W dobie technologii rozwijających się niemal wykładniczo łatwo jest zapomnieć o tym, że zarówno wytwórcy, jak i użytkownicy oprogramowania są ludźmi z całym ogromem możliwości, ale jednocześnie z pewnymi ograniczeniami poznawczymi. Projektując rozwiązanie, warto zastanowić się jak sprawić, by użytkownicy chcieli go używać oraz by robili to w sposób jak najbliższy zaprojektowanemu. Ola podczas swojej prelekcji zapoznała uczestników z kognitywnym (poznawczym) podejściem do testowania aplikacji mobilnych. W tym celu przywołała kilka teorii i zjawisk, pokazujących, jak umysł konstruuje rzeczywistość oraz tym samym uświadamiających, gdzie mogą czaić się błędy w postrzeganiu.

1. Kognitywne podejście do
testowania aplikacji mobilnych
Aleksandra Kornecka
OLX Group

2. whoami
● QA Engineer
● lider i społecznik
● CogSci MSc.
● lekkoatleta

3. Agenda
1. O jakości po ludzku.
2. Perspektywa aplikacji mobilnych.
3. Perspektywa kognitywistyki.
4. Podejście kognitywne.
5. Implementacja podejścia kognitywnego.

4. O jakości po ludzku

5. Jakość może być ekscytująca, bo ...
● dbanie o nią stanowi wyzwanie intelektualne
● trudno uchwycić wszystkie jej składniki, ale połączone razem są
wyraźnie odczuwalne dla twórców i użytkowników aplikacji
● jest tworzona dzięki pracy zespołowej

6. Nieustanne QA

7. Perspektywa aplikacji mobilnych

9. ● interakcje, gesty
● design, widoki
● sensory: audio, ruch
● API, komunikacja
● integracje 3rd party
● sieć operatora
● hardware
● wersje systemu
● wersje aplikacji
● (...)

10. Fragmentacja
urządzeń
i platform

11. Perspektywa kognitywistyki

12. Kognitywistyka
● podejście badawcze do elementów, obiektów, użytkownika
● szeroka perspektywa
● dostrzeganie zależności między logiką software’u a hardware’u
niczym między mózgiem a umysłem

14. Luka uwagowa i walka o pierwsze spojrzenie

15. Teoria składania sceny wzrokowej Davida Marra

16. Teoria Gestalt - rozpoznawanie podobieństw

17. Skąd?
Jak?

18. Skąd?
Jak?

19. Skąd?
Jak?

20. Afordancje J.J. Gibsona
● błędy w środowisku oprogramowania
istnieją i będą istnieć
● błędy wysyłają “oferty” percepcji
testera, który potrafi je rozpoznać jako
jednostka przystosowana
● “intuicja” testerska: “czy to nie
wygląda jakby czaił się tam błąd?”,
“czy to miejsce nie jest podatne na
błąd?”

21. Co widzisz?

22. Metafory Lakoffa
reprezentacja-obiekt-interpretacja

23. Heurystyki
● Rozpoznaj, nie każ pamiętać
● Uzgodnij symbolikę, dostosuj
słownik
● Pokazuj status systemu
● Informuj o błędach i możliwym
rozwiązaniu

24. Ograniczenia
percepcji
człowieka
>teoria Marra
>teoria Gibsona
>teoria Gestalt
a subiektywne
interpretacje

25. Podejście kognitywne

27. Aplikacja
Użytkownicy
Wytwórcy

28. Wytwórcy aplikacji wiedzą prawie
wszystko o aplikacji i o sobie.

29. Aplikacja sama z siebie nic nie wie
o sobie ani o wytwórcach ani
użytkownikach.

30. Użytkownicy coś wiedzą o aplikacji
i prawie wszystko o sobie.

31. Wytwórcy aplikacji mogą sprawić
by aplikacja wiedziała coś o sobie i
całkiem wiele o użytkownikach.

32. Wytwórcy aplikacji są ludźmi
i użytkownicy aplikacji są
ludźmi.*
*...a aplikacja nie jest człowiekiem, nawet jeśli działa na AI

33. Jak myślą, czują i zachowują się ludzie?
Jak działa w danych warunkach aplikacja?

34. My jesteśmy współwytwórcami, którzy
potrafią “zdekodować” użytkowników oraz
aplikację.

35. Aplikacja
UżytkownicyWytwórcy
Elementy wysyłające i odbierające między sobą sygnały,
wrażenia, odczucia, intencje. Tester-kognitywista
dekoduje i debugguje ten przekaz.

36. ● Informacje o zdrowiu aplikacji
● “Specyfikowanie” użytkownika
● Szacowanie ryzyka
● Predykcja, diagnostyka
● Walidacja wymagań
● Estymacja zadań

37. Implementacja podejścia kognitywnego

38. Co mogę robić?

39. Lista kontrolna testera-kognitywisty
● Od początku weź pod uwagę zarówno działanie ludzkiego umysłu jak i
mózgu, analizując i estymując pamiętaj o czynniku ludzkim na każdym
etapie
● Weź pod uwagę procesy widzenia, słyszenia, dotyku jak i odczucia,
wrażenia
● Zbadaj interakcje interfejsu dotykowego (modalność dotykowa)
● Zbadaj interfejs graficzny (modalność wzrokowa)
● Zbadaj czy logika działania jest zrozumiała dla człowieka

40. Lista kontrolna QA-kognitywisty
● Zwróć uwagę na jakość spotkań
● Czy zadanie trwa na tyle długo, że warto zapisać notatki, bo
ktoś zapomni za tydzień o sprawie?
● Czy nie jesteśmy przemęczeni i spotkaniu grozi
nieproduktywność?
● Czy narzędzia, których używamy są na pewno dla nas
najlepsze?
● Czy wspólnie dbamy o jakość kodu i produktu?

41. Ocena realizacji
funkcjonalności
aplikacji,
dopasowania
logiki systemu
do logiki
ludzkiej,
dopasowania
technologii do
okoliczności

42. Ocena
użyteczności
(usability)
aplikacji,
wsparcia
użytkownika,
dostępności
(accessibility)
aplikacji

43. Ocena
użyteczności
(usability)
aplikacji,
wsparcia
użytkownika,
dostępności
(accessibility)
aplikacji

44. Podsumowanie

45. Wytwórcy jak i użytkownicy aplikacji są ludźmi.
A aplikacja nie jest człowiekiem i trzeba jej wszystko
wytłumaczyć oraz sprawdzać, czy dobrze zrozumiała ;-)

46. Dziękuję za uwagę!
aleksandrakornecka.com
girlswhotest.pl
tech.OLX.com