσματα της
έρευνας σε ένα άρθρο
(paper)
οι συγγραφείς
καταθέτουν το
άρθρο στον
επιστημονικό
εκδότη
περιοδικού
ο εκδότης ελέγχει τη γενική ποιότητα
και θεματολογία του άρθρου και το
δίνει σε >2 επιστήμονες-κριτές για
αξιολόγηση
οι κριτές σχολιάζουν το
άρθρο
(accept, reject, revise)
if revise, ο εκδότης ζητά
από τους συγγραφείς να
διορθώσουν το άρθρο
σύμφωνα με τα σχόλια
if reject, οι συγγραφείς
ενημερώνονται (απόφαση +
σχόλια) και το άρθρο
απορρίπτεται
if accept, οι συγγραφείς
ενημερώνονται και το
άρθρο δημοσιεύεται
δημοσίευση

79. κόστος επιστημονικών περιοδικών
 κλασικά, τα επιστημονικά περιοδικά διατίθενται με συνδρομή, (είτε
προσωπική είτε της βιβλιοθήκης του ιδρύματος) ή με αντίτιμο για πρόσβαση
σε μεμονωμένα άρθρα
 τα δικαιώματα (copyright) της εργασίας ανήκουν στο περιοδικό
 πολλά περιοδικά επιτρέπουν ελεύθερη δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο
παλαιότερων τόμων, συνήθως σε τόμους παλαιότερους από 1 ή 2 έτη
 κίνηση open access – δωρεάν διάθεση του περιοδικού
 συνήθως ο συγγραφέας πρέπει να καταβάλει ένα αντίτιμο για να
δημοσιεύσει (~500-3000€)
 τα δικαιώματα της εργασίας ανήκουν στο συγγραφέα

80. κόστος επιστημονικών περιοδικών
 κλασικά, τα επιστημονικά περιοδικά διατίθενται με συνδρομή, (είτε
προσωπική είτε της βιβλιοθήκης του ιδρύματος) ή με αντίτιμο για πρόσβαση
σε μεμονωμένα άρθρα
 τα δικαιώματα (copyright) της εργασίας ανήκουν στο περιοδικό
 πολλά περιοδικά επιτρέπουν ελεύθερη δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο
παλαιότερων τόμων, συνήθως σε τόμους παλαιότερους από 1 ή 2 έτη
 κίνηση open access – δωρεάν διάθεση του περιοδικού
 συνήθως ο συγγραφέας πρέπει να καταβάλει ένα αντίτιμο για να
δημοσιεύσει (~500-3000€)
 τα δικαιώματα της εργασίας ανήκουν στο συγγραφέα

81. πώς βρίσκω επιστημονική βιβλιογραφία
 γενική αναζήτηση στο διαδίκτυο
 συγκεκριμένες βάσεις δεδομένων που
καταλογοποιούν επιστημονική βιβλιογραφία
 επιστημονικές βιβλιοθήκες
(κλασικές ή διαδικτυακές)

82. google scholar
αναζητά σε
 επιστημονικά άρθρα (περιοδικών και συνεδρίων)
 περιλήψεις άρθρων
 διατριβές
 βιβλία
που παρέχονται από
 εκδότες επιστημονικών συγγραμμάτων
 επαγγελματικές & επιστημονικές ενώσεις, οργανισμούς, κλπ
 επιστημονικές βάσεις δεδομένων
 ιστοχώρους πανεπιστημίων & ερευνητικών ιδρυμάτων
για οδηγίες χρήσης και αναζήτησης
http://scholar.google.com/intl/en/scholar/about.html
http://scholar.google.com/

84. αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά

86. αριθμός αποτελεσμάτων

87. επιμέρους αποτέλεσμα

88. εργαλεία για πιο
λεπτομερή αναζήτηση

89. metrics:
ιεραρχημένος κατάλογος με
περιοδικά που (σύμφωνα με
συγκεκριμένους δείκτες)
έχουν την μεγαλύτερη
απήχηση (ανά επιστημονικό
πεδίο)

91. για περισσότερες πληροφορίες και
οδηγίες για τη βέλτιστη αναζήτηση
και άλλα πολλά…

92. περισσότερα εργαλεία
μετά από είσοδο με
προσωπικό λογαριασμό
(δωρεάν)

93. πώς βρίσκω επιστημονική βιβλιογραφία
 γενική αναζήτηση στο διαδίκτυο
 επιστημονικές βιβλιοθήκες
(κλασικές ή διαδικτυακές)
 συγκεκριμένες βάσεις δεδομένων – ευρετήρια
που αποδελτιώνουν επιστημονική βιβλιογραφία

