munseat.com Dinler Tarihi Slayt - Yahudilik

1. Yahudilik
ve
Hristiyanlık
DİNLER TARİHİ 3. ÜNİTE
Hazırlayan :
A. Şeyda TACLI

2. ● YAHUDİLİK

3. Yahudilik Kimlik Kartı
Dinin Adı Yahudilik-Eski İsrail Dini-Musevilik
Başlangıcı M.Ö 13. YY.
Öncü İsim Hz. Musa
Tanrı Düşüncesi YHVH (YAHVE)
Temel Kaynak ( Kutsal Kitap) • Tora ( yazılı vahiy)
• Talmud ( sözlü vahiy )
İnanç Esasları Musa Bin Meymun’un belirlediği 13 inanç esası
Akımlar • Ortodoks Yahudilik
• Reformist Yahudilik
• Muhafazakâr Yahudilik
• YenidenYapılanmacı Yahudilik
Nüfusu 20 Milyon
Köken Kenan
Yayıldığı Ülkeler İsrail, Abd, Fransa, İngiltere, Rusya, Türkiye

4. Kur’an – ı Kerim’de;
Yahudiler
 Benii İsrail, Hud, Hadu ve Yehud kelimeleri kullanılır.
 Benii İsrail kavramı 41 yerde geçer ve Hz. Yakup’un soyundan gelenleri ifade eder.
 Kuran’da iki kez geçen İsrail terimi ile Hz. Yakup kastedilir.
 Ku’an – ı Kerim’ de İsrailoğulları ismi çoğunlukla Mekki surelerde ve genellikle İslam öncesi
dönemde yaşanan olayların anlatıldığı ayetlerde geçer.
 Kur’an- ı Kerim’ de Yahudi kelimesi ise Medeni surelerde yer alır ve Hz. Muhammed (sav)
döneminde yaşayan ve Kuran’ın da muhatabı olan Yahudiler için kullanılır.
( İsrailoğulları)

5. İbrani
Yahudiler tarafından kurucu atalar
olarak kabul edilen Hz. İbrahim,
oğlu Hz. İshak ve torunu Hz. Yakup
ile onların çocuklarını tanımlar.

6. İsrail
«Tanrı ile uğraşan» anlamında Hz.
Yakup’un lakabıdır.Hz. Yakup, kendini
Tanrı adamı olarak tanıtan birisi ile
güreşmiştir. Bu yüzden İbraniler, Babil
sürgününe kadar İsrail ve İsrailoğulları
olarak anılır.

7. Yahudi
Babil sürgünü sonrası Babil halkı,
Yahuda’dan sürgün edilen
İsrailoğullarını « Yahudalı»
anlamında «Yahudi» olarak
adlandırmışlardır.

8. Musevî
Hz. Musa’nın şeriatına bağlı kimse
anlamındadır.
Türkiye’deki Yahudiler kendilerini
Musevi olarak adlandırırlar.
Örnek : Türkiye Musevileri Hahambaşılığı, Türk Musevi Cemaati

9. Kronolojik Yahudi Tarihi
1. Atalar Dönemi : Hz. İbrahim’den Hz. Musa’ya kadar ( MÖ. 1800 – MÖ. 1300)
2. Mısır’dan Çıkış ve Milletleşme Dönemi : Hz. Musa Dönemi ( MÖ. 1300 – MÖ.
1200)
3. Hakimler Dönemi ( MÖ. 1200 – MÖ. 1050)
4. Krallar Dönemi ( MÖ. 1050 – MÖ. 900)
5. Krallığın İkiye Bölünmesi ve Sürgünler ( MÖ. 930 – MÖ. 586)
6. II. Mabed Dönemi ( MÖ. 538 – MS. 70)
7. II. Mabed Dönemi Sonrası Yahudilik ( MS. 70 – MS. 600)

