Beyin temelli öğrenme üzerine.

1. BEYİN TEMELLİ ÖĞRENME
CAINE AND CAINE
BEYİN TEMELLİ ÖĞRENME
CAINE AND CAINE
Hanife AYDEMİR
Arapça Öğretmenliği

2. Sorular
• Beyin temelli öğrenme nedir?
• İnsan beyninin yapısı ve işleyişi nasıldır?
• Beyinde öğrenme nasıl gerçekleşir?
• Bellek nedir?
• Belleğin işleyişi nasıldır?
• Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri nelerdir?
2

3. İçerik
Beyin temelli öğrenme
Beynin yapısı
Beyinde öğrenme
Beyin temelli öğrenme ilkeleri
3

4. Beyin temelli öğrenme nedir?
• İnsan beyninin yapısına ve işlevine
dayanan bir öğrenme kuramıdır.Beyin
temelli öğrenme, anlamlı öğrenme için
beynin kurallarının kabul edilmesini ve
öğretimin zihindeki bu kurallarla
örgütlenmesini içerir.
4

5. İnsan beyninin yapısı ve işleyişi
nasıldır? - 1
• Kafatası içerisinde üç kat beyin
zarı ile örtülü olan beyin, gri ve
pembe beyaz renkte ve
buruşturulmuş kâğıt görüntüsüne
sahiptir.
• Gri renk nöron (sinir
hücreleri)kümesinden
kaynaklanmaktadır.
• Pembe-beyaz rengin kaynağı ise
sinir bağlarıdır.
• İnsan beyninde ortalama 100
milyar hücre bulunmaktadır.
• Bunların 10–15 milyarı nöron adı
verilen düşünme ve öğrenmeyi
sağlayan sinir hücreleri, geri
kalanlar ise glia adı verilen
beslenme ve temizlik gibi işlevler
yürüten yardımcı hücrelerdir
5

6. İnsan beyninin yapısı ve işleyişi
nasıldır? - 2
• Beynimiz sinir hücreleriyle örülmüş bir ağ gibidir.Yeni bilgilerin
önceki bilgilerle birleştirilmesi, daha önce edindiğimiz bilgilerin geri
çağrılması bu ağ sayesinde gerçekleşmektedir.
• Yandaki şekilde beyindeki sinir hücrelerinin oluşturduğu bu ağ
görülmektedir. Beyindeki bu sinaptik bağlantılar ne kadar sık
kullanılırsa o kadar kuvvetlenir. Kullanılmadığı zaman ise ölür ve
kaybolurlar.
• Beynin gelişimi bu sinaptik bağlantıların oluşturulması (budak
salma) ve budanması sürecini kapsamaktadır. Bu nedenle beyne
yönelik zenginleştirilmiş tecrübelerle beynin sürekli olarak uyarılması
beynin gelişiminde önemli yer tutmaktadır.
• Doğumdan itibaren yaşadığımız olumlu veya olumsuz deneyimler
beynimizin gelişimini doğrudan etkilemektedir .
6

7. Beyinde öğrenme nasıl
gerçekleşir?
• Öğrenme, beyinde birtakım kimyasal, elektriksel
değişiklikler ve sinir sisteminde yeni sinaptik
bağların kurulması yoluyla gerçekleşir.
• Öğrenme, görme, işitme, dokunma, tat ve doku
duyguları ile algılanan uyarıları beyinde
ilişkilendirme, tekrarlama gibi birden çok beyin
işlevi sonucunda gerçekleşir.
7

8. Bellek nedir?
• Bellek bilginin depolanabilme ve yeniden kullanılabilme yeteneği olarak
tanımlanmaktadır.
• Hücresel boyutta ele aldığımızda bellek, nöron demetlerinin ateşlenmesi
olarak açıklanabilmektedir. Dinlenme halinde iken yüz milisaniyede bir defa
ateşleme meydana getiren bir nöron, herhangi bir düşünce ile meşgul
olduğunda ise her yüz milisaniyede defalarca ateşleme meydana
getirebilmektedir.
• Bu düşünceden yola çıkarak belleği, sinir sistemindeki nöral gruplar
topluluğunun dinamik bir özelliği olarak da tanımlayabilmekteyiz. Aslında
öğrenilen bilgileri tekrarlama yeteneği olarak da algılayabileceğimiz belleğin
olağan deneyimlerle birleştirilmesi durumunda anlamanın daha kolay
gerçekleşebileceği belirtilmektedir.
• Araştırmalar sık kullanımın nöral ağları kuvvetlendirdiğini ortaya
koymaktadır.
• Nöronlardaki her bir ateşleme bu işlemin tekrar yapılması için eğilim
doğmasına neden olmaktadır. Bu nedenle belleğin güçlendirilmesi ve
öğrenmenin daha etkin gerçekleştirilebilmesi için öğrenilen bilgilerin sık sık
tekrarlanması gerekmektedir.
8