94. βιβλιογραφικές βάσεις
δωρεάν ή με συνδρομή
 PubMed – για ιατρικές & βιολογικές επιστήμες
 Biological Abstracts – βιολογία (Thomson Reuters)
 ΕΜΒASE – βιολογία (Elsevier)
 Scopus – διεπιστημονική
 ISI Web of Knowledge -διεπιστημονική
 …

95. PubMed
National Library of Medicine
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/PubMed
 εμπλουτισμένη έκδοση του Medline
 περιλήψεις άρθρων από >4.500
επιστημονικά περιοδικά επιστημών
υγείας
 αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά,
όνομα συγγραφέα, κλπ.
 περιέχει συνδέσμους προς το πλήρες
άρθρο στις σελίδες του κάθε εκδότη
 δωρεάν πρόσβαση στην περίληψη

96. 0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
700.000
800.000
900.000
1.000.000
Ετήσιος αριθμός καταχωρημένων εργασιών στη βάση
MEDLINE/PubMed
(συνολικά, για όλα τα έτη (1809-2013) = 22,376,811 εργασίες)
Πηγή: http://www.nlm.nih.gov/bsd/licensee/baselinestats.html

97. βασική απλή αναζήτηση στο pubmed

98. π.χ. health internet

100. αριθμός
αποτελεσμάτων

101. κατανομή αποτελεσμάτων ανά έτος

102. ένα άρθρο

103. στοιχεία του άρθρου

104. περίληψη του άρθρου

105. σύνδεσμος για το
πλήρες άρθρο στο
site του περιοδικού

107. οδηγίες χρήσης

108. Πνευματικά Δικαιώματα

109. πνευματικά δικαιώματα
copyright
 τα άρθρα, τα βιβλία, οι διατριβές, οι σημειώσεις κλπ. είναι πνευματική
ιδιοκτησία των συγγραφέων και/ή των εκδοτικών οίκων
 γενικά δεν επιτρέπεται κατά λέξη αντιγραφή,
ούτε και μικρή τροποποίηση
 πάντα πρέπει να γίνεται αναφορά στην πηγή
 ακόμα και οι λοιποί δικτυακοί πόροι είναι
πνευματική ιδιοκτησία των δημιουργών τους
 ανάλογα με την άδεια χρήσης τους,
μπορεί να απαγορεύεται η χρήση τους
ή να επιτρέπεται μόνο κάτω από όρους
plagiarism

110. CC – Creative Commons
μια συνήθης άδεια χρήσης για διαδικτυακό εκπαιδευτικό υλικό
 Creative Commons
 μη κερδοσκοπικός οργανισμός που υποστηρίζει την ελεύθερη
διάδοση γνώσης μέσα από δωρεάν νομικά εργαλεία
 διαθέτει διάφορα είδη άδειας πνευματικής ιδιοκτησίας
 ένα είδος άδειας του CC
είναι το BY-NC-SA
 http://creativecommons.org/

111. ένα ‘έργο’ που προστατεύεται από την άδεια
CC BY-NC-SA σημαίνει ότι:
 είναι ελεύθερο
 για διανομή (αναπαραγωγή, διανομή, παρουσίαση)
 για διασκευή (τροποποίηση)
 υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις
 Αναφορά Δημιουργού — Θα πρέπει να κάνετε την αναφορά στο έργο με τον
τρόπο που έχει οριστεί (χωρίς όμως να εννοείται με οποιονδήποτε τρόπο ότι
εγκρίνουν εσάς ή τη χρήση του έργου από εσάς)
 Μη Εμπορική Χρήση — Δε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το έργο αυτό για
εμπορικούς σκοπούς
 Παρόμοια Διανομή — Εάν αλλοιώσετε, τροποποιήσετε ή δημιουργήσετε
περαιτέρω βασισμένοι στο έργο θα μπορείτε να διανέμετε το έργο που θα
προκύψει μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια

112. Στοιχεία Επικοινωνίας
Ελένη Καλδούδη
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Τμήμα Ιατρικής
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Δραγάνα, Αλεξανδρούπολη 68100
Tel: 2551030329 & 6937124358
Email: kaldoudi@med.duth.gr
Website: http://iris.med.duth.gr/kaldoudi
Αναφορά στην Παρουσίαση
Ελένη Καλδούδη
Χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο για
Εκπαίδευση και Επιστημονική Κατάρτιση
Ακαδημία Περιφερειακής Ενότητας Έβρου,
Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και
Θράκης, “Ζώντας στο Σήμερα”
Αλεξανδρούπολη, 18 Ιανουαρίου 2017