10. 1- ATALAR DÖNEMİ
 Hz. İbrahim Mezopotamya’dan Ken’an’a göç etmiştir.
 Hz. İbrahim geç yaşta cariyesi Hz. Hacer’den Hz. İsmail; ardından
karısı Hz. Sare’den Hz. İshak doğmuştur.
 Tevrat’ta Tanrı’nın Hz. İbrahim ile bir ahit yaptığı, kendisini ve
soyunu bereketli kıldığı, Kenan topraklarını (Filistin) mülk olarak
soyuna verdiği ifade edilmektedir.
 Hz. İbrahim, Hz. İshak ve Hz. Yakup’tan meydana gelen üç büyük
İbrani atasının ve Yakup’un on iki oğlunun hikayeleri, Hz.
Yusuf’un Mısır sarayındaki yükselişi, Kenan’ da baş gösteren
kuraklık yüzünden Yakup’un ve diğer oğullarının O’nun
hikameyesinde Mısır’a yerleşmeleri ve burada çoğalmaları
Tevrat’ın tekvin bölümünde ayrıntılı biçimde anlatılmaktadır.

11. 2- Mısır’dan Çıkış ve Milletleşme Dönemi :
Hz. Musa Dönemi
 Tevrat’a göre İsrailoğulları Mısır’da kısa bir refah döneminin
ardından Firavun tarafından köleleştirilmiştir. Onları
Firavun’un zulmünden Hz. Musa kurtarmıştır.
 Hz. Musa önderliğinde İsrailoğulları Mısır’dan çıkarılıp
mucizevi şekilde Kızıl Deniz’den geçirildikten sonra Hz.
Musa, Sina dağında Tanrı ile ahitleşmiştir.

12. 2- Mısır’dan Çıkış ve Milletleşme Dönemi :
Hz. Musa Dönemi
 İsrail Tanrısı Yahve tarafından Hz. Musa’ya
İsrailoğullarının uyması gereken kuralları
içeren Tevrat verilmiştir.
 İsrailoğulları Hz. Musa zamanında Kenan
topraklarına girememişlerdir.
 Hz. Musa’nın Sina dağına çıkıp orada kırk
gün kalması sırasında İsrailoğulları altından
buzağı heykeli yapıp onu ilah edinmişlerdir.
Daha sonra Kenan topraklarında yaşayan
halkla savaşmak istememiş ve Hz. Musa’ya
isyan etmişlerdir.

13. 2- Mısır’dan Çıkış ve Milletleşme Dönemi :
Hz. Musa Dönemi
 Mısır’dan çıkan bu ilk nesil İsrail Tanrısına karşı
gelmenin cezası olarak kırk yıl boyunca çöle
mahkum edilmiş, vaad olunan topraklara
girmelerine izin verilmemiştir. Çöl dönemi
boyunca itaatsiz tutumlarına devam
etmişlerdir.
 Hz.Musa’dan sonra İsrailoğulları Yeşu
önderliğinde vaad edilmiş topraklara girdi.
 Yeşu müstakil bir devlet kurmadı. Toprakları
on iki kabile arasında paylaştırdı.

14. 3.Hakimler Dönemi
 Yeşu’nun ölümünden sonra İsrail kabileleri, «hakimler» olarak adlandırılan seçilmiş dini liderlerin
önderliğinde yerleşik zirai düzene geçmişlerdir.
 Kabileler ilk kez bu dönemde yerleşik düzene geçtiler.
 Yahuda ve Bünyamin kabileleri güneye,diğer on kabile ise kuzeye yerleşmişlerdir.

15. KRALLAR DÖNEMİ(MÖ. 1050-MÖ. 900)
 Bu dönemin üç büyük kralı vardır; Saul(Kur’an’daki Talut),Davut,Süleyman.
 İsrailoğullarının ilk kralı seçilen Saul,Filistinlilerle savaşıp büyük başarı kazanmıştır.
 Davut,Filistinli komutan Golyat’ı öldürünce şöhreti bir anda artmıştır.
 Saul’den sonra peygamber Samuel Davut’u kral olarak seçmiştir.
 Kral Davut KUDÜS’Ü fethederek, on iki İsrail kabilesini tek merkezde birleştirmiştir.
 İsrailoğulları, Hz. Davut zamanında altın çağlarını yaşamış ve krallık en geniş
sınırlarına ulaşmıştır.

16. KRALLAR DÖNEMİ(MÖ. 1050-MÖ. 900)
 Yahudilere göre Davut ve oğlu Süleyman peygamber değil, kraldır.
 Kral Süleyman, devraldığı topraklarda barışı sağlamaya çalışmış, Yahudi halkının dini ve milli
hayatının merkezi halindeki mabedi inşaa etmiştir.
KRAL
DEVLET
MABET

17. Krallığın İkiye Bölünmesi ve Sürgünler
(MÖ. 930 - MÖ. 586)
 Kral Süleyman’ın ölümünden sonra krallık ikiye bölünmüştür.
KUZEY İSRAİL KRALLIĞI GÜNEY YAHUDA KRALLIĞI
Kral : Yeroboam Kral : Rehoboam
Başkent : Samiriye Başkent : Kudüs
İnanç : Politeist İnanç : Monoteist
Tanrı İsmi : Elohim Tanrı İsmi : Yahve
Yıkılışı : Asurlular tarafından yıkılmış, halk sürgün
edilmiştir.
Yıkılışı : Babiller tarafından yıkılmış, bu esnada
Süleyman mabedi tahrib edilmiştir,

18. Süleyman Mabedi

19. Günümüzde Filistin’in Başkenti Kudüs ve
Ağlama Duvarı

20. İKİNCİ MABET DÖNEMİ
(MÖ. 538 – MS.70)
 Yahudiler Babil’ de 70 yıl sürgünde kalmışlardır.
 Persler’in Babillileri yenilgiye uğratmasıyla birlikte Yahudiler sürgünden
kurtulmuşlardır,
 Sürgünden dönenden Mabet’i yeniden inşaa etmişlerdir.
 Böylelikle Yahudi tarihinde İkinci Mabet Dönemi başlamıştır.
 Ezra adlı Kral, dine yeni reformlar getirmiştir.
 * Sürgün sırasında kaybolan ve unutulan Tevrat’ı yeniden kaleme almıştır
 * Cumartesi (Şabat) uygulamasını yeniden tesis etmiştir.
 * Kutsal toprak yerine kutsal soyu öne çıkarmıştır.
 * Yabancı kadınlarla evliliklere son vermiş, Yahudi olmak için Yahudi aileden doğma
şartını getirmiştir.

21. İkinci Mabed Dönemi
 Makedonya Kralı Büyük İskender’in Perslerin kontrolündeki toprakları ele
geçirmesiyle Yahuda bölgesinde Yunan hakimiyeti ve etkisi başlamıştır.
 Büyük İskender’in ölümünden sonra, Yunan kültürü Yahudillere dayatılmaya
başlamış,
 Sünnet ve Cumartesi kutlamaları yasaklanmış
 Mabed’e Zeus heykeli dikilmiş ve Yahudiler putlara tapmaya mecbur
bırakılmışlardır.

22. İkinci Mabed Dönemi
Yunanca konuşan Mısır Yahudi cemaati için Tevrat Yunancaya tercüme edildi..
Bu çeviriye Septuagint (YETMİŞLER ÇEVİRİSİ) denilmiştir.
M.Ö 63 yılında Romalılar bölgeyi ele geçirince Yahudiler Roma’ya karşı ayaklanmıştır.
M.S 70 yılında RomalılarYahudilerin başlattığı ayaklanmayı bastırmıştır.
Kudüs Romalı askerlerce tahrip edilmiş , mabed ikinci kez yıkılmıştır.
Yahudilerin büyük bir kısmı sürgüne gönderilmiştir.

23. İkinci Mabed Dönemi
 İkinci mabed döneminde;
FERİSİLİK
SADUKİLİK
ESSENLİK
 Üç büyük Yahudi grubu ortaya çıkmıştır.

24. İkinci Mabed Dönemi Sonrası Yahudilik
 Yahuda Krallığı yıkılmış
 İsa Mesih hareketi ortaya çıkmış
 Kudüs Romalılar tarafondan kuşatılmış
 Mabed yıkılmış
 Mişna ve Talmud derlenmiştir.
 Mabed- kurban- kohen üçlüsünün yerini Tevrat-sinagog-Rabbiler üçlüsü alır.
 Rabbiler dönemi olarak bilinen bu dönemde küçük bir Yahudi cemaati olarak ortaya
çıkan Hristiyanlık ; hem Roma’nın (Bizans İmparatorluğu)resmi dini hem de Yahudiliğe
rakip bir din haline gelmiştir.
 İsrail Devleti kurulana kadar (1948) Yahudiler sürgünde kalmıştır.

25. Mişna ve Talmud(Tora’nın Açıklaması)

26. YAHUDİLİĞİN İNANÇ ESASLARI
On Emir
 Seni Mısır diyarından, esirlik evinden çıkaran Tanrım benim.
 Başka ilahlara tapmayacaksın.
 Tanrı’nın ismini boş yere ağza almayacaksın.
 Cumartesi günü hiçbir iş yapmayacaksın.
 Babana ve annene hürmet edeceksin.
 Katletmeyeceksin.
 Zina etmeyeceksin.
 Çalmayacaksın.
 Komşuna karşı yalan şahitlik etmeyeceksin.
 Komşunun evine tamah etmeyeceksin.

27. YAHUDİLİĞİN İNANÇ ESASLARI
 Musa Bin Meymun’un On Üç İman Esası
 Tanrı’nın varlığına ve her şeyi yarattığına,
 Tanrı’nın birliğine,
 Tanrı’nın bir cisminin olmadığına ve tasvir edilemeyeceğine,
 Tanrı’nın ezeli ve ebedli olduğuna,
 Ritüellerin sadece Tanrı’ya yapılacağına,
 Peygamberlerin bütün sözlerinin doğruluğuna,
 Musa’nın gelmiş ve gelecek bütün peygamberlerin en büyüğü olduğuna,
 Mevcut Tevrat’ın Tanrı tarafından Musa’ya verilenle aynı olduğuna,
 Tevrat’ın değiştirilmeyeceğine ve son şeriat olduğuna,
 Tanrı’nın insanın bütün düşüncelerini ve eylemlerini bildiğine,
 Tanrı’nın emirlerini yerine getirenleri mükafatlandıracağına, karşı gelenleri cezalandıracağına,
 Mesih’in gelmesi gecikse de geleceğine,
 Tanrı’nın ölüleri dirilteceğine inanmak.

28. Yahudilikte Tanrı
 Tanrı birdir..Tanrı’nın eşi,benzeri ve ortağı yoktur.
 Ritüeller sadece Tanrı’ya yapılır.
 Yehova’dan başka Tanrılar edinmek ve puta tapmak büyük günahtır.
 Tanrı tüm insanların yaratıcısıdır özel olarak İsrail’in rehberi,koruyucusu ve
kurtarıcısıdır.

29. ŞEMA DUASI
“Ey İsrâil! Allah’ın Rab’den korkmaktan, O’nun
bütün yollarında yürümekten, O’nu sevmekten,
bütün yüreğinle ve bütün canınla Allah’ın
Rabb’e hizmet etmekten, bugün iyiliğin için
sana emretmekte olduğum Rabb’in emirlerini ve
kanunlarını tutmaktan başka Allah’ın Rab
senden ne istiyor?” (Tesniye, 10/12-13)

30. HİNT,ÇİN VE İRAN DİNLERİ
 Hinduizm
 Budizm
 Sihizm
 Konfüçyanizm
 Taoizm
 Mecusilik

31. HİNDUİZM(SANATANA DHARMA)
HİNDUİZM’İN TARİHÇESİ
Hin-Avrupalı göçmenlerden olan Aryanlar M.Ö 1700 lerden itibaren Orta Asya’dan göç
ederek Hint alt kıtasına gelip yerleşmiş
Aryanların dini inanç ve gelenekleri ile daha alt bir kültür olan yerli halkların inancının
karışımı sonucu HİNDUİZM doğmuştur.
Tarihi gelişim süreci içersinde Hinduizm’i 4 dönem olarak inceleyelim:
1.Vedalar Dönemi: Veda yazılışı,çok tanrıcılık,kurban,brahmin sınıfı ,kast sistemi
2. Klasik Hinduizm Dönemi:Buda ve Mahavira’nın Hinduizm’deki kast,kurban vs. Gibi
ayinlere karşı çıkıp Budizm ve Caynizm’in ortaya çıkışı,Tanrı Brahma dışında Vişnu ve
Şiva’nın tanrı kabul edilişi, çok sayıda mabed inşası vs.
3.Ortaçağ Dönemi:İslamiyetin Hindistan’a gelişi