9. Ara Özet
Beyin Temelli Öğrenme
Beynin Yapısı Bellek ?
ve Öğrenme
• İnsan beyninde ortalama 100 • Bilginin depolanabilme
milyar hücre bulunmaktadır. ve yeniden kullanılabilme
• Bunların 10–15 milyarı nöron yeteneğidir.
adı verilen düşünme ve
öğrenmeyi sağlayan sinir
hücreleridir.
• Öğrenme, beyinde birtakım
kimyasal, elektriksel
değişiklikler ve sinir
sisteminde yeni sinaptik
bağların kurulması Yoluyla
gerçekleşir.
9

10. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 1
1- Beyin pek çok işlevi aynı anda yapar: İnsan beyni,
doğrusal ve tek basamaklı görevleri yerine getirmekten
çok, çeşitli işlevleri eş zamanlı olarak yerine getirebilme
kapasitesine sahiptir. Beyin temelli yaklaşımda duygu,
düşünce, hayal aynı anda; birlikte işler ve tüm bunlar
bilgi islemenin aşamalarıyla etkileşim içindedir.
2- Öğrenme fizyolojik bir olaydır: Beyin, doğal kurallara
göre işleyen fizyolojik bir organ, öğrenme ise doğal bir
işlevdir. Fiziksel gelişimin, rahat olup olmamanın, baskı
ve korku gibi duygusal durumun ve beslenmenin,
algılama, yaşantıları değerlendirme ve öğrenmeyle
yakından ilişkisi vardır.
10

11. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 2
3- Anlam arayışı içseldir: Bu ilke doğuştan anlam
aramaya programlandırıldığımızı ifade eder. Anlam
arayışı, insan beyni için temel ve yaşamsal bir olgudur.
Beyin, sadece ne öğrendiğinden anlam çıkarmakla
kalmaz, öğrenmenin bir amacı ve değeri olduğunu da
bilmek ister.
4- Beyin, kalıpları algılamaya planlanmıştır: Beyin
yepyeni bir durum veya bilgiyle karşılaştığında benzerlik
kurabileceği ön bilgileri ve yaşantıları araştırır, bununla
ilgili kalıplar oluşturur. Aslında amaç,yine anlam
arayışıdır. Beyin, bir taraftan kalıpları algılar ve anlam
oluştururken diğer taraftan anlamsız örüntüleri reddeder.
Burada sözü edilen anlamsız örüntüler, yalıtılmış ve
ilişkisiz bilgi parçalarıdır.
11

12. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 3
5-Duygu ve biliş birbirinden ayrılmaz: Duygular bilginin depolanıp
hatırlanmasını kolaylaştırır, bu nedenle bellek için önemlidir.
Özellikle korku, tehdit gibi duyguların öğrenmeyi olumsuz etkilediği,
buna karşın olumlu duyguların karar verme mekanizmasını
hızlandırdığı belirlenmiştir. Duygular,amaçlar,inançlar, beklentiler ve
anlamlandırma arasında yakın ilişki vardır ve öğrenme düzeyi bu
ilişkiden etkilenir.
6- Beyin, parça ve bütünü aynı zamanda algılar: Sağ ve sol beyin
üzerine yapılan çalışmalar, beynin sözel, görsel, analitik, bütünsel
veya yaratıcılık gibi öğelerin öğrenme sürecinde nasıl kullanıldığını
ve öğrenmeye katkılarını açığa çıkarmayı hedeflemiştir. Bu
çalışmalar, bilginin organizasyonunda iki ayrı ama eş zamanlı işlem
olduğunu; birisinin bilgiyi parçalara ayırırken diğerinin ise bilgiyi bir
bütün olarak algılayıp değerlendirdiğini öne sürmektedir.
12

13. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 4
7- Öğrenme hem çevresel algıyı hem de odaklanmış
dikkati içerir: Beyin doğrudan farkında olduğu,dikkat
ettiği bilgiler kadar dikkat alanı içinde olmayan bilgi ve
işaretleri de kaydedebilir. Kısaca, beyin, öğrenme
ortamındaki her şeye tepkide bulunabilir.
8- Öğrenme, bilinci ve bilinç dışı süreçleri içerir: Buz
dağı örneğinde olduğu gibi öğrendiklerimizin çoğu,
yüzeyin altındadır; çünkü öğrendiklerimiz bilinçli olarak
algıladıklarımızdan her zaman daha çoktur.
Farkında olmadan algıladığımız ve bilinçaltında
depoladığımız pek çok şey, vereceğimiz kararları ve
öğrenme biçimimizi etkileyebilir.
13

14. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 5
9-En az iki tür hafıza vardır: Doğal uzamsal bellek, yaşantıların kısa
sürede hatırlanmasını sağlar, sürekli çalışır ve kolay kolay
sınırlandırılamaz. Mekanik öğrenme sistemi ise, daha çok
bağlantısız bilgilerin depolanmasında kullanılır. Bilgi ve beceriler,
önceki yaşantılardan uzaklaştığı oranda otomatik belleğe ve tekrara
dayalıdır. Bu iki tip hafıza, yaşantıların anlamlı bir şekilde
kaydedilmesini sağlamak için etkileşim içindedir.
10- Beynimiz olgu ve becerileri doğal uzamsal hafızada
yapılandırdığı zaman en iyi anlar: Zengin uyarıcıların, bol
etkileşimlerin olduğu ortamlar beyin temelli öğrenme teorilerinin
ortak özelliğidir. Anadil öğrenimi buna bir örnektir. Dil öğrenme
sürecinde; dogal yaşantılarla çevrelenmek,çevreyle etkileşim içinde
bulunmak, yaşantıları içselleştirmek kalıcı öğrenmeler sağlar.
14

15. Beyin temelli öğrenmenin ilkeleri
nelerdir? - 6
11-Öğrenme, zihni zorlayan etkinliklerle artar,
tehditle engellenir: Beyin, uygun zorluk
derecesinde yüksek düzeyde bağlantılar yapar
ve öğrenme sağlanır. Ancak, tehdit ortamında
beyin işlevlerini yerine getirmede zorluk çeker .
12-Her beyin eşsizdir. Hepimiz aynı sistemlere
sahip olsak da beynin yapısı öğrenmeyle
değiştirilir;çünkü daha çok öğrenme daha çok
kendine özgü olmak anlamına gelebilir.
15

16. Özet
Beyin Temelli Öğrenme
Beynin Yapısı Bellek Beyin Temelli
ve Öğrenme Öğrenme İlkeleri
• İnsan beyninde ortalama 100 • Bilginin depolanabilme • Beyin pek çok işlevi aynı anda yapar
milyar hücre bulunmaktadır. ve yeniden kullanılabilme • Öğrenme fizyolojik bir olaydır
• Bunların 10–15 milyarı nöron yeteneğidir. • Anlam arayışı içseldir
adı verilen düşünme ve • Beyin kalıpları algılamaya planlanmıştır
öğrenmeyi sağlayan sinir • Duygu ve biliş birbirinden ayrılmaz
hücreleridir. • Beyin parça ve bütünü aynı anda algılar
• Öğrenme, beyinde birtakım • Öğrenme hem çevresel algıyı hem de
kimyasal, elektriksel odaklanmış dikkati içerir
değişiklikler ve sinir • Öğrenme bilinci ve bilinç dışı süreçleri
sisteminde yeni sinaptik içerir
bağların kurulması Yoluyla • En az iki tür hafıza vardır
gerçekleşir. • Beynimiz olgu ve becerileri doğal
uzamsal hafızada yapılandırdığı zaman
en iyi anlar
• Öğrenme, zihni zorlayan etkinliklerle
artar, tehditle engellenir
• 16
Her beyin eşsizdir

17. SONUÇ
• Beyin temelli öğrenme, beynin yapısının
ve işleyişinin bilinmesini ve bunun
öğrenme süreci ile bağlantısının
kurulmasını içerir.
• Beyin temelli öğrenmenin belirli ilkeleri söz
konusudur; öğretim planlaması bu ilkeler
doğrultusunda oluşturulmalıdır.
17

18. Öneriler
• Öğrenenlere motive edici zengin ortamlar sunun
• Beyin gelişimini olumlu etkilemek için öğrenme
çevresindeki uyarıcıları değiştirin
• Ödüllerin öğrenen için stres kaynağı olmasını
engelleyin
• Tartışma öğrenenin kendi bilgisini
yapılandırmasında etkilidir; bu yüzden tartışma
ortamları yaratın
• Öğrenenin sosyal çevresi ile okul arasında ilişki
kurmasını sağlayın
18

19. Çalışma Yaprakları - 1
• Beyin temelli öğrenmenin tanımını yapınız.
• ………………………………………………………………………………
……………………………………..
• İnsan beyninin işleyişini kısaca yazın.
• ………………………………………………………………………………
…………………………………..
• Beyinde öğrenmenin gerçekleşmesinde sinapsların rollerini yazınız.
• ………………………………………………………………………………
……………………………………
• Belleğin işleyişini kısaca yazınız.
• ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………..
19

20. Çalışma Yaprakları - 2
• Beyin temelli öğrenmenin ilkelerini başlıklar
halinde yazınız.
• ……………… ……………….
• ………………. ……………….
• ……………… ..………………
• ………………. …………………
• ……………… ………………….
• ……………… ………………….
20

21. Çalışma Yaprakları - 3
• Beyin temelli öğrenme ile geleneksel
öğrenmenin farklarını yazınız.
• ……………………………………
• ……………………………………
• ……………………………………….
• ……………………………………….
• ……………………………………….
• ……………………………………….
21

22. Kendimizi Deneyelim - 1
• Aşağıdakilerden hangisi “beyin temelli
öğrenme”nin temel nitelikleri bakımından yanlıştır?
A) İnsan beyni paralel işlemcidir ve aynı anda birçok
işlevi yerine getirebilmektedir.
B) Öğrenmede duyguların büyük bir etkisi
bulunmaktadır.
C) İnsan beyni hem amaçladığı konudaki öğrenmeleri
hem de amaçlamadığı konudaki öğrenmeleri yerine
getirebilmektedir.
D) Beynin kendine özgü bir uyarıcıyı alma, analiz etme,
eski bilgilerle karşılaştırma ve tepkide bulunma gibi
işlevleri vardır.
E) İnsan beyninin öğrenmede temel işlevlerini
yapmasında çevrenin değil kalıtımın etkisi
bulunmaktadır.
22

23. Kendimizi Deneyelim - 2
İlimiz ünitesini işledikten sonra ünite ile ilgili öğrencilerini
sınav yapan bir öğretmen öğrencilerinin çoğunluğunun
yüz üzerinden ellinin altında not aldıklarını görür. Bu
durumda ikinci üniteye geçmekten vazgeçerek ilimiz
ünitesini tekrar etmek ister.
• Öğretmenin bu uygulaması aşağıdaki yaklaşımlardan
hangisine uygundur?
• A) Beyin temelli öğrenme
• B) Tam öğrenme
• C) Kubaşık öğrenme
• D) İşbaşında öğretim
• E) Çoklu zeka
23

24. Kendimizi Deneyelim - 3
• insan beyninde duyguların düşüncelerin hayal gücünün
birlikte hareket ettiğini ve bu yüzden kalıcı öğrenmelerin
gerçekleştirilebilmesi için beynin bütün işlemlerinin yer
aldığı eğitim yaşantılarının düzenlenmesi gerektiği
belirtilmiştir.
Bu açıklama beyin temelli öğrenmenin hangi ilkesiyle
daha iyi açıklanır.
a. öğrenmeye bütün fizyoloji katılır
b.beyin paralel işlemcidir
c.öğrenmede hem dikkatin hem de çevrenin önemi vardır
d.her beyin tektir
e.anlam arama,örüntüleme yoluyla gerçekleşir
24

25. Kendimizi Deneyelim - 4
1-Beynin korku karşısında performansı düşer
2-Öğrenme her zaman bilinçli süreçleri içerir
3-Öğrenme zorlama ile zenginleşir
4-Bilginin bütünü parçadan önemlidir
5-Beyin birçok işi birden yürütür
Beyin temelli öğrenme için hangileri doğrudur?
• A-1,2,3
• B-2,4,5
• C-1,3,5
• D-2,3,4
25

26. Kendimizi Deneyelim - 5
Beyin temelli öğrenme ile ilgili ortaya atılan
12 temel kural kime aittir?
• a) Nunley
• b) Caine ve Caine
• c) Politano ve Doguin
• d) Bloom
• e) Piaget
26

27. Kendimizi Deneyelim - 6
Beyin temelli öğrenme ilkelerinin temel amacı
aşağıdakilerden hangisidir?
• a)Beynin çalışmasını sağlamak
• b) Zamanını verimli kullanmayı sağlamak
• c) En iyi öğrenmenin gerçek problemleri çözerek
gerçekleşir
• d) Öğrendiklerin nerde ve ne zaman
kullanacağını
• e) Beynin öğrenmesi için düzenli bir program
oluşturma
27