A brief analysis of balance sheet of a central bank with an example of the balance sheet of The Afghanistan Bank (DAB), central bank of Afghanistan

1. ‫تحلیل‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬ ‫د‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬
‫کونکي‬ ‫اندي‬‫ړ‬‫و‬:‫شیرزاد‬ ‫بي‬‫ر‬ ‫فضل‬
‫استاد‬ ‫ښود‬‫ر‬‫ال‬:‫ف‬‫ر‬‫عا‬‫عبدالقیوم‬‫ډاکټر‬ ‫پوهاند‬
‫کال‬:1394
‫یت‬‫ر‬‫جمهو‬ ‫اسالمي‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬
‫ت‬‫ر‬‫ا‬‫ز‬‫و‬ ‫و‬‫کړ‬ ‫ده‬‫ز‬ ‫و‬‫ړ‬‫لو‬ ‫د‬
‫ن‬‫پوهنتو‬ ‫کابل‬ ‫د‬
‫پوهنځی‬ ‫اقتصاد‬
‫ام‬‫ر‬‫ګ‬‫و‬‫پر‬ ‫ۍ‬‫ماسټر‬ ‫د‬

2. ‫ـانګه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬‫منځ‬
‫پیژندنه‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
‫اهمیت‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
‫حجم‬‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
‫تحلیل‬‫و‬‫اجزاو‬ ‫د‬‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
‫نه‬‫و‬‫اندیز‬‫ړ‬‫و‬ ‫او‬ ‫پایله‬
‫ماخذونه‬

3. ‫دی؟‬‫ی‬ ‫ش‬ ‫څه‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
6/29/2015 3
‫پ‬‫پانګه‬‫او‬‫ونه‬‫ر‬‫پو‬،‫شتمنۍ‬‫ټولې‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬‫چې‬‫دی‬‫سند‬ ‫هغه‬‫کې‬ ‫ه‬
‫ي‬‫و‬‫ي‬‫شو‬‫لیست‬

4. ‫اهمیت‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫ي‬‫مرکز‬ ‫د‬
6/29/2015 4
‫دی‬‫ر‬‫انځو‬ ‫تطبیق‬‫د‬‫ۍ‬ ‫پالیس‬‫پولي‬‫د‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬
(‫ساتي؟‬ ‫سره‬ ‫ځانه‬‫له‬ ‫څه‬ ‫او‬ ‫ي؟‬‫ر‬‫پلو‬ ‫ی‬ ‫ش‬‫څه‬ ‫؟‬‫ي‬‫پیر‬ ‫ی‬ ‫ش‬‫څه‬ ‫بانک‬ ‫ي‬‫مرکز‬)

5. ‫شیټ؟‬‫بیالنس‬‫کوچنی‬ ‫که‬ ‫او‬‫ي‬‫لو‬
6/29/2015 5
‫شیټ‬ ‫بیالنس‬‫ي‬‫لو‬=‫ي‬ ‫پالیس‬‫پولي‬‫انبساطي‬
‫شیټ‬ ‫بیالنس‬ ‫کوچنی‬=‫ي‬ ‫پالیس‬ ‫پولي‬ ‫ي‬ ‫انقباض‬

6. 6/29/2015 6
“‫تاوان‬ ‫او‬‫ګټې‬ ‫د‬‫او‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬‫د‬‫دی‬‫مکلف‬ ‫بانک‬‫افغانستان‬‫د‬
‫ب‬‫تحسابونه‬‫ر‬‫صو‬‫ل‬‫ټو‬ ‫کال‬‫مالي‬ ‫هر‬‫خپل‬‫د‬‫ن‬‫ګډو‬ ‫په‬‫تحساب‬‫ر‬‫صو‬‫او‬ ‫ابر‬‫ر‬
‫ي‬‫کړ‬ ‫ترتیب‬”
‫ماده‬‫دویمه‬‫او‬‫سل‬ ‫یو‬،‫فصل‬‫لسم‬‫و‬‫یو‬،‫ن‬‫قانو‬ ‫بانک‬‫افغانستان‬‫د‬

7. ‫برخې‬ ‫عمده‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫افغانستان‬ ‫د‬
6/29/2015 7
.1‫شتمنۍ‬Assets
‫یرمې‬‫ز‬ ‫و‬‫ر‬‫ز‬ ‫و‬‫سر‬‫د‬Gold Reserve
‫یرمې‬‫ز‬ ‫و‬‫اسعار‬ ‫بهرنیو‬‫د‬Foreign currencycash reserve
‫ې‬ ‫پیس‬ ‫ړ‬‫و‬‫کولو‬ ‫ترالسه‬‫د‬ ‫څخه‬‫و‬‫ادار‬ ‫مالي‬ ‫او‬ ‫بانکونو‬‫له‬Due from banks and
financial institutions
‫ي‬‫ر‬‫ټریژ‬‫بیلونو‬‫د‬Investments
‫مرجع‬ ‫وستۍ‬‫ر‬‫و‬‫کولو‬‫ر‬‫و‬‫ر‬‫پو‬‫د‬Assistance as lender oflastresort
‫حسابونه‬‫ړ‬‫و‬ ‫ل‬‫حصو‬‫د‬ ‫ر‬‫نو‬‫او‬ ‫طلبات‬Advances and other receivables
‫ملکیتونه‬Investment property
‫ات‬‫ز‬‫تجهی‬ ‫او‬ ‫جایدادونه‬Propertyand Equipment
‫شتمنۍ‬‫ې‬ ‫ملموس‬ ‫نا‬Intangibleassets
‫شتمنۍ‬‫ې‬‫ر‬‫نو‬OtherAssets

8. ‫برخې‬ ‫عمده‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫افغانستان‬ ‫د‬
6/29/2015 8
۲.‫پانګه‬‫او‬‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬Liabilitiesand Equity
.i‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬Liabilities
.i‫ې‬ ‫پیس‬ ‫کې‬ ‫ګردښت‬‫په‬Currencyin Circulation
.ii‫پاڼی‬ ‫نکې‬‫و‬‫لر‬‫بیه‬Capital Notes
.iii‫ړ‬‫و‬‫تادیې‬‫د‬ ‫ته‬ ‫موسسو‬ ‫مالي‬ ‫او‬ ‫بانکونو‬Due tobanks and financial institutions
.iv‫ړ‬‫و‬‫تادیې‬‫د‬ ‫ته‬‫پیریدونکو‬Due tocustomers
.v‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬‫ایف‬ ‫ام‬ ‫آی‬ ‫د‬IMFrelatedliabilities
.vi‫ق‬‫حقو‬ ‫متقاعدینو‬ ‫د‬Definedbenefitplan
.vii‫مرستې‬ ‫ی‬‫شو‬ ‫ل‬‫ځنډو‬Deferredgrants
.viii‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬‫ې‬‫ر‬‫نو‬‫او‬ ‫تدارکات‬Provision andother liabilities

9. ‫برخې‬ ‫عمده‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫افغانستان‬ ‫د‬
6/29/2015 9
۲.‫پانګه‬‫او‬‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬Liabilitiesand Equity
.ii‫پانګه‬Equity
.i‫پانګه‬Capital
.ii‫یرمې‬‫ز‬ ‫موندونکي‬ ‫ښت‬‫ز‬‫ار‬ ‫بیا‬Revaluationreserves
.iii‫یان‬‫ز‬/‫ګټه‬

10. 6/29/2015 10
‫شتمنۍ‬Assets
‫ورکړې‬Liabilities
‫پانګه‬Equity
‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬‫افغانستان‬ ‫د‬‫ترکیب‬
(۱۳۹۲‫کال‬)

11. 6/29/2015 11
۴۴۷
409
361
۳۷۴
340
306
۷۳ ۶۹
55
۰
۵۰
۱۰۰
۱۵۰
۲۰۰
۲۵۰
۳۰۰
۳۵۰
۴۰۰
۴۵۰
۵۰۰
۱۳۹۲ ۱۳۹۱ ۱۳۹۰
‫افغانیو‬‫ملیارد‬‫په‬
‫شتمنۍ‬Assets ‫ې‬‫ورکړ‬Liabilities ‫پانګه‬Equity
‫پرتله‬ ‫و‬‫او‬‫ز‬‫اج‬ ‫د‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬(۱۳۹۰،۱۳۹۱‫او‬۱۳۹۲)

12. 6/29/2015 12
‫نمونه‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬ ‫د‬‫بانک‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬

13. ‫ـایله‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫پ‬
‫م‬ ‫چې‬‫دی‬‫سند‬ ‫یو‬ ‫ې‬ ‫داس‬‫څیر‬‫په‬ ‫کمپنیو‬‫د‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫بانک‬ ‫ي‬‫مرکز‬‫د‬‫ي‬‫رکز‬
‫ي‬‫کو‬‫اندی‬‫ړ‬‫و‬ ‫معلومات‬‫ه‬‫ړ‬‫ا‬‫په‬ ‫پانګې‬‫او‬‫ې‬‫کړ‬‫ر‬‫و‬ ،‫شتمنۍ‬ ‫بانک‬.‫مرک‬‫د‬‫بانک‬ ‫ي‬‫ز‬
‫ی‬ ‫ۍ‬ ‫پالیس‬ ‫پولي‬‫د‬ ‫سند‬ ‫دغه‬ ‫چې‬‫دی‬ ‫کې‬ ‫دې‬ ‫په‬ ‫اهمیت‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬‫ر‬‫انځو‬‫و‬
‫ي‬‫کو‬‫اندی‬‫ړ‬‫و‬.‫کوچ‬‫او‬ ‫ۍ‬ ‫پالیس‬ ‫پولي‬ ‫انبساطي‬‫د‬ ‫شیټ‬ ‫بیالنس‬‫ي‬‫لو‬‫بیالنس‬ ‫نی‬
‫ي‬‫کو‬‫ر‬‫و‬ ‫مانا‬ ‫ۍ‬ ‫پالیس‬ ‫پولي‬ ‫ي‬ ‫انقباض‬‫د‬ ‫شیټ‬.
‫پ‬‫چې‬ ‫جوتیږي‬ ‫دا‬ ،‫سره‬‫لیدو‬ ‫په‬‫ته‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬‫د‬‫یو‬‫ر‬‫د‬‫تیرو‬ ‫ه‬
‫توګه‬ ‫ې‬ ‫لپس‬‫ر‬‫پ‬‫په‬ ‫شیټ‬‫بیالنس‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬‫د‬ ‫کې‬ ‫کلونو‬‫یانی‬ ‫ی‬‫شو‬‫ي‬‫لو‬
‫ک‬‫خپله‬ ‫ي‬ ‫پاليس‬ ‫پولي‬ ‫انبساطي‬‫ډیره‬‫تر‬ ‫بانک‬‫افغانستان‬‫د‬ ‫چې‬ ‫دا‬‫وه‬ ‫ی‬‫ړ‬.

14. ‫اخځلیکونه‬
•‫ګڼه‬‫جریده‬ ‫سمي‬‫ر‬ ،‫ن‬‫قانو‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬‫د‬(۸۱۹)،۱۳۸۲‫کال‬ ‫ملریز‬
•www.dab.gov.af‫ویبسایټ‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬
•‫مرستیال‬ ‫محاسبې‬ ‫د‬ ‫بانک‬ ‫افغانستان‬ ‫د‬ ، ‫الدین‬ ‫ضیاء‬ ‫ښاغلی